Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
gorus@cumhuriyet.com.tr
10 NİSAN 2023 PAZARTESİ
2 olaylar ve görüşler
Üniversitelerin
Kaymakam Kemal Bey
ülkeler için
AHMET GÜREL Allah’tan hiç korkmadın mı? dönerek şöyle hitap etmiştir:
önemi
Bir gün senden bunların “Sevgili vatandaşlarım ben bir
ADD GYK ÜYESİ
PROF. DR. M. CEM GÜÇLÜ
sorulacağını düşünmedin mi? Türk memuruyum. Aldığım
aymakam Kemal Bey,
Hem üstelik jandarmalara emri yerine getirdim. Vazifemi İTÜ FİZİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ
1915 tarihinde Yozgat
onları süngülemesini de yaptığıma vicdanım emindir.
atematik ve bazı buluşlar
Kili Boğazlıyan kazasında
emretmişsin, ne dersin?” Sizlere yemin ederim ki ben
Mgünümüzden yaklaşık 5500
görevini yaparken, tehcir
Kemal Bey: “Hayır, bunu masumum. Son sözüm bugün
yıl kadar önce Mezopotamya’da,
sırasında ihmali bulunduğu
asla kabul etmem. Ben de budur, yarın da budur!
Mısır’da, Hindistan’da ve Çin’de
gerekçesiyle Ankara Valiliği
kimsenin ölümü için emir Yabancı devletlere yaranmak
ortaya çıkmış fakat bunları
İdare Kurulu’nun kararı ile
vermiş bir adam değilim.” için beni asıyorlar. Eğer adalet
geliştiren antik Yunanlar
görevden alınmış ve meslekten
Nemrut Mustafa, buna diyorlarsa kahrolsun
olmuştur. Bunun en büyük nedeni
çıkarılmıştır.
suçlamasına şöyle devam böyle adalet!”
eski Yunanların daha o zamanlar
Damat Ferit Paşa
etmiştir: “On binlerce zavallıyı, “Benim sevgili kardeşlerim,
demokrasi ile tanışmış olmalarıdır.
Hükümeti’nin kararı ile
kadın, çocuk demeden, bu asil Türk milletine çocuklarımı
Küçük şehir devletlerinde
yargılanmak üzere 7 Ocak
Allah’ın kışında, soğukta, emanet ediyorum. Vatan
özgürce yaşayan elit Yunanlar
1919 tarihinde gözaltına
dağ başlarında yürütmek, uğrunda cephede ölen bir
çeşitli fikirleri açıkça tartışmışlar
alınan Boğazlıyan Kaymakamı
sanki süngülenmekten daha insan gibi şehit gidiyorum.
ve eski inanış ve geleneklerin
Kemal Bey, 30 Ocak 1919
mı iyidir? Üstelik sen bir Allah vatan ve milletimize
yanlış taraflarını görmüşlerdir.
günü İstanbul’a getirilmiş
idare amirisin, bunları senin zeval vermesin. Amin!...”
Bu sayede felsefe ilk defa burada
ve Nemrut Mustafa Paşa’nın
himayene vermişlerdir. Halk hıçkıra hıçkıra
ortaya çıkmıştır. Felsefenin
başkanlığındaki harp
Memleketimizde yaşayan ağlıyordu. Meydan tam bir
babaları Thales, Anaksimandros,
divanında yargılanmıştır.
vatandaşları birini diğeri matem manzarası almıştı. 10
Anaksimenes ülkemizdeki
Harp divanında yapılan
üzerine sevk ederek can Nisan 1919 günü, Ermenilerin
Milet’te, Heraklitos ise Efes
yargılamasında, Boğazlıyan
ve mal tecavüzüne teşvik zafer çığlıkları arasında,
bölgesinde yaşamışlardır. Bilim,
Kaymakamı Kemal Bey
etmenin cezası nedir bilir Boğazlıyan Kaymakamı Kemal
teknoloji, felsefe ve sanat ancak
savunmasını şöyle yapmıştır
misin?” Bey asılır, cenaze töreni
özgürce konuşulan ve tartışılan
(Samih Nafiz Tansu’nun
Kemal Bey: “İdamdır adeta bir direniş şeklinde
ülkelerde gelişir.
