Catalog

14 EKİM 2025 SALI DIŞ HABERLER dishab@cumhuriyet.com.tr 7 AVRASYA GÜNDEMİ Filistinli mahkûmlar ve israilli rehineler serbest bırakıldı Ortadoğu gölgesinde Ukrayna adece bizde değil, Sdünyadaki habercilikte de bir önceliklendirme sıralaması var: Ortadoğu’yla ilgili haberler her zaman Doğu Avrupa’yla ilgili haberlerin önünde gelir. Son aylardaki tablo da bunun istisnası değil: Gazze’de savaş tekrar tırmandı, Rusya- Ukrayna Savaşı unutuldu. Ukrayna’nın başkenti Kiev gece boyunca hava saldırısına uğruyor, hayat felç oluyor fakat artık bu tür Mahkûm ve rehine takası hem İsrail Filistinli bir mahkûm, sadece kendisinin değil, tüm esirlerin işkenceye haberler basında eskisi kadar yer bulmuyor. hem de Filistin tarafında sevinç maruz kaldığına dikkati çekerek “Yeryüzünde bizim katlandıklarımıza Gündemin Ortadoğu’ya kayması, çığlıkları ve gözyaşlarıyla karşılandı. katlanabilecek bir insan yok” dedi. Rusya’nın da işine geldi. Zira bu herşeyden önce ABD’nin dikkatlerinin ve kaynaklarının Ukrayna yerine İsrail’e kayması anlamına geliyor. Ne var ki İsrail-Filistin hattındaki çatışmaların dinmesinden sonra Trump’ın tekrar Ukrayna savaşını hatırlayacağını tahmin etmek zor değil. Trump da dün, Gazze’de tarihi gün Ortadoğu’daki savaştan sonra sıranın Ukrayna savaşına geleceğini söyleyerek bu tahminleri doğrulamış oldu. Trump’ın İsrail İşte, unutulmaya yüz tutan bu savaş parlamentosunda yaptığı Mısır’da ‘NİYET BELGEsİ’ İMZaLaNdı yakında (2026 şubatında) dördüncü yılını konuşma, sol parti Hadaş’ın doldurmuş olacak. Yani hemen kuzeyimizde BARış için şarm el-şeyh Zirvesi, Dünya Savaşı’nın Ortadoğu’da bahsediyoruz. Geçtiğimiz 100 yılın en protestosuyla kesildi. 1. Dünya Savaşı kadar uzun süreceği ABD Başkanı Donald Trump ve Mısır başlayacağından bahsedildi ama bu önemli günü” diye konuştu. Trump’ın kesinleşen bir savaş sürüyor. Nasıl ki 1. ve “Filistin’i tanıyın” yazılı Cumhurbaşkanı Abdülfettah Sisi’nin olmayacak” dedi. Gazze Anlaşması’na ulaşmasındaki 2. Dünya Savaşları silah teknolojisinde pankartlarla ABD başkanını ev sahipliğinde dün düzenlendi. Zirveye katılan liderler arasında “büyük başarısını” takdir ettiğini devrimlere yol açtıysa (1. Dünya Savaşı’nda şarm el şeyh kentindeki zirveye, Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri söyleyen Sisi ise “Başkan Trump, protesto eden iki milletvekili tankın, zehirli gazların ortaya çıkması, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan da António Guterres, Filistin Devlet bölgemizde barışı sağlayabilecek tek petrolün kömür ve buhara galip gelmesi, salondan çıkarıldı. katıldı. Başkanı Mahmud Abbas, Fransa kişidir” dedi. 2. Dünya Savaşı’nınsa pırpırlı uçaklarla Zirvenin açılışında konuşan ABD Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Öte yandan İsrail merkezli Hayom başlayıp füzelerle sona ermesi gibi) bu savaş