Catalog

gorus@cumhuriyet.com.tr 6 AĞUSTOS 2025 ÇARŞAMBA 2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER Cumhuriyetin kimlikle Yaprak dökümü parti için değil, ülkenin siyasal EROL TUNCER tarihi açısından da önem taşı- ESKI CHP GENEL SEKRETER yan bir olgudur. imtihanı: Kimlik YARDIMCISI Ne var ki CHP’nin yeniden açılışı parti yaşamında kendi- 19 TEMMUZ’DA, CHP’deki ne yer bulamamış, yeniden açı- önemli bir zincirin bir halka- lış tarihi özelikle 9 Eylül günü- sını daha yitirdik. Bir önceki ne rastlatıldığı halde hiçbir açı- kaybımız Altan Öymen’in he- siyaseti ve Aleviler lış günü, partide anılma/kut- men ardından CHP Tokat Se- lanma şansına sahip olamamış- natörü, CHP Genel Sekreter tır. 33 yıl boyunca kararlılıkla Yardımcısı Metin Somuncu’yu MAHMUT ASLAN lemeyi hedeflemektedir. Amin değil, mezhebine göre konumla- n Cemevlerinin ibadethane sürdürülen böyle bir unutkanlık da sonsuzluğa uğurladık. Her Maalouf’un “Ölümcül Kimlikler” nan bir topluluk mensubudur. olarak tanınması, eşitlik ilkesi- affedilemez. Böyle bir ihmalin, PIR SULTAN ABDAL 2 TEMMUZ iki arkadaşımız, CHP’nin 4 Ka- kitabında belirttiği gibi, kim- Devlet, tüm yurttaşlarına eşit nin gereğidir. yalnızca CHP’nin yeniden açı- VAKFI BAŞKAN YARDIMCISI, sım 1979 Kurultayı’nda seçile- likleri mutlaklaştırmak onları mesafede durması gerekirken, n Madımak Oteli’nin bir lış çalışmalarına öncülük eden YAZAR rek parti yönetimine giren ar- kadromuza değil CHP gibi bir ölümcül hale getirir. Maalouf’un yıllardır bu ilke sistematik bi- utanç müzesine dönüştürülme- kadaşlarımızdı. partinin kendi tarihine karşı da on haftalarda, ABD’nin An- ifadesiyle, “bütün bir kimliği, çimde ihlal edilmektedir. si, toplumsal yüzleşmenin ge- CHP’nin tarihinde 1979 kurul- büyük haksızlıktır. kara Büyükelçisi ve Su- öfkeyle ilan edilen tek bir aidi- Bugün Türkiye’de zorunlu din reğidir. tayının önemli bir yeri vardır: Sriye Özel Temsilcisi Tom yete indirgeyen o dar, sığ, yo- dersi uygulaması sürmektedir. n Diyanet’in kaldırılması, la- Bu, CHP’nin, 16 Ekim 1980 tari- Tarihe yazılan kadro Barrack, MHP Genel Başkanı baz, kolaycı yaklaşım” siyaseti Devasa bütçelerle güçlendiril- ikliğin gereğidir. hinde kapatılmasından önceki Yazıyı bitirirken CHP’nin ye- Devlet Bahçeli ve Cumhurbaş- barışı değil, çatışmayı besler. miş bir Diyanet İşleri Başkanlı- n Laikliğin devletin tüm ka- son kurultayıdır. 12 Eylül 1980 niden açılış çalışmalarını yürü- kanı Recep Tayyip Erdoğan ta- darbesiyle birlikte siyasi kadro- ğı, yalnızca Sünni anlayışı refe- demelerinde ilkesel ve kurum- terek başarıyla sonuçlandıran ‘Eşitlik değil, denetimli rafından yapılan açıklamalar, lara siyaset yasağı getirilmiş ve rans alarak diğer inançları dış- sal düzeyde uygulanması, bu kadro hakkında parti kamuoyu- bizler siyaset dışına itilmiştik. Türkiye’de kimlik siyaseti ile temsil’ lamakta, laikliği kurum düze- toplumun birlikte yaşama ira- nu bilgilendirmeyi, bu vesiley- Ancak benim de içinde bulun- devlet yapısı arasındaki gerili- Devlet Bahçeli’nin “Cumhur- yinde fiilen ortadan kaldırmak- desinin en temel zeminidir. le