Catalog

6 OCAK 2023 CUMA HABER 9 İktidar, emeklilik sisteminde kapsamlı bir düzenleme yerine günü kurtarma peşinde Düşük maaşta yarıştırıyorlar DİSK Emekli-Sen Genel Sekre- teri Kalender, “İktidar bu şe- kilde artış yaparak aylık bağ- lama oranlarıyla oluşan soru- nu düzeltmeye çalışıyor. Böyle ulufe dağıtır gibi olmaz. İnti- SAĞLIKÇILAR bak yasası çıkarılmalı” dedi. SES YÜKSELTTİ KP politikalarının emekliye fatu- rası ağır oldu. İktidar Meclis’e ye- Ani bir “torba teklif” sundu. “Torba teklifin” içerisinde memur ve emekli ma- TÜİK VERİLERİ TARTIŞILIYOR aşlarının yüzde 30 artırılmasından, en dikası, GATA önünde eylem düzenledi. düşük emekli maaşının yükseltilmesine, Genel Sağlık Iş-Başkanı Derya Uğur, ‘Al zammını başına çal’ “Yoğun mesai, şiddet, mobbing üçgenin- Fiyatlar bir yılda işverenlere verilen asgari ücret desteğin- de nefes almaya çalışan ancak her nasıl- üzde 30’luk maaş zammına isyan lar, en düşük memur maaşının yoksulluk den eksik ödenen kısa çalış- sa büyüdüğü söylenen ekonominin altın- Yeden sağlık meslek örgütleri pro- sınırı üzerine çekilmesini istedi. Sağlık yüzde 100 arttı ma ödeneklerinin tamamlan- da kalan sağlık emekçisi insanca yaşa- testolarla tepkilerini gösterdi. Izmir’de ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası masına, çeşitli düzenleme- mak istemektedir. Ihalelerin zengin etti- MUSTAFA ÇAKIR Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastane- (SES) Izmir Şubesi Eşbaşkanı Erkan Bat- ler yer alıyor. Teklifle en dü- ği 3-5 müteahhidi sırtımızdaki vergi küfe- si önünde toplanan ve “Hükümet al zam- maz, “Sadaka değil hakkımızı istiyoruz” şük emekli maaşı 3 bin 500 sinde taşımayacağız” diye konuştu. arkette fiyatlar uçarken enf- mını başına çal” sloganları atan sağlıkçı- dedi. Ankara’da ise Genel Sağlık-Iş Sen- MUSTAFA liradan 5 bin 500 liraya çıka- Mlasyonun yüzde 64.27 ola- ÇAKIR rılıyor. Eğer maaş 5 bin 500 rak açıklanması tartışma yarattı. liradan düşükse fark Hazine’den karşı- TÜİK’in Aralık 2021 fiyatlarıyla bir lanacak. Yüzde 30 zamma karşın maaşı zincir marketin Aralık 2022 fiyat- ları karşılaştırıldığında arada bü- halen 3 bin 500-4 bin lira arasında olan Gelirde adalet böyle bozuldu yük fark var. Birçok üründe artış- emekliler var. Bu kişilerin maaşı, fark lar yüzde 100’ün üzerinde. Hazine’den karşılanarak 5 bin 500 lira- CHP milletvekili Vehbi Bakırlıoğ- NERGİS ŞİMŞEK ya çıkarılacak. İşçi ve Bağ-Kur emeklileri lu, TÜİK’e göre memurlara yüzde yılda iki kez geçen 6 aylık enflasyon ora- 16.5, SSK ve Bağ-Kur emeklilerine mekçi açlık sınırının altındaki aylık- nında yüzdelik zam alıyor. Ancak maaşı yüzde 15.4 zam, ENAG’a göre ise Elarıyla yaşam mücadelesi verirken 5 bin 500 liraya tamamlanan emekliler, memurlara yüzde 41.65, SSK ve tamamen seçim telaşı ve keyfiyetiy- kendi maaşları yüzdelik zamlarla bu se- Bağ-Kur emeklilerine yüzde 35.59 le emekli aylıklarına yapılan zamlar gün- viyeye gelene kadar başka zam alamaya- zam yapılması gerektiğine işaret lük olarak değişiyor. TÜİK’in açıkladığı cak. Ya da iktidarın yine en düşük emek- etti. Bakırlıoğlu, TÜİK