eçen hafta Mısır’ın sahil Başkanı Donald Trump “Kapsamlı İtalya Başbakanı Giorgia Meloni, gazetesi ve ABD merkezli CNN da İHA’ların belirleyici gücüne tanıklık etti. beldesi Şarm el-Şeyh’te bir belge imzalayacağız. Bu masanın İngiltere Başbakanı Keir Starmer, televizyonunun haberlerine göre Şimdi de Ukrayna, cephede asker sayısı Gimzalanan Gazze anlaşması etrafında çok kıymetli ülkelerin Katar Emiri Temim bin Hamed Al Sani Erdoğan’ın, İsrail Başbakanı Binyamin konusunda karşılaştığı sıkıntıları, Ruslar kapsamında dün, iki yılı aşkın temsilcileri var. Onların yaptıkları de yer aldı. Netanyahu’nun davet edilmesi üzerine yüzlerce İHA yağdırarak kapatıyor katkılar unutulamaz. 3 bin yıllık Trump’ı zirve öncesi şarm el-şeyh durumunda zirveye katılmayacağını süredir devam eden İsrail-Hamas (en azından şimdilik). savaşı sonlandırdık” ifadelerini Havalimanı’nda Sisi karşıladı. İsrail belirttiği ileri sürüldü. Netanyahu’nun çatışmasında bugüne kadarki en Hatırlayacağımız üzere daha geçen yaz kullandı. Trump’ın konuşmasının ve Hamas arasında Gazze Planı’nın ofisinden ise bu akşam başlayacak geniş çaplı rehine-tutuklu takası dünya basınında, Rusya-Ukrayna savaşının ardından Mısır, Katar, Türkiye ve ABD ikinci aşama müzakerelerinin Simhat Torah bayramı nedeniyle İsrail yapılırken ABD Başkanı Donald sonunun görüldüğü konuşuluyordu. liderleri, Gazze için “Niyet Belgesi”ni başladığını açıklayan Trump, “Bu başbakanının katılım planını geri Trump da “yeni bir Ortadoğu’nun Rusya’yla Ukrayna arasında müzakereler, imzaladı. Trump, “Hep Üçüncü bölgeyi tamamen dönüştürmekten çektiği duyuruldu. tarihi şafağını” ilan etti. alt düzeyde de olsa başlamış ve İstanbul’da üç yıllık aradan sonra ilk kez müzakerelere Bu iki yılda 67 binden fazla başlanmıştı. Şimdiyse esir takası ve ölen Filistinlinin ölümüne neden olan askerlerin naaşlarının değiş tokuş edilmesi İsrail saldırıları Gazze’yi bir enkaz konuları dışında müzakere sürecinin denizine çevirdi. 2.2 milyonluk durduğunu ve savaş yanlısı söylemlerin nüfusun neredeyse tamamı evsiz yeniden ağırlık kazandığını görüyoruz. kaldı. İsrail saldırılarının bölgedeki Trump iktidara geldikten sonra savaşı diğer ülkelere yayılmasıyla bitirmeye girişti. Zira selefi olan Biden’ın Ortadoğu’nun dengeleri yeniden Rusya karşıtı siyasetinden farklı olarak şekillendi. Trump’ın başka dış politik öncelikleri vardı İsrail ordusu, Kızıl Haç ve bunlar arasında Rusya’yla zıtlaşmak tarafından Gazze’den yoktu. Bu nedenle Trump bu savaşa her ne pahasına olursa olsun son verilmesini nakledildikten sonra hayatta savunuyor ve açıkça “Bu savaş benim oldukları teyit edilen 20 rehineyi savaşım değildir; bu, Biden’ın başlattığı teslim aldığını açıkladı. Bu haber, bir savaştır” diyordu. Bu eksende gerek Tel Aviv’deki “Rehine Meydanı”nda Ukrayna’da gerekse Batı’da “zafer” kelimesi bekleyen