Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2025
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
1 HAZİRAN 2025 PAZAR
TEKNOLOJI 11
Kumdan silikon, silikondan çip, çipten işlemci, işlemciden bilgisayara...
Karşınızda:
Stelios: Bekledim de Gelmedin
Yapay zekâ
Halkın sanatçısı Kazancidis
ugünkü ko- sanız, hava tahmin-
Gelecekten
için yaşam artık bir peri masalı
numuz yapay lerine göz atıyorsa-
ASLI SELÇUK
değildir. Çekimler
Bzekâ. Ama ön- nız, sosyal medyada
NOTLAR
BABASI Ordulu annesi Alanyalı Hawai’de gerçek mekanlarda
cesinde kısaca prote- ilginizi çeken rek-
olan Stelios Kazancidis, Yunan yapıldı, dijital karakter Stiç
inlerden bahsetmem lamlar görüyorsanız
popüler müziğinin en önemli dışında gerçek oyuncularla
gerekiyor. Daha doğ- bunlar hep yapay
bestecisi, şarkıcılarındandı. çalışıldı. Adanın olağanüstü
rusu, proteinlerin üç zekâ sistemleri saye-
Yönetmen Yorgos doğası, Hula dansları, büyüleyici
boyutlu şekillerin- sinde.
Tsemberopoulos, sanatçının manzaralar, deniz sörfleri, Elvis
Mutlu Doğuş
biyografik dramını gerçekçi, Presley’in şarkıları eşliğinde
den. YILDIRIM Günümüzde bu
duygusal, etkileyici bir anlatımla komik, eğlenceli, içten bir
Bir proteinin nasıl
konunun çok konu-
aktarıyor. Efsanevi müzisyeni öykü izliyoruz. Lilo’da Hawaili
göründüğü, neye ben-
şulmasının sebe-
ailenin 1923 mübadelesinde Maia Kealoha, Nani’de Sydney
zediği çok önemli bir konu.
bi ise üretken yapay zekâ (ge-
Anadolu’dan Yunanistan’a Agudong’un performanları
Hastalıkları anlamada, doğru
nerative AI) denen özel bir ya-
gitmesini, Stelios’un doğumunu, çok başarılı Zach Galifianakis,
ilaç yapımında, proteinin hüc-
pay zekâ alanı. Üretken ya-
2. Dünya Savaşı’nda Yunan Billy Magnussen, Jason Scott
reye katkısını tanımlamada ve
Direnişi örgütü üyesi olan Lee, Tara Carrere’yle birlikte pay zekâ nedir, başka bir yazı-
babasının sağcılar tarafından Stiç’i seslendiren Chris Sanders
başka bir çok alanda proteinin
nın konusu. Fakat günümüzde
öldürülmesini, ilk kez sahneye kadrodalar.
şekli kritik öneme sahip.
çoğunluk üretken yapay zekâ
çıkmasını, annesiyle, hayatına
Sorun şu ki: tek bir protei-
ile yapay zekâ arasında ayrım
giren kadınlarla ilişkisini klasik
nin bile üç boyutlu şeklini bul-
yapmadan tüm sistemlere ya-
bir kurguyla, geriye dönüşlerle
mak yıllar alabiliyor ve 200
pay zekâ dediği için biz de bu
izliyoruz. Müziği özgürleştirici
milyon farklı protein var. Ba-
bir araç olarak, hayatını da ağır terimle devam edeceğiz, ama
zı insanların üniversitede dok-
bir iş olarak tanımlayan şarkıcı
bilin ki odağımız üretken ya-
müzisyen dostlarının haklarını
tora konuları tek bir tane pro-
pay zekâ olacak.
da savundu. Prensiplerine bağlı,
teinin şeklini tahmin etmek,
Yapay zekânın tarihindeki
ünlenince de alçakgönüllü
yani yıllarca uğraşıp 200 mil-
Tom Cruise, Esai Morales bazı ikonik anları özetleyelim:
yaşayan Stelios’ta Melisses
yon proteinden bir tanesinin
l İlk 1950’lerde duymaya
grubunun şarkıcısı Christos
neye benzediğini bulmaya ça-
başlıyoruz düşünen makine-
Mastoras “Bekledim de
GÖREVİMİZ
lışmak.
