Catalog

DIŞ HABERLER EDİTÖR: EZGİ KARDEŞ TASARIM: ECE KURTULUŞ DURSUN dishab@cumhuriyet.com.tr Emekli büyükelçi Bozkır, BM’nin Genel Kurulu Başkanlığı’na seçilen ilk Türk oldu BM’de Bozkır dönemi 7 19 HAZİRAN 2020 CUMA TBMM Dışişleri Komisyonu Başkanı ve AKP İstanbul Milletvekili Volkan Bozkır, Birleşmiş Milletler’in (BM) 75. Genel Kurulu başkanlığına seçildi. BM’ye zorunlu mali katkısını ödemediği için oy hakkını kaybeden Venezüella haricinde 192 üye ülkenin oy kullandığı seçimde, tek aday olan Bozkır 178 ülkenin desteğini aldı. Bozkır, görevi 15 Eylül’de BM 74. Genel Kurul Başkanı Nijeryalı Tijjani MuhammadBande’den devralacak ve 2021 Eylül’e kadar sürdürecek. BM üyesi ülkelerin oylarıyla her yıl eylül ayında değişen BM Genel Kurulu Başkanı, bir yıl boyunca bu görevini sürdürüyor ve BM Genel Kurulu oturumlarını yönetiyor. TBMM Dışişleri Komisyonu Başkanı ve AKP İstanbul Milletvekili olan emekli Büyükelçi Bozkır, daha önce AB Bakanı, Türkiye’nin AB Daimi Temsilcisi ve Türkiye’nin Bükreş Büyükelçisi olarak görev yapmıştı. Bozkır, Türkiye’den bu görev için seçilen ilk isim oldu. BM 75. Genel Kurulu Başkanlığı’na BM Güvenlik Konseyi’ne yeni geçici üyelerin de belirlendiği önceki günkü oturumda koltuk için yarışan ülkelerden Kanada, bir kez daha seçimi kaybetti. seçilmesinden dola veç, Meksika ve Hindistan geçi yı Türkiye’nin BM Da ci üye olarak seçildi. BMGK’de kol imi Temsilcisi Feridun tuk almak isteyen Kanada bir kez Sinirlioğlu’yla telefonda daha seçimi kaybetti. BM Güvenlik görüşerek tebrik etti. Konseyi üyeliğine seçilmek için 193 Her yıl eylül ayında üyeli BM Genel Kurulu’nda yapıla New York’ta yapılan BM cak seçimde toplam oyların üçte iki Genel Kurulu, bu yıl ko sini almak gerekiyor. ronavirüs salgını nede Afrika grubunda bir koltuk için ya niyle örgütün 75 yıllık rışan ancak seçilebilmek için gere Volkan Bozkır tarihinde ilk kez yüz yü ken yeterli oyu alamayan Kenya ve ze yapılamayacak. Gö Cibuti, bugün tekrar yarışacak. Ye rüşmelerinin video kon ni geçici üye 5 ülke, 1 Ocak 2021’den seçilmesiyle ilgili sosyal medya he ferans yöntemiyle yapıl itibaren BMGK’de 2 yıl boyunca ge sabı üzerinden açıklama yapan Boz ması ya da liderlerin genel kurula ön çici üye olarak görev yapacak. Halen kır, “Bu zorlu dönemde, liderlik göre ceden kaydedilmiş videolar aracılığıyla Konsey üyesi olan Belçika, Almanya, vini üstlenerek, BM Genel Kurulu’nun hitap etmesi bekleniyor. Dominik Cumhuriyeti, Endonezya ve sorumluluklarını etkin biçimde yerine getirmeye devam etmesine; çokta 4 yeni üye Güney Afrika’nın görev süreleri bu yılın bitiminde sona erecek. raflılık ve uluslararası işbirliği teme BM Genel Kurulu’nda önceki gün Toplam 15 üye ülkenin bulundu linde, küresel sorunlara ve bunların çö yapılan seçimlerde ayrıca, Güven ğu BM Güvenlik Konseyi’nin 5 daimi züm yollarına dair kararlar alınmasına lik Konseyi’nin yeni üyeleri de be üyesi ABD, Çin, Rusya, İngiltere ve gayret edeceğim” dedi. Cumhurbaşka lirlendi. 193 üye ülkenin katılımıy Fransa’dan oluşuyor. nı Recep Tayyip Erdoğan da Bozkır’ın la yapılan seçimlerde İrlanda, Nor l ANKARA/Dış Haberler Rusya’ya baskı artıyor Bolton’ın kitabı ABD’yi sarstı ABD hükümeti, eski Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton’ın Başkan Donald Trump’ın bazı ülke liderleri ile yaptığı özel görüşmeleri açığa vurduğu kitabı hakkında federal mahkemeye ihtiyati tedbir başvurusunda bulundu. Bolton, 23 Haziran’da piyasaya çıkacak olan 577 sayfalık “The Room Where It Happened: A White House Memoir” (Olayın Gerçekleştiği Oda: Bir Beyaz Saray Hatırası) adlı kitabında Trump’ın Çin Devlet Başkanı Şi Cinping’e “toplama kamplarını inşa etmeye devam etme” tavsiyesinde bulunduğunu ve Çin liderinden ABD’den daha fazla tarımsal ürün satın alarak 2020 başkanlık seçimlerini kazanması konusunda kendisine yardım etmesini istediğini iddia ediyor. Trump reddetti Trump’ın “Venezüella’nın ABD’nin bir parçası olduğunu ve ülkeyi işgal etmenin harika bir şey” olacağını söylediğinin öne sürüldüğü kitap, Trump’ın Ukrayna’yı da Rusya’nın bir parçası olarak gördüğünü savunuyor. İngiltere’nin nükleer bir güç olduğunu bilmediğini ve gazetecilere “idam edilmesi gereken pislikler” adını verdiğini ileri sürüyor. ABD Başkanı Donald