kadromuzu oluşturan arka- duğum CHP Genel Yönetim Ku- mi yeniden görünür kıldı. Üç daşlarımı anmayı bir borç sayı- başkanı yardımcılarından bi- tadır. Cemevleri hâlâ ibadetha- rulu faaliyetlerine ara verme- Yurttaşların eşitliği yorum. açıklama farklı kanallardan ya- ri Alevi, biri Kürt olabilir” açık- ne olarak tanınmamaktadır. Ka- miş, kısıtlı olanaklarla, zor şart- Genel sekreter yardımcıları: Toplumsal barış, kimlik- pılmış olsa da kimliklerin ana- laması, ilk bakışta çoğulcu bir muda mülakat sistemi, özellikle larda da olsa çalışmalarını sür- Erol Tuncer, Altan Öymen, Me- lerin siyasi pazarlık masala- yasal yurttaşlık ilkesinin önü- açılım gibi dursa da esasında Alevi yurttaşların liyakatle gel- dürmeyi tercih etmiştir. Temel tin Somuncu, Hayrettin Uysal. rında taksim edilmesiyle de- ne geçirilmesini teşvik eden, eşit yurttaşlık ilkesini zedele- dikleri kadrolardan dışlanması- amaç CHP’li tabanının bütün- Genel yönetim kurulu üyele- ğil, anayasal eşitlik temelin- laik Cumhuriyetin kurucu ze- yen bir lütuf diliyle kurulmuş- na neden olmaktadır. 2025 yı- lüğünü sürdürmek, yeni partile- ri: Orhan Akbulut, İsmet Ata- de inşa edilir. Bahçeli’nin öne- minini aşındıran ortak bir siya- tur. Kimliklerin temsili anaya- lı itibarıyla kabinede, valilikler- rin kurulması söz konusu oldu- lay, Nail Atlı, Çetin Bozkurt, si zihniyeti yansıtıyor. Bu zih- risi, Barrack’ın tasarımı ve sal yurttaşlık zemininde değil, de, rektörlüklerde Alevi köken- ğunda da CHP çoğunluğunun Mehmet Dedeoğlu, Celal Do- niyet, çok kimlikli ve mezhebe Erdoğan’ın inşa ettiği siyasal aynı partinin bayrağı altında merkezden belirlenen kontrol li tek bir isim dahi bulunmama- ğan, Hüseyin Doğan, Mehmet toplanmasını sağlayabilmekti. dayalı bir siyasi modelin yani sistem, her biri Cumhuriyetin altında tutulan bir alan olarak sı, bu dışlamanın kurumsal ha- Gümüşçü, Avni Gürsoy, İlyas Kı- Her iki konuda da önemli katkı- bir tür “Lübnanlaşmanın” önü- laik, kamucu ve yurttaşlık te- tahayyül edilmektedir. le geldiğini göstermektedir. lıç, Nebil Oktay, Hayri Öner. mız olmuştur. nü açma niyeti taşıyor. melli zeminine yönelmiş müda- Cumhuriyet Senatosu baş- Bahçeli’nin sözleri çoğulcu- Bütün bunlar, ümmetçi zihni- Bir hafta içinde art arda yi- kanvekilleri: Erdoğan Bakkal- halelerdir. luğu değil, siyasal kimlikle- yetin yalnızca bir inancı değil, tirdiğimiz iki arkadaşımızın da ‘Ulus-devletin tasfiyesi, başı. Atatürk’ün tanımıyla “Türki- rin kota sistemiyle yönetildiği laikliği ve anayasal eşitliği he- hem partideki hem de parla- Millet Meclisi grup başkanve- mezheplerin taksimi’ ye Cumhuriyeti’ni kuran Türki- bir temsil mekanizmasını işa- def aldığını ortaya koymaktadır. mentodaki çalışmalarını min- killeri: Metin Tüzün, Coşkun Ka- ABD Büyükelçisi Tom ye halkına Türk milleti denir”. ret eder. Bu yaklaşım, Alevili- Alevilik bu tabloda görünmezleş- netle anıyoruz. Bu kez, CHP’nin ragözoğlu. Barrack’ın “güçlü ulus-devlet- Bu tanım, kökene, inanca, mez- tirilmiş, eşit yurttaşlık talebi ise ği ya da Kürtlüğü eşit yurttaş- yeniden açılması çalışmaları- Kadın kolları genel başkanı: ler İsrail için tehdittir” ve “Arap hebe değil, ortak yurttaşlığa da- lık düzlemine taşımak yerine bilinçli biçimde bastırılmıştır. na verdikleri katkıları öne çıkar- Güler Gürpınar. ülkelerinin merkezi yapıya ka- yanır. Bugün bu ilkenin arka- bir tür “izinli görünürlük” sta- mak istiyorum. Gençlik kolları genel başkanı: Lütuf değil, anayasal hak vuşması İsrail açısından risk sında yeniden durmak, yalnız- tüsüne indirgemektedir. Bu da Hasan Belovacıklı. 11 yıl sonra açıldı oluşturur” sözleri, görünürde Aleviler, Tom Barrack’ın da- ca tarihsel bir savunma değil, ne Alevinin ne de Kürt’ün cum- Yaprak dökümü sürüyor. Türkiye’nin en köklü parti- bir dış politika yorumu gibi su- yattığı mezhepçi modeli de, demokratik bir zorunluluktur. CHP’nin yeniden açılış çalışma- hurbaşkanı olamaması demek- si, devletin ve Cumhuriyet’in nulsa da Türkiye’nin iç siyasal Bahçeli’nin siyasal kota siste- Aksi takdirde, kimliklerin si- larına öncülük eden 21 kişilik tir. Muzaffer İlhan Erdost’un kurucusu olan Cumhuriyet kadrodan bir yaprak daha düş- yapısını da hedef alan ideolojik mini de Erdoğan’ın dışlayıcı ve yasete malzeme edildiği bir or- ifadesiyle, “Ulus; her soyun Halk Partisi, bundan 44 yıl ön- müş, hayatta kalan kurucuların bir yönlendirme içermektedir. inkârcı uygulamalarını da ka- tamda, toplumsal dokumuz- kendi kabuğunu çatlatıp özgür- ce askeri yönetim tarafından, sayısı 5’e inmiştir: Mehmet De- Barrack’ın Osmanlı’daki “mil- bul etmek zorunda değildir. da derin ve onarılamaz yaralar ce katıldığı, eşit bir birliktelik- 16 Ekim 1981 tarihinde, o dö- deoğlu, Celal Doğan, Mehmet let sistemi”ni Türkiye için ideal Alevilerin talebi açık ve nettir: açılması kaçınılmazdır. tir”. Bahçeli’nin yaklaşımı ise nemde siyasal yaşamda olan Gümüşçü, Erdoğan Bakkalba- model olarak göstermesi, yurt- Eşit, özgür ve laik bir yurttaşlık Alevilerin eşitlik talebi ise sa- bu dönüşümün önünü keserek 18 parti ile birlikte kapatılmış- şı ve Erol Tuncer. Aramızdan ay- taşlığı değil aidiyeti esas alan, temelinde devletle ilişki kur- dece bir mezhebin değil, tüm kimlikleri siyasi rehineye çe- tı. CHP’nin kapatılması, siyasi rılanlara Tanrı’dan rahmet, ha- bireyi değil cemaatleri muhatap maktır. Bu bir lütuf değil, ana- toplumun ortak çıkarıdır. Bu- virmeye adaydır. yelpazenin sol tarafındaki den- yatta kalanlara sağlık ve mut- alan bir siyasal yapıyı meşru- yasal bir haktır. gün savunmamız gereken şey, geleri sarsmış, parti tabanı, ço- luluk diliyorum. Erdoğan’ın ümmetçiliği laştırmaya yöneliktir. Bugün Alevilerin dile getir- yalnızca Alevilerin hakları de- ğunluğu SHP’de olmak üzere Metin Somuncu, diğer ar- Cumhuriyet, bireyi cemaa- Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın diği başlıca talepler, yalnız- ğil, Cumhuriyetin bütünüdür. yeni kurulmuş partilere (DSP, kadaşlarımız gibi, gerek Cum- HP) dağılmıştır. tin gölgesinden çıkararak yurt- siyasal çizgisinde uzun süredir ca kendi hak alanlarını değil, Çünkü Cumhuriyetin eşitlikçi, huriyet Senatosu’ndaki gerek- CHP, 11 yıl kapalı kaldıktan se CHP Genel Yönetim Kuru- taş haline getiren