Catalog

13 NİSAN 2022 ÇARŞAMBA 10 ekonomi@cumhuriyet.com.tr EKONOMİ Adım atılmazsa yarın mahallenizde esnaf kalmayacak. Bakkallar kapanıyor. Kuru temizlemeciler tek elde toplanıyor Yaza yıkım yaşanacak TESK Genel Başkanı Bendevi Palandöken: Yüksek elektrik Tüm sektörler zorda faturaları nedeniyle esnaf tabelasını yakamayacak duruma n Şu anda en zordaki meslek grubu hangisi? gelecek. Fırınları, dolapları, buzlukları çalıştıramayacak. Tüm sektörler zorda. Şimdi insanlar lokanta- Zorluk daha yeni başlıyor. Havalar ısınsın siz o zaman görün. ya gitmekten korkuyor. İki kişi yemeğe gitseniz en az 300 TL ödüyor. Nasıl gidecek insanlar? Va- yapacak ki ayakta kalsın. Market- tandaş eve bir pizza söylerken 10 kere düşünü- ler insanların alım gücüne bak- yor. Nakliyeci esnafı için “ticari akaryakıt”, üreti- madan onları tüketime teşvik edi- ci için “ucuz akaryakı”’ ve ‘gübre’ verilmesi gere- kiyor. Üretici ne kadar ucuza ürünü mal ederse yor. Ama bize gelseniz peynir bu- piyasaya o kadar olumlu yansıması olur. Bugün gün biraz tuzlu yarın gel deriz, de- üreticinin istediği sulamada indirimli elektrik, ta- terjan alacaksan ucuz al dersin. rımda indirimli gübre ve akaryakıt. Aynı zaman- Markete gitseniz 5 kuruşun eksik da bu ürünlere halkın daha ucuza ulaşması için olsa alışverişini tamamlayamaz- de ulaştırmada ticari akaryakıt ve esnaf için es- sın ama mahalle bakkalında öyle naf tarifesinde elektrik uygulaması olacaktır. değil. Bizde çırak kalfa olur, kalfa n Esnafın borçluluğu ne seviyede? usta olur, usta daha sonra dükkân Esnaf krediye dayandı. Biz ürünlerimizi veresi- ürkiye Esnaf ve Sanatkârları açar istihdam sağlar. Ama mar- ye satıyoruz. Hem de hiç tanımadığımız herkese Konfederasyonu (TESK) Ge- ketlerde sadece işçi olunur. İşsiz- veresiye satarız. Tnel Başkanı Bendevi Palan- liği körüklüyor. Çünkü insanla- döken, 700 TL elektrik fatura- rı part time çalıştırıyor. Asgari üc- Veresiye çok arttı sı gelen bakkalın faturasının son ret bile vermiyorlar. Bunlar tazmi- zamlarla 1800-2000 TL’ye çıktı- n Veresiye arttı mı? nat vermemekte de ustalar. Fiyat ğını vurgulayarak “Asıl bu aydan Çok çok. Şimdi kredi kartı patlayanlar nakit istikrarsızlığının en büyük nedeni sonra yüksek faturaları görece- paraya sıkışanlar, gelip esnafa başvuruyor. 10 de bunlar. tane yumurta alıyor, “yaz” diyor veresiye defte- ğiz. Esnaf zaten faturaları ödeye- rine. Şu anda esnaf can çekişiyor, iş daha da zo- miyor” dedi. Marketler her mesleği ra girdi. Esnaf sattığı ürünün yerine yenisini ko- Türkiye’deki 2.5 milyon esnafın, perişan ettiler İki yıl dayanabiliyorlar yamıyor. Zararına satıyor. Esnaf, toptancıdan al- direkt 7 milyon 500 bin kişiye is- n Nasıl yani tek sorumlu mar- dığı fiyatla satıyor, her gün gelen fiyatları yansıt- tihdam sağladığını vurgulayan Pa- n Şu anda kayıtlı kaç esnaf ve ça- bir kurala bağlanması, perakende ya- mıyor ki etiketine. 5 liralık suyu 3 liraya sattığı ketler mi? landöken, “Açılan işyeri iki yıl da- lışan var? sasının mutlaka çıkması gerekiyor. oluyor. Esnafın kârı düşüyor. Bilgisayarda bir düğmeye bası- yanıyor. Aynı dükkân 10 kere dev- Türkiye’de 2.5 milyon esnaf var. Bütün sektörlerin önündeki bu hak- n Tam olarak ne bekliyorsunuz? yor Edirne’den Hakkâri’ye 10 bin rediliyor. Her gün devren kiralık, Bunlardan her birinde üç kişi çalışır. sız rekabet kalkmadan fiyat istikrarın- Mutlaka Perakende Yasası çıkarılmalı. Kredi şubesinde şekeri aynı fiyata satı- devren satılık lokanta, bakkal gö- Direkt 7 milyon 500 