Catalog

yoğunlaşır, Kenan açılacak, Deniz de bu ilgiye yörüngesine oturtabilecek midir peki Deniz? görülüyor. yanıt verecektir. Romanın, kavramsal tortu bırakıp bırakmadığı Demek yaşanan aşklar da olmasa deneme ki- Çünkü Kenan’a güven duyar, bu, daha da yak- konusuna değinelim biraz da. tabı bağlamında anılabilecek bir algı çıkacak Bir laştırır. Babasını, ardından Filiz’i, uyuşturucu kul- Bunun için olguların türe özgü dil-mantık teme- Günün İkinci Yarısı’nda. linde ele alınıp alınmadığını, bunların roman çatı- lanımını, yaşadıklarını paylaşır. Kenan, yaşından Yazım yanlışlarına ne demeli, hemen her sayfa- sına yerleştirimini, omurgaya nasıl oturtulup ya- beklenmeyecek tutumla bağrına basar Deniz’i. ya yayılmış halde, yüzlerce belki? Bunu nasıl ya- pılandırıldığını göz önünde tutmak gerekiyor. kıştırayım Cumhuriyet Kitapları’na? Ah, ah… SİSİFOS OLMAK; O BUNALTICI Yer yer makale havasında ya da en azından Yine de 1980 sonrasıyla bu son çeyrek yüzyılın BOŞLUKTAN KURTULMAK! deneme diliyle kurulduğu öne sürülebilecek bö- toplumsal tarihini okumanın bir anahtarı olarak Ergin Yıldızoğlu, romanda altını çizerek iş- lümceler kuşku uyandırmıyor değil. da kendini gösteriyor roman. lediği sorunların neden olduğu, ortalığı kapla- Romanda egemen kapsayıcı dil-mantık ya- 1970’lerden 80’leri de içine alarak Deniz’in yan kara delik olarak git git büyüyen “boşluk”a, pısı, Z’yle Deniz’in, ilişkilendikleri kişilerin doğduğu 1991’e, çocukluğuyla başlayıp günü- “bunalım”a yoğunlaşıyor. hikâyelerinde, anlatıcının ya da Hoca’nın “kitap müze gelen “siyasal İslam”ın yayıldığı yıllara neş- Romanın oturduğu omurgayı Hoca’nın ağzın- projesi”ni hikâye edişinde yükselirken konunun ter vuruyor. dan dinliyoruz: Sisifos söylenine taşındığı bölümcelerde düşüş Doğru tutumla bunu bireyler üzerinden bütün- “Var olan anlamlar sisteminin parçalanmaya, sergiliyor yazık ki. lerken örnekçeye dönüşüyor yapıt. n egemen bilişsel haritaların belirsizleşmeye baş- Oysa Ergin, romanın girişinde alıntıladığı ladığı bir dönemde bir toplum, yeni bir anlamlar www.sadikaslankara.com, her perşembe şiirde “Hep yanık plastik kokuyordu gece” dize- sistemi sunuyor, yeni bir bilişsel haritanın oluş- sindekine benzer sıçramalı anlatıma, eksiltili öykü-roman, tiyatro, belgesel alanlarında ması için olanaklar yaratabiliyorsa bu sürecin par- güncellenerek sürüyor. göndermeye dayalı yaklaşımını tüm romana çası olanlar, olmayı başaranlar için o ‘şeyi’ bul- yayabilirdi herhalde. (Yukarıdaki yazının ayrıntılarla örülü daha mak kolay.” (173-179) Kaldı ki bu parıltıyı yansıtan azımsanmayacak geniş biçimi 30 Ocak güncellemesinde yer “Ekseninden çıkmış (bu) hayatı” (293) yeniden sayıda sıçramalı geçiş, yan anlam ağı örüntüsü alacaktır.) FERRUH TUNÇ’TAN NOSTALJİK, DÜŞÜNSEL VE POLİTİK ÜÇLEME: ‘KAÇIŞ RAMPASI’, ‘CEHENNEME DOĞRU’, ‘SEPYA’ ördüncü şiir kitabı Bir Cüm- le Oldum (Everest, 2017)’un D ardından, çeşitli dergiler- de şiir yayınlasa da yeni bir kitap ya- yımlamamış olan şair Ferruh Tunç, Özerk Bahçe Yayınevi’nin özel dizi- sinden sınırlı basılan üç yeni kitapla şiir dünyasını selamladı: Kaçış Ram- pası, Cehennem Doğru, Sepya. Her biri değerli bir ressamın özel olarak resimlediği (Hayati