Catalog

2 12 EYLÜL 2020 CUMARTESİ gorus@cumhuriyet.com.tr OLAYLAR VE GÖRÜŞLER 40 YIL ÖNCEKI DARBE, MILLI EĞITIM’DE ONARILMASI GÜÇ BIR ETKI YARATTI 12 Eylül’ün eğitime etkisi MUSTAFA GAZALCI 12 Eylül’den sonra laik, kamusal Cumhuriyet eğitimi adım adım 16. VE 22. DÖNEM DENIZLI MV. dinselleştirildi, paralı duruma getirildi. Bugün de korunan 1982 Anayasası’nda ilk ve ortaöğretime zorunlu din dersleri getirildi. Bu yıl toplumda derin yaralar açan, acıyla anımsadığımız 12 Eylül 1980 askeri darbesinin 40. Atatürkçü, demokrat eğitim yöneticileri görevden alınarak onların yerine Türkİslam sentezini benimseyen kişiler atandı. yılı. Yargı kararıyla da suçlulukları darbe sonucunda siyasetin, toplumsal yanlı ödünler verildi. saptanan darbeciler, TBMM’yi kapat değişimin yönü değiştirildi. Olağan Bu dönemde eli kolu bağlı emek tı, demokrasiyi bütünüyle rafa kaldır akışta akla bile gelmeyecek ANAP ve kesimi ezilir, küçülürken, serma dı, 1961 Anayasası yerine özgürlükleri kısan 1982 Anayasası’nı getirdi. Birçok insanı yaşamından, işinden etti. ABD desteğiyle gerçekleştirilen bu AKP gibi partiler 12 Eylül’ün hazırladığı bir iklimde doğup iktidar oldu. Dış politikada örneğin Yunanistan’ın NATO’ya dönüşüne destek gibi tek ye ve rant kesimi kesesini doldurdu. 12 Eylül’ün açtığı yaraların lekeleri ne yazık ki aradan 40 yıl geçmesine karşın günümüzde de sürmekte dir. AKP’nin büyük yanlışlarına kar şın uzun süre iktidarda kalmasının nedenlerinden biri de 12 Eylül koşul larının yok edilememesidir. Biz bu yazımızda bütünü yerine 12 Eylül’ün yalnızca eğitim alanında yaptıklarına kısaca değinmeye çalışacağız. 250 TL 125 TL Eğitim dinselleştirildi, özelleştirildi 12 Eylül’den sonra laik, kamusal Cumhuriyet eğitimi adım adım dinselleştirildi, paralı duruma getirildi. Bugün de korunan 1982 Anayasası’nda ilk ve ortaöğretime zorunlu din dersleri getirildi. Atatürkçü, demokrat eğitim yöneticileri görevden alınarak onların yerine Türkİslam sentezini benimseyen kişiler atandı. Daha önce görülmemiş boyutta kıyımlar, sürgünler yaşandı. “3 bin 854 öğretmen, 129 üniversite öğretim üyesinin” görevine son verildi (Ali Sirmen, Cumhuriyet, 14.5.2015). 1981 yılında YÖK (Yükseköğretim Kurulu) kurularak üniversite özerkliğine son verildi. 1402 Sıkıyönetim yasasıyla yüzlerce, binlerce kişi işinden, aşından oldu. 1HFDWL&XPDOÔ NLWDSODUÔ 18 21 15 27 18 21 30 TL 35 TL 25 TL 45 TL 30 TL 35 TL YERiNE TL YERiNE TL YERiNE TL YERiNE TL YERiNE TL YERiNE TL +Sİ?IR?LISİ?Ú? @?ÚÎKQÎXJÎIBCQR?LÎ )İÎI+?LQShLSLF?XÎPJ?WÎNISPESJ?BÎÚÎ «MASIJ?PÎLÎXJ?FCKCÚJCLGNFCKBCR?PGF@GJEGLGXG R?XCJCWCACÚGLGX CÚGRGAGTC@GJEGJCLBGPGAGISRSMWSLS i9?İ?QÎL#SKFSPGWCRjQGXJCPJCÖ 30 TL 12 TL 25 TL 15 TL 22 TL 13.20 TL ÇIKTI 24 TL 14.40 TL 20 TL 12 TL 15 TL 9 TL 25 TL 15 TL 32 TL 19.20 TL 30 TL 18 TL Öğretmen örgütüne darbe 12 Eylül darbecileri demokratik eğitim için uğraşan öğretmen örgütünü de dağıttı. O dönemin en büyük öğretmen örgütü Tüm Öğretmenler Birleşme ve Dayanışma Derneği’nin (TÖBDER) 64 yöneticisi hakkında, Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı Askeri Mahkemesi’nde 5 ile 8 yıl arasında cezalar verildi. Kuruluşun bütün mallarına el konuldu. Bu karardan 8 yıl sonra aralarında Genel Başkan Gültekin Gazioğlu’nun da bulunduğu 19 TÖBDER yöneticisi hakkında, Ankara 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde 1989’da aklanma kararı verildi. Böylece aynı konuda birbiriyle çelişen iki karar ortaya çıktı. Siyasi partilerin, sendikaların Hazinece el konulan malları geri verilirken öğretmenlerinki verilmedi. Daha da önemlisi mesleğinden koparılan, haksız yere hapis yatan TÖBDER yöneticilerinin saygınlıkları (iadei itibar) tanınmadı. Başkanı olduğum Denizli TÖBDER şubesi olarak ilin merkezi yerinde (Uçancıbaşı) kendi çabamızla altı tüketim kooperatifi, üstü lokal olarak yaptırıp kullandığımız yere el konuldu. Daha da kötüsü öğretmenlerin binasını yıkarak çok katlı bir bina yapıldı. Varsayalım ilerde hukuk devleti işler, öğretmenlerin el konulan malları geri verilirse örneğin Denizli’de işin içinden nasıl çıkılacaktır? Bunu yapanlar hukuk önünde hesap vermeyecek midir? Kara lekeler silinmeli Öğretmenler örgütlerini, mallarını, haklarını yitirseler bile 1982 Anayasası’nı zorlayarak kimi aydınların desteğiyle yeniden örgütlendiler. Yasakları, engelleri aşarak sendikalarını kurdular, seslerini duyurmaya çalıştılar. Ne yazık ki ülkeyi yönetenler, demokratik haklara karşı kulaklarını tıkadılar, gözlerini kapadılar. 1997’de çıkarılan 8 yıllık zorunlu kesintisiz eğitim dışında eğitimde ve öğretmen örgütçülüğünde bu 40 yılda dişe dokunur bir ilerleme olmadı. AKP 2012’de 4+4+4 düzenlemesiyle 8 yıllık kesintisiz eğitime de son verdi, eğitimi daha çok dinselleştirip özelleştirerek 12 Eylül’den daha kötü bir eğitim düzeni getirdi. Yerel yönetimlerde olduğu gibi önümüzdeki seçimlerde genelde de iktidar olup, başta demokratik anayasa ve parlamenter sistem olmak üzere, laik, demokratik, sosyal, hukuk devletini kurmak, eğitim de içinde olmak üzere bütün alanlarda 12 Eylül’ün kara lekelerini silmek gerekir.