bin kişiyi istih- dan söz etmek mümkün değil. Çünkü destekleri artırılarak devam etmeli. Kredi yapılan- yor. Marketler çiftçiyi de kendi- rüyoruz. Zaten 4-5 ayda da kapıya dam ederiz. fiyatta ipin ucu onlarda. dırmaları bozulan esnaflar var, bunların yapılan- lerine işçi yaptılar. Şimdi yok fi- n Ne kadar süre dayanabiliyor esnaf? Bir bakkalda aileden herkes çalı- dırma süresi uzatılmalı. Esnafın ayakta kalmasını kilit vuruyorlar. Bu işin sürekliliği yat indirelim, 20 üründe fiyatları En uzun ömürlüsü iki yıl dayanıyor. şır. Gizli işsizliği de önlüyor. Herkes sağlayacak desteklerin verilmesi gerekiyor. Hibe kalmadı” ifadesini kullandı. Adım sabitleyelim. Serbest ekonomide 1 ekmek eve götürsem yeter diyor ço- mesleğiyle ilgili iş yapmalı. Camcıy- krediler verilmeli. Bağ-Kur primleri çok yüksek ve atılmazsa, esnafa destekler sunul- elektrik doğalgaz özelleşmiş sen ğu zaman. Açılan ile kapanan sayıları san cam satarsın, bakkalsan gıda sa- 9 bin 100 iş gününde emekli olabiliyor, buradaki mazsa yarın diğer gün mahallede, müdahale edemiyorsun, markette aynı gibi, ama ayakta kalma süresi dü- tarsın, kasapsan et satarsın. Market- haksızlıklar giderilmeli. Yoksa yarın diğer gün ma- sokakta esnaf kalmayacağına dik- fiyatları nasıl sabit yapacaksınız. şüyor. Aynı dükkân 10 kere devredili- ler ekmekten kuruyemişe, buzdolabı- hallenizde esnaf kalmayacak. Kuru temizlemeci- kat çeken Palandöken, kuru temiz- Marketler market markalı ürün- yor. Hergün devren kiralık devren sa- na, ayakkabıya, giysiye, alkole kadar ler tek elde toplanıyor. Bakkallar kapanıyor. Ter- lemecilerin tek elde toplandığını, ler üretiyor bunun üzerine mi fi- tılık lokanta, bakkal görüyoruz. Bu işin her şeyi satıyorlar. zi ve manav hiç kalmadı. Bakkal dükkânını kapatı- terzi ve manavın hiç kalmadığını, yat yapıştıracaksın. Olmaz böyle yor kasabın yanında tezgâhtar oluyor. bakkalların da kapıya kilit vurdu- bir şey. ğunu aktardı. Zincir marketler fiyat artışları- Veresiyenin çok arttığını, esna- nın sebebi, piyasanın hâkimi. Her- fın sattığı ürünün yerine yenisini şeyi satıyorlar, beyaz eşyayı da, koyamadığını, rafların boş kaldı- Bakkal rafları boş kalıyor mobilyayı da yazın deniz malze- ğını dile getiren TESK Genel Baş- mesi, kışın araba lastiği, bahar- n Elektrik doğalgaz fiyatları çok arttı si- maya geçirilen kademeli tarifeyle faturala- lı meslekte kullanılan elektrikli cihazlar es- kanı Bendevi Palandöken ile esna- da boya satıyorlar. Peki esnaf ne zi nasıl etkiliyor? rımız daha da arttı. Esnaf ticarethane sta- naf ve sanatkârlarımızın olmazsa olmazı. fın durumunu konuştuk. yapacak. Her mesleği perişan et- Türkiye’de üç tip elektrik tarifesi var. Sa- tüsünden özel statüye geçirilerek faturalar- Şimdi yaz gelirken dondurma bile satmak- n Esnafın şu anda genel duru- tiler. Bugüne kadar mücadele et- nayi elektriği, konut elektriği ve ticaretha- da indirim sağlanmalı. Esnafa özel, vergile- tan vazgeçen bakkal esnafımız, serinletici mu nasıl? tik ama sonuç alamadık. Yurt- ne elektriği. Biz esnaf tarifesi olsun istiyo- rin kaldırıldığı bir elektrik faturası maliyet- pervanelerini çalıştırmayan kafe restoran Esnaf sokağın, mahalle- dışına bunların açma kapat- ruz. Benim bakkalım, kuaförüm, kuru te- leri düşüreceğinden esnafın sattığı ürün fi- işletmecilerimiz gibi birçok farklı sektörde nin olmazsa olmazların- ma saatleri belli. Bazı ürün- mizlemecim sokağı aydınlatıyor. Buzdola- yatlarına da olumlu yansır. esnafımız bu elektrik faturalarından mus- dan. Günümüzde