Catalog

gorus@cumhuriyet.com.tr 2 NİSAN 2025 ÇARŞAMBA 2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER Düşman Ceza Hukuku REKTÖR KIMDIR? mış ve “istifa et, söz ver, bırakmayız...” diye ba- PROF. DR. OSMAN İNCİ ğırmışlar, arabasının lastiklerini indirmişler. Ege- ve İmamoğlu davası li, çağırdığı bir başka araba ile üniversiteden ay- ESKI TRAKYA ÜNIVERSITESI REKTÖRÜ rılmış, öğrencilere soruşturma açmamıştı. Rek- REKTÖR bilimi ve bilgiyi temsil eder. Üniversite- tör Prof. Dr. Ekrem Şerif Egeli, odasına giren öğ- 168/8’de sayılan istisna olabilecek Kanununun yürürlükte olduğu ak- AV. DOĞAN ERKAN nin akademik ve yönetsel başkanıdır. Üniversi- rencileri ayakta karşıladı, yer gösterdi, dileklerini anayasal suçlara atıfla birlikte Te - la gelebilirse de, 2005 yürürlük ta- te rektörlüğü sıradan bir görev değildir. Bilimsel AKP siyasal islam rejimi esasen sordu ve notlar aldı. rörle Mücadele Kanunu isnadından rihli Ceza Muhakemesi Kanununun olarak gelişmiş ülkelerde rektör adeta bir anıt Prof. Dr. Haluk Alp, Prof. Dr. Cavit Orhan Tütengil’in OHAL ile birlikte “dar’ül harp” gör- serbest bırakılan Ekrem İmamoğlu, Yürürlük Ve Uygulama Şekli Hak- gibidir: Giydiği elbise, taktığı nişan, madalya ve cenaze töreninde yaptığı konuşmada: “...İstanbul düğü cumhuriyet hukukunu ve bu- hangi sevk maddesinden tutuklan- kında Kanunun 3. maddesine göre diğer simgelerle, duruş ve tavırları ile oldukça Üniversitesi üst üste gelen acıların idraki içinde na dayanan yurttaş hukukunu fii- dı? TCK 220. madde suçu (Suç işle- “yürürlükten kaldırılan Ceza Mu- etkileyicidir. Giydiği cübbe; bilgi, görgü ve dene- susuyorsa yüceliğinden susuyor. Bu suskunluğu- len ilga etmişti. Elbette yine de kar- mek amacıyla örgüt kurma) ile rüş- hakemeleri Usulü Kanununa yapı- yimi, bilimsel olgunluğu yansıtır. Rektör bilginin muz karanlık düşünceler içinde olanları ürpert- şılarına cumhuriyet hukukunu koy- vet ve ihale fesat suçlamasından. lan yollamalar, Ceza Muhakeme- gücünü ortama yansıtır. sin...” dedi. Başbakan ile saatinde görüşme sağ- maktan vazgeçmeyeceğiz. Fiili du- Peki bu suçlar 168/8’de sayılmış si Kanununa yapılmış sayılır” den- Üniversiteler inşa edilmiş akıl ve bilimdir. Bilim lanmadığı için başbakanlığı terk ederken “Prof. Dr. rum, tarihsel ilerleme içinde aşıla- mı? Hayır! İstisnaen ve tahdidi ola- diğinden ve ceza kanunları derhal en yüce değerdir. Rektörün temsil ettiği bu kurum- Haluk Alp olarak belki birkaç dakika daha bekler- cak. Bunun garantisi doğrudan “Di- rak -numerus clausus- sayılan izne uygulanma kuralına tabi olduk- larda kararlar üniversite değerlerine uygun verilir. dim, ama İstanbul Üniversitesi Rektörü Haluk Alp renme Hakkı”nı kullanan halkın tabi olmaktan çıkabilecek suç tip- larından, önceki yürürlük tarih- Burada tüm değerler bilimin gereklerine uygun- olarak beklemem” demişti. kendisidir Bu hakkın kullanımı hu- leri kıyasen şüpheli/sanık aleyhine li Yolsuzlukla Mücadele Kanunu ile dur. Bilgeliğin mabedi bu kurumlara son yıllarda YÖK’de hükümet üyesi sayısını arttırmak amaç- kuk koruyucu ve dahası insan