Misman, Zahit Büyükişliyen ve Artin Demirci) kitapların tasarımı Emre Senan’a ait. Kitapların bütünselliğini tamamla- yan resimlerin duyusal zembereğini, yalnızca görünür nesnelerin izlenimi değil, şiirlerin çağrışımlarıyla kurul- bahçeler ve uzak ormanlar oluşturuyor. rikleştirilmesine karşı bir duruş sergilemeyi sürdürüyor. muş sezgisel bağlantılar kuruyor. ‘CEHENNEME DOĞRU’ ‘SEPYA’ ‘KAÇIŞ RAMPASI’ Cehenneme Doğru, Ferruh Tunç’un 2011’de yayım- Tunç’un “Akdeniz duyarlığı”nın rüzgârının estiği Sep- Şairin Kaçış Rampası adlı kitabında, büyük ölçüde landığında büyük ilgi gören ve aynı yılın Ceyhun Atuf ya’daki şiirleri ise sayısal teknoloji öncesi fotoğraf al- evlere kapandığımız Covid 19 salgını yıllarında yazılmış Kansu ve Behçet Necatigil şiir ödüllerine değer bulu- bümlerinin “anı” ile “tarih” arasındaki solgun yüzüy - şiirleri yer alıyor. nan Melez Zamanlar adlı kitabıyla yakınlıklar taşıyor. le, nice zaman sonra geri dönülen çocukluk ve gençlik “Salt bilgi”nin şaşkınlık, yetersizlik ve aldatıcılığının Şair, bu kitabında da çağdaş şiir sözlüğümüzü geniş- mekânlarında geziniyor. Unutmakla hatırlamak arasında telafisinin, yakınlaşan felsefe ve sanatta arandığı leten bir güncellik, somut bir yaşamsallıkla yazmayı, iro- bir gelgite de dönüşen bu “nostos” ya da “sıla-i rahim” bu “olağandışı günler” şiirlerinin mekânlarını, ev içleri olduğu kadar pencerelerden bakılan sokaklar, niyi ve lirizmi ustalıkla kullanmayı, dünyanın farklı coğ- duyarlığı; klasik liriklerden hafif caza, oradan epik-ço- gidilemeyen meydanlar, insansız kumsallar, saklı rafyalarda gezinmeyi ve şiirin ‘iyi şiir’ adı altında ezote- banıl övgülere varan içten bir şiir deneyimi sunuyor. n STUART JEFFRIES’TEN ‘BÜYÜK UÇURUM OTELİ: FRANKFURT OKULU’NDAN YAŞAM ÖYKÜLERİ’ 923’te bir grup entelektüel modern dünyanın işle- konusunda ustaydılar ve sadece düşünme biçimimi- rafından yayımlanan Stu- yişini çözümlemek, kapitalist sistemin eleştirisini art Jeffries’in ifadesiyle zi değil, tartışmaya değer gördüğümüz konu başlıkla- 1 yapmak üzere Frankfurt’ta bir araya geldi. Sonra- “Onların şişeye koyduk- rını da değiştirdiler. ları Frankfurt Okulu olarak anılacak Marksist Araştırma ları mesajı açıp okumanın Frankfurt Okulu’nda ortaya konan fikirler ve yürütülen vakti geldi artık.” Enstitüsü, kurulduğu andan itibaren reel siyasete me- n tartışmalar her şeye karşın önemini hep korudu. Kapita- safeli, siyasi mücadelelere şüpheci bir tavır takındı. lizm ve faşizmin kendisini güncellediği, toplumun sosyal Büyük Uçurum Oteli Bu okulun ileri gelen üyeleri - Theodor Adorno, Max medya ve tüketim çılgınlığına mahkûm olduğu, makine- - Frankfurt Okulu’ndan Horkheimer, Herbert Marcuse, Erich Fromm, Friedrich leştiği çağımızın karanlığını çözümleme yolunda Frank- Yaşam Öyküleri / Stuart Pollock, Franz Neumann ve Jürgen Habermas - faşiz- furt Okulu düşünürlerinin hâlâ söyleyecek sözleri var. Jeffries / Çeviren: Banu min habisliğini ve kapitalizmin Batı toplumlarının içi- Büyük Uçurum Oteli: Frankfurt Okulu’ndan Yaşam Öy- Karakaş / Minotor Kitap ni oyan, çökerten etkilerini irdelemek ve eleştirmek küleri kitabı Banu Karakaş’ın çevirisiyle Minotor Kitap ta- / 504 s. / 2024. 6 23 Ocak 2025