artık leri belli bir saatte satamaz- bında soğuk meşrubat olmazsa ürünü sa- tarip. Burada yapılması gereken kuralların bakkalların yerini market- lar. Bizde fütursuz gece sa- Tabela yanmayacak tamıyor. Kasap makinasını çalıştırmazsa konulması. Bize gölge etmesinler başka ni- ler aldı. Bakkalların sayıla- at 23.00-24.00’e kadar açık eti bozulacak. Esnafa uygun tarife olmak n Yaza, kapanan esnaf sayıları artar met istemeyiz. Biz kendimiz ayakta kalma- rı artmıyor, giderek azalı- öyleyse? kalırlar. Mesela 50 bin adet zorunda. Zaman zaman esnafların borçla- ya çalışırız. Bir taraftan değil ki her taraf- rıyla ilgili ötelemeler yapılıyor, destekler Yaz aylarında klimalar devreye girecek, tan üstümüze geliyorlar. yor. Şu anda en kırsal ye- ürün alsa stok yapıyor di- dolaplar daha fazla çalışacak. Su pompa- veriliyor, ucuz kredi veriliyor ama arkasın- n Ortalama elektrik faturaları kaç lira- re bile zincir mar- yemezsiniz çünkü dan da yıkıcı bir enflasyonla bunların hep- ları devreye girecek. Faturaları daha da ar- ya çıktı? ketler gitti. Mar- her markete bir iki tacak. Esnaf eleman çıkarmak zorunda ka- si geri alınıyor. Sattığını yerine koyamama 700 TL fatura gelen bakkalın faturası 1800- ketlerin arka- tane yollasa za- rafın boş kalma riski ile karşı karşıyasın. lıyor. Işığını bile yakmıyor. Kuaförler eski- 2000 TL’ye çıktı. Asıl bu aydan sonra yük- sında güçlü ten stokçulu- den ışıl ışıldı. Şimdi neredeyse karanlık- Sonra esnafın akıbeti iki ay üç ay el değiş- sek faturaları göreceğiz, hele havalar ısınsın. sermaye var, ğa girmez. tiriyor ve 2 seneyi bulmadan batıyor. ta çalışıyor. Esnaf tabelasını yakamayacak n Öyleyse kazandıkları, faturaları bile ama bakkal Bu bireysel duruma gelecek. Fırınları, dolapları, buz- n Elektrikte esnaf tarifesinde tam olarak karşılamaz? sermayeyi işletmele- ne bekliyorsunuz, nasıl bir tarife olmalı? lukları, reyonları, klimaları, tabelaları, per- Zaten çoğu faturaları ödeyemiyor. İcra nerden bu- ri yok eden vaneleri, ütüleri, berber ve kuaförlerin kul- En önemli gider kalemlerinden biri elekt- ile alınacak. Zorluk daha yeni başlıyor. Ha- lacak? Satış bir sistem. rik faturaları. 1 Mart’tan itibaren uygula- landığı cihazlar ile daha yüzlerce fark- valar ısınsın siz o zaman görün. Bendevi Palandöken Yurtiçi ve yurtdışı pazarlarda büyüme hedefleniyor Çocuklar doğa için endişeli Suwen’in yüzde eterjan üreticisi OMO ve si- Dvil toplum kuruluşu Global Acti- on Plan İngiltere ve Türkiye’de 7-18 yaş aralığındaki çocukların iklim 41.1’i halka açılıyor hassasiyetini ölçmek için bir anket çalışması düzenledi. Anket sonuçla- DİSK-AR, güncellemenin gerekliliğine dikkat çekti adın iç giyim, ev giyim, plaj gi- Online ortamda düzenlenen top- rına göre, her 10 ço- Kyim ve çorap sektöründe yur- lantıda verilen bilgilere göre, Su- cuktan 9’u doğayı tiçi ve yurtdışı pazarlarda büyü- wen şu anda 39 şehirde 142 ma- ve başkalarının me hedefleyen Suwen hisselerinin ğazaya ulaştı. Net satış gelirle- iyiliğini önemsi- Asgari artışı yasal yor. Türkiye’de, yüzde 41.1’i halka arz ri 2017’de 42.8 mil- iklim krizinin far- edilecek. yon TL olan şirketin Reklamı kında olan çocuk- Suwen, halka arzda 2021’de geliri 359.9 gündem oldu ların yüzde 70’i ken- şirketin mevcut öden- milyon TL’ye çıktı. Su- di geleceğinden endişeleniyor. 