Gelmedin” şarkısını başarıyla
leri. “The Imitation Game” fil-
TEHLİKE’YE VEDA Yine de insanlık büyük uğ-
söyler. Öteki rollerde Klelia
minde de canlandırılan Alan
Renesi, Asimenia Voulioti,
raşlar sonucu son 60 yılda 170
Turing (izlemeyenlere şiddetle
GİZLİ ajanı Ethan Hunt 35
Agoritsa Oikonomou var. Halkın
bin proteinin neye benzediğini
tavsiye ederim!), 1950’de ma-
yıldır ABD hükümetinin
umudunu, korkusunu, yaşam
ortaya çıkarabilmiş. Ama 200
kinelerin düşünüp düşüneme-
hizmetindedir. gölgelerde
mücadelesini anlatan Stelios’un
milyon protein içinde 170 bin
yaşayıp karanlıklarda ölen , diğini test etmek için bir yol
şarkıları hüzünlü, acı doluydu.
çok küçük bir sayı.
yaşamları seçimlerine bağlı
öneriyor: “yan odaya bir ma-
‘Bu hayata yabancı olarak
olan bu ekibi son bir görev
geldim, yabancı olarak
kine ve bir insan koyalım, bir
AlphaFold
beklemektedir.
gideceğim’ sözleri sığnmacı
soru soralım, cevaplayan ma-
olmanın zorlu sürecini yansıtır. ‘Varlık’ adlı yapay zekâ DeepMind isimli bir şirket
kine mi insan mı ayırt ede-
Otuzbeş yaşında ‘artık verecek dünyadaki tüm nükleer
var. Bu şirket bu protein konu-
mezsek makine testi geçmiştir
başka bir şeyim kalmadı,
tesisleri ele geçirir, dünya
sunu kafaya takıyor, ve Alpha-
ve insan seviyesine ulaşmış-
yollar benim evim şarkım
artık Varlık’ın gerçekliği
Fold isimli bir yapay zeka sis-
tır”. Bu test sonradan “Turing
acıdır’ sözleriyle hep aidiyet
içindedir, gerçeği kontrol eden
temi geliştiriyorlar.
duygusunun özlemini çekti. Testi” diye meşhur oluyor.
insanlığın yazgısını da kontrol
Daha önce keşfedilmiş 170
Manos Hacidakis’in ‘Stelios
(Bir not olarak; bu test geçil- kumla konuşuyoruz...
eder. Serinin final bölümü Banka, yılda 5 bin klip yayın-
bin proteinin şeklini alıyorlar,
gibi bir şarkıcı ancak 100 yılda
Görevimiz Tehlike: Son di. Şu an “İnsanlığın Son Sına- Yapay zekânın insanlık için
lamayı hedefliyor.
bir çıkar’, Mikis Theodorakis’in ve AlphaFold’u bu şekillerle
Hesaplaşma’da 63 yaşındaki
vı” isimli bir test üzerinde ça- diğer tüm teknolojik devrim-
‘Stelios, basit, dürüst, ihanete
eğitiyorlar (bir yapay zekâ na-
aksiyon yıldızı Tom Cruise JPMorgan’dan 1.5
lışılıyor, başka zaman bu ko- lerden daha büyük bir devrim
uğramış insanlar için söyler’
sıl eğitilir ileriki yazılarda ay-
sekiz bölümde olduğu gibi
olduğuna ve önümüzdeki yıl- milyar dolarlık
nudan ayrıca bahsederiz.)
cümleleri Kazancidis’in halkın
rıca bahsederiz belki).
aksiyon sahnelerini dublör
larda genç yaşlı hepimizin ha-
sanatçısı olduğunu tanımlar. l 1956’da Darthmouth
tasarruf
kullanmadan gerçekleştirdi, 170 bin proteinin neye ben-
yatının radikal biçimde deği-
Kolej’de yapay zekâ (artificial
ABD’li dev JPMorgan Chase,
uçak sahnelerinin
zediğini iyice anlayan Alpha-
Aile dayanışma
şeceğine inanıyorum. Bu ne-
intelligence) terimi ilk kez or-
“Coach AI” adını verdiği dahi-
kameramanlığını da yaptı.