internet si- enflasyona göre hesaplanan memur ve li maaşını artırması gerekecek. tesinde 2021 Aralık ayı ortala- emekli maaş zamlarına tepkiler üzerine ma fiyatları olduğunu ancak 2022 cumhurbaşkanı, önce memur ve emekli- Sorun bağlama oranları Aralık ayı fiyatlarının yayımlandığı- ye yüzde 25 zam yapılacağını, 3 bin 500 En düşük maaşta 2 bin liralık artış ya- nı söyledi. Bakırlıoğlu, “Temel gıda TL olarak uygulanan alt sınır aylığının 4 pılması buna karşın diğer emekli maaş- ürünlerini baz alarak TÜİK 2021 bin 375 lira olacağını söyledi. Gelen tep- Aralık ortalama fiyatı ile bir zincir larının yüzdelik oranlarla artması baş- kiler üzerine bir gün sonra emekliye yüz- marketin 2022 Aralık fiyatını kar- ka bir sorun daha ortaya çıkardı. En dü- de 30 oranında zam yapılacağını ve alt şılaştırdık. En ucuz olanları dikka- şük maaş alan işçi ve Bağ-Kur emeklileri sınır aylığının da 5 bin 500 liraya yüksel- te almaya özen gösterdik” dedi. neredeyse 5 bin 500 lirada eşitlendi. Ör- tildiğini açıkladı. Artış oranının asgari üc- neğin 2000 sonrası en düşük işçi maaşı rete yapıldığı şekilde en az yüzde 50 ol- ‘Gerçek olan pazar’ belirlendiği sade anlaşılır temmuz itibarıyla 2 bin 905 liraydı. An- ması bekleniyordu. Asgari ücretle emek- Bakırlıoğlu, TÜİK’e göre Ara- ve şeffaf aylık bağlama cak bu emeklilerin maaşları 3 bin 500 li- li aylıklarına yapılan artışın paralel olma- lık 2021’de ortalama kiranın sistemlerinin getirilmesi sı ve aradaki makasın açılmaması, çalış- raya tamamlanıyordu. Şimdi bu emekli- 1282.32 lira olduğuna işaret ede- gerekiyor. ma veya emeklilik hayatının birbirine al- lerin maaşları yüzde 30’luk artışla 3 bin rek, “Yapılan bir araştırmaya gö- ternatif hale gelmemesi teknik olarak 776 liraya çıkacak. Aradaki fark Hazine re 2022 Kasımda ortalama kira- Emekli aylığı ile beklenen sonuç olmakla birlikte rakam- tarafından karşılanacak ve bu emeklile- lar; İstanbul’da 10 bin 229 lira, lar tam bunun tersi oldu. asgari makası rin aylıkları 5 bin 500 liraya tamamlana- Ankara’da 5 bin 466 lira, İzmir’de Diğer taraftan, 2008/ cak. Yine en düşük esnaf ve Tarım Bağ- 6 bin 932 lira, Antalya’da 10 bin Alt sınırda düzen bozuldu Ekim öncesi bağlanan en Kur emeklilerinin maaşları da yüzde 219 lira, Bursa’da 3 bin 974 li- Ülkemiz sosyal güvenlik kanunların- düşük SSK emekli aylık- 30’luk artışla 4 bin ile 4 bin 500 lira ara- ra olduğu görülüyor” diye konuş- da sosyal devlet ilkesinin uzantısı olarak larının bu tarihten son- sında seviyelere geldi. Bu kişilerin ma- tu. CHP’li vekil “Gerçek, çarşı pa- birtakım gruplara pozitif ayrımcılık niteli- ra belirlenen net asga- aşları da 5 bin 500 liraya tamamlanacak. zar enflasyonudur. TÜİK’in rakam- ğinde haklar sağlandığı gibi, aylık hesap- ri ücret tutarları ile kar- ları gizlemesi kuruma olan güve- Buna karşın 2000 öncesi en düşük iş- lama sistemlerinde alt sınır aylığı uygula- şılaştırılmasında; emek- ni iyice zedeledi. Devletin bir kuru- çi emeklisi aylığı ise yüzde 30’luk artış- masına yer verilerek aylıkların belirli bir li aylıkları 1990’lı