Catalog

Beyin cerrahisinde tartışı Yeni cerrahi tekniklerin gerekli bilimsel testlerden geçirlimeden yaygın bir şekilde uygulanması üzerine tartışmalar yapılıyor. Discover dergisi, Dr. Gazi Yaşargil'in geliştirdiği ve tıbbi çevrelerce hemen benimsenen beyin bypass operasyonunu ele alıyor ve yeni cerrahi teknikleri uzun vadedeki sonuçlarına bakmadan hemen kullanılmamasını öneriyor. 1 985 yılındd Honolulu'da toplanan Beyın Cerrahlan Yılbk 35 Olagan 'Ioplantısında bır konuşmd yapdn Dr Sydney Peerless o yıllarda yaygın olarak uygulanan kafatası ıçı kafatası dı şı (Extrdcranidl Intracrdnıal/ EC IC) bypass operasyonlan uzerıne 8 yıldır surdurulen çdlışmalarm sonuçlarını açıklayacagını duyutdu O yıUarda Londra'da çalışan Peerless, ECIC bypass amelıyatlarının uzun vadede ne gıbı sonuçlar doguracagı konusunu ın celemek u/ere oluşturulan bır araştrrma grubunun sozculugunu yapıyordu 1967 yılındd, Isvıçre'de Dr Gazi Yaşargil ve ekıbı tardfından ük kez ın sanlar uzerınde denenen ECIC bypass kafa derısmden alınan kdnın dolambaçlı yoldan tekrar beyne gonde rılmesı opprasyonuydu Yaşargıl'e gore bu ışlpm beyındekı kan mıktannı arttıra rak felç tehlıkesını ortdddn kdldıracdktı Kafa ve yaz derısı ddnidrldnnda yag bırüamı (atheroskleroz) olasüıgı çok duşıık oldugu ıçm yaşlı hastdların, beyınlerı dışında kafdlarında kusursuz bır kan doldşımı vardıı Kısıtlı kaynakldnn eşıt ddgılırrıı ılkesınden hareketle, Yaşargıl kafd derısınden damar çıkartıp, beyın yuzeyındekı ddmarlara dıkebılmek ıçın mıkroskopık bır teknık gelısürrruştı Un lu cerrah, zengınderı çalıp yoksula dn gıtan Robın Hood gıbı, zengın kafa derısınden çalarak kansızlık çeken beynı beslprneyı hedeflıyordu Yaşdrgıl bu operasyonu felç ge çımıp rı.skı taşıydn hastalarına onerdı 1967 den 1976 yılına kaddr 84 hdstdsını bu şekilde amelıyat ettı Ve amelıyat sonrası donemde yalnızca uç hastasının felç geçırmesı Yaşargıl'ı zıyadesıyle mutlu ettı Benzer hastalar uzennde da ha once yapılan çalışmaları da goz on'unde bulunduran Yaşargıl, amelıyat ettıgı hastalarının en az yarısının cerrahi mudahale sayesınde felç geçırmekten kurtuldugunu ılerı surerek, şu sonuca vardı Yuzde 40'larda seyreden felç rıskının amelıyat olduktan sonra yalnız ca yuzde 3 luk bır orana duşmesı bypdss amehydtlarının ılerıye yonelık koruyucu bır 10I oynadıgını gosterıyordu Dıger cerrahlar Yaşargil'in bu mucızevı keşfmı benımsemekte tered dut etmedılpr Operasyonun uzun vade de ne gıbı sonuçlar doguracagını og renmeden hastdlarına bu amelıydtı onerdıler Yaşargıl'ın çalışmalarının so nuçlannı yayınlamasını bıle beklerrıeye gerek gormedıler Zamanla EC IC bypass amelıyatlan felç olasılıgına karşı standart uygularna halıne geldı Çok hsa surede dunyanın dort bır yanında mıkro cerrahi laboratuvarları turedı Buralarda cerrahlara spagettı kalmlıgındakı damarları çıplak gozle gorulemeyecek kadar ınce dıkışierle bırbırıne nasıl dıkeceklerı ogretıldı Buyuk hastaneler ve unıversıteler deneyımlı bypass operatorlerınm peşıne duşru Teknolojının son olanaklarından yararlanarak gerçekleştırılen bu amelıyat noroşırurjı ddlmın gozdesı halıne geldı ECIC bypass cerrahlar arasında buyuk popularıte kazanmasına karşın, uzun vadede ne gıbı sonuçlar doguracagı bılınmedıgınden bazı çevrelerce temkınle karşılanıyordu Yaşdrgıl m yap tıgı kısıtlı çalışmaya gore dmelıyat felcı durduıuyordu Pekı bunu destekleyecek kanıt neydı 9 Bypass'a karşı olanlar, amelıyat edılen hastalarm tedavı gormemış hastalarla mukayese edıldığıne dıkkdt çekerek sotıuçldrın dogruyu yansıtmadıgını ılerı suruyordu Tdrtışmayı kesın bır sonuca baglamak ıçın Amerıkan Ulusal Norolojık ve Bulaşıcı Hastalıklar ve Felç Enstıtusu (NINCDS)genış kapsamlı bır araştrrma baslattı Aıaştınndcılar aynı hdsta populasyonu ıçuıde anıelıyat olmuş hastdlarla amelıyat olmamıs hastalan karşüaştırdı 1977 yüında çalışmayı başlatan NINCDS 71 norolojı klınıgını devreye alarak klınık yeüalılerrnın rısk taşıyan hdstalarını ıkı gı uba dyırmalarmı ıstedı Bırıncı gruba ECIC bypass yapıldı ve hastalara operasyondan sonra gunde bır adet aspırın tedavısı uygulandı Dı ger grup yalnızca gunde bır adet aspı rın almdya basladı 1985 yılında 9 mıl yon dolara mal olan çalışrnd sonuçlandı ve çalışmaya kahlan 1 400 denekten dlınan sonuçlar degerlendırüdı 1985 yüında Honolulu'da toplanan beyın cerrahlan ışte bu araştırmanın so nuçları ıçın beklıyorlardı Dr Peerless ın ECIC bypass ın tumuyle yararsız oldugunu açıklaması doktorldr arasında şok etkısı yarattı Raporun sonuçlan net bır şckılde bypass'ın felç rıskmı azaltmadıgını gosterıyordu Ayrıca operasyondan kaynaklanan olumler ve amelıyat komplıkasyonları bypass'ın yalnızca yararsız degıl aynı /amanda zararlı oldugunu da dolaylı olarak anldtıyordu Yaşargil'in harıka teorısı o anda bıttı Bypass yanlıldn operasyonlarını kuıtarmak ıçın var guçlerıyle çalıştılar ancak çabaları sonuçsuz kaldı NINCDS'ın raporunun yayınlanmasının uzerınden çok geçmeden bypass çagı kapandı Butun bunlarm uzerıne sıgorta şırketlermın amelıyat gıderlerını ode meyı reddetmesı bypass a gonul veren cerrahlan ıyıce çıkmaza soktu^ t Bır kaç olumcul beyın hastalıgının dışmda bypass amelıyatlan artık yok denecek kadar az sayıda yapılıyor Zararlı oldugu zamanla ortaya çıkan pek çok cerrahi yontem gıbı ECIC bypass da tıp tanhının derınlıklıklerıne gomuldu Çıkarılacak dersler EC IC bypass'tan alınacak pek çok ders var Bu olayda da gonıldugu uzere, deneysel operasyonlar guverulır lıgı ve yaran konusunda yeterlı araşfır ma yapılmadan genel uygulamaya dahıl edılıyor Açgozluluk ve bencıllık gıbı kışılık bozukJuklan kanıtlanmamış uygulamaları amelıyathanelere sokmakla bırlıkte sorun bilimsel yargüamadala hatalardan kaynaklanıyor Gerçek şu kı herhangı bır deney sol oldu zorl muh ama lend ame cerr gost olun ame ıyıle, gere çıp . rurle ame edın azalt lısm. uzer sure hem bır c yonlc byp£ yonh Saatl na t 591/12