“İki Devrin Perde Arkası”
paşam!” ve de atılan sloganlarla
Bir şeyi parasını verip satın
kitabından):
Nemrut Mustafa: “Kendi gerçekleşmiştir.
almak onu hak ettiğimiz anlamına
“Ben emir aldım. Bir memur
hükmünü kendi ağzınla verdin Bir ay sonra Anadolu’ya
gelmez.Örneğin ülkemiz insanları
aldığı emre itaatle sorumludur.
Kemal Bey, bizde senin için bu geçecek olan 9. Ordu Müfettişi
parasını verip en pahalı arabaları
Ben kasabadan çıkarılanlara
karara varmıştık.” Mustafa Kemal, idamı
alır fakat o arabaları kullanma
en insani harekette bulundum.
izlemeye gitmemiştir ama
‘Kahrolsun böyle görgüsünü satın alamaz. En pahalı
Nitekim şimdi de hiçbir vicdan
onun ailesinin emanetini
telefonları satın alır fakat hem
azabı duymuyorum.” adalet’
üzerine almıştır. Kaymakam
araba sürer hem de telefonda
Nemrut Mustafa, oturduğu
İnfaz günü, o meşum Kemal Bey, 14 Ekim 1922
mesaj yazar. Bu görgü, para ile
yerden doğrularak Kemal
gün, İstanbul halkı Beyazıt tarihinde TBMM’nin çıkardığı
satın alınacak bir şey değildir.
Bey’in yüzüne şöyle
Meydanı’nda toplanmıştır. özel bir kanunla “milli şehit”
Ne zaman ki araba üretecek, cep
bağırmıştı: “Kış kıyamette bu
Oldukça metin ve sakin olan ilan edilmiştir.
telefonu üretecek düzeye gelinir,
kadar insanı, çoluk çocuğu ile
Kemal Bey’e, son sözünün olup Işıklar, ona ve tüm vatan
o zaman araba sürerken cep
dağlara, yaylalara sürerken
olmadığı sorulduğunda, halka kahramanları üzerine olsun.
telefonunda mesaj yazılmayacağını
öğreniriz.
Bilimsel üretim
Üniversiteyi üniversite yapan
içinde çalışan personelin ahlaki,
Büyük yıkım ve afet yönetimi
kültürel, bilimsel etik değerlerinin
yanında arkasında olan devletin
hepimize gösterdi. göre önlemler geliştirmenin neden olacağını göremeyen
DR. BÜLENT BÜBER
gücü ve desteğidir. Bunlar olmadan
Afet yönetiminiz sürdürülebilir zorunluluğunu ortaya koymuştur.
yöneticilerin ve çalışanlarının
o üniversitenin uluslararası
lkemiz 6 Şubat’taki iki
olmadığı halde, tüm önlemleri
Başta karşılaşılan, “doğa
başlarını ellerinin arasına alıp ne
bir değer taşıması mümkün
Übüyük depremle sarsıldı. Bu
eksiksiz aldığınıza inanırsanız,
kaynaklı” bir afete karşı, önlem
yaptıklarını düşünmelerinin vakti değildir. Dünyadaki köklü ve
yıkımın “fiziki” ve “toplumsal”
önce kendinizi, sonra da
almamanın ortaya çıkardığı
bilim üreten üniversiteler bu
gelmiştir.
artçıları sürüyor. Afet
toplumun bir bölümünü belki
yıkımlar ve ölümlerdir. Ancak
sayede bugünkü konumlarına
Depremde telekomünikasyon
yönetimindeki kapasite eksikliği,
ikna edebilirsiniz. Ancak doğayı
“doğa kaynaklı afet” süreç
gelmişlerdir. Devleti ayakta
şirketleri de sınıfta kaldı.