tarihsel bir belirginleşen ümmetçi yönelim, Türkiye’nin demokratikleşme laik ve yurttaşlık temelli yapısı sonra, 19 Haziran 1992 tarihin- lu’ndaki değerli hizmetleriyle kopuştur. Bu açıdan bakıldığın- laik yurttaşlık ilkesini aşındır- rotasını doğrudan ilgilendir- yaşarsa bu topraklarda yaşayan de çıkarılan 3821 sayılı yasa ile, anılacaktır. da Barrack’ın önerisi Türkiye’yi makla kalmıyor, dini farklılık- mektedir: herkes, tüm kimlik ve inanç- siyasi tarihin karanlık sayfa- Yazımı bitirirken partimizin yeniden mezheplerin ve et- lar üzerinden vatandaşları kate- n Zorunlu din derslerinin larıyla özgürce ve barış içinde larından çıkarak yeniden siya- 12 Eylül 1993’ten bu yana görev- nik grupların siyasal pazarlıkla gorize eden bir sistem inşa edi- kaldırılması, inanç özgürlüğü- birlikte yaşama imkânına sahip sal yaşamdaki yerini alabilme de bulunan değerli yöneticile- temsil edildiği bir yapıya sürük- yor. Bu sistemde birey yurttaş nün gereğidir. olacaktır. olanağına kavuştu ve 9 Eylül rine, CHP’nin yeniden açılış ça- 1992’de açıldı. Bu sonuca, ön- lışmalarını yürüten ve çoğu ara- cülük eden kadronun yönlen- mızdan ayrılan arkadaşlarım dirici çalışmalarının yanında adına bir sorum olacak: “Hadi partili tabanın coşkulu desteği CHP’nin açılış çalışmalarına ön- Bodrum’un Cennet koyu’na kıymayın! ile ulaşılmıştır. cülük eden bizleri unuttunuz, Bir partinin, kapatıldıktan 11 unutturdunuz; partinin tarihi- AV. KEMAL ONUR Bodrum’un Cennet Koyu’na mı sı- yıl sonra yeniden açılarak siya- ni unutmaya, unutturmaya ne ra geldi? İktidarın nedense(!) göz sal yaşama dönmesi, yalnızca o hakkınız vardı?” MEB TEFTIŞ KURULU EM.MÜŞAVIR yumduğu doymayan sermayenin, MÜFETTIŞI doğa talanına karşı tepki gösteren toplum kesimi etkisiz ve çaresiz- ÜLKEMIZIN ormanlarını ve yaylala- CUMHURİYET YAZARLARI, ANAMUR BELEDİYESİ dir! Tarım, orman, çevre ve turizm rını maden arama hırsı ile talan eden 1’İNCİ KİTAP FESTİVALİ’NDE OKURLARIYLA BULUŞUYOR bakanlıkları; Bu seri felaket fırtı- vahşi sermayenin; doğa katliamı nasının sanki ilgisiz ve etkisi san- insafsızca sürmektedir! Ülkemizin ki ilgisiz ve etkisiz seyircileri duru- turizm güzellikleri, toplumun tep- mundadır! Kamuya açık olması ge- kisi bile dikkate alınmayarak yok reken Bodrum’un Cennet Koyu’na edilmeye devam edilmektedir. göz dikmiş, büyük kazançlar geti- Cumhuriyetimizin kuruluş dö- bu anayasal ve yasal sorumsuzlu- fırsatı veren yetkili ve ilgililerden receğini bilen şirketler, şimdi de- neminde kamu adına toplumsal ğun tarihsel hesabını elbette taşı- zamanı geldiğinde yasal olarak he- nizi de parselleyerek liman yapma bilinçle oluşturulan “Maden Tet- mak zorundadır. sap sorulmalıdır! telaşına kapılmıştır. ZEKİYE YÜKSEL kik Arama Kurumu’na verilen ka- Cumhuriyetimizin kurucu lideri Kolay yoldan haksız olarak, ülke Bugünlerde içimizi acıtan, alev 7-8-9 AĞUSTOS musal yetkiler; sözde liberal sis- büyük Atatürk’ün, Yalova’da yaptı- kaynaklarını geri dönüşü olanaksız alev yanan ormanlarımızın yok ol- 19.30-20.40 tem anlayışıyla, dolar zenginliği- rılan köşkün yanındaki bir ağaç da- şekilde talan