Catalog

kötücül etkisinden sıyırmaya gayret eden, edebiyat sevgisi- 1880’de bu dostun ne gibi fikirleri olacak?” ni destekleyerek başlıca klasik yapıtları okumasını sağlayan Ve hep kuşku duyar: Kırk, elli yıl önce meydana gelmiş Voltaire hayranı büyükbabasından “Aslında benim gerçek olaylar hakkında yazılanların gerçeklik payı ne olabilir? Kü- babam” diye bahseder. çüklüğünde başına gelen bir tatlı kazayı şöyle anlatır: Sevgili annesini henüz 7 yaşındayken yitiren Stendhal, “Bu olayla ilgili bir hatıram var ama bu muhtemelen doğ- daha ölümün ne olduğunu kavrayamadığından gözyaşı bi- rudan bir anı değil, sadece uzun yıllar önce ve kazayla ilgili le dökemez ve en az babası kadar acımasız teyzesi Séraphie bana ilk anlatılanlar sırasında zihnimde oluşturduğum gö- onu katı yürekli olmakla suçlayarak aşağılar. rüntünün bir anısı.” Hatta bir yerden sonra ikinci ağızdan, olayların görgü ta- YASAKLI STENDHAL! nıklarından duyduklarını anlatmamaya karar verir: “Bundan Çocukluğunun annesine borçlu olduğu coşkulu günleri bir sona salt kendi gördüklerimi yazmalıyım.” anda bitivermiş, babasının hayatını baskı alacağı zor yıllar başlamıştır artık. ARADIĞI MUTLULUĞU GERÇEK VATANI Gerçi büyükbabası Henri Gagnon ve kendine örnek aldığı OLARAK BELLEDİĞİ İTALYA’DA BULMUŞTUR! zeki ve yakışıklı dayısı sayesinde bazı güzel anıları olmuşsa Yapıtın son sayfaları bu zor yılların sonuna denk gelir. da bu teselli anları yaşamında bungun bir kışta ara sıra yü- Stendhal aradığı mutluluğu ilk kez 17 yaşında gördüğü ve zünü gösteren bir güneş gibi soluk kalmıştır. sonradan gerçek vatanı olarak bellediği İtalya’da bulmuştur: O dönemde başka çocuklarla oynaması, kentin beledi- “Yazgımdan yakınmamalıyım. Yedi yaşımdan on yedi ya- ye parkında gezmeye gitmesi, hemen her şey yasaklanmış- şıma kadar bahtım kapalıydı ama Mont Saint-Bernard sı- tır Stendhal’e: “Tüm mutsuzluğum iki sözcükle özetlenebilir: nırını geçtiğimden beri kaderden yakınmam için bir neden Yaşıtım bir çocukla konuşmama bile asla izin verilmezdi.” kalmadı, tam tersine şükretmem gerekiyor.” Öyle ki doğup büyüdüğü Grenoble kentinden nefret Başka roman projelerine atılarak yarım bıraktığı, belki de eder hale gelmiş ve 1799’da, ilk fırsatta matematiğe olan bitirmekten tümüyle vazgeçtiği eserin bize ulaşan son cüm- yeteneği sayesinde yüksek mühendislik enstitüsü École lesi anlam yüklüdür: “En derin duyguları ayrıntılı olarak Polytechnique’te tahsiline devam etmek üzere Paris’e kaç- anlatmak onları yozlaştırmaktan başka işe yaramaz.” mış, ilerleyen yıllarda da seyrek aralıklarla dönmüştür ço- Yani Henry Brulard’ın Yaşamı’nın elyazması, yazarın cukluğunun geçtiği kente. tam mutluluğa ulaştığı anda sanki daha fazlasını yazma- ya gücü ya da gereksinimi kalmamış gibi, çıkış noktasında- STENDHAL: ‘BURJUVAZİYE KARŞI ki kimlik arayışının başarısızlığını itiraf eder gibi duran bu HER ZAMAN İÇGÜDÜSEL VE DERİN cümle ile son bulur. BİR HORGÖRÜ BESLEMİŞİMDİR!’ Fransız Devrimi’ne henüz çocuk da olsa bizzat tanık olan YARIM KALMIŞ BİR OTOBİYOGRAFİ Mİ?, Stendhal, kuşkusuz biraz da kökten kralcı babasına kar- OTOBİYOGRAFİK BİR ROMANIN TASLAĞI MI? şı gelme dürtüsüyle monarşiden tiksindiğini her fırsatta ilan Stendhal’in gençlik yıllarını anlattığı bu sıra dışı yapıtını ederek devrimcilere derin bir sempati duymuş fakat devrim- “Çok çetrefilli sorunlar ortaya çıkaran” bir metin olarak ta- Yaşamöyküsünü bir arkadaşıyla sohbet eder gibi konudan den sonra iktidara gelen burjuva sınıfından da elinden geldi- nımlayan eleştirmen Philippe Lejeune, kitabın tamamlanma- konuya geçerek yazmak isteyen Stendhal, insanın kendisi hak- ğince uzak durmaya gayret etmiştir: mış olmasından doğan belirsizliğe dikkat çeker. kında gerçeği söylemesinin ne kadar güç olduğunu, yalan söy- “Burjuvaziye karşı her zaman içgüdüsel ve derin bir hor- lememek için büyük çabalar sarf etmesi gerektiğini anlayarak Aslında yazarın yapıtını nasıl tamamlamayı tasarladığı- görü beslemişimdir.” nı dolayısıyla onu nasıl okumamız gerektiğini bilemiyoruz: objektif olmak gibi bir iddiası olmadığını ilan eder. Özellikle bu satırlar Kırmızı ve Siyah’ın o unutulmaz son Eserinin 200 yıl sonra hâlâ okunacağını tahmin edebilmek Yarım kalmış bir otobiyografi olarak mı, yoksa otobiyogra- sayfalarında, cinayete teşebbüsten yargılanan Julien Sorel’in şöyle dursun, eğer 50 yıl sonra hâlâ okunabilirse nasıl yargı- fik bir romanın taslağı gibi mi? mahkeme heyetine ve yerleşik toplum düzenine meydan lanacak olduğunu merak eder: Bu sorunun kesin bir yanıtı olmadığına göre, “Henry okuduğu savunmasında yazarın kendi fikirlerinin de izlerini “Bunları, umarım yalan söylemeden, kendimi kandır- Brulard”adının “salt bir karakterin adı” olduğu varsayımı- madan, keyifle, bir dosta mektup yazar gibi yazıyorum. bulabileceğimizi gösterir. nı da bir hamlede silip atmamız gerçekten olanaksızdır. n Tanımlar ve sözcükleriniz: G. Yarı, yarım. — — — — — A. “En olmadık yerinde sabah karanlığının 23 11 51 59 49 KITAP BULMACA kendini yavaş yavaş ölüme ……….. canavar düdükleri başucunda serviler.” H. “Zaten bir işe ……….. için öncelikle Hazırlayan: MUSTAFA BAŞARAN trbulmaca@gmail.com (Attila İlhan) kesinlikle huzurlu olmak ve bütün — — — — — — — — — — kuşkulardan arınmak gerekir.” 25 7 54 12 4 56 46 58 48 1 (Fyodor Dostoyevski) — — — — — — — — B. Duvar içinde bırakılan oyuk. 17 64 30 66 57 9 18 47 — — — 3 20 60 C. “Artık nadiren olsa da, içimde hâlâ, dünyayı değiştirebileceğime dair yalancı bir umutla ……….. görkemli yangınlar çıkıyor.” (Aylin Balboa) — — — — — — — — — 29 37 50 21 19 52 14 69 32 D. Horultu sesi çıkaran. — — — — — — — — — 65 6 26 38 28 27 75 34 35 E. Bana kalırsa, önce insan olmalıyız, sonra da ………... (Henry David Thoreau) — — — — — 43 72 5 41 55 1822 ÇÖZÜM: A. ALDIRMAZ, B. LATERNACI, C. MENDEBURU D. F. “İstanbul sadece abide ve ……….. İSPİNOZ, E. NEMRUT, F. ABUKLUK, G. Önce aşağıda tanımları verilen sözcükleri bulmaya çalışın ve her bir harfi bir yatay çizgi üzerine eserlerin bol olduğu şehir değildir. Şehrin TERHİS, H. AYGIR, I. NODÜL, J. ELÇİ, gelecek biçimde yazın. Sonra çizgilerin altlarındaki sayılara göre bu harfleri bulmacadaki aynı tabiatı bu eserlerin görünmesine ayrıca K. ROD. sayılı karelere aktarın (Kara kareler iki sözcük arasını gösterir. Bir satırın sonunda kara kare yoksa yardım eder.” Metin: “Unuttuğun birini özlemek çok bu, sözcüğün alttaki satırın başına sarktığını gösterir). Bulmaca tamamlanınca, sorulan tanımların (Ahmet Hamdi Tanpınar) mu garip olurdu?’’ Belki de sadece karşılığı olan sözcüklerin ilk harfleri yukarıdan aşağıya doğru Öfke Kralı adlı kitabın yazarının adını onları hatırlamayı özlüyorsundur.” — — — — — — — — oluşturacak; bulmaca karelerindeyse aynı kitaptan bir metin ortaya çıkacaktır. Geriye kalan harfleri 16 44 71 10 22 76 67 62 (Almina Taner) de siz tahmin ederek metni oluşturun. 14 23 Ocak 2025