hak- genişletilebilir mi? Asla! Burada ya- 2005 yürürlük tarihli CMK birlik- atananlar kurumların ruhunu erittiler. Türk üni- lı yasa tasarısı hazırlayan Milli Eğitim Bakanına, ları hukukunu kurucu dinamikleri te yorumlanıp uygulanacak, ve izin zan suç tipleri dışında bir suç tipin- versiteleri Cumhuriyet döneminde hiç bu düzey- dönemin İÜ rektörü Prof. Dr. Bülent Berkarda’nın barındırıyor. den İmamoğlu, Belediye Başkanla- muafiyeti sanık sıfatında olmayan de yavanlaşmamıştı… Akademik değerler (özerk- yanıtı tarihseldir: “Sayın bakan bizleri davet etti- Bu yazıda göstermek istediğimiz rı için özgülenmiş soruşturma izin/ şüpheliler için uygulanamayacak- lik, özgürlük, liyakat, etik, kalite, bilimsellik vb.) niz. Gündemi burada öğreniyoruz. YÖK yasası de- ise, Ekrem İmamoğlu’nun tutuk- usul işlemleri yapılmadan soruştu- tır. Buna da “usuli müktesap hak” önemini yitirdi. Üniversite yöneticilerinde söz bir ğişikliği konusunda YÖK’e ve bize yazılı bilgi gel- lanmasındaki mevcut usul huku- rulabilir mi? Hayır! Hele ki tutukla- denmektedir. yana yazının, imzanın dahi hükmü kalmadı. İstan- medi. Bu tavrınızı kabul etmiyoruz, görüşümüzü ku kurallarının nasıl yok edildiği. Zi- nabilir mi? Evleviyetle hayır! Böylece soruşturma aşamasında bul Üniversitesi bu düzeyde yere çakılmamıştı. bildiririz, kararımız budur” demişti. ra Düşman Ceza Hukuku, düşman savcıya böyle bir takdir yetkisi ta- Rektör Prof. Dr. Kemal Alemdaroğlu, Ergene- ilan ettiği kişiye karşı usuli güven- Yurttaş hukuku nınmadığı sonucuna varıyoruz. Bu- Sembol isimler ve aldıkları tavır kon Kumpas davasında 5 Ağustos 2013’te görü- celeri kaldırarak işe başlar. Gözden Yolsuzlukla Mücadele Kanunu 17. nun da şüpheli aleyhine kıyas yo- Darülfünun 31 Temmuz 1933’te kapatıldı ve 1 len duruşmada 15 yıl 8 aya mahkum edildi. 7 ay kaçtığını düşündüğümüz en temel Maddesi aynı soruşturma izin pro- luyla soruşturma aşamasında uy- Ağustos 1933’te İstanbul Üniversitesi kuruldu. İs- 6 gün Silivri’de yattı. 6 yıl yurtdışı yasağı uygu- husus, soruşturma izni müessesesi. sesi muafiyetini rüşvet suçu için dü- gulanması, yani 4483 sayılı yasa- tanbul Üniversitesi 1933 Kasım ayında Türkiye’de landı, çizgisinden asla ödün vermedi. Çok açık bir ceza usul kanunu kuralı zenlemişse de, o maddede de mu- da belediye başkanları için öngö- “ilk ve tek üniversite” olarak eğitim vermeye baş- çiğnendi İmamoğlu soruşturmasın- afiyet bağlamı için “sanık” kavra- rülen izin sürecinden muafiyet ha- Güvenilirlik zedelendi ladı. Burada bgüne kadar 20 rektör görev yaptı. da. Şöyle ki: mından bahsetmektedir. Ceza Mu- linin şüphelileri de kapsayacak bi- Aralarında bizlere rol model olan değerli hocala- Diğer rektörler de çoğunlukla kurumun itiba- 17-25 Aralık soruşturmasından hakemesi Kanunu’na(CMK) gö- çimde genişletilmesi mümkün de- rım da vardı; üniversite değerlerine yönelik siyasi, rını korumuştur. Görevde olan rektör ise kendi sonra 2014 yılında, Ceza Muhake- re ise sanık “kovuşturma” aşama- ğildir. Sonuç olarak İmamoğlu, tu- hukuksuz ve otoriter dış girişimlere asla izin ver- imzasını inkar etmiştir. Rektör Prof. Dr. Osman mesi Kanunu 161. maddeye 8 no’lu sında, yani iddianamenin kabulün- tuklandığı suçlardan dolayı soruş- mediler. Bilim tarihine geçen sayın rektörlerimiz- Bülent Zülfikar bir diplomanın sahte olduğu sa- alt bend eklenerek, Anayasal düze- den sonra suç yüklenen sujeye ve- turma izni alınmadan soruşturula- de bazılarını şöyle anımsatabilirim. vına karşın 27 Ekim 2024’te yazılan raporda, ko- ne karşı suçlarda görev suçu dahi rilen isim. Ekrem İmamoğlu ise he- maz ve dahi tutuklanamaz! Mevcut İstanbul Üniversitesi 1934 Rektörü Prof. Dr. nunun üniversiteyi ve fakülteyi ilgilendirmediği- doğrudan soruşturma yürütülebile- nüz soruşturma aşamasında suç is- tutukluluk durumu, usul yönünden Cemil Birsel Ankara Hukuk Fakültesi Kurucu De- ni bildirmiş ve altına imza atmış. Ayrıca üniver- ceği, yani soruşturma için ilgili izin nad edilen kişi yani kanunun lafzıy- tam kanunsuzluk halindedir. kanıdır. Darülfünun’dan çağdaş üniversiteye ge- sitenin yine ilgili kişinin Diploması konusunda veya lüzum-u muhakeme kuralları la “şüpheli”. Dolayısıyla Yolsuzluk- Gizli tanık delili, ceza muhake- çişi sağlayan aydın insandı. 24.03.2020 tarihinde yazılan yazısında da işlem- olmadan da savcıların doğrudan iş- la Mücadele Kanununun soruştur- mesi kanununa göre tutuklama da- Prof. Dr. Sıddık Sami Onar, 28 Ekim 1960’ta 147 lerin yasa ve yönetmelikler uygun olduğu belge- lem yapabileceği düzenlendi. ma/kovuşturma izin prosesinden yanağı olabilir mi? Bu meseleyi de öğretim üyesinin, üniversite yönetimlerinin bilgisi lerle ortaya konmuştur. yoksun bırakacağı süje, ancak mah- AİHM kararları bağlamında bir baş- olmadan Milli Birlik Komitesi tarafından atılması- Anayasa Mahkemesi’nin bu konuda 2023’te ver- Soruşturma izin süreci keme aşamasındaki “sanık” olabi- ka yazımızda değerlendireceğiz. Ba- nı protesto amaçlı istifa etti. Karar iptal edildi ve diği karara karşın İstanbul Üniversitesi 31 yıl önce Ancak doğrudan soruşturma yü- lir. Keza buna da kovuşturma aşa- şa dönerek bitirelim, “Düşman Ce- öğretim üyelerinin geri dönüşü sağlandı. Prof. Dr. verdiği, İmamoğlu ile birlikte 27 kişinin diploması- rütülebilecek suçlar TCK 302. mad- mada artık yargılamanın yönetici- za Hukuku”nun karşısına “Yurttaş Sıddık Sami Onar üniversite değerlerini korurken nı iptal etmiştir. Anayasa Mahkemesi kararlarına de ve devamındaki Anayasal suç- si olan mahkeme/hakim ancak ka- Hukuku”nu koymaya devam edece- polisler tarafından tartaklandı, başından yaralan- da uymayan İstanbul Üniversitesi rektörü ve Üni- lar olarak sayıldı. Bunun mefhumu rar verebilir. ğiz. Unutulmamalıdır ki, Düşman dı, zorla karakola götürüldü. Olaylar sonrası tele- versite Yönetim Kurulu tamamen teslim olmuş- muhalif (argumentum a contrario) Yolsuzlukla Mücadele Kanunu Ceza Hukukuna karşı Direnme Hak- fon ile arayan dönemin başbakanıyla görüşmedi. tur. Rektör 5 ay önce attığı imzayı inkar etmiştir. kı kendiliğinden hayata geçer. Hu- yorumuyla diğer görev suçlarında ihdas edilip yürürlüğe girdiğinde Rektör Prof. Dr. Ekrem Şerif Egeli’yi evine gi- Böylece 572 yıllık üniversite ulusal ve uluslararası soruşturma izin süreçleri işlemek meri CMK değil, önceki usul kanu- kuk, sonunda hep direnenlerce inşa derken öğrenciler makam arabasından çıkar- saygınlığını ve güvenirliğini de bitirilmiştir. zorunda olduğu anlaşılıyor. Peki, nu olan Ceza Muhakemesi Usulü edilir. Özgürlük de öyle... unus Nadi Ödülleri 80. yılına girdi. CHP’nin düzenlediği bir şiir ödülü vardı. ve etkilerini duyurdu. Daha önce bir dalda Y1946 yılından itibaren yapılan Yunus Aynı dönemde bütün dünyada sanat, bilim yapılan ödüllendirmenin kapsamı 1990 80. YIL Nadi Ödülleri Yarışması, gazetemizin ve edebiyat ödülleri ün yapmışlardı. İsveç’te yılından itibaren genişletildi ve Yunus Nadi Ödülleri adıyla sürmeye başladı. kurucusu Yunus Nadi’ye olan saygı ve Nobel, ABD’de Pulitzer, Sovyetler’de Lenin, YUNUS NADİ sevgiden kaynaklanıyor. Yalnız Cumhuriyet Fransa’da Goncourt ödüllerinin sonuçları Cumhuriyet gazetesi, çağdaş uygarlığa giden yolun, kültür, sanat, fikir ve bilim yolu gazetesinin değil, Türkiye Cumhuriyeti’nin ülkemizde de ilgiyle izleniyordu. Türkiye’de kuruluşunda da büyük emeği bulunan de bu alanda öncülüğü Cumhuriyet gazetesi olduğunu kuruluşundan beri savunan bir ÖDÜLLERİ gazete. Bu yoldaki çabaları desteklemek ve Yunus Nadi’nin anısını her yıl tazelemek üstlendi. Bundan 80 yıl önce düzenlenen bizim için bir görev. Cumhuriyet’in Ulusal Yunus Nadi Armağan Yarışması’yla kültür özendirmekte Yunus Nadi Ödülleri’nin işlevi 2025 sürecek. Bağımsızlık Savaşımızla ve Türkiye ve sanat alanında bir yarışma heyecanı Cumhuriyeti ile eşzamanlı ve eşanlamlı oluşturuldu. Daha sonraki yıllarda 2025 Yunus Nadi Ödülleri Edebiyat Ana Dalı’nda öykü, roman, şiir; Görsel Sanatlar bir kuruluş tarihçesi var. Yunus Nadi, ülkemizde de kültür ve sanat alanında olayına dönüştürmek amacıyla bu yarışma gazetemizin temel taşlarını ve misyonunu yarışma ve ödüllerin sayısı çoğaldı. Dalı’nda karikatür, fotoğraf; Bilimsel düzenlendi. Araştırma Dalı’nda sosyal bilimler araştırması bu doğrultuda oluşturdu. Yunus Nadi’nin Yunus Nadi Ödülleri 80 yıl boyunca Yarışmanın ilk düzenlendiği yıllarda ölüm yıldönümünü geçmişe dönük bir acı düzenli olarak gerçekleştirildi ve kültür- olarak sürüyor. Türkiye’de sanat alanında hiçbir özel ödül Adaylara başarılar diliyoruz. olarak değil, geleceğe yönelik bir kültür sanat alanında amaçlanan katkıları yaptı yoktu; tek parti dönemiydi ve yalnızca verilir. Seçici kurul, ödülü, kitap veya kitap Masaracı, Muhittin Köroğlu, Zafer Temoçin, “Cumhuriyet Gazetesi Yunus Nadi Ödülleri” ÖYKÜ dosyası arasında paylaştırabilir. Akdağ Saydut, Murat Sayın. Prof. Dr. Nurettin Mazhar Öktel Sokak. Ödüle 1 Şubat 2024 ile 1 Şubat 2025 Seçici Kurul: Ataol Behramoğlu, Doğan No: 2 34381 Şişli / İSTANBUL tarihleri arasında yayımlanmış bir kitap ile Hızlan, Hüseyin Yurttaş, Turgay Fişekçi, adresine iadeli taahhütlü olarak postayla aday olunabilir. Adaylar yapıtlarını altı adet FOTOĞRAF Eray Canberk. ulaştırmaları ya da elden teslim etmeleri olarak göndereceklerdir. Ödül bir yapıta Ödüle en çok dört adet siyah beyaz fotoğraf gerekmektedir. Yayımlanmış yapıtların daha verilir. Seçici kurul, ödülü paylaştırabilir. ile aday olunabilir. Gönderilecek fotoğrafların önce herhangi bir ödül almamış olması koşulu Seçici Kurul: Sezer Ateş Ayvaz, Prof. Dr. SOSYAL BİLİMLER en az 18x24 cm. boyutlarında ve daha önce geçerlidir. Zarfın ya da paketin üzerine hangi Aysu Erden, M. Zaman Saçlıoğlu, M. Sadık ARAŞTIRMASI başka bir yarışmada ödül almamış olması dal ile ilgili olduğunun yazılması zorunludur. Aslankara, Özcan Karabulut. gerekmektedir. Ödül dallarında konu sınırlaması yoktur. Ödüle 1 Şubat 2024 ile 1 Şubat 2025 Seçici Kurul: Coşkun Aral, Garbis Özatay, Yapıtlar hiçbir şekilde iade edilmez. Ödül alan tarihleri arasında yayımlanmış bilimsel İbrahim Yıldız, Dr. Ersin Turan, Uğur Demir, ya da herhangi bir şekilde ön elemeden geçirilen ROMAN araştırmalarla, yayına hazırlanmış en az 25 Vedat Arık, Güven Baykan. yapıtlar, genel yayın ilkelerimiz doğrultusunda sayfa olarak beyaz dosya kâğıdına makine Ödüle 1 Şubat 2024 ile 1 Şubat 2025 gazetemizde yayımlanabilir. Ödül sonuçları yazısıyla çift aralıklı yazılmış bilimsel tarihleri arasında yayımlanmış bir kitap ile ilerleyen tarihlerde açıklanacaktır. araştırmalar katılabilir. Adaylar yapıtlarını HER DAL İÇİN GEÇERLİ aday olunabilir. Adaylar yapıtlarını altı adet yedi adet olarak göndereceklerdir. Ödül bir olarak göndereceklerdir. Ödül bir yapıta GENEL KOŞULLAR yapıta verilir. Seçici kurul ödülü kitap veya verilir. Seçici kurul ödülü paylaştırabilir. KATILIM BELGESİ Ödüller her dalda amatör-profesyonel kitap dosyası arasında paylaştırabilir. Seçici Kurul: Konur Ertop, Asuman herkese açıktır. Cumhuriyet mensupları hiçbir Seçici Kurul: Dr. Alev Coşkun, Prof. Dr. Kafaoğlu Büke, Zeynep Aliye, Öner Yağcı, dalda ödüle aday olamazlar. Ödüller her dal Emre Kongar, Prof. Dr. Örsan Kunter Öymen, ADI-SOYADI: Gamze Akdemir. için en fazla 2 yapıt arasında paylaştırılabilir. Prof. Dr. Şaduman Halıcı, Osman Selim Adaylar gerçek ad ve adresleri ile telefon Kocahanoğlu. ADRESİ: numaralarını belirtmek zorundadırlar. Ancak ŞİİR adaylar ad ve adreslerinin saklı tutulmasını Ödüle 1 Şubat 2024 ile 1 Şubat 2025 isteyebilirler. Ödül koşullarına uymayan KARİKATÜR tarihleri arasında yayımlanmış bir kitap yapıtlar, yarışma dışında tutulacaktır. ya da “kitap dosyası” ile aday olunabilir. TELEFON NUMARASI: Karikatürlerin boyutu 30x40 cm’yi Adayların, yapıtlarıyla birlikte adlarını Yayımlanmamış yapıtların beyaz dosya geçmemelidir. Her türlü teknik serbesttir. ve soyadlarını arkasına yazacakları bir adet kâğıdına makine yazısıyla çift aralıklı yazılmış Yarışmaya en fazla beş karikatürle fotoğraflarını, açık adreslerinin de yer aldığı E-POSTA ADRESİ: olması gereklidir. Adaylar yapıtlarını altı katılabilinir. katılım belgesini ve yaşamöykülerini 23 adet olarak göndereceklerdir. Ödül bir yapıta Seçici Kurul: Metin Peker, Kamil Mayıs 2025 Cuma günü saat 17.00’ye kadar yoruz. 13,5x19,5-560 sayfa-Tiyatro 13,5x19,5-518 sayfa-Tiyatro 13,5x19,5-712 sayfa-Tiyatro 13,5x19,5-572 sayfa-Tiyatro