Catalog

9 TEMMUZ 2025 ÇARŞAMBA 10 İNCELEME/HABER Atatürk’ün aşama stratejisi ve Türk Devrimi Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk’ta, 21 Nisan 1920 tarihinde yayınladığı, TBMM’nin SINAN MEYDAN 23 Nisan 1920 Cuma günü dinsel bir törenle açılacağını duyuran bildirinin, “O günün duygu ve anlayışına uyma zorunluluğundan kaynaklandığını” belirtmişti. Tarihten Duruşma sonrası Bağcıoğlu ile CHP Genel Başkan Yardımcısı ve dehşetli bir güç denemesi aydınlanmacı devrimler yapıldı. İzmir Milletvekili Murat Bakan adliyesi önünde açıklama yaptı. Günümüze başlamıştı... Padişahın Böylece 1921-1938 arasında fermanlarını ve beyannamelerini aşama aşama her yönüyle laik bir ve şeyhülislamın fetvalarını devlet kuruldu. CHP’li Bağcıoğlu Teali İslam Cemiyeti adlı Atatürk’ün “aşama stratejisinin” bir hocalar cemiyetinin iki önemli ayağı, Atatürk’ün beyannameleri takip ediyordu. 23 Nisan 1920’de TBMM’yi eçen hafta, AKP’li Bu beyannamelerde Yunan açmadan önce yayınladığı 21 yargıç karşısına çıktı Cumhurbaşkanı Erdoğan, ordusunun ‘Hilafet Ordusu’ Nisan 1920 tarihli bildiri ve 20 GLeman olayındaki doğru gibi olduğu, ondan bir zarar Ocak 1921 tarihli Teşkilatı Esasiye tutumu nedeniyle Özgür Özel’i CHP Genel Başkan Yardımcısı yönelik değildir. Benim bu gelmeyeceği, asıl kafaları Kanunu’dur. eleştirirken Mustafa Kemal Yankı Bağcıoğlu hakkında, 30 mesajı zaten Twitter’dan koparılacak mahlûkatın Atatürk’ün 23 Nisan 1920’de Atatürk’ün, TBMM’nin 23 Nisan Ankara’da bulunduğu Ağustos 2024’te Kara Harp yayınlama gibi bir niyetim “O günün duygu ve anlayışına 1920 Cuma günü dinsel bir törenle açıkça söyleniyordu. Bu uygun olarak” dinsel bir törenle Okulu mezuniyet töreninde yoktu. Amacım askeri vesayete açılacağını bildirdiği ve dinsel bir beyannamelerin yüz binlerce açtırdığı TBMM’nin, 24 Nisan teğmenlerin subay andı karşı olduğumu göstermekti. terminoloji kullandığı 21 Nisan nüshası Eskişehir muhitine 1920’de aldığı ilk kararlardan okuyarak kılıçlı yemin ettikleri Ayrıca yaptığım iddia edilen 1920 tarihli telgrafını okuyup kadar Yunan tayyareleri biri “Meclise bir Padişah vekili için disipline sevk edilmesini paylaşım okunduğunda benim “Bu ülkeyi kuran esas irade tarafından atılıyordu.” (Yunus atamanın doğru olmadığı”, bir sosyal medya paylaşımıyla muvazzaf askerleri toplantıya budur!” dedi. Böylece Erdoğan, Nadi, Türkiye’yi Sokakta diğeri de “Padişahın geleceğine eleştirdiği gerekçesiyle “Askeri çağırmak gibi bir kastım Atatürk’ün 1920’de TBMM’yi Bulmadık, s.133, 134) Meclisin karar vereceği” Ceza Kanunu’na muhalefet” olmadığı ortadadır. Üzerime açmadan önce yayınladığı bildiri Saray Hükümetinin ve şeklindedir. 23 Nisan 1920’de suçlamasıyla açılan davanın ilk atılı suçları reddediyor, yandaşlarının milli hareket karşıtı ile 2025’teki güncel siyasetine açılan TBMM, tarihimizde, üzerine fetvaları, bildirileri nedeniyle duruşması İzmir 3. Asliye Ceza beratımı talep ediyorum” dedi. haklılık kazandırmaya çalıştı. saray-sultan gölgesi düşmeyen Anadolu’da milli harekete karşı Atatürk’ün 1920’de TBMM’yi Mahkemesi’nde görüldü. Yargıç, İzmir ve Ankara ilk meclistir. 1921’de “Egemenlik çok sayıda hilafetçi isyan çıktı. dinsel bir törenle açtırması, bu kayıtsız şartsız milletindir” diyen Hakkında üç yıla kadar hapis valiliklerine ayrı ayrı müzekkere Atatürk, Nutuk’ta, TBMM’yi amaçla yayınladığı bildiride “hilafet Teşkilatı Esasiye Kanunu’nu cezası istenen Bağcıoğlu, yazılarak paylaşımın ardından açmaya çalıştıkları günlerde bir ve saltanatın da kurtarılmasına” kabul eden TBMM, Atatürk’ün üzerine atılı suçları kabul İzmir veya Ankara’da taraftan Düzce, Hendek, Gerede, vurgu yapan dinsel bir terminoloji aşama stratejisi ile Türkiye’yi etmediğini ifade etti. Bir asker yargılama konusuyla ilgili Bolu’da başlayıp Nallıhan ve kullanması, o koşullarda çok Meşruti Monarşiden Laik olarak millete, TSK’ye ve herhangi bir toplantı ve Beypazarı üzerinden Ankara’ya normal, çok akılcı, mantıklı ve Cumhuriyete taşıyacak trenin anayasal değerlere bağlılıkla gösteri yürüyüşünün yapılıp yaklaşacak görünen “irtica gerçekçiydi. lokomotifi gibidir. hizmet ettiğini belirten yapılmadığının, bunlara (gericilik) ve isyan dalgalarını” Fahrettin Altay Paşa’nın TBMM’nin 20 Ocak 1921’de 11 Nisan 1920’de üçü birlikte yayınlanan durdurmaya çalıştıklarını, diğer Bağcıoğlu, “Kullanıldığı iddia muazzaf askerlerin katılıp deyişiyle, “Açılış töreninin kabul ettiği Teşkilatı Esasiye “Fetvayı Şerife”, “Hattı Hümayun” ve taraftan Meclisin açılmasında edilen ‘Sayın komutanlarım, katılmadığının sorulmasını Cuma namazı ile birlikte dualar Kanunu (1921 Anayasası) “Hükümet Beyannamesi” acele ettiğini belirtip “Nihayet, değerli silah arkadaşlarım’ kararlaştırdı ve davayı 16 Eylül edilerek yapılması o zamanının olağanüstü savaş koşullarının (BOA, İ.DUİT.9140-11). gelebilmiş mebuslarla yetinerek zaruri icaplarındandı.” (Fahrettin olağanüstü anayasasıdır. Türk şeklindeki paylaşımım 2025’e erteledi. Meclisin Nisan’ın 23. Cuma Altay, Görüp Geçirdiklerim; 10 Yıl Devrimi’nin önemli aşamalarından kesinlikle muvazzaf askerlere l İZMİr /Cumhuriyet Meclisi, s.30) günü açılmasına karar verdik” Savaş ve Sonrası, s.238) biri durumundaki 1921 Strateji ustası Atatürk, Osmanlı diyor. Atatürk, verdikleri bu Mustafa Kemal Atatürk de Anayasası’nın içinde laiklik, ulus Saray Hükümeti’nin, Kurtuluş karar üzerine, 21 Nisan 1920 Nutuk’ta, TBMM’yi dualarla tanımı (Türk milleti) ve cumhuriyet Toplusözleşme öncesi taleplerini açıkladılar Savaşı’nda dini kullanmasına tarihinde bir bildiri yayınladığını açtırırken, “O günün duygu ve ifadesi yoktur. Ancak 23 madde 1 karşı iki önemli hamle yaptı. İlk belirterek ve “o günün hissiyat ve anlayışına uygun olarak” hareket ek maddelik bu Teşkilatı Esasiye olarak sarayın ihanet fetvalarına, anlayışlarına ne derece uymak Kanunu, Kurtuluş Savaşı devam ettiğini belirtmişti. Anadolu’daki yurtsever din mecburiyetinde bulunulduğunu ederken ve henüz cumhuriyet ilan adamlarının karşı fetvasıyla gösterir bir vesika olması edilmemişken çok devrimci bir Sarayın kışkırtmaları ve cevap verdi. Ankara Müftüsü itibariyle aynen bilgilerinize arz yaklaşımla “Egemenlik kayıtsız Rıfat (Börekçi), Şeyhülislam etmeyi uygun gördüm” diyerek hilafetçi isyanlar şartsız milletindir” diyerek Dürrizade’nin 11 Nisan 1920 tarihli söz konusu bildirinin içeriğini 23 Nisan 1920’de TBMM’nin Osmanlı’dan, Osmanlı’nın dine fetvasına, 16 Nisan 1920’de, açıklıyor. açılmasından sadece 12 gün dayalı hukuk düzeninden kopuş 150’den fazla din adamının İşte geçen hafta AKP’li önce, 11 Nisan 1920’de İstanbul ve Laik Cumhuriyete gidiş yolunu imzaladığı fetva ile karşılık Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, Saray Hükümeti, Anadolu’daki açmıştır. verdi. (Bkz. Yunus Nadi, Birinci yayınlandığı zamandan ve milli harekete karşı bir “iç savaş” 1920’de TBMM’nin dinsel zeminden kopararak okuduğu ve Büyük Millet Meclisi, s. 52-53) başlattı. Sarayın bu savaştaki en törenle açılmasını, 1921 yorumladığı o telgraf, Atatürk’ün, Atatürk’ün, ikinci hamlesi ise güçlü silahlarından biri dindi. Anayasası’nın laik olmamasını, “o günün duygu ve anlayışına TBMM’yi özellikle bir cuma günü 11 Nisan 1920’de Osmanlı Atatürk’ün aşama stratejisi uyma mecburiyetinden görkemli bir dini törenle, kurbanlar Saray Hükümetinin Şeyhülislamı kapsamında Türk Devrim kaynaklandığını” söylediği bu kestirerek, dualar ettirerek Dürrizade Abdullah, -Halife- süreci ve sürekliliği içinde bildiridir. açtırmak oldu. Sultan Vahdettin’in onayıyla- değerlendirmek gerekir. Ancak Eğitim-İş: Gasp eden Bu aşamada “Peki ya laiklik?” “Kuvayı Milliyecilerin katli Laik Cumhuriyetle kavgalı diye soranlar olabilir. Yanıt çok vaciptir!” diyen fetvalar TBMM’nin dinsel bir çevreler, 1920’de TBMM’nin yayınladı. Bu fetvalara göre basit! 23 Nisan 1920’de Atatürk, açılmasını ve 1921 Anayasası’nı törenle açılması düzenin mimarı AKP Kuvayı Milliyecileri öldürenler kendi deyişiyle, “o günün bu devrimci yönleriyle öne TBMM, Atatürk’ün 21 Nisan “gazi”, bu uğurda ölenler duygu ve anlayışına uyma çıkarmıyorlar; tam tersine bunları 1920 tarihli bildirisine uygun YAKl Aşı K 4 milyon memur ile hakkını gasp eden düzenin “şehit” sayılacaktı. Bu emre mecburiyetiyle” Meclisi dualarla devrimci niteliklerinden ve tarihsel olarak, 23 Nisan 1920 tarihinde 2.5 milyon memur emeklisinin mimarı çok net AKP iktidarıdır. uymayanlar cezalandırılacaktı. Bu açtırırken, henüz saltanat ve süreçte oynadıkları ilerici rolden Cuma namazından sonra maaşlarına yapılacak zam Eğitim emekçileri maaşıyla, ihanet fetvaları İngiliz ve Yunan hilafet kaldırılmamış, cumhuriyet koparıyorlar; TBMM’yi sadece dualar okunarak, kurbanlar uçaklarıyla Anadolu’ya atıldı. oranının belirleneceği 2026- bırakın ayın sonunu ayın ilk ilan edilmemiş, LAİK bir düzen “Dini törenle açılan meclis”, kesilerek açıldı. Atatürk’ün Kahvelerde, meydanlarda halka 1921 Anayasası’nı da “Laikliğin, 2027 yıllarını kapsayan 8. haftalarını bile getirememektir. kurulmamıştı. Mustafa Kemal TBMM’yi çok koyu bir dinsel okundu. cumhuriyetin ve ulus devletin (Atatürk) de henüz laik bir devletin Dönem Toplu Sözleşme Yüzde doksanı borçludur. törenle açtırmasının ve 11 Nisan 1920’de Sadrazam olmadığı anayasa” olarak cumhurbaşkanı değil, ”Milli görüşmeleri 1 Ağustos’tan Kredi kartı borcunu bile yayınladığı bildiride -İhanetini Damat Ferit, milli hareketi “fitne” görmek istiyorlar. Mücahede” diye de adlandırılan itibaren başlayacak. Bu ödeyememektedir” diyen bilmesine rağmen- “halife/ ve “fesat”, Kuvayı Milliyecileri 1920’de dinsel bir törenle bir “kutsal savaşın” sivil önderiydi. çerçevede Eğitim-İş de Milli Özbay taleplerini özetle sultanı kurtarmaktan” söz “isyancılar” diye adlandıran bir açılan TBMM ve o TBMM’nin O sıradaki önceliği, vatanı düşman etmesinin nedeni, Osmanlı Saray Eğitim Bakanlığı (MEB) önünde şöyle sıraladı: “Sözleşmeli hükümet bildirisi yayınladı. kabul ettiği 1921 Anayasası bir işgalinden