yıllar- munun bu kadar itibar kaybetmesi la 5 bin 860 liraya yükseldi. Diğer emek- miktarın altına düşmesinin önlenmesi ve dan bu yana net asga- kabul edilemez. TÜİK’in herşeyden lilerle arada fark kalmamış oldu. Soru- asgari geçim düzeyinin korunması amaç- ri ücretin üstünde iken, önce şeffaf olması gerekiyor” ifa- nun temeli ise son dönemde aylık bağla- lanmış. SSK emekli aylıklarında, alt sı- ilk defa 2016 yılında net delerini kullandı. l ANKARA ma oranlarının düşürülmesi. nır aylığı uygulaması 2008/Ekim öncesi asgari ücretin altına düş- bağlanan aylıklar için geçerli iken 5510 tü. 2019 yılından itibaren ‘Adaletsizlik var’ UMUTSUZLUK RAPORU sayılı kanunla getirilen aylık bağlama sis- bu durum asgari ücret le- DİSK Emekli-Sen Genel Sekreteri Fikri teminin devreye girmesiyle 2008/Ekim hine artar şekilde devam Kalender, “Aylık bağlama oranları düşü- Gençlik önünü sonrası hesaplanan aylıkların düşmeye etti. Gelinen noktada en rülmemiş olsa 2000 sonrasında emekli başlaması ve yeni alt sınır aylığı uygu- düşük SSK aylığı ile net olanlar da 2000 öncesinde emekli olan- lamasının yapılmaması nedeniyle mağ- asgari ücret arasındaki göremiyor larla aynı maaşı alıyor olacaktı. Ada- ğı olarak belirlenen 5 bin 500 TL, 2008/ duriyet oluşmuş ve 2019’da düzenle- fark yüzde 45.20’ye çıktı. letsizlik var. 800 liradan 24 bin liraya Ekim öncesi bağlanan en düşük aylık- SEFA UYAR me yapılarak yeni bir alt sınır aylığı belir- 2019/Şubat itibarıyla ödenen en dü- kadar maaş alan emekli var. 6 milyon la (5858.54) karşılaştırıldığında, nerdey- lenmiştir. Alt sınır aylığı şu anlama geli- şük emekli aylıklarının net asgari üc- KP’li Sakarya Büyükşehir emekli ikinci bir işte çalışıyor. Yakla- se 7 bin 200 gün prim ödeyen sigortalı- yor: “Sigortalının aylığını hesapla, aylığın ret ile karşılaştırılmasında ise en düşük ABelediyesi’nin desteğiyle Sa- şık 9 milyonu açlık sınırın altında. İkti- ya bağlanan aylıkla aynı miktarda. Oysa ödenmesinde alt sınır aylığı ile karşılaş- emekli aylıklarının asgari ücretin net tu- karya Üniversitesi tarafından ger- alt sınır aylığına giren sigortalıların bü- dar bu şekilde artış yaparak, aylık bağla- tır, hangisi yüksek ise onu öde”. tarının yarısından daha az olduğu gö- çekleştirilen “Türkiye’de gençlik yük bir kısmı 3 bin 600, 5 bin 000 ve- ma oranlarıyla ortaya çıkan sorunu dü- Belirlenen alt sınır aylığı yine yıllar iti- rülüyor. Emekli aylıkları ile asgari ücret profili ve sorun alanları” çalışma- ya 6 bin 000 gün prim ödeyerek emek- zeltmeye çalışıyor. Kesinlikle bir intibak barıyla güncellendi. Ancak primli sis- arasında miktar yönünden makasın sü- sının ardından Sakarya özelinde li olan kişiler. Dolayısıyla daha çok ça- yasası çıkarılması, taban aylığın belli ol- temlerde, prim karşılığı olmayan aylık- rekli açılması çalışma hayatının emekli- gençlere yönelik rapor hazırlandı. lışan veya daha yüksek miktarda prim ması lazım. Böyle sürekli ulufe dağıtır ların ödenmesi hem sosyal güvenlik sis- lik hayatına göre daha avantajlı hale ge- Geçen yıl Sakarya ödeyen emekliler yönünden alt sınır ay- temlerinde aktüeryal dengeleri bozan leceğini, EYT’lilerle ilgili düzenlemenin gibi olmaz. Aradaki fark da Hazine’den Üniversitesi’nde ve Sakarya’daki lığı uygulaması adil değil. Alt sınır aylı- unsurlar olarak görülüyor hem daha yük- yürürlüğe gireceği bu dönemde, sigor- karşılanıyor” dedi. beş lisede okuyan 717 kişiyle hazır- sek prim ödeyerek aylık alan emeklile- ğı uygulamaları yerine, sigortalıların be- talıların emekli olduktan sonra çalışma- lanan raporda, bazı ayrıntılar pay- İşçinin parası işverene re yapılan haksızlık olarak değerlendi- lirli sürelerdeki gelirlerinin baz alındığı ya devam edeceklerinin bir göstergesi laşıldı. Özellikle Doğu Anadolu ve Torba teklif ile işverenlere asgari üc- riliyor. 2023/Ocak ayında alt sınır aylı- ve aylık bağlama oranlarının adil olarak olarak kabul edilebilir. Güneydoğu Anadolu’da genç kızla- retli işçi başına verilen 100 liralık des- rın eğitime devam edemediği, işçili- tek de 400 liraya çıkarılıyor. Bunun ğe ya da evliliğe yönlendirildiği vur- TÜED HUKUK DANIŞMANI UYARDI MEMURLAR İŞ BIRAKIYOR ocak-haziran dönemi için geçerli olma- gulandı. Katılımcıların yüzde 49.5’i sı “Yılın ikinci yarısında asgari ücre- geleceğe dair umutlu, yüzde 18.4’ü te zam mı yapılacak?” sorusunu günde- umutsuz, yüzde 32.1’i ise kararsız. me getirdi. Ayrıca işverenlere verilecek EYT’ye düşük İş bulma konusunda sorun yaşaya- ‘Yüzde 5’lik zam 400 lira, işsizlik sigortası fonundan kar- cağını düşünenler yüzde 41.5. Yüzde 39.1 mutlu olmadığını şılanacak. İşsizlik sigortası primi, sigor- vurgularken, endişelendiren sorun- talının prime esas aylık brüt kazançla- maaş sürprizi iki kilo kıyma eder’ lar ise sırasıyla yüzde 61.4 ile eko- rın üzerinden hesaplanan yüzde 1 sigor- nomik, yüzde 39.7 ile eğitim, yüz- talı, yüzde 2 işveren ve yüzde 1 devlet aş alınıyor. 5 bin 500 lira- edi memur sendikası lan yüzde 5 ek zam karşı- MUSTAFA ÇAKIR de 26.3 ile güvenlik, yüzde 20.8 ile payından oluşuyor. Şimdi işçiden de ya- nın altında aylık alan ni- Ykonfederasyonunun bir lığı iki kilo kıyma ederi ka- çevre ve yüzde 22.7 ile sosyal iliş- meklilik hayali kuran ye var? Çünkü aylık bağla- araya geldiği Kamu Kon- dardır. Hangi markete gi- pılan kesintilerle oluşturulan fondan iş- kiler konusundaki sorunlar oldu. Emilyonlarca EYT’liyi ma oranları düşürüldü” de- federasyonları Platformu, derseniz gidin yüzde 5 ile verenlere asgari ücretli başına 400 li- Katılımcıların yüzde 80.3’ü yaban- “düşük maaş süprizi” bek- di. Mutlaka intibak düzen- memur ve emekli maaşla- ancak iki kilo peynir ala- ra destek verilecek. Bir anlamda işçinin cılardan rahatsız olduğunu belirt- liyor. Yaşta 8 Eylül 1999 lemesinin yapılması gerek- rına verilen zamma karşı bilirsiniz. Dolayısıyla tüm parası işverene verilecek. ti. Katılımcıların yüzde 72’si eko- öncesine dönülecek an- tiğini de vurgulayan Yazı- 12 Ocak’ta iş bırakacakla- bunları göz önünde bulun- nomik, yüzde 16.6’sı dini, yüzde cak aylıkların yeni siste- cıoğlu, büyüme oranlarının rını duyurdu. durarak bizler bu kararı al- HERKES ASGARI ÜCRETLI 15.2’si