Catalog

DIŞ HABERLER 7 dishab@cumhuriyet.com.tr 28 EYLÜL 2020 PAZARTESİ Ermenistan işgali altındaki Dağlık Karabağ ateşi yeniden yükseldi SINIRDA SAVAŞ HALİ Azerbaycan, Ermenistan güçlerinin ateşkes rejimini ihlal ederek ağır silahlarla saldırı başlattığını, buna yanıt verildiğini açıkladı. Taraflardan karşılıklı suçlamalar yükselirken sivil, askeri kayıplar olduğu belirtildi. Azerbaycan tarafında siviller güvenli bölgelere gitmek için yollara döküldü. Petrol ve doğalgazı dünya pazarlarına taşıyan boru hatları için kritik önemde bir koridor olan Güney Kafkasya’da tansiyon yükseldi. Rusya’nın yakın müttefiki Ermenistan’ın işgali altındaki Dağlık Karabağ’da sınır bölgelerinde geçen temErmenistan hükümeti de Dağlık Karabağ’daki gelişmeler nedeniyle ülkede “savaş durumu” ilan rinin gerçekleştirdiği havan topu saldırısında aynı aileden 5 sivilin yaşamını yitirdiğini, 19 kişinin yaralandıAzerbaycan ile Ermenistan arasında Dağ muzdan bu yana yer yer alevlenen çatışma ettiğini açıkladı. Erivan, “Karabağ’da Azerğını duyurdu. lık Karabağ sorunu nedeniyle yıllardır sü lar savaş haline evrildi. Kimi yorumda ateşin, baycan güçleriyle çatışmalarda 16 Ermeni Öte yandan Azerbaycan Savunma Bakanren gerilim dün sıcak çatışmaya dönüştü. geçen hafta Rusya’nın Ermenistan, Belarus askerinin öldüğünü, 100’den fazla kişinin ya lığı bir helikopterin düştüğünü ve askerleBaku, Ermenistan’ın Karabağ ateşkes reji ve Çin’in de yer aldığı Kafkas 2020 tatbikatı ralandığını” belirtti. Ermenistan Savunma Ba rin sağlık durumunun iyi olduğunu belirtmini ihlal ederek cephe hattına saldırdığını nın ardından gelmesine işaret edildi. kanlığı, Azerbaycan’ın Dağlık Karabağ’da 4 ti. Savunma Bakanı Zakir Hasanov “Dağlık duyurdu, buna karşı yanıt verildiğini belirtti. Taraflar savaş durumuna geçildiği me‘100’den fazla yaralı var’ helikopter, 15 İHA, 10 tank ve zırhlı araç kay Karabağ’da Ermenistan ordusunun savunma bettiğini de iddia etti. hattı kırıldı ve çatışma bölgesindeki 7 köy sajları verirken bölgede büyüyen ateşte Azerbaycan Savunma Bakanlığı, dün saAzerbaycan Cumhurbaşkanlığı Sözcükontrol altına alındı” dedi. Ele geçirilen köyaralarında bir çocuğun da bulunduğu en az bah saatlerinde Ermenistan’ın ülke toprak sü Hikmet Hacıyev, Karabağ’daki Ermelerin FuzuliCerbayil bölgesinde Garakhan5 sivilin yaşamını yitirdiği ve askeri kayıp larına saldırı başlattığını açıkladı. Baku, or ni kuvvetlerinin “ateşkes rejimini ihlal et beyli, Şarvanj, Kand Horadiz, Yukarı Abdurlar olduğu haberleri gündeme yansıdı. dunun “Ermenistan’ın savaş faaliyetlerini tiğini ve ağır silahlarla Azerbaycan silahrahmanlı, Boyuk Marcanlı köyleri ile Ağdara Dikkatlerin Ankara’nın Moskova ile ABD, bastırmak ve halkın güvenliğini sağlamak lı kuvvetlerinin cephe hattındaki pozisyon bölgesi ve Murovdağ olduğu belirtildi. AB ilişkileri çerçevesinde zorlu başlıklar ha için karşı saldırı” başlattığını bildirdi. Azer larına yoğun bir saldırı başlattığını” söyleGelişmelerin ardından Azerbaycan Cumlindeki Suriye, Libya, Doğu Akdeniz gerilim baycan meclisi de ülkenin bazı bölgelerinde di. AA’nın haberine göre, Azerbaycan Baş hurbaşkanı İlham Aliyev, televizyonda ululerinde olduğu bir dönemde Kafkasya’da “savaş hali” ilan edildiğini duyurdu. savcılığı, Gaşaltı köyüne Ermenistan güçle sa seslendi. Ermenistan’ı Karabağ barış görüşmelerini baltalamakla suçladı, Ermeni güçlerine karşı zafer sözü verdi. ‘7 köy geri Aliyev’in eski Sovyetler Birliği Devlet Başkanı Joseph Stalin’in Rusya’da İkinci Dünya Savaşı’nın patlak vermesi sırasında yaptığı konuşmadan ünlü bir alıntıyı tekrarlaalındı’ yarak “Davamız adil ve biz kazanacağız” sözleri dikkat çekti. Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan da Ermenistan’ın saldırılarının ardından Azerbaycan da karşı saldırı başlattı. Azerbaycan SERTAÇ EŞ Cumhurbaşkanlığı’na bağlı Uluslararası İlişkiler, Tahliller Merkezi Şube Müdürü Cavid Veliev, “İşgal altındaki 7 köErmenistan güçlerinin ateşinde Azerbaycan topraklarında aynı aileden 5 kişinin yaşamını yitirdiği ve yaralananlar olduğu duyuruldu. Erivan’da ise savaş durumuna geçildiği haberleri sonrasında gönüllü askerler için liste oluşturulmaya başlandı. ‘Görüşmelere dönülsün’ çağrısı televizyondan yaptığı açıklamada saldırıyı Azerbaycan’ın başlattığını savundu. Azerbaycan ordusunun Dağlık Karabağ’da sivillere saldırdığını iddia etti. “Azerbaycan’ın otoriter rejimi bir kez daha Ermeni halkına savaş ilan etti” diyen Paşinyan, Güney Kafkasya’da öngörülemeyen sonuçları olabilecek tam ölçekli bir savaşın eşiğinde olunduğu görüşünü dile getirdi. yün azad edildiğini” aktardı. Veliev, Ermenistan’ın saldırılarını beklediklerini ve hazırlıklı olduklarını da dile getirdi. Cumhuriyet’e açıklama yapan Veliev, Ermeni birliklerinin birkaç koldan Azerbaycan topraklarına saldırdıklarını, bazı sivillerin yaralandığını ve yaşamını yitirdiklerini kaydetti. Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu’nda yaptığı konuşmada, bölgedeki durumun kritikliğine dikkat çektiğini anımsatan Veliev, “CumhurbaşkaGerilimin ardından Erivan’ın müttefiki Rusya’dan diyalog hamlesi geldi. Kremlin, Rusya Devlet Başkanı Putin ve Ermenistan Başbakanı Paşinyan’ın dün telefonla görüştüklerini duyurdu. Görüşmede çatışmanın daha fazla tırmanmasına izin verilmemesi konusunun ele alındığı belirtildi. Rusya Dışişleri Bakanlığı da “tarafları derhal çatışmayı durdurmaya ve durumu istikrara kavuşturmak için görüşmelere başlamaya çağırıyoruz” dedi. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov her iki ülkenin dışişleri bakanı ile görüştü. Rusya, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) Minsk Grubu’nun diğer üyeleriyle birlikte, arabuluculuk çabalarını sürdüreceğini belirtti. AB, Almanya, Fransa ve ABD’den de müzakerelere geri dönülmesi çağrısı yapıldı. İran’dan da arabuluculuk önerisi geldi. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg’in Kafkasya ve Orta Asya Özel Temsilcisi James Appathurai, “Çatışmalar durmalı. Müzakereler yeniden başlamalıdır. NATO, AGİT Minsk Grubu’nun çabalarını desteklemektedir” açıklamasını yaptı. BM’den ve ABD’den de çatışmalara son verilmesi çağrısı yapıldı. Türkiye’yi hedef aldı Paşinyan, konuşmasında Türkiye’nin Baku’ya desteğine karşı çıkışlar yaptı. Türkiye’nin müdahalesi konusunda uluslarası toplumun devreye girmesi gerektiğini ileri sürdü. Uluslararası tanınırlılığı olmayan, Ermenistan işgalindeki Dağlık Karabağ’ın lideri Araik Harutyunyan da Türkiye de aralarında olmak üzere bazı ülkeleri “Azerbaycan’a paralı asker göndermekle” suçladı. Harutyunyan “Türk ordusu zaten tatbikat kisvesi altında Azerbaycan’da” ifadesini kullandı. nımız yaptığı konuşmada, ‘Bizim elimizde olan istihbarat bilgilerine göre saldırıya hazırlanıyorlar’ dedi. Son zamanlarda çok sayıda gönüllüyü işgal altındaki topraklara getirdiler” açıklamasında Ankara’dan koşulsuz destek bulundu. Ermeni saldırısının ardından Azerbaycan’ın karşı saldırıya geçtiğini, direnişin kırıldığını, son resmi bilgilere göre 7 köyün kurtarıldığını belirten Veliev, şu bilgileri aktardı: Ermenistan işgali altındaki Dağlık Karabağ cephe hattında Azerbaycan ile Ermenistan silahlı kuvvetleri arasında yaşanan çatışmalarla ilgili süreçte, tek yürek olarak Türkiye’nin Azerbaycan’a desteği tamdır. Azerbaycan di. Çavuşoğlu, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) Minsk Grubu eşbaşkanlarıyla da temasta olduklarını aktararak, “Çözüm‘İlhak girişimidir’ “Kelbecer bölgesinde önemli olan Morov Dağı var. Burada bazı önemli tepeler de ele geçirildi. Cumhurbaşkanımız Güvenlik Konseyi’ni topladı ve orada bir konuşma yaptı. ‘Bütün topraklarımız azad edilene kadar devam edecektir. Aliyev Azerbaycan’daki bütün kaçkınlar ve göçkünler topraklarına geri dönecektir’ dedi. Çatışmaların bu defa da savaşa dönüşmesinin sorumlusu Ermenistan’dır. Ermenistan’ın yeTürkiye’den Azerbaycan’a tam destek mesajı yükseldi. Ankara’dan ilk açıklama dün sabah saatlerinde, Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hami Aksoy’dan geldi. Aksoy, Karabağ cephe hattında Ermenistan ordusunun birçok köyü ağır silahlarla yoğun şekilde ateşe tuttuğunu öğrendiklerini belirterek “Uluslararası hukukun açık ihlali olan ve sivil kayıplara da yol açan saldırıyı şiddetle kınıyoruz. Bu saldırılarla Ermenistan bölgede barış ve istikrarın önündeki en büyük engel olduğunu bir kez daha göstermiştir” dedi. ‘Azerbaycan nasıl isterse...’ “Azerbaycan, halkını ve toprak bütünlüğünü korumak için meşru müdafaa hakkını elbette kullanacaktır” diyen Aksoy, “Bu nasıl isterse, o şekilde yanında olacağız. Uluslararası toplumu da haklının yanında durmaya davet ediyoruz” ifadelerini kullandı. ÇavuşoğluLavrov görüştü Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu önce Rus mevkidaşı Sergey Lavrov, daha sonra Azerbaycan Dışişleri Bakanı Jeyhun Bayramov ile telefonda görüştü. Türk Dışişleri yetkilileri, Çavuşoğlu’nun Lavrov’la “Ermenistan’ın saldırganlığı” konusunu ele aldığını bildirirken Rusya Dışişleri Bakanlığı’ndan görüşmeye ilişkin yapılan açıklamada, “Dağlık Karabağ’da acil ateşkes ve temas hattında durumun istikrara kavuşturulmasının” vurgulandığı bildirilsüzlükten fayda sağlayacağını düşünen Ermenistan yine haddini aşmıştır, bu defa yanıtını sahada almaktadır. Sahada ve masada can Azerbaycan’ın yanındayız” ifadelerini kullandı. Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar da Azerbaycan Savunma Bakanı Zakir Hasanov ile bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Akar’ın görüşmede Türkiye’nin Azerbaycan’a desteğini vurguladığı belirtildi. Akar’ın “Toprak bütünlüğünü koruma mücadelesinde tüm imkânlarımızla sonuna kadar Azerbaycan Türkü kardeşlerimizin yanında olacağız” dediği aktarıldı. Milli Savunma Bakanlığı da “Şehitlerimizin kanının yerde bırakılmayacağı inancıyla Ermenistan’ın kalleşçe saldırısında şehit olan Azerbaycan Türkü kardeşlerimize Allah’tan rahmet, tüm Azerbaycan halkına başsağlığı dileriz” açıklamasını yaptı. ni Savunma Bakanı Tomayan, kısa süre önce Azerbaycan’ın yeni topraklarını işgal etmekle tehdit etti. Paşinyan, YILLARDIR BÜYÜYEN GERGİNLİK Karabağ’a gelerek, ‘Karabağ Ermenistan’ındır’ dedi. Ermenistan barış görüşDağlık Karabağ’daki sorun, SSCB’nin dağılmasından sonraki süreçte ortaya çıktı. Dağlık Karabağ Ermenilerinin 1988’de Ermenistan’a bağlanmak için melerinden çekildiğini resmi olarak beyan etti. 2009’dan beri Madrid ilkeleri çerçevesinde görüşmeler devam ediyordu. Nisan ayında bundan çekildiklerini açıkladılar. Lübnan’daki patlamadan sonra bu ülkedeki Ermenileri, işgal ettikleri yerlere yerleştirmeye başladılar. Bölgenin isimlerini değiştirmeye başladılar. Camileri yıkmaya başladılar. referandum düzenlemesi, iki ülke arasındaki toplumsal çatışmayı körükledi. 