Trump, Çin lideri Şi’ye toplama kampları için destek verdiği iddialarını reddetti. Moskova’ya cinayet suçlaması Almanya yargısı dün Rusya’yı, Berlin’de bir parkta öldürülen Çeçen asıllı Gürcü Tornike K’nin öldürülmesi emrini vermekle suçladı. Eski bir Çeçen komutanı olan kurban, geçen yıl Alman parlamentosundan ve başbakanlığından birkaç dakika uzaklıktaki Kleiner Tiergarten parkında yakın mesafeden iki kez kafasından vurularak öldürülmüştü. Alman savcılar Rusya’dan aldıkları emirle cinayet işleyen kişinin Vadim K adlı Rus olduğunu iddia etti. Açıklamada Tornike K. bisikletiyle giderken arkasından yaklaşan katilin susturucu takılmış Glock 26 marka tabancayla cinayeti gerçekleştirdiği belirtildi. Almanya Başsavcılığı Angela Merkel hükümetinin iddialara derhal tepki vermesi gerektiğini belirterek Rusya’ya karşı daha fazla işlem yapılabileceğini söyledi. ABDÇin gerginliği, İsrail’in Filistin’i işgal politikaları, Lib ya’daki Türk ve Rus varlığının ya nı sıra yeni tip koronavirüs gibi ya kıcı gündemlerle bir araya gelen NATO ülkeleri, Moskova’nın gide rek artan askeri faaliyetlerine kar şı hamle arayışında. İttifakın Sa vunma Bakanları düzeyindeki zir vesinin ilk gün oturumlarında üye ülkelerin Rusya’dan kaynaklanan sınamalara karşı siyasi ve aske ri unsurlar içeren bir paket üzerin de anlaştığı belirtildi. Oturumların ardından basın açıklaması yapan NATO Genel Sekreteri Jens Stolten berg, Rusya’nın artan nükleer fü ze kabiliyetinin genişlediğini söyledi. “NATO Savunma Bakanları NATO güçlerinin konuşlu olduğu Baltık ülRusya’dan kaynaklanan sınamala kesi Estonya’da İngiliz birlikleri tatbikatta. ra karşı siyasi ve askeri unsurlar keri güç olarak küresel silahsız içeren dengeli bir paket üzerinde lanma kontrolüne katkı sağlama anlaştı. Bu çerçevede hava ve füze sı gerektiğini ifade etti. Transat savunmamızı, geleneksel kabiliyet lantik hattından yükselen bu çı lerimizi geliştirmeye, istihbarat ve kışa Moskova’dan temkinli bir tatbikatlarımızı uyarlamaya karar açıklama geldi. Kremlin Sözcü verdik” açıklamasında bulundu. sü Dimitriy Peskov, “Sınırları Çin çıkışı mıza yaklaşma eğilimi maalesef devam ettiği için, önceliğimiz el Stoltenberg, nükleer alanda bette NATO’nun eylemlerini de NATO’nun Rusya ile aynı faaliyet taylı biçimde gözlemlemek” ifa lerde bulunmadan caydırıcılık ve delerini kullandı. Aynı önceliğin savunma gücünü korumaya devam Rusya’nın güvenliğini sağlamak edeceğini, Çin’in de önemli bir as konusunda da verildiğini belirtti. PENTAGON: RUS UÇAKLARI LIBYA’DA AKTIF ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon), Rusya’nın Libya’daki resmi olarak kabul etmediği askeri varlığının aktif olarak kullanıldığını kanıtlayan uydu görüntülerini paylaştı. ABD’nin Afrika Kuvvetleri Komutanlığı’ndan yapılan açıklamada, Rusya’nın, Libya’daki El Cufra Hava Üssü’ne P8 Terek erken uyarı radarları konuşlandırdığını ve üsteki Rus uçaklarının kalkış yaptığını bildirdi. İddiayı destekleyen uydu görüntülerinin de paylaşıldığı açıklamada, savaş uçaklarının “Wagner” adı verilen güvenlik şirketine bağlı Rus paralı askerleri desteklemek üzere bölgede faaliyet gösterdiği savunuldu. Rus paralı askerlerin uluslararası hukuka ve savaş teamüllerine uymadığı, düzenlenen bombardımanlarda sivillerin hayatlarının riske gireceği uyarısı yapıldı. TACIZ IDDIASINA YALANLAMA ÇAVUŞOĞLU: ABD İLE Paris yönetiminin, NATO görevini yü bilgisini veren yetkili, “Fransız gemi GÖRÜŞÜYORUZ rüten Fransız savaş gemilerinin Türk donanmasına ait gemiler tarafından taciz edildiği iddiası Türkiye tarafından yalanlandı. Reuters’a açıklama yapan bir Fransa Savunma Bakanlığı yetkilisi, Türk donanmasının NATO misyonu yürüten bir Fransız gemisini taciz ettiğini öne sürmüştü. Ajansa konuşan bir Türk askeri yetkili, bu iddianın “gerçekdışı” olduğunu söyledi. Fransız donanmasına ait geminin, 20 deniz mili sürat ile deniz emniyetini tehlikeye atacak şekilde Türk gemisine yaklaştığı sinin, NATO Deniz Muhafızı Harekâtı için Orta Akdeniz’de bulunduğu sürece Türk gemileri ile sürekli muhabere irtibatı olmasına rağmen olay esnasında Fransız gemisi tarafından gemimizle hiçbir muhabere irtibatı kurulmamıştır. Konu NATO askeri makamları ile de paylaşılmıştır. Müttefikimizden beklentimiz, varsