Catalog

4 ARALIK 2025 PERŞEMBE EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 9 CUMHURİYET 24 AYAR DOLAR Av RO sterlİn FAİZ BORSA ALTIN ALTIN 42.45 49.57 56.54 38.13 11.037 39.030 5.762 3 kuruş 24 kuruş 32 kuruş 0.45 puan 87 puan 109 lira 1 lira TÜİK, enflasyondaki artışı kasım için yüzde 0.87 açıkladı. Bu ENAG’a göre yüzde 2.13 Gel de ‘TÜFE’ye inan! 2026’ya girerken TÜİK’in sepetindeki 143 temel başlıktan 108’i kasımda 83. ay militarizm ve zamlanırken gıda grubundaki fiyat düşüşü dikkat çekti. tüfe ’deki kesintisiz aylık artışların süresi Ekonomist ve uzmanlar ise verilere kuşkuyla yaklaştı. faşizm azartesi günü, 2026’ya girerken zellikle emekçilerin alım bakıldığında en yüksek aylık artış ABD ekonomisinin çok kırılgan, gücünü eriten enflasyon yüzde 3.33 ile eğlence ve kültürde Pküresel ekonominin resesyon Ö(TÜFE), yeni yılla ilgili oldu. Yüzde 2.42 ile alkollü içecek eşiğinde olduğunu vurgulamıştım. ücret artışlarının belirleneceği ve tütün ikinci sırada. Gıdada ise Sistemik riskler artmaya devam bugünlerde bir kez daha yüzde 0.69’luk düşüş oldu. Yıllık ediyordu. Madalyonun öbür yüzünde, ekonomik kırılganlığın giderek siyasal, yavaşlamaya başladı! bazda artış lideri yüzde 66.17 askeri bir boyut kazandığını görüyoruz. TÜİK’in dün yayımladığı ile eğitim. Bunu yüzde 49.92 ile Batı dünyası, özellikle ABD ve “Tüketici Fiyat Endeksi, Kasım içinde enerjinin de olduğu konut Avrupa, yalnızca ekonomik belirsizlikle 2025” raporuna göre TÜFE, Kasım izledi. Gıdadaki yıllık artış da değil, derinleşen jeopolitik kaygılarla da 2025’te önceki aya (aylık) kıyasla yüzde 27.44. yüz De 27.44 karşı karşıya. Bu kaygının merkezinde kasım ayında, gıda yüzde 0.87, Aralık 2024’e (11 aylık) n evcil ha Yvan lider: iki olgu öne çıkıyor: Birincisi, teknoloji tüfe ’deki yıllık artış elitinin -Silicon Valley’in “apocalypse kıyasla yüzde 29.74, Kasım 2024’e Endekste kapsanan 143 temel capitalism” olarak adlandırılan, kısmen (yıllık) kıyasla yüzde 31.07 ve 12 başlıktan 108’inde aylık artış oldu. teolojik bir çöküş (kıyamet) beklentileri. aylık ortalamalara kıyasla yüzde 28 temel başlıkta düşüş olurken Bu beklentiye stratejik mineraller, yapay 35.91 arttı. Yıllık artış önceki yedi başlıkta değişim görülmedi. zekâ ve enerji eksenli neokolonyal ‘İkinci kezde bana yazıklar olsun’ ay yüzde 32.87’ydi. Buna karşın En çok fiyat artışı ise yüzde 16.97 eğilimler eşlik ediyor. İkincisi ise ABD- Avrupa-Rusya üçgeninde dengeler Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG), ile evcil hayvanlarla ilgili ürünler Haz İne ve Maliye Bakanı Mehmet 2021’de çok garip para politikası bozulur, ABD hegemonyası altında Tüketici Fiyat Endeksi’nin (E-TÜFE) de oldu. Bunu yüzde 14.27 ile Şimşek, sonuçları “Son 2.5 yılın en başladığında yıllık yüzde 19.6’ydı. şekillenmiş küresel güvenlik mimarisi aylık bazda yüzde 2.13, yıllık bazda havayoluyla yolcu taşımacılığı düşük aylık enflasyonu gerçekleşti. Sonra üç haneye sıçradı. Şimdi yüzde çözülürken savaş teknolojilerinin, bir yüzde 56.82 arttığını hesapladı. izledi. En çok düşüş ise yüzde 9.52 Aylık enflasyondaki ılımlı seyrin 31 diye sevinelim mi? Çok garip para sermaye birikim alanı olarak yeniden Diğer TÜFE detayları şöyle: ile patates hariç taze sebzelerde. aralıkta devam etmesini bekliyoruz” politikası=Ultra negatif reel faiz. önem kazanıyor. derken ekonomist ve uzmanların öne n Prof. Dr. eMre a lk İn: TÜİK n 5 ayda yüzde 11.2: Hem n kira için Yüzde 35.9: Bu ay ABD’de savunma sanayisi yatırımları çıkan bazı yorumları şöyle: kasım ayı TÜFE açıklaması ile Merkez tarihsel ortalamaların çok üzerinde memurlar hem emekliler açısından kira kontratlarını yenileyecekler açı- n Ma Hf İ eğ İl Mez: Enflasyonu Bankası’na “Elini korkak alıştırma, (2025: 980 milyar dolar) artıyor. önemli bir veri olan TÜFE, yılın sından yasal kira artışı oranı 12 ay- Yalnızca Pentagon’un bütçesi 30’un altına düşürme çabası devam faizi indir, ben arkandayım” mesajını ikinci altı döneminin beş ayında lık ortalama TÜFE yüzde 35.91 oldu. genişlemiyor; yapay zekâ, otonom ediyor. Ne diyor Çinli bilge Sun Tzu: verdi.” toplamda yüzde 11.2 arttı. n Yi-üFe’de Yükseliş: TÜİK’in sistemler, hipersonik silahlar, nadir “Beni ilk kez aldattığında sana, ikinci Ayrıca Prof. Dr. Hayri Kozanoğlu, Buna göre TÜFE ikinci altı ayda Yurtiçi Üretici Fiyat Endeksi, elementler ve veri merkezleri etrafında, kez aldattığında bana yazıklar olsun.” Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet toplamda yüzde 13 artacak gibi Kasım 2025” raporuna göre Yİ- adeta yeni bir birikim rejimi şekilleniyor. n Mustafa sön Mez: Doğru Yılmaz’ın değerlendirmesine atıfla Ekonominin kırılgan yapısı, sermayeyi görünüyor. Öte yandan, kasım ÜFE, aylıkta yüzde 0.84, 11 ayda ölçemiyorsunuz deyince hakaretten “Bu başarı her iktidara nasip olmaz! daha güvenli, devlet kaynaklarıyla ayıyla birlikte TÜFE’deki kesintisiz yüzde 26.72, yıllıkta yüzde 27.23 dava ettiler beni. Çünkü 44 puan düşürmek için önce desteklenen bu alana iterken aylık artışlar 83. aya ulaştı. ve 12 aylık ortalamada yüzde n fa t İH ö zatay: Aylık enflasyon yüzde 83’e yükseltmek gerekir!” dedi. politik elitlerin savaş beklentisi de n Yıllıkta eğitim önde: 25.37 arttı. Yıllık artış önceki ay düşük geldi. Kalıcı olacak mı? Eylül l ekonomi servisi normalleşiyor. Ana harcama gruplarına yüzde 27’di. l ekonomi servisi Asker de gerekiyor Ekonomik durgunluk ile Ukrayna Alım gücü düşen kamu çalışanları, bu kez Çalışma Bakanlığı önünde eylem yaptı savaşının, Trump-Putin ilişkisinin getirdiği güvenlik kaygıları altında Avrupa yeniden silahlanıyor. Askeri kapasiteyi genişletme arzusu, kaçınılmaz olarak askerlik konusunu da Memur ‘dilek ağacı’nda gündeme getirdi. Örneğin Almanya’da hükümet, zorunlu askerlik konusunu Ömer Aras o rhan turan evlet Memurları Konfederas- tartışmaya açıyor; kısa dönemli ulusal Dyonu, “adil ücret, onurlu hizmet modeliyle genç nüfusun orduda etkinleşmesini planlıyor. Fransa yaşam, güvenli gelecek” talebiyle ‘Merkez Bankası’ da ordusunu genişletmek istiyor dün Çalışma ve Sosyal Güvenlik ama zorunlu askerlik popüler değil. Bakanlığı önünde “dilek ağacı” TÜSİAD’a gidiyor Fransa’da Le Pen (faşist hareketin eylemi yaptı. parlamenter lideri) Almanya’da AfD u zun süredir hükümetle ara- Devlet Memurları Konfederasyonu zorunlu askerliğin geri getirilmesini, sı açık olan TÜSİAD’ın, 12 Aralık’ta ulusal disiplinin artırılmasını istiyor. Genel Başkan Yardımcısı Ümit Ankara’da gerçekleştirilecek olan Vatandaşların savaş istemediği, Demirel ise eylemde yaptığı yüksek istişare konseyi (YİK) top- profesyonel orduların personel konuşmada şuna dikkat çekti: lantısına Merkez Bankası Başka- bulmakta zorlandığı bir dönemde, nı Fatih Karahan’ın katılacağı ve bir “Bugün burada, haklarımızdan, bu tartışmalar, yalnızca asker verilmesi. Kademeli emeklilik konuşma yapacağı açıklandı. umutlarımızdan ve çocuklarımızın sayısını artırmaya ilişkin değil, aynı Anımsanacağı gibi TÜSİAD Yö- sisteminin kurulması. 3+1 olan geleceğinden vazgeçmeyeceğimizi zamanda, toplumun savaş fikrine Kazan kaynıyor! netim Kurulu Başkanı Orhan Tu- sözleşmeli çalışma süresinin 1+1 yıla direnişini kırmayı, savunma kültürüne ilan ediyoruz ve milletimizin ran ve YİK Başkanı Ömer Aras, düşürülmesi. Teknik kadro meslek adaptasyonunu, savaş kapasitesini TBMM Plan ve Bütçe çok eski bir geleneğini devam dernek genel kurulundaki konuş- artırmayı da gündeme getiriyor. kanununun çıkarılması. Kamuda komisyonu’nda kabul edilen bir ettiriyoruz. Bakanlık önündeki Tıpkı 19. yüzyıl sonu Avrupa’sında malarında kullandıkları ifadele- engelli işçi alım kotasının yüzde 6 önergeyle kamuda “kariyer mes- ağacı ‘memurun ve emeklinin olduğu gibi, “istila ve direniş” (“büyük re ilişkin başlatılan soruşturma lekler” olarak nitelendirilen ba- ve memur alımında ise yüzde 5’e dilek ağacı’ olarak belirledik. Dün yer değiştirme”, “göçmen istilası”) kapsamında hâlâ yargılanıyor. Bir zı meslek grupları ile bazı üst dü- çıkarılması.” dumanla bildirdiklerimizi bugün temaları kültürel ve politik söylemlerde sonraki duruşma ocak ayında. Tu- zey yöneticilere 30 bin lira civa- yükseliyor. Günümüzde faşist ideolojiler dilek ağacına asıyoruz” dedi. Bu ran ve Aras için 5 yıl 6 ay 15’er gü- seyyanen zam talebi rında seyyanen zam verilip diğer- de tam bu noktada devreye giriyor: taleplerden bazıları şunlar: “Yardımcı lerinin kapsam dışı bırakılmasına ne kadar hapis cezası isteniyor. Öte yandan Memur-Sen Genel Irkçılığı kültürel kodlarla gizleyen, sözde tepkiler çığ gibi büyüyor. Millet- l Mustafa Çak Ir / ankara hizmetler sınıfının kaldırılması ve Başkanı Ali Yalçın, sosyal medya bir erkeklik krizine hitap eden, anti- vekilleri telefon ve mesaj yağmu- bu kadrolarda görev yapan kamu hesabından dün bir açıklama woke ve hız/teknoloji kültünü kutsayan runa tutuldu. Şikâyetleri toplayan çalışanlarının eğitimlerine uygun yaparak kamu işvereninin, 2026 faşist eğilimler, özellikle teknoloji CHP, bütçenin t BMM Genel kuru- ‘Teknoloji iyilik ve sermayesinin ve siyasi elitin ilgisini kadrolara atanması. Emekli ve gelmeden emekliliğe de yansıyacak lu’ndaki görüşmelerinde ayrımcı- çekmeye başlıyor. işçilere ödenen bayram ikramiyesinin şekilde memurlara seyyanen zam lığın giderilmesini isteyecek. faydaya dönüştü’ Günümüzün faşizmi tabii ki kapsamının genişletilerek kamu vermesi gerektiğini bildirdi. l Mustafa Çak Ir /ank ara 1930’lar faşizminin kopyası değil; t ürk Telekom Üst Yöneticisi Ebu- çalışanlarına da bayram ikramiyesi l ankara günümüzün teknolojik, ekonomik bekir Şahin, 3 Aralık Dünya Engel- ve kültürel malzemeleriyle yeniden liler Günü değerlendirmesinde, şir- üretilmiş bir faşizm bu. Bu dalga, dün ket olarak “Türkiye’ye değer” anla- çizgi romanlar, dergiler, filmler ile Enerjide ‘süper yışıyla teknolojiyi iyilik ve faydayla Sağlık sigortasında yaygınlaşırken bu gün, X, TikTok gibi, dönüştürdüklerini belirterek deza- sosyal medya platformları, bilgisayar vantajlı bireylerin hayata eşit katı- izin’ bekleniyor belirsizlik kalkacak oyunları, YouTube yayınları üzerinden lımını destekleyen projeleri sürdür- üretilen ırkçılık, homofobi, kadın Galata Wind Üst Yöneticisi nadolu Sigorta Genel Müdürü düklerini vurguladı. düşmanlığı, erkeklik kültü yansıtan Burak Kuyan, enerjide büyümenin Şahin, “Örneğin ‘Günışığı’ proje- AMehmet Tuğtan, sağlık “meme”ler ile hızla yayılıyor. rüzgâr ve güneşten geleceğine si ile az gören çocukların akranla- Bu faşist dalga sermaye birikimi branşının ikinci büyük branş haline Mehmet tuğtan dikkat çekerek Türkiye’nin bunu rı ile birlikte eğitim almalarına des- ve militarist eğilimlerle örtüşerek geldiğine dikkat çekerek son yasal değerlendirebilmesi için daha hızlı savunma yatırımlarının ve zorunlu tek oluyoruz. ‘Telefon kütüphane- düzenlemelerin de bu gelişimi “değer kaybı”yla ilgili de açıklama adımlar atması askerlik tartışmalarının meşruiyetini si’ ve “kitaplara ses’ uygulamala- olumlu etkileyeceğini söyledi. gerektiğini yapan Tuğtan, düzenleme güçlendiriyor. Kapitalizmin kriz rıyla binlerce sanat eserini engel- Sektör ve şirketiyle ilgili vurguladı. dönemlerinde tekrarlayan bir örüntü beklentilerini dile getirerek “En li bireylerin cep telefonuna ulaşıyo- Gazetecilerle güncel değerlendirmeler yapmak olarak ekonomik daralma ve toplumsal başta, tüm dünya geçerli ‘Primini ruz” dedi. l ekonomi servisi bir araya huzursuzluk arttıkça sistem militarizme üzere dün gazetecilerle buluşan almadığınız teminat ödenmez’ gelen Kuyan, sığınıyor; ideoloji ise bu dönüşümü Tuğtan, sağlık sigortasında ömür anlayışının yerleşmesini istiyoruz” kaçınılmaz ve gerekli gösteriyor. ABD bu kapsamda KISA... KISA... KISA... boyu yenilemeyi de içeren son diye konuştu. ve Avrupa’nın hızlanan savunma yatırımların düzenlemenin tüketiciye etkisiyle Burak kuyan l enerj İ ve Tabii Kaynaklar harcamaları, yalnızca güvenlik endişesi hızlanması için ilgili soruları şöyle yanıtladı: Prim 75 milyar lira değil, kırılgan ekonomik düzenin yeni Bakanı Alparslan Bayraktar, “süper izin”in “Bunun tüketici lehine olacağı bir çıkış arayışının da göstergesi. Şirketinin performansıyla ilgili BOTAŞ’ın ENI (5 milyar metreküp) bir an önce uygulama geçmesini Sermayenin ve teknolojik elitin çok açık. Çünkü her şeyden ve SEFE (6 milyar metreküp) ile de bilgi veren Tuğtan, ilk 10 ayda istedi. Kuyan “İzin süreleri çok gereksinimleri ideolojik eğilimleri, sağladığı anlaşmanın töreninde bu önce sürprim gibi birçok konuda 75 milyar liralık prim üretimine uzun, ÇED gibi regülasyonlar militarist dönüşümü hızlandırıyor. Ancak yıl 106 milyar metreküplük LNG sık değişiyor. İlgi bakanlıkların sektörde uygulama birliği oluştu. ulaştıklarını, Eylül 2025 sonu vatandaşların büyük çoğunluğu savaş anlaşması imzalandığını duyurdu. alt mevzuatları hazırlamasını Tüketici artık neyle karşılaşacağını itibarıyla portföy büyüklüklerinin de istemiyor. Bu noktada günümüzün l Motorlu Araç Satıcıları bekliyoruz. Yatırımlar konusunda bilecek, belirsizlikler ortadan 72 milyar lirayı aştığını vurguladı. faşizmi, toplumun savaş düşüncesine Federasyonu Başkanı Aydın da bazı destekler olmalı” dedi. alıştırmaya yönelik bir kültürel ortamı kalkacak. Bu fiyatları da Kara araçları, su araçları ve Erkoç, ikinci el motorlu kara taşıtı Kuyan, ayrıca bugün 354 megavat (özellikle I. ve II. savaşların, faşizmin etkileyecek ama o konuda nakliyat branşlarında liderliklerinin (MW) olan RES ve GES kurulu ticareti yetki belgesi bulunanlara canavarlıklarının anılarından yoksun medikal enflasyon etkili olacak. sürdüğünü de ifade eden Tuğtan, 15 güçlerini 2030’da 1000 MW’ye yapılan satış ve devirlerde noter genç kuşaklar arasında) besliyor. 2026 Bu enflasyonun yılı yüzde 60’la ana branşın 11’inde ilk üç sırada yer çıkaracaklarını, bunun 250-300 harcı alınmamasına yönelik yılı, kırılgan ekonomik ve militarist kapatmasını bekliyoruz.” aldıklarını belirtti. Tuğtan, 2026’dan MW’sinin yurtdışında olacağını eğilimlerin, faşist senaryoların iç içe düzenlemenin, kayıtlı ticaretin Ayrıca oto sigortaları açısından umutlu olduklarını da sözlerine açıkladı. l ekonomi servisi geçtiği bir dünya getiriyor. önünü açacağını belirtti. kanayan bir yara olarak nitelediği ekledi. l ekonomi servisi