edip zenginleşen şir- masına karşı iktidar; gerekli ön- ne doymayan sermaye şirketleri- lının bile kesilmesine gönlü razı ol- ketlere iktidarın bu haksız ve hu- lemleri almaktan çok uzak görün- nin insafına terk edilmiş gibidir. madığı için kesime karşı çıkmış ol- kuksuz peşkeşe göz yumması kar- mektedir! Buna karşın üniversite- Bu defa da Cumhur İttifakı iktida- ması, altına döşenen raylarla köş- şında 65 yıllık eğitimci ve hukuk- lerin orman fakültesi kürsülerin- 7 AĞUSTOS / 22.30 rının akıl almaz hoşgörüsü ve göz kün 4 metre 80 cm kaydırılması- çu sıfatıyla, kızgınlığımı frenleyip, de bilim yapan öğretim üyeleri- “KADIN OLMAK SANCISI” yumması ile ülkemizin yeşil yayla- nın sağlanması doğa sevgisi için duyduğum öfkeyi ifade etmekte nin düşünce ve bilimsel görüşleri- larında maden aramaya doyama- unutulamayacak bir örnektir! zorlanıyorum. ni açıklamalarına çoktan beri has- mış bir şirketin! Bodrum’un Cen- Hukuksuz bir anlayışla, daha Sakallı Celal’in ifadesi ile “Ül- ret kaldık! ZEKİYE YÜKSEL ESİN DAVUTOĞLU ŞENOL net Koyu’nda liman yapma girişi- fazla para kazanma amacıyla ma- kemizde ilgililer bilgisiz; bilgililer, Toplumun büyük beklentisi ile mi doğal ve tarihi güzelliklerimize den aramak için ormanları, yayla- ilgisiz”dir. Söz konusu şirketlerin, CHP’nin iktidara gelmesi halinde bir ihanettir. Cumhur İttifakı ikti- ları ve zeytin ağaçlarını yok etme ülke doğasında maden arama fa- tüm kıyılar ve koylar kamulaştırıl- SAHİL HALK KAFE, 2. ETAP darı, gittikçe artan toplumsal tep- pahasına ülkemizin doğa güzellik- aliyetleri ile deşip talan ettiği yay- malı otellerin kıyı yağmasına ke- kiyi hiç dikkate almadan yaratılan lerini talan edenler ve onlara bu lalar, ormanlar yetmedi, şimdi sinlikle fırsat verilmemelidir. Horasan ve Rum erenler de Anadolu’da- Vedat Günyol’un yaşamöyküsü Bu eser, yaşadığı dönemde k köklü br geleneğn parçasıdır; Hacı Cumhuryet aydınının tarh br Atatürk’e sınırlarımız dışından Bektaş Vel de… Şah İsmal de o özetdr. Bu eser, Hasanoğlan bakmaya ve flozofların dünyasına geleneğn parlak yıldızıdır; “tell sazdır Yüksek Köy Ensttüsü öğrencle- yolculuk yapmaya br davettr. bunun adı/ ne ayet dnler ne kadı” dyen ryle öğretmen olmanın hazzına İsmet Toto özelnde hazırlanan bu Âşık Dertl de… O suya gözelk eden varan, Babeuf’ün Devrm Yazıları eserde, Osmanlı Devlet’nn hüküm kaynağa, bütün Anadolu’da, Yakındo- ktabını tercüme etmekten sürdüğü esk coğrafyasından brne ğu’da ve Balkanlar’da rastlamak olasıdır. yargılanmaya, 12 Mart sonrasın- Kemalzmn; ulusal bağımsızlık, Şah İsmal ve onun edeb kmlğ Hatay da örgüt kurmaktan hapsedl- modern devlet ve toplum lşks şte böyle br klmn smges konumun- meye gden olayları bzzat bakımından, örneklem oluşturduğu dadır. Bu ktabı okurken geçmşe tutulan yaşayan Vedat Günyol’un görülmektedr. Bu durum, ışık bugünü de anlamanızı sağlayacaktır. ağzından yazıya dökülmüş Kemalzmn etksnn, Türkye anlatısıdır. | Nesm Ovadya İzral sınırlarının ötesne ulaştığının 13,5x21 / Araştırma / 288 sayfa öneml br kanıtıdır. 13,5x21 / Yaşamöyküsü / 352 sayfa 13,5x21 / Araştırma / 328 sayfa SÖYLEŞİ İMZA