eşgüdüm noksanlıkları, bu
kandırabilme yeteneğimizin
içerisinde pek çok toplumsal,
tutan da bu üniversitelerdir ve
Memlekette, sorumluluklarını
eksikliklerin kurtarma ve yardım
veya ikna edebilme gücümüzün
ekonomik, kültürel sorunları
bu üniversitelerden çıkan bilim
yerine getirmeyenlerin bugüne
hizmetlerinde ortaya çıkardığı
olmadığını unutmamalıyız. Tüm
ortaya çıkarabilen “toplumsal
ve teknoloji sayesinde ülkeler
kadar sınıfta kalanını veya
başarısızlıklar “çaresizlik” ve acı gerçekler ilk büyük afet
afete” dönüşebilir.
gelişmelerini sürdürmektedirler.
özeleştiri yapanı göremedik. Ne
“güvensizlik” hisleri yarattı. sonrası ortaya çıkacaktır.
Almanya İkinci Dünya
Bütüncül yaklaşım
de olsa “Her şeyi zamana bırak
Ülkemizin siyasetindeki
Savaşı’ndan çıktıktan sonra
Toplumsal afet
kutuplaşmalar, yardım Büyük orman yangınları ve son ve sessizliğini koru; memleket
her yer harap durumda idi.
Belki ilk kez bu kadar geniş
faaliyetlerindeki işbirliğini depremler afet yönetimimizin
insanı unutkandır” gibi tavsiyeler
Alman başbakanı şöyle dedi:
bir alanda, bu kadar fazla nüfusu
ve eşgüdümü de etkiledi. karakteristik özelliğini açık
danışmanlarca kulaklarına
“Biz bir kuşak sonra eskisinden
etkileyen depremlerle karşı
Fay hatlarının sadece şekilde görmemizi sağladı:
fısıldanmış ya da üstün yönetici daha iyi oluruz çünkü bizim
karşıya kaldık. Ancak hepsinden
topraklarımızdan geçmediğini Tekil ve sınırlı afetle mücadele
üniversitelerimiz var.” Hakikaten
zekâlarıyla keşfedilmiştir.
kötüsü, depremler sadece geniş
ülkemizin siyasetinde ve kamu edebilen, ancak farklı önlemlerin
Almanya 20 yıl içinde eskisinden
Depremzedelere yönelik
bir alanda fiziksel yıkımlara,
yönetiminde de kırılmaların, aynı anda eşgüdüm içinde
daha iyi duruma
birbirinden değerli destekler ve
can kayıplarına yol açmadı; afet
uygulanmasını gerektiren
çatlakların olduğunu acıyla
geldi ve bugün dünyada bir güç.
kısa erimli çalışmalar söz konusu.
yönetim sistemimizin çöküşünü büyük afetler karşısında çare
gördük. Bu sürecin tek olumlu
Almanya kendi üniversitelerine,
Makul bir sürede bütüncül bir
ya da böyle bir sistemin hiç inşa üretemeyen, bütünleşik olmayan
yanı, halkımızın her türlü takdire
bilim değerlerine güvendi ve bu
yaklaşımla strateji geliştirip
edilmediğini, etkin bir müdahale bir afet yönetimi söz konusu.
şayan özverisiyle diğer ulusların
sayede tüm problemlerini çözdü.
eylem planı oluşturmazsak
ve yardım yeterliliğimizin İnsani yardım kurumlarının
dayanışmasını görmek oldu.
Irak, Libya, Suriye, Afganistan
bu yardımlar giderek
olmadığını, bu sebeple binlerce afet sırasında yardım malzemesi
Yaşanan deneyimler, afetlerin
kendi problemlerini çözemiyor
insanın deprem sonrası farklı satışlarının vicdanları derinleşen bunalıma bir çözüm
kısa, orta, uzun vadeli sonuçları
çünkü üniversiteleri yok.
sebeplerle hayatını kaybettiğini olduğunu ve bu sonuçlara yaralayacağını, tepkiye üretemeyecektir.
Bu nedenle bu ülkelerin
problemlerini başka devletler
çözmeye çalışıyor. Sonuç olarak
şunu söyleyebiliriz: Bir ülkenin
sağlam bir bilgi birikimi, devlet
Jeopolitik akıl ve Türkiye
tecrübesi, bilimsel ve kültürel etik
ve değerleri yoksa o ülke kendi
problemlerini çözemez. Bu nedenle
ABD, rakipleri Çin ve Rusya’yı
NEJAT ESLEN
anaokulundan üniversiteye
“revizyonist, otoriter” devletler olarak
EMEKLİ TUĞGENERAL
tanımlamakta, dünyayı, “demokrat” kadar tüm eğitimde çağdaşlığa,
ve “otoriter” güçler olarak iki bloka
özgürlüğe, niteliğe, liyakate büyük
ünya ciddi bir değişimden geçmektedir.
ayırmakta, dünya yeniden düzensiz,
DABD, İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra önem verilmelidir.
dengesiz iki kutuplu görüntü almaktadır.
kurumları ve kuralları ile birlikte kurduğu
Çin ve Rusya, ABD’nin dayatmalarına
ve “kurallara dayalı düzen” olarak
karşı çıkmakta, çok kutuplu dünya
tanımladığı düzeni sürdürmekte ve bu
düzenini savunmakta ve yeni düzeni
düzenin liderliğini korumakta kararlıdır.
kurmaya çalışmaktadır. ABD, nasıl
Düzenin adı, kurallara dayalı düzen olsa
Ukrayna’da Slavlarla Slavları savaştırarak
bile, ABD bu düzenin kurallarını kendisi
Rusya’yı tespit etmeyi başardı ise Asya-
çiğnemekte, BM kararı olmadan askeri güç
Pasifik’te de Tayvan sorunu üzerinden
kullanmakta, liberal düzenin kurallarına
Çinlilerle Çinlileri savaştırmanın ve Çin’i
aykırı olsa bile ticarette vergiler ve finansal
zayıflatmanın çarelerini aramaktadır.
yaptırımlar uygulamaktadır.
ABD jeopolitik aklı, Asya-Pasifik
Aslında ABD’nin sorunu ekonomiktir;
bölgesindeki savaşın, küresel
çünkü küresel üretimdeki payı giderek
ekonomiyi derinden sarsacağını hesaba
azalırken Çin’in payı artmaktadır. Bu
katmamaktadır.
durum geri döndürülmesi mümkün
Bu mücadeleyi, “jeopolitik aklını doğru”
olmayan bir gerçeği oluşturmaktadır.
kullanan taraf kazanacaktır.
ABD jeopolitik aklı, mevcut düzeni
Türkiye, coğrafyasının değeri nedeni ile
askeri tedbirlerle korumanın çaresini
bu güç mücadelesinin bütün aktörleri için
aramaktadır.
önemli bir ülkedir. Türkiye, süregelen bu
güç mücadelesinden etkilenmektedir ve
Çok kutuplu dünya
etkilenmeye devam edecektir.
Uğruna mücadele edilen düzen aslında
Türkiye’nin “jeopolitik aklı” ya başat dış
yoktur. Çünkü dünya giderek derinleşen,
gücün dayatmasına ya da siyasi liderin
düzensizlik, dengesizlik, küresel jeopolitik
arzusuna göre oluşmaktadır.
kaos sürecine girmiştir. Ukrayna savaşı,
Cumhuriyet Vakfı yararına hazırlanan çevrimiçi galeriden dilediğiniz yapıtı
Türkiye’nin, küresel değişimin ortaya
satın almak için w w w.cumhuriyetkitap.com.tr/cumhuriyet-sanat-galerisi bu kaotik ortamın, küresel etkiler yapan
koyduğu, koyabileceği, riskleri ve fırsatları
adresine tıklamanız ya da yandaki barkodu okutmanız yeterlidir.
bölgesel örneğidir. Bu kaotik ortam, ancak
iyi değerlendirebilen “kurumsal jeopolitik
yeni küresel ve bölgesel jeopolitik dengeler
akla” olan ihtiyacı giderek artmaktadır.
kurulunca sona erebilecektir.