1992’de Rus askerlerinin bölgeden çekilmesiyle Azerbaycan ve Ermenistan arasındaki gerginlik zaman zaman sıcak çatışmalara dönüştü. 1994’te Bişkek Protokolü ile ateşkes sağlanmış olmasına rağmen taraflar hukuken halen savaş halinde. AGİT (Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı) bünyesinde kurulan Minsk Grubu, çözüm için kurulmuş bir platform olarak çeşitli girişimlerde bulundu ancak kalıcı barış sağlanamadı. Temel anlaşmazlık noktaları olan Dağlık Karabağ’ın statüsü, Ermenistan’ın işgal ettiği topraklar, yerlerinden edilmiş kişilerin durumu konularında bugüne kadar hiçbir ilerleme kaydedilmedi. Daha önce hiç Ermeni’nin yaşamadığı Şuşa’yı kendilerine başkent ilan ettiler. Bu, bir ilhak girişimidir.” Karabağ sorununun çözümü için oluşturulan Minsk Üçlüsü’nün Ermenistan’ın bu girişimleri karşısında hiçbir önlem almadığına da dikkat çeken Veliev, “Sadece açıklamalarla yetindiler. Azerbaycan işgal altındaki topraklarını kurtarmak için harekât başlattı. Görünen o ki işgal altındaki topraklar kurtarılana kadar devam edecek. BM’nin 4 kararı var. ‘Ermenistan, işgal ettiği Azerbaycan topraklarıdan geri çekilmelidir’ deniyor. Türkiye’nin manevi ve siyasi desteği tamamen Azerbaycan’ın yanındadır. Türkiye uluslararası hukukun yerine getirilmesini destekliyor” değerlendirmesini yaptı. lANKARA BALIKÇILARI VURDULAR Gazze’nin güney deniz sınırına tekneleriyle açılan kardeş iki Filistinli balıkçı önceki gün Mısır askerleri tarafından açılan ateş sonucu yaşamını yitirdi. Dün Gazze’de geniş katılımlı cenaze töreni düzenlenirken Kahire’ye tepki gösterildi. Oruç Reis limandan ayrıldı Doğu Akdeniz’de Türkiye ile Yunanistan arasında kriz yaratan ve daha sonra ikmal ve bakım gerekçesiyle Antalya Limanı’na çekilen sismik araştırma gemisi Oruç Reis gemisi, limandan ayrılarak açığa demirledi. DHA’nın haberine göre, göreve başladığı 10 Ağustos’tan bu yana Akdeniz’de sismik tarama yapan Oruç Reis’in, faaliyetine devam etmek için görev beklediği belirtildi. 87 metre uzunluğunda, 23 metre genişliğindeki Oruç Reis gemisi, kıta sahanlığı ve doğal kaynak aramaları başta olmak üzere her türlü jeolojik, jeofizik, hidrografik ve oşinografik araştırmaları gerçekleştirebiliyor. Trump’ın adayı Barrett ABD Başkanı Donald Trump, Yüksek Mahkeme’de Ruth Bader Ginsburg’ün yaşamını yitirmesinden sonra boşalan koltuğa Amy Coney Barrett’ı aday gösterdi. Muhafazakârların desteğini alacağına kesin gözüyle bakılan Barrett’in kürtaj karşıtı olduğu ileri sürüldü. Barrett’in atanması durumunda ABD’nin en üst düzey mahkemesi olan Yüksek Mahkeme’de muhafazakârlar çoğunlukta olacak. Demokrat Parti Başkan adayı Joe Biden Amerikan halkı bir sonraki başkanını ve bir sonraki Kongre’yi seBarrett çinceye kadar Senato’ya yeni yargıç için harekete geçmeme çağrısında bulundu. Senatörler tarafından onaylandığı takdirde 48 yaşındaki Amy Coney Barrett, 2017’de Neil Gorsuch ve 2018’de Brett Kavanaugh’dan sonra Trump tarafından Yüksek Mahkeme’ye atanan üçüncü yargıç olacak. Atama adımı kasım ayındaki başkanlık seçimleri öncesinde kritik önemde görülüyor. Resulayn’da bombalı saldırı Suriye’de TSK’nin Barış Pınarı harekât bölgesindeki Resulayn ilçesinde, önceki gün bomba yüklü araçla saldırı düzenlendi. Olayda 6 kişinin yaşamını yitirdiği, 3 kişinin de yaralandığı açıklandı. Saldırının arkasında terör örgütü YPG’nin olabileceği belirtiliyor. Öte yandan Şam yönetiminden Türkiye karşıtı çıkışlar sürüyor. Suriye Dışişleri Bakanı Velid Muallim, Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu toplantısı için önceden kaydedilen konuşmasında Türkiye’nin “bölgedeki istikrar ve güvenliği tehdit ettiğini” iddia etti.