Fold, 200 milyon proteinin de
demektir taya atılıyor. denle bu konuyu ilerleyen ya-
li sohbet botunun danışan sor-
Final bölümünde tüm eski
neye benzediğini tek tek bulu-
Walt Disney’in klasik
l 1997’de Deep Blue, büyük zılarda irdelemeye devam ede-
bölümlere, Brian de Palma, gularını yüzde 95 daha hızlı
yor. Normalde milyonlarca yıl
animasyonu Lilo ve Stiç (2002)
satranç ustası Kasparov’u ye- ceğiz.
John Woo, J.J.Abrams,
yanıtladığını, yapay zekâ uy-
sürecek işi bir yılda bitiriyor.
23 yıl sonra canlı aksiyon olarak
Brad Bird olmak üzere tüm niyor.
gulamalarının bankada 1,5
yeniden çekildi. Yönetmen
Finans sektörü
yönetmenlere gönderme
l 2016’da AlphaGo, dün-
milyar dolar tasarrufa dönüş-
Nobel Ödülleri
Dean Fleischer-Camp özgün
yapılır. 1990’lardan 2000’li
vites yükseltti
ya Go şampiyonunu yeniyor.
tüğünü açıkladı.
yapıma sadık kalmayı seçti. Bu proteinlerin şekilleri-
yılların politik, ekonomik
Son iki yazımızda finan-
Burada AlphaGo’nun yaptığı
Küçük Hawaili kız Lilo ile uzaylı
nin bulunması o kadar önem-
olaylarını katan serinin
Visa, ödemede
sal teknolojilerden söz etmiş-
yaratık Stiç’in arkadaşlığı 37. hamle tarihe geçiyor, çün-
li bir konu ki, bu keşif iki De-
son yönetmeni McQuarrie
çocuklar kadar yetişkinlerin de
kü yapay zekâ 2500 yıldır mil- tik; bu kez odağı koruyor, an-
sahtekarlığı avlıyor
epMind yöneticisine-Demis
aksiyon-gerilim-komedi-
beğenisini kazandı. Geleneksel
yonlarca kişinin oynadığı bu cak merceği doğrudan yapay
Visa’nın yeni ARIC Risk
Hassabis ve John Jumper’a -
politik türleri harmanlamış.
Disney animasyonlarından
oyunda daha önce denenme- zekânın sektörde yarattığı ye-
Hub’u adaptif yapay zekâ mo-
Görevimiz Tehlike: Son
2024’te Nobel ödülü kazandır-
farklı, prenslerin, prenseslerin,
miş bir hamleyle oyunu ka- ni dalgaya çeviriyoruz.
Hesaplaşma’da Tom Cruise, deli sayesinde dolandırıcılık
kötü kraliçeler, üvey annelerin dı. Kimya alanında.
zanmayı başarıyor.
Hayley Atwell, Simon
aktivitelerini engellemeyi he-
olmadığı bu eğlenceli film aile,
“Kimya mı? Yapay zekâ
RBC’den milyarlık
Pegg, Ving Rhames, Pam l 2022’de OpenAI
ebeveynlik, dayanışmanın çok
defliyor.
araştırmacıları, kimya ala-
Klementeff, Angela Bassett hedef
önemli olduğunu bazı aileler
ChatGPT’yi duyuruyor, ve in-
nında nasıl Nobel ödülü alır-
mükemmel değildir ama ailede oynuyor. Aksiyon-gerilim
Wall Street’te yapay
Kanada’nın en büyük ban-
sanlık ilk defa karşılıklı doğal
lar? Kimyagerlerin hakkı de-
kimse terkedilmez mesajını filmlerini sevenler için
sohbet edebileceği bir teknolo- kası Royal Bank of Canada zekâ rüzgârı
ğil mi bu?” diyorsanız bir de fi-
iletiyor. Ebeveynlerini erken
benzersiz bir seçim.
ji ile tanışıyor. (RBC), 15 Mayıs’ta “AI & Di-
Goldman Sachs, JP Morgan,
zik alanında Nobel ödülü kaza-
yaşta yitiren Lilo ve abası Nina
Bence bir gün 2022’yi bir ça- gital Innovation” adlı yeni bi-
Morgan Stanley, Citibank gibi
nanları söyleyeyim: Geoffrey
ğın kapanıp bir başka çağın, rim kurdu. Başkan Yardımcısı
Wall Street devleri yapay zekâ
Hinton ve John Hopfield.
düşünen makineler çağının Bobby Grubert, yapay zekânın
alanında çok hızlı ilerliyorlar.