7-10 olarak mümkün miş sermayesini oluş- wen Satış ve Pazar- Oyuncu Melisa Aslı yaş aralığında çocukların yüzde 75’i turan 50 milyon Pamuk’un reklam yüzü lamadan Sorumlu başkalarının da kendileri gibi doğa- ürkiye Devrimci İşçi Sendikaları Kon- adet pay 6 milyon olduğu Suwen’in iç çamaşırı Genel Müdür Yar- ‘Enflasyon farkı yı önemsediğini düşünürken, 16-18 Tfederasyonu Araştırma Merkezi reklamı sosyal medyada gündem adet sermaye artı- dımcısı Can Di- yaşlarına gelindiğinde bu oran yüz- (DİSK-AR), asgari ücrette neden güncel- maaşa yansıtılsın’ oldu. Durum, pek çok kullanıcı rımıyla toplam 56 lek, yurtdışında de 14’e düşüyor. leme gerektiğini soru ve yanıtlarla an- tarafından sansür olarak yorumlandı. Çalışmada öne çıkan en çarpı- lattı. Raporda, yüzde 50.5’lik artışla 4 milyon adet pa- Irak, KKTC, Fi- irleşik Kamu-İş Genel Başkanı Suwen’in mağazasına astığı cı husus, çocukların yaşları büyü- bin 253 TL olarak belirlenen 2022 as- ya yükselecek, listin, İsrail ve BMehmet Balık, yurttaşın nisan- reklamda herhangi bir iç çamaşırı dükçe doğa için hareket etmeyi bı- gari ücretinin daha yılın üçüncü ayında 17 milyon adet Azerbaycan’da da borç batağına düştüğünü vur- gözükmüyor. Reklamın üzerinde yazan rakıp “eylemsizliği” tercih etmeleri enflasyona yenildiği belirtildi. guladı. Sadece bankalara olan kre- pay ise ortak sa- bulunan top- metindeyse “İçimde Suwen var” oldu. Bu durumu tersine çevirmek Yüksek enflasyon dönemlerinde asga- di kartı ve tüketici kredi borçları- ifadesi yer alıyor. Can Dilek, geçen yıl tışı yoluyla yatı- tan satış ka- için çalıştıklarını söyleyen Unile- ri ücretin yılda birkaç kez yenilenmesinin nın nisanda 1 trilyon 77 milyar lira yaptıkları reklamda da aynı ifadeleri rımcılara sunula- nalı üzerinden ver Türkiye Çamaşır Bakım Pazar- gerekli olduğuna, bunun için yasal deği- olduğuna işaret eden Balık, “2022 kullandıklarını, iletişim açısından cak. Halka açıklık ürünlerinin sa- lama Direktörü Duygu Dal, Ümrani- şiklik gerekmediğine işaret edildi. 2015 ile birlikte artan gıda, enerji, eğitim başarılı olduklarını, reklam geri oranı yüzde 41.1 tışını gerçekleş- ye, Üsküdar ve Beykoz belediyeleri öncesinde yılda birkaç kez asgari üc- gibi masrafların yanında maaşların dönüşünün yüzde 98 oranında işbirliğiyle bu ilçelerdeki ilk ve or- olacak. Halka arz tirdiklerini belir- ret saptanmasının yaygın olduğu aktarıl- da aynı kalması yurttaşları büyük markaları açısından ta öğretim okullarının önüne “OMO dı. 2022’nin “tarihin en büyük asgari üc- bir borç sıkıntısı ile baş başa bırak- öncesi çoğunluk his- terek “Romanya’da olumlu olduğunu İyilik için Kirlenmek Güzeldir Ge- ret zammı” iddiasının ise doğru olmadığı mıştır. AKP iktidarı ve ortakları iş- seye sahip olan Intilux üç farklı noktada ki- söyledi. ri Dönüşüm Kutuları” yerleştirdik- vurgulanırken, 1996-97-98’de brüt asgari çiye, memura kulaklarını kapatarak S.a.r.l.’ın, halka arz sonrası ra sözleşmesi imzaladık, lerini söyledi. Bu kutularda biriken ülke gündeminden uzak tavırların- ücretin yüzde 100’ün üzerinde zamlandığı şirkette yüzde 18.5 ile ortaklı- mağazalardan iki tanesi plastiklerle oyun parkı olmayan dan vazgeçmeli, bir an önce enf- kaydedildi. Araştırmada, Eurostat 2022 ğı devam edecek. Suwen payları için açıldı. Orta vadede Romanya baş- lasyon farkları aylık olarak maaşlara bölgelerde parklar yapılması plan- verilerine göre Türkiye’nin asgari ücrette 18.5 lira sabit fiyattan 13-14-15 Nisan ta olmak üzere yurtdışı pazarlar- lanıyor. l Ekonomi Servisi yansıtmalıdır” dedi. l ANKARA Avrupa’da 328 Avro ile Arnavutluk’un ar- tarihlerinde talep toplanacak. da büyümeyi hedefliyoruz” dedi. dından sondan ikinci olduğu belirtildi.