binlerce kişi arasında gitmiş, yerine “adil barış” söylemi gelmişti. sevinç çığlıkları, kucaklaşmalar Zira Trump’ın savaşı sürdürmek istemediği ve gözyaşlarına neden oldu. TRUMP’TAN ERDOĞAN’A TEşEKKÜR şartlarda Ruslar karşısında mutlak bir Ortadoğu’da barış sürecine katkı veren tüm ülke liderlerine Hamas dün öldüğü doğrulanan zafer kazanmak pek kimseye inandırıcı teşekkür eden ABD Başkanı Donald Trump, Cumhurbaşkanı Tayyip 26 rehinenin dördünün teslim gelmiyordu. Erdoğan’a hitaben, “Ordusu, onun söylediğinden çok daha güçlü. edileceğini açıkladı. İsrail ordusu Son zamanlardaki bazı süreçlere bakarsanız, kazanıyordu ama hiçbir Uzlaşmaz talepler akşam saatlerinde iki ölü rehinenin övgü istemiyor. Sert bir adam ama benim dostum ve ona ihtiyacım Ne var ki savaşa dair özlü konularda cenazesini teslim aldığını duyurdu. olduğunda her zaman yanımda oldu. Bu yüzden Cumhurbaşkanı anlaşma sağlanamaması, müzakereleri Anlaşma kapsamında İsrail Erdoğan’a teşekkür etmek istiyorum” ifadelerini kullandı. tekrar gündemden düşürdü. Rusya için tarafından serbest bırakılan 1968 en temel öncelik, Ukrayna’nın NATO’ya Filistinli mahkûm ise sevinç konuşmada, “Gökyüzü sakin, “Şimdi, İsrail’i yıkmaya çalışmak girmeyeceğinin garanti edilmesi. Zira gözyaşları içinde Gazze Şeridi ve silahlar susmuş, sirenler çalmıyor yerine, halklarını güçlendirmeye Ukrayna’nın NATO’ya girmesi ve/veya İsrail işgali altındaki Batı Şeria’ya ve güneş nihayet barışa kavuşan odaklanma zamanı” diye seslendi. Ukrayna’da Batılı ülkelerin üsler kurması ulaştı. Filistinli mahkûmların kutsal topraklar üzerinde doğuyor. Her ne kadar Trump halinde Rusya, kendisini Batı’dan tamamen başlarının traş edilmiş olduğu ve Şimdi savaş alanında teröristlere konuşmasında toz pembe bir çevrelenmiş hissedecek. Ancak ne Ukrayna bazılarının çok zayıflamış olduğu karşı kazanılan bu zaferleri tüm tablo çizse de bölgede hâlâ büyük yönetimi ne de İngiltere gibi bazı ülkeler bu görüldü. Ortadoğu için nihai ödül olan tür bir garantiye yanaşmıyor. Rusya’nın da engeller bulunuyor. Nitekim barış ve refaha dönüştürme Şanghay İşbirliği Örgütü zirvesinden sonra KNESSET’TE PROTESTO daha önceki ateşkes çabalarının Kırılgan süreç daha özgüvenli hale geldiğini ve Ukrayna’ya zamanı” dedi. Filistinlilere de başarısızlığa uğradığı daha ileri TRUMP’ıN konuşması, İsrail’deki sol ABD başkanı, İsrail yönelik taleplerini sertleştirdiğini görüyoruz. adımlar henüz kararlaştırılmadı. parti Hadaş’ın protestosuyla kesildi. Bu da uzlaşma imkânını azaltıyor. parlamentosuna (Knesset) Bunlar arasında yoğun nüfuslu Hadaş Genel Başkanı Ayman Odeh ile Şu anda herkes, karşı tarafın daha erken girdiğinde katılımcılar Arap partisinin tek Yahudi milletveki- kıyı bölgesinin çatışmalar çökeceği beklentisi içinde. Rusya, cephede ABD Başkanı Trump, Knesset’teki tarafından li Ofer Cassif, “Filistin’i tanıyın” yazı- sona erdikten sonra yeni taarruzlara hazırlanıyor ve önümüzdeki konuşmasında İsrail ile İran arasında da bir lı pankartlarla Trump’ın konuşmasını ayakta nasıl yönetileceği aylarda cepheyi yarmayı (böylelikle de barış anlaşması yapılması fikrini ortaya attı. NETaNYahu protesto etti. İki vekil salondan çıkarıl- alkışlandı. ve Hamas’ın Ayrıca İsrail Cumhurbaşkanı ısaac Herzog’dan Ukrayna’ya daha ağır şartları dayatmayı) dı. Konuşması sonrası Trump, barış zir- Trump, nihai kaderi yer İçİN af İsTEdİ hakkında yolsuzluk davası bulunan Netanyahu için de hesaplıyor. Ukrayna’ysa Rus petrol vesine katılmak için Mısır’a gitti. yaptığı af çıkarmasını istedi. alıyor. tesislerine indirdiği yoğun İHA darbeleriyle Rus ekonomisini çökertmekte olduğunu söylüyor. Ayrıca Ukrayna’da, ABD’den uzun menzilli Tomahawk füzeleri alarak Rusya’nın Bİr hafTada içlerini vurma hesapları yapılıyor. Ancak ‘Türkiye belli koşullar altında esneyebilir’ Ukraynalı komutanlardan biri önceki gün İkİNcİ hüküMET yaptığı açıklamada, bu füzelerde mucize FRANSA’DA siyasi istikrarsızlık devam BATU BOZKÜRK yoklama” amacıyla yapılmış olabileceğini getirdiler ama bu gruplar nasıl eğitilecek beklenmemesi gerektiğini açıkça söyledi. Bu ederken 5 Ekim’de kurduğu hükümette belirterek “Bu coğrafyada ABD gibi bir ve disiplin altına alınacak? Alevi ve şartlarda bölge, kanlı bir kışa hazırlanıyor. yaşanan anlaşmazlıkların ardından An A omurgasını terör örgütü YPG’nin faktör olduğunu unutmamamız lazım. Dürzi bölgelerinde çok disiplinsiz denizberktay@yahoo.com 6 Ekim’de istifasını sunan ancak oluşturduğu Suriye Demokratik davrandıklarını gördük. Hükümet dedi Yıl sonuna kadar Suriye ile İsrail arasında Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Güçleri’nin (SDG) Suriye ordusuna ki: ‘Biz onları kontrol edemedik’. Siviller bir güvenlik anlaşması imzalanması Macron tarafından 10 Ekim’de yeniden entegrasyonu konusunda önemli öldürüldü. Böyle bir yapının içine sayısı bekleniyor. Bu arada SDG ile Şam başbakan atanan Sebastien Lecornu gelişmeler yaşanıyor. Dün SDG’den Madagaskar başkanı 60 bin ila 100 bin olduğu ifade edilen arasında geçici de olsa bir uzlaşı sağlanıp önceki gün ikinci hükümetini kurdu. bir grup Şam’a giderek Savunma ve SDG nasıl dahil olacak? Çatışma riskleri birleşme konusunda küçük adımlar Lecornu sosyal medyadan “Yıl İçişleri Bakanlığı yetkilileri ile görüştü. oluşur” diye konuştu. ülkesini terketti atılırsa bu, (ABD Başkanı Donald) Trump sonundan önce Fransa’ya bütçe Geçtiğimiz hafta Suriye’nin cihatçı geçici için çok memnun edici olur. Türkiye de ‘Çok fazla aktör var’ MAd Ag As KAR Cumhurbaşkanı Andry sağlama misyonuna odaklı bir Devlet Başkanı Ahmet Şara ile SDG lideri bu noktada çok sert davranmayabilir, Peki Suriye nasıl şekillenecek? Rajoelina’nın, haftalardır süren gençlik ey- hükümet kuruldu” ifadelerini kullandı. Mazlum Abdi bir araya gelirken Dışişleri esneyebilir” dedi. İktidarın Türk Atlıoğlu bu konuda, “Muhtemelen lemleri ve ordu içindeki bazı önemli bir- Lecornu’nun yeni hükümetinde Bakanı Esad Hasan Şeybani de beş gün kamuoyunu buna hazırlayabileceğini Türkiye, Şara yönetimine baskı yapıyor, liklerin protestocuların safı- Laurent Nunez İçişleri Bakanı, Roland içinde iki kez Türkiye’ye geldi. Abdi üç belirten Atlıoğlu, “Medyada ‘İstikrarlı ‘Daha dirençli olun’ diyor. Ama tabii na geçmesi nedeniyle ülke- Lescure Maliye Bakanı, Jean-Noel gün önce SDG’nin Suriye ordusunun bir Suriye olacak, Türkiye’nin güvenliğine olayları sadece Türkiye’nin baskısı yi terk ettiği bildirildi. Parla- Barrot da Dışişleri Bakanı olarak yer güçlü bir parçası olacağını açıkladı. Şam tehdit olmayacak’ şeklinde bir söylem yönlendirmiyor. Trump çok sert bir mentodaki muhalefetin sözcü- aldı. Ancak yeni hükümet kurulur yönetimine yakın Suriye TV ise SDG’nin oluşturulabilir” diye konuştu. Bunun biçimde bölgeyi zaten biçimlendirmeye sü Siteny Randrianasoloniaiko, kurulmaz düşürülme tehlikesiyle ülkenin kuzey ve doğusundaki güvenlik karşılığında da Türkiye’nin, Suriye’ye çalışıyor. Diğer taraftan, eski düşman Rajoelina’nın önceki gün ülke- karşı karşıya kaldı. Ülkede aşırı sağcı güçleri ve yerel liderlik makamlarını yapılacak çeşitli yatırımlarda önemli bir den ayrıldığını ve nerede oldu- Ulusal Birlik Partisi ve sosyalist Boyun koruyacağını, üç tümen halinde orduya da olsa Ruslarla iletişim kuruluyor. Rajoelina paya sahip olabileceğini kaydetti. ğunun bilinmediğini açıkladı. Eğmeyen Fransa Partisi yeni hükümeti katılacağını, asayiş güçlerinin de Suriye’nin kalkınmasını sağlayacak Suudi Beşşar Esad düştükten sonraki “Suriye Reuters’a konuşan Randria- düşürmek için gensoru önergesi sundu. İçişleri’ne entegre olacağını duyurdu. Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Katar ordusu” kavramının sorgulanması nasoloniaiko, “Cumhurbaşkanlığı çalışan- Diğer yandan iki hükümetin kurucu Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi gibi Arap ülkeleri var. Bunların arasında gerektiğine işaret eden Atlıoğlu, larını aradık, ülkeyi terk ettiğini doğruladı- partilerinden olan Cumhuriyetçiler Öğretim Üyesi Doç. Dr. Yasin Atlıoğlu, bir denge de sağlanması gerekiyor. Bu “Şara’nın 20-25 bin kişilik HTŞ ana lar” dedi. Askeri kaynaklara göre Rajoelina yeni hükümette yer almayacaklarını Suriye’deki son gelişmeleri Cumhuriyet’e süreç yıl sonuna kadar nereye gider şu kadrosunun dışında birçok farklı grup önceki gün Fransız ordusuna ait bir uçakla duyurarak kabinedeki Rachida Dati gibi değerlendirdi. anda tahmin etmek güç” ifadelerini ülkeden ayrıldı. isimlerin ihraç edileceğini açıkladı. Atlıoğlu, Suriye TV’deki haberin “nabız var. Bunları ordunun bir parçası haline kullandı. l An KARA