Geoffrey Hinton, yapay
Göç, hafıza ve aidiyet üzerine başladığı bir milat olarak ka- beş yılda net kara 1 milyar
Sadece Morgan Stanley’in yol
zekânın atalarından biri. Bu-
bul edeceğiz. Kanada doları katkı sağlayabi-
haritasında 30’un üzerinde ya-
gün gördüğümüz duyduğu-
SEKİZ sanatçıyı bir araya
leceğini söyledi.
pay zekâ projesi var.
muz bütün yapay zekâ resim-
getiren ve göç, hafıza ve
Sıcak kumlardan
Uzun yıllar karmaşık algorit-
leri, sesleri, videoları, şarkıla-
aidiyet hikâyelerini keşfe çıkan
UBS, analisti ekrandan
soğuk robotlara
maları sessizce arka planda iş-
rı, ödev yapan ChatGPT’leri fi-
“Inodyssey” başlıklı sergi 5-22
konuşturuyor
İnsanlık gerçekten inanıl-
leten sektör, artık yapay zekâyı
Haziran tarihleri arasında lan hep onun önemli çalışma-
maz. İsviçreli UBS, yatırımcıla-
Londra Campbell Works’te doğrudan vitrine koyuyor. Piya-
ları sayesinde. Kendisi aslında
sanatseverlerle buluşuyor. Kumdan silikon, silikondan ra yönelik araştırma notları-
sanın yeni mantraları açık: hız,
bir psikolog, beyni daha iyi an-
Bengü Gün, Gözde Altun ve “Yazgıdan Derin”, Fatoş İrwen
çip, çipten işlemci, işlemciden nı artık yapay zekâ destek-
şeffaflık ve ölçülebilir getiri. Ya-
lamak için uzun yıllar önce ya-
Murat Balcı’nın küratörlüğünü
bilgisayar, bilgisayardan ko- li avatarlar aracılığıyla yayın-
kında finans katlarında, protein
pay zekâ alanında araştırma-
üstlendiği sergi, Arts Council bir araya getiriyor. Sergi,
nuşabilen zeki bir makine ya- lıyor. Londra’da yazılan rapor,
katmanlarını çözen AlphaFold
lara başlıyor, ve sonunda bu
England ve SAHA Derneği moderatör eşliğinde sanatçı
New York’taki müşteriye aynı
rattık. benzeri atılımlara tanık olmak
araştırmalar sayesinde fizik
desteğiyle; Aya Haidar, Deniz konuşmaları, atölyeler, kitap
Düşününce, aslında bir avuç gün video formatında ulaşıyor. şaşırtıcı olmayacak.
alanında Nobel Ödülü alıyor.
Pasha, Fatoş İrwen, Ghafar okumaları, yemek ve ağ kurma
Kısacası, 2024’te iki fark-
Tajmohammad, Güler Ates, etkinliklerinden oluşan zengin
lı bilim alanındaki Nobel ödül-
Liza Jesse-Kats, Malak Mattar programıyla, kültürlerarası
leri, aslında aynı devrimin
ve Özgül Arslan’ın eserlerini diyaloğa açık bir alan yaratıyor.
sonuçlarını kutluyor: yapay
zekâ.
Başlangıç
Limp Bizkit’den İstanbul konseri
n Başlangıçta insan elekt-
NU metal’in ikonik vereceği bu ilk
riği ve interneti yarattı. Bu
grubu Limp Bizkit, konserde “Nookie”,
dijital evren şekilsiz ve an-
17 Ağustos saat “Break Stuff”, “My
lamsızdı, veri merkezleri ka-
21.00’de Ataköy Way”, “Rollin”,
ranlıktı ve insanların algorit-
Marina Arena’da “Behind Blue Eyes”
maları kablolar üzerinde do-
konser verecek. ve daha birçok hit
laşıyordu.
Kariyerleri MTV şarkı sevenleriyle
Yapay zekâ aslında uzun sü-
ödüllerinden buluşacak. İticket
redir hayatımızda. Bir yere
Grammy adaylıklarına, dünya Production ve TemaCC ortaklığıyla
turnelerinden kült videolara düzenlenen konserin biletleri yarın arabayla gittiğinizde harita uy-
kadar uzanan grubun 14 yıl sonra satışa çıkacak.
gulamalarından yardım alıyor-