Catalog

6 AĞUSTOS 2025 ÇARŞAMBA 10 İNCELEME/HABER ‘Doğu sorunu’ Devam eDiyor! ‘Kürt sorunu mu Bülent Nuri Çavuşoğlu Türk sorunu mu?’ İngiliz Müsteşarı Hohler, 27 Ağustos 1919’da Londra’ya SINAN MEYDAN gönderdiği bir yazıda şöyle diyordu: “Kürt Sorunu’na Tarihten verdiğimiz önem Mezopotamya bakımındandır. Kürtlerin ve Günümüze Ermenilerin durumu beni hiç ilgilendirmez.” Denizli’ De klimalı pazar açıl Dı Sorunu veya Türkiye Soru- Anadolu’da veya –şimdiki- kapitülasyon hukuku nunu) çözmek Osmanlı’yı Kuzey Irak’ta Kürtlerin bir kapsamında, zaman içinde, Denizli Büyükşehir sıcaklık çilesine son veren kolaylaştıran projelere imza parçalamak ve Türkleri ön- devlete sahip olmamasıydı.) Osmanlı’da yabancılar ve Belediye Başkanı Bülent projeyi yerinde inceleyen atmaktır. Sarayköy’deki bu ürkiye Cumhuriyeti ce Avrupa’dan, sonra Bal- Yani emperyalizm, Osmanlı azınlıklar birçok bakımdan n uri Çavuşoğlu, Sarayköy Çavuşoğlu, “Belediyecilik uygulama da bunun başarılı Devleti’ni zayıflatmak kanlardan, son olarak da Devleti’nin bölünmesi ve ayrıcalıklı hale gelmişti. Belediyesi’nin Türkiye’de sadece yol yapmakla, bir örneğidir. Başkanımız Tve bölmek için yaklaşık İstanbul’dan ve Anadolu’dan parçalanması sürecinde Buna karşın “Barbar ilk olma özelliği taşıyan altyapı çalışmalarıyla sınırlı Mehmet Salih Konya’yı 50 yıldır teröre başvuran söküp atmak demekti. 1877- Ermeniler gibi Kürtleri Türklerin” uygarlaşmayı klimalı pazaryerini değildir. Önemli olan halkın ve emeği geçen tüm ekibi eli kanlı bir terör örgütünün 1878 Osmanlı-Rus Sava- (bazı Kürt aşiretlerini) de beceremediği, bu nedenle gezdi. ilçe halkının ve yaşam kalitesini doğrudan kutluyorum” ifadelerini tutuklu elebaşının, Türkiye şı (93 Harbi), 1912-1913 Bal- kullanmak istiyordu. Bu çeşitli halkların Türklerin esnafın yıllardır yaşadığı etkileyen, günlük hayatını kullandı. l izMiR Cumhuriyeti Devleti’ni kan Savaşları ve 1914-1918 nedenledir ki, 1920’de Sevr baskısından kurtarılması “soykırımla” suçlayıp, I. Dünya Savaşı sonrasın- Antlaşması’na Anadolu’da gerektiği Batı’da genel “1923 Lozan Antlaşması ve da emperyalist Batı, “Do- bir Ermenistan, onun kabul haline gelmişti. Öyle 1924 Anayasası öncesine ğu Sorunu”nu çözmeye çok hemen güneyinde bir ki, 1853 yılında, “Trakya- TOKi için dönülmeli!” diyerek yaklaşmıştı. 1918-1920 ara- Kürdistan yerleştirilmişti. İllirya Yarımadası’nda yol haritasını belirlediği kamulaştırılmıştı sında Doğu Trakya’nın, Ancak “Bağımsız refahın gelişmesine, “Terörsüz Türkiye” İstanbul’un ve Anadolu’nun Kürdistan” projesinin Türklerin Avrupa’daki sürecinde şimdi de bir emperyalist işgali, em- baş mimarı İngiltere için varlığının gerçek bir komisyon kuruluyor. Kim peryalist Batı’nın “Doğu “Kürt Sorunu”, Kürtlerin engel olduğunu itiraf kuruyor bu komisyonu? Sorunu”nu kesin olarak çöz- sorunlarını çözmek için etmemiz gerekir” diyen F. Meclis Başkanı Numan mek için attığı son adımdı. değil, İngiltere’nin çıkarlarını Engels, İstanbul’u elinde Kurtulmuş kuruyor. Daha önce Avrupa’dan, Bal- gerçekleştirmek için önem bulunduran Türkleri “ayak AKP’li Meclis Başkanı kanlardan, Batı Trakya’dan taşıyordu. Örneğin, İngiliz takımı” olarak adlandırıp, Kurtulmuş, geçtiğimiz yıl, atılan Türklerin, şimdi de Do- Müsteşarı Hohler, 27 İstanbul’u bu “ayak 1921 Anayasası temelinde ğu Trakya’dan, İstanbul’dan Ağustos 1919’da Londra’ya takımının egemenliğinden bir anayasa hazırlanmasını atılıp Anadolu’nun ortası- gönderdiği bir yazıda, “Kürt kurtarmamız, mutlak önererek niyetini açıkça na sıkıştırılıp imha edilmesi Sorunu’na verdiğimiz zorunlu duruma belli etmişti. Komisyonun (6) amaçlanıyordu. İngiliz Harbi- önem Mezopotamya gelecektir,” diyordu. baş aktörü siyasal ye Nazırı Lord Kitchener’in, bakımındandır. Kürtlerin Batı’nın baskısı ile İslamcı AKP iktidarının, “Türkleri dünya haritasın- ve Ermenilerin durumu “Osmanlı Devleti, Batı’ya Atatürk’ün kurduğu üniter, dan silinceye kadar har- beni hiç ilgilendirmez,” bazı tavizler vermiş laik Cumhuriyetle kavgalı diyordu. (Görüldüğü gibi be devam edeceğiz” sözü, olmasına rağmen sonuç olduğu da herkesin bildiği Batı’nın, Doğu Sorunu’ndan daha 1919’da İngiliz değişmeyecekti: 1838 mağaracık’a iş makineleri girdi bir gerçek… Komisyondan aslında ne anladığını gözler Müsteşarı, “Kürt Sorunu” yılında yapılan Balta beklenti içindeki etnik (2) önüne seriyordu. ifadesini kullanıyor.) Limanı Ticaret Antlaşması kimlikçi DEM Parti de Emperyalist Batılı ülkelerin İngiliz Mr. Kidston da 28 ile başlangıçta İngilizlere, bölge sakinleri tepki gösterdi Atatürk’ün kurduğu üniter 10 Ağustos 1920’de Kasım 1919’da Londra’ya daha sonra tüm Avrupa ulus devlete karşı… İktidara Osmanlı Saray Hükümetine gönderdiği bir yazıda, devletlerine verilen ticari atay Samandağ’a direkleri koparıldı, ve hayvancılıktan eklemlenmiş MHP ise imzalattığı 433 maddelik “Kürtlere her ne kadar imtiyazlar ve kapitülasyonlar; Atatürk’ün kurduğu laik Hbağlı Mağaracık evler oturulmayacak sağlıyor. Tapulu Sevr Antlaşması, aslında inanmasak da onları 1839 Tanzimat Fermanı ile Cumhuriyete sahip çıkacak Mahallesi’nde TOKİ halde” dedi. Erken tarım arazilerinin emperyalist Batı’nın “Doğu kullanmamız çıkarlarımız azınlıklara ve yabancılara bir siyaset izlemiyor. Sorunu”nu çözmek için gereğidir” diyordu. Lozan’da için kamulaştırılan saatlerde haber yakınında Hazine sağlanan imtiyazlar; 1854’de Kısacası, baştan aşağı, hazırladığı bir imha planıydı. İsmet Paşa, Türk-Kürt öz kutsal yerler bahanesiyle, arazilere dün alarak arazilere gelen arazisi de bulunuyor. Atatürk’ün kurduğu Sevr imha planına göre kardeşliğine vurgu yaparak Kırım Savaşı’ndan sonra sabah saat 05.00 yurttaşlar, yapılan Hazine arazilerine üniter, laik Cumhuriyete, Anadolu’nun soy, dil ve Musul’da halk oylaması 1856 Islahat Fermanı ile ulus devlete karşı; laik sularında kolluk işlemin hukuka aykırı toplu konut yapımına din azınlıkları biçiminde yapılmasını isterken, azınlıklara verilen yeni Cumhuriyeti, üniter yapıyı, kuvvetleri eşliğinde olduğunu, mahkeme başlandı. Fakat konut parçalanması; İzmir’den İngiliz Dışişleri Bakanı tavizler; 1861’de Lübnan, ulus devleti dönüştürmek başlamak üzere Ege Bölgesi Lord Curzon, “Seçimden iş makineleri girdi. sürecinin devam için alana ihtiyaç Sırp, Hırvat, Bosna-Hersek, isteyen bir komisyonla ve Doğu Trakya’nın –bir anlamazlar!” diyerek Kürtleri Arazi sahipleriyle ettiğini belirterek olacağı gerekçesiyle Bulgaristan, Yunanistan karşı karşıyayız. Türkiye (4) geçiş sürecinin ardından- aşağılamıştı. isyanları sonunda isyan TOKİ arasında hukuki kepçeleri durdurmaya bölgedeki tapulu bahçe Cumhuriyeti’nin kurucu Yunanistan’a bağlanması, Kürt aşiret isyanları ve si- bölgelerinden toprak terk sürecin devam ettiğini çalıştı. ve tarım arazileri de partisi CHP, böyle bir İstanbul ve Boğazların yasi Kürtçülük faaliyetle- edilerek Batı’nın isteklerine komisyona katıldığını çok belirten avukat Cuma kamulaştırıldı. Arazi yönetiminin devlet içinde ri Doğu Sorunu’ndan bağım- boyun eğilmesi; 1867’de n e olmuştu? iyi bilmelidir. Aksi halde Irmak, “Olağanüstü sahipleri aylardır devlet durumunda bir sız değildi. Siyasi Kürtçülü- yabancılara toprak satışının hem Türkiye hem CHP Mağaracık Uluslararası Boğazlar ğün dış kaynaklı olduğunu Hal Yasası’na göre bölgede eylem yapıyor, serbest bırakılarak İngiliz, kaybedecektir. Komisyonu’na bırakılması, belirten Prof. Orhan Türk- Mahallesi, Samandağ’ı hukuki olsa bu sesini duyurmaya Alman ve Fransızların Görülen o ki, birileri, Doğu’da bir Ermenistan, doğan, Doğu Sorunu ve si- tepeden gören, deniz özellikle İzmir ve civarı ile yapılan anayasaya çalışıyor. Nöbet “Kürt Sorunu” adı altında onun hemen güneyinde yasi Kürtçülük ilişkisini şöy- manzaralı, narenciye Batı Anadolu bölgesinde aykırı çünkü mülkiyet eylemi, miting yapan aslında “Doğu Sorunu”nu bir Kürdistan devleti le açıklıyor: toprak satın almaları bahçeleri, maydanoz çözmek istiyor. O birileri hakkı gasp ediliyor. Mağaracıklılar hukuki kurulması, Anadolu’nun “Avrupa haçlı (7) bunlardan bazılarıdır…” için asıl sorun, bir türlü tarımı yapılan bir Ayrıca evlere süreç de başlattı. ortasına sıkıştırılan Türklerin zihniyetinin ülküsünü Batı’ya verilen ayrıcalıklar çözemedikleri “Türk mahalle. Mahalledeki savunmasız bırakılarak teşkil eden Şark Meselesi dokunulmayacağı Dava dosyası şu anda ve Batı baskısıyla yapılan Sorunu”dur. Anayasadaki ağırlaştırılan kapitülasyon temelde Türk-Avrupa herkes geçimini tarım söylenmişti, elektrik Danıştay’da bulunuyor. reformlar, Osmanlı’yı ve “Türk Milleti” tanımını bağımlılığı altında ezilmesi ilişkilerinin uzantısıdır… Türkleri kurtarmadı. değiştirme isteğinin, “Türk” amaçlanmıştı. Osmanlı Devleti ve Türkiye, Batı’nın “Doğu yerine “Türkiyeli” söyleminin Emperyalist Batı’nın “Do- onun devamı Türkiye Sorunu” adı altındaki ardında bu gerçek vardır. ğu Sorunu”nu kesin ola- Cumhuriyeti, Şark baskısını ancak Kurtuluş Teknokratlar Derneği Başkanı manas oldu Türkiye, Mustafa Kemal rak çözüp Türkleri Doğu Meselesi’nin zihniyeti Savaşı ve Lozan Barış Atatürk’ün önderliğinde Trakya’dan, İstanbul’dan içinde Batı’nın hedefini TeKn OKRa Tla R Derneği, günlerde yaptığı bilgi temelli karar Antlaşması ile durdurabildi. bir bağımsızlık savaşı atıp Anadolu’nun ortasında oluşturmuştur. Onu geçen haziranda sosyal paylaşımda “Teknokrat alma süreçlerinin hem HHH kazanarak ve Lozan Barış imha etme planı Mustafa Ke- Balkanlardan, Anadolu medya üzerinden yaptığı ne demek?” sorusuna savunucusu hem de Sonuç olarak, “Kürt So- Antlaşması’nı imzalayarak mal Atatürk’ün liderliğinde yakasından kopararak açıklamada resmen şöyle yanıt vermişti: uygulayıcısıdır.” rununu çözüyoruz!” diyerek Batı’nın, “Doğu Sorunu”nu kazanılan Türk Kurtuluş Sa- geldiği yere kadar “ortak vatan”, “eşit yurt- kurulduğunu bildirdi. “Teknokrat teknik, beşeri, manas, bu ifadelerle kendi lehine çözmesini vaşı ve Lozan Barış Antlaş- kovalamak Batı’nın taşlık” adı altında Türkiye Dernek, Türkiye’de bilimsel, yönetim gibi birlikte “Yapay zekâdan engelledi. 1923’te, Doğu ması ile sonuçsuz bırakıldı. felsefesini teşkil eder. Bu Cumhuriyeti’nin temel daya- karar alma süreçlerine alanlarda bilgi sahibi bence en çok siyasiler Trakya, İstanbul ve Yurttaşlarının “Türk Mille- nedenle Batı, kaynayan nağı durumundaki ulus dev- Anadolu’yu kapsayan, bilimsel bilgi, liyakat olan, birikimini temel korksunlar. ç ünkü onların ti” diye adlandırıldığı yeni bir bir kazan durumunda lete, ulusal kimliğe, yurt- toprak bütünlüğüne ve teknoloji merkezli alarak politika ve/veya meslekleri elden gidiyor. Türk Devleti (Türkiye Cum- bulunan Ortadoğu’da taşlık tanımıma, üniter bü- sahip, üniter, laik Türkiye bir yaklaşım getirmek yönetim süreçlerinde etkin Türkiye’nin kaybettiği huriyeti) kuruldu. ve Balkanlarda tünlüğe yönelik saldırıların, Cumhuriyeti Devleti’nin amacını taşıyor. Derneğin biçimde yer alan uzmandır. yılları yakalaması için sürekli etnik ve azınlık Atatürk’ün 1923’te kurduğu kurulması ve bu devletin Hangi Kürt Sorunu? gruplar oluşturmak genel başkanlığına Teknokrat, ideolojiye teknokratlara ihtiyacı Türkiye Cumhuriyeti’ni teme- yurttaşlarının hiçbir ayrım “Terörsüz Türkiye” süre- suretiyle ülkemizi zayıf a lphan manas, eş veya siyasi partilere var. Teknokrat tanımı linden sarsacağı; toplumsal gözetilmeden “Türk Milleti” cinde kimi siyasetçiler ve yo- düşürmek, parçalamak genel başkanlığına ise bağlı kalmaktansa çok net. eski tanımlarla birlik, bütünlüğü ve toplum- olarak adlandırılması, rumcular ısrarla “Kürt So- stratejisini sonuna Sanem Oktar’ın seçildiği bilimsel verilere, uzman karıştırmamak gerekiyor” sal barışı tamamen bozacağı emperyalist Batı’nın runu” adını verdikleri soru- kadar kullanmaktan duyuruldu. Genel başkan görüşlerine ve teknik dedi. l an Ka Ra / çok iyi bilinmelidir. yüzlerce yıllık planını bozdu. nun 1923’te kurulan Cumhu- çekinmemiştir. Bu zihniyet; a lphan manas, geçtiğimiz analizlere dayanarak Cumhuriyet “Kürt Sorunu çözüyo- Ancak emperyalist Batı riyetle birlikte başladığını ile- Batı’nın vazgeçilmez bir ruz!” diyerek aslında “Do- ve işbirlikçileri, “Doğu ri sürüyorlar. Ancak bu iddia politikasıdır. İşte siyasi ğu Sorunu”nu çözmeye kal- Sorunu”nu çözmek için doğru değil. Kürtçülük meselesi, kanlara, yani adıyla sanıyla Cumhuriyet Tarihi boyunca Her şeyden önce bu kişilere aslında bu Şark bu topraklarda varlığını sür- Türkiye Cumhuriyeti’ne “Hangi Kürt Sorunu?” diye Meselesi’nin bir parçasını T.C. İSTANBUL ANADOLU 37. ASLİYE HUKUK karşı “gerici” ve “bölücü” sormak gerekir. düren Türk Ulusunu, Türk (5) oluşturur.” Bazı Kürt aşiretlerinin dev- Ulus Devletini ve Türkiye hareketleri desteklediler; MAHKEMESİ’NDEN / BAŞKANLIĞI’NDAN Cumhuriyeti’ni hedef alan- teröre yardım ve yataklık let için “sorun” olmaya baş- Doğu Sorunu ve ettiler. Son dönemde lamaları Osmanlı’nın kla- lara karşı çok dikkatli olmak emperyalist baskı ESAS NO: 2024/150 Esas KARAR NO: 2025/215 ABD Büyükelçisi’nin sik çağlarına kadar geri gi- gerekir. Emperyalist Batı, “Doğu Davalı Samiye PAKSOY aleyhine mahkememizde açılan İpotek (Terkin İstemli) da- der. Özellikle 19. yüzyılda Lozan’ı eleştirmesi, Sorunu”nu çözme sürecinde Osmanlı Devleti’nin merke- Kaynaklar-Dipnotlar vasının yapılan açık yargılaması sonunda; Türkiye’nin Osmanlı Millet etnik milliyetçilikten, zi otoriteyi güçlendirme sü- HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere: Sistemi’ne dönmesini 1. Marks-Engels, Doğu azınlık hukukundan, din recinde aşiret-tarikat diren- önermesi de bu bağlamda 1- Açılan davanın KABULÜNE, Sorunu (Türkiye), 2. Bas., ci ve emperyalist kışkırtma- ve mezhep farklarından Ankara, 2008, s. 107-124. 2- İstanbul İli, Ümraniye İlçesi, Yukarı Dudullu Mahallesi 7955 parsel sayılı taşınmaz değerlendirilmelidir. yararlanmak istemişti. Batı larla Osmanlı’da bir “Kürt 2. Abdülhaluk Çay, Her üzerine davalı Samiye Paksoy lehine konulan ipoteğin KALDIRILMASINA, Doğu Sorunu için Türkleri “Doğu Sorunu” Sorunu” ortaya çıkmıştı. Yönüyle Kürt Dosyası, 3- Davacı tarafça ipotek bedeli olan 1.032.046,51 TL nin mahkememizin hesabına Doğu Sorunu (Şark Mese- haline getiren, Osmanlı (Genişletilmiş 4. Baskı), Osmanlı’nın son dönemlerin- açılan bu bedelin karar kesinleştiğinde nemalarıyla birlikte davalı tarafa ödenmesine, lesi) kavramı ilk olarak Viya- Ankara, 1996, s.12. de Hamidiye Alayları, Aşi- İmparatorluğu’nun yayılma 4- İİK 28 madde uyarınca kısa kararını tapu müdürlüğüne gönderilmesine, 3. Ayrıntı için bkz. Sinan na Kongresi (1815) esna- ret Mektepleri, Şark Ra- siyaseti sonunda Türklerin, 5- Davanın niteliği itibari ile Harçlar kanunu gereğince alınması gereken 70.499,09 Meydan, Cumhuriyet Tarihi sında Rus Çarı Birinci Alek- porları (Osmanlı dönemin- birçok farklı etnik kökenden, TLkarar ve ilam harcının, başlangıçta alınan 179,90 TL peşin harçtan mahsubu ile Yalanları, 2. Kitap, İnkılap sandr tarafından kullanıl- de de şark raporları hazırlan- dinden, mezhepten halkı eksik kalan 70.320,09 TL harcın davacılardan müştereken ve müteselsilen alınarak Kitabevi, İstanbul, 2025. dı. Batı’nın, “Doğu Soru- mıştı) hep bu sorunu çözme- yönetimleri altına almasıydı. hazineye gelir kaydına, 4. Ayrıntı için bkz. Sinan (3) nu” (Şark Meselesi ) adı- ye yönelikti. Batı, 1683 Viyana Meydan, Lozan: Onurlu 6- Davanın niteliği itibari ile yargılama giderlerinin davacıların üzerinde bırakılmasına, nı verdiği sorun, aslında Emperyalizmin “Kürt Bozgunu sonrası ortamda Barış, İnkılap Kitabevi, HMK 333. Maddesi gereği kullanılmayan gider avansının hükmün kesinleşmesi ha- Batı’nın “Türk Sorunu”ydu. Sorunu” ise başkaydı. “Doğu Sorunu”nu (Türk İstanbul, 2024. linde ilgili taraflara iadesine, Karl Marks, 2 Eylül 1853’de Emperyalist Batı, “Doğu Sorunu’nu) çözmek için 5. Emruhan Yalçın, “Şark Dair; davalının yokluğunda davacı ve kilnin yüzüne karşı gerekçeli kararın tebliğin- New-York Daily Tribune’de- Sorunu”nu çözme harekete geçti. Batı’da Meselesi ve Emperyalistlerin den itibaren 2 hafta içerisinde istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça oku- ki yazısında, İngiliz Lord- sürecinde “Kürt Sorunu”nu Türklere yönelik saldırıların Türk Politikası,” Toros nup usulen anlatıldı. “ şeklinde karar verilmiş olup, kendisine tebligat yapılamayan lar ve Avam Kamarası’nda Osmanlı’ya karşı bir araç temelinde Türklerin, Üniversitesi İ.İ.S.B.F Sosyal Samiye PAKSOY’a gerekçeli karar ilanen tebliğ olunur. “Türkiye Sorunu”nun tartı- olarak kullanmak istiyordu. yönetimleri altındaki halklara Bilimler Dergisi, s.86. (1) şıldığını anlatıyordu. Ba- (Emperyalizmin anladığı yeterince iyi davranmadığı 6. Marks-Engels, s.20-21. Resmi ilanlar: www.ilan.gov.tr’de (Basın: 2272525) tı için Doğu Sorununu (Türk “Kürt Sorunu”, Güneydoğu yaygarası vardı. Oysaki 7. Yalçın, s. 93-94.