kurtarmaktı. Hükümeti’nin, Kuvayı Milliyecilere toplanarak toplusözleşme ve ücretli öğretmenlik gibi 11 Nisan 1920’de Padişah amaç veya sonuç değil, Türk yönelik “halife/sultana isyan Vahdettin de, milli hareket karşıtı taleplerini dile getirdi. Eğitim- güvencesiz istihdam modelleri Devrimi’nin birbirini tamamlayan Atatürk’ün devrim eden dinsizler, zındıklar” hattı hümayunu yeniden yayınladı. ve Laik Cumhuriyete ve ulus İş Genel Başkanı Kadem tarihe karışmalıdır. Kadrolu, suçlamasını boşa çıkarmaktı. Vahdettin, Milli Mücadele’nin stratejisi devlete giden yolu açan ilerici Özbay ve Birleşik Kamu- güvenceli, insanca yaşanabilir Atatürk, TBMM’nin açılışındaki bu “Bastırılması gereken bir iki büyük adımıdır. Bu yolda Atatürk, bir “din devleti” İş Konfederasyonu Genel ücretli istihdam esas olmalıdır. dinsel törenle, Milli Mücadele’ye ayaklanma olduğunu” ilerleyen Türk Devrimi, II. kurmayı değil, tam tersine –zamanı Başkanı Orhan Yıldırım Öğretmenlik Meslek Kanunu katılanların “dinsiz”, “zındık” belirtiyordu. TBMM ve 1924 Anayasası ile gelince- saltanat ve hilafete son burada açıklama yaptı. yeniden düzenlenmeli, kariyer olmadıklarını, “halife/sultana 18 Nisan 1920’de Osmanlı devam ederek laik, üniter, ulus verip milli iradeye dayanan bir Toplusözleşmenin, eğitim basamakları uygulaması isyan etmediklerini” göstermek Saray Hükümeti, doğrudan devleti, Türkiye Cumhuriyeti’ni “laik cumhuriyet”, bir “ulus istiyordu. Böylece Ankara emekçilerinin kaderini kaldırılmalı, eşit işe eşit ücret Halife Vahdettin’e bağlı paralı kurmuştur. devlet” kurmayı amaçlıyordu. kapılarına kadar dayanan Hilafetçi, ordu Kuvayı İnzibatiye (Hilafet belirleyecek bir mücadele anı ilkesi yaşama geçirilmelidir. Gerçek şu ki, Atatürk’ün Ancak bunun birdenbire yapılması irticacı isyanların daha fazla Ordusu) kurdu. Bu ordunun Türk Devrimi’ni düşünceden olduğunu söyleyen Özbay, “Yok Üniversite rektörleri, fakülte, olanaksızdı. Bu nedenle Atatürk büyümesini önlemeyi amaçlıyordu. görevi Kuvayı Milliye’yi yok uygulamaya geçirirken sayılan haklarımızı istemek, bölüm ve diğer yönetim Nutuk’ta, “aşama stratejisi” diye O günlerin tanıklarından Yunus etmekti. Halifenin Ordusu, İzmit uyguladığı aşama stratejisinin sesimizi gür biçimde duyurmak birimleri ile ve yükseköğretimin adlandırdığı bir strateji ile adım ve civarında Kuvayı Milliye’ye Nadi Bey, TBMM’nin 22 Nisan parçaları durumundaki 21 adım ilerledi. Kurtuluş Savaşı için buradayız. Memurların tüm bileşenlerinin katılımı Perşembe günü açılacakken saldıracaktı. Nisan 1920 tarihli bildirisini yıllarından başlayarak aşama sesi bu ülkenin vicdanıdır. ile yapılacak seçimle bu tarihin özellikle 23 Nisan 23 Nisan 1920’de, Ankara’da ve TBMM’nin dinsel törenle aşama devleti laikleştirdi Bu sesin bastırılmasına izin belirlenmelidir.” Cumaya alındığını anlatıyor: TBMM açılmadan kısa bir açılmasını veya 1921 Bu kapsamda 1921 Anayasası vermeyeceğiz. Öğretmenin l ANKAr A/Cumhuriyet “Hasımlarımız bizi mağlup süre önce “sarayın paşası” Anayasası’nı alıp zamanından, ile egemenlik saraydan alınıp Ahmet Anzavur’un ikinci isyanı edebilmek için özellikle dine ve zemininden ve bağlamından ulusa verildi. 1922’de saltanat sürüyordu. Kendisini, “Kuvayı şeriata dayanıyorlar; bizi şer’en (devrim sürecinden) koparıp kaldırdı. 1923’te cumhuriyet ilan İshal vakaları arttı, uzmanlar yurttaşı uyardı Muhammediye Komutanı” ‘asi’ ilan etmek hususunda çok -Laik Cumhuriyet karşıtı- edildi. 1924’te Hilafet ve Şeriat diye adlandıran Anzavur, ileri gidiyorlardı. Şeyhülislamlık güncel siyasetlerine araç Mahkemeleri kaldırıldı, Medreseler “Rüyasında Hz. Muhammed’i makamının fetvaları hep bu yapıyorlar; bu çerçevede kapatıldı. 1925’te tekke, zaviye gördüğünü ve onun arkasında esas ve maksada dayanıyordu. Atatürk’ün Kurtuluş Savaşı ‘Sıvı tüketimine ve ve türbeler kapatıldı. 1926’da Mekke-i Mükerreme’de namaz Damat Ferit bu yoldan sırasındaki bazı uygulamalarını Türk Medeni Kanunu ve diğer kıldığını!” söyleyerek taraftar yürüyordu. Hâlbuki Ankara’da “Cumhuriyetin kuruluş felsefesi kanunlarla laik hukuk kabul edildi. topluyordu. İkinci Anzavur vatan ve milletin kurtuluşu ve yerine” koyuyorlar. AKP’li 1928’de “Devletin dini İslam’dır” İsyanı bastırıldığında TBMM’nin bağımsızlığı etrafında toplanan Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, temizliğe dikkat’ açılmasına sadece bir hafta vardı. maddesi anayasadan çıkarıldı. insanlar da dinsiz ve imansız Atatürk’ün –dinsel terminoloji O günlerin canlı tanığı Yunus 1937’de –diğer Atatürk ilkeleriyle kişiler değildi, onların içinde kullandığı- 21 Nisan 1920 tarihli ANKAr A’DA son yaşanabiliyor” ifadelerini Nadi Bey, bu konuda şu bilgileri de hakiki din âlimleri vardı...” birlikte- laiklik anayasaya bildirisini “kurucu irade” olarak dönemde ishal kullandı. landırması da bu cümledendir. veriyor: “Milletle saray arasında (Yunus Nadi, Birinci Büyük Millet koyuldu. Bu arada her alanda ad vakalarında artış Hastalığa karşı görüldü. Aile Hekimleri alınabilecek önlemleri de Federasyonu (AHEF) sıralayan Nehir, şunları Genel Başkanı kaydetti: Doktor Türkü Yağmur “Mutlaka yiyeceklerin Nehir Başkentte FETÖ operasyonu: 25 gözaltı Nehir, bu tür bir hazır suda yıkanması ya salgın durumunda nelere da evdeki suyun kaynatılıp ANKAr A Cumhuriyet kaydı olan ve haklarında çıkarılan 19, hâlâ kurumda dikkat edilmesi gerektiğini oda sıcaklığına gelecek Başsavcılığı’ndan yapılan örgüt üyesi olduklarına çalışan 4 kişiyle farklı Cumhuriyet’e anlattı. Hem şekilde bekletilip öyle açıklamaya göre, Terör ilişkin tanık beyanları kurumlarda çalışan 2 kişi hastanelere hem de aile yıkama yapılması gerekir. Suçları Soruşturma bulunan şüphelilere hakkında gözaltı kararı hekimlerine ishal şikâyetiyle Musluklardan kesinlikle Bürosu’nca FETÖ’nün yönelik soruşturma alındı. Ankara merkezli gelen çok sayıda hasta su içilmemeli. Mecbur Dışişleri Bakanlığı başlatıldı. 8 ilde terörle mücadele geldiğini söyleyen Nehir, “Bu kalınmadıkça genel tuvaletler mahrem yapılanmasında şube müdürlüğü tip vakalar havanın sıcak kullanılmamalı. Salgınlar 8 ilde daha sürüyor yer alan, örgütün gizli ekiplerince şüphelilerin olduğu dönemlerde yani tuvaletten bulaşabiliyor. haberleşme aracı ByLock Bu kapsamda dışişleri yakalanmasına yönelik yaz aylarında daha yoğun Evlerde de tuvalette hijyen kullandıkları belirlenen, teşkilatı bünyesinde operasyonların devam görülür. Temizlik ve hijyen kurallarına dikkat edilmeli.” ankesörlü/sabit hatlardan çalışırken örgüt irtibatları ettiği kaydedildi. zorlaşıyor, sularda sıkıntılar l ANKAr A/Cumhuriyet ardışık şekilde aranma nedeniyle meslekten l ANKAr A/Cumhuriyet