ailevi, yüzde 32.8 ise kendi- me göre bağlanacağına geçmişe yönelik güncellen- Birleşik Kamu-İş Konfe- dık. Tek gücümüz çalıştığı- ni gerçekleştirme konusunda kaygı dikkat çekiliyor. diğini ancak bunun emekli- derasyonu Genel Başkanı mız işyerinde iş yavaşlat- sgari ücretin 8 bin 506 liraya çıkarılma- taşıdığını vurguladı. l ANKARA İktidar en düşük emekli ye uygulanmadığını kaydet- Mehmet Balık, “İş bırakma mak veya iş bırakmak” di- Asıyla birlikte çalışanların büyük bölümü maaşını 3 bin 500 liradan, ti. EYT’lilerin emekli aylıkla- kararımız hükümete uyarı ye konuştu. asgari ücretli oldu. Çalışanların yüzde 50’si- 5 bin 500 liraya çıkardı. Bu rının çok düşük olacağına niteliği taşımaktadır. Yine Anadolu Konfederasyo- MERSİN ÜNİVERSİTESİ ni asgari ücret ile biraz üzerinde ücret alan- rakam açlık sınırının da as- da işaret eden Yazıcıoğlu, bu konuda seçime gider- nu, Bağımsız Kamu Gö- lar oluşturuyor. Asgari ücret önceki yılbaşına gari ücretin de çok altın- şunları söyledi: “Yaş şartın- ken bir çalışma yapmaz revlileri Sendikaları Kon- Öğrencilerden yemeğe göre yüzde 100, temmuza göre yüzde 55’e da. Türkiye Emekliler Der- da 1999’a dönülüyorsa ma- ise şubat ayında tekrar bir federasyonu, Birleşik yakın oranda artmış oldu. Ancak özel sektör- yüzde 112.5 zam tepkisi neği (TÜED) Hukuk Danış- aş hesabının da 1999’da- araya gelerek bu sefer da- Kamu-İş Konfederasyo- deki işyerlerinin büyük bölümündeki maaş manı Cafer Tufan Yazıcı- konomik krizle birlikte öğren- ki yasadan yapılması lazım. ha fazla gün sayısı ile fark- nu, Çalışanlar Birliği Sen- artışları asgari ücretteki yıllık artışın çok ge- Ecilerin beslenme sorunu büyü- oğlu, emelilik sistemi yeni- Oysa öyle yapılmıyor. Ay- lı eylem yollarına gide- dikalar Konfederasyonu, risinde kaldı. Hatta toplusözleşme imzalanan den ele alınmadığı sürece yor. Mersin Üniversitesi’nde ye- lıklar şimdiki mevzuata gö- ceğiz” açıklamasını yap- Yurt Sendikaları Konfede- birçok işyerinde maaşlar asgari ücretin altın- mek ücretlerine yüzde 112.5 ora- bu yöntemlerle düşük ma- re bağlanacak. Yarı yarı- tı. Balık ayrıca önümüzde- rasyonu, Kamu Çalışanla- da kaldığı için 8 bin 506 liraya çekildi. Bu du- aş sorununun çözülemeye- nında zam yapıldı. Zam, personel ya fark var. EYT’lilerin cid- ki günlerde istenilen zam rı Hak Sendikaları Konfe- rum bazı işyerlerinde toplusözleşmeleri an- ile öğrencilerin tepkisine neden ol- ceğini vurguladı. 1999 ve di zararları olacak. Oysa oranının verilmemesi ha- derasyonu ve Şehit Gazi- lamsız hale getirdi. Şu anda birçok işyerinde 2008’deki yasa değişiklik- du. Öğrenciler sosyal medyadan işçi maaşları ya asgari ücret ya da asgari üc- önce intibak yapılıp sonra linde, “Bize hakkımızı ver- Sen Konfederasyonu iş eleştirirken yönetime zammın geri retin biraz üzerinde. Bu da “kıdemi” ortadan lerine işaret eden Yazıcıoğ- EYT’nin çıkarılması gereki- miyorlarsa, sandıkta bu- bırakacak konfederas- kaldırdı. Orta düzeyde maaş alanlar da azaldı. lu, “Üç ayrı sistemden ma- alınması çağrısı yaptı. yordu” l ANKARA nun hesabını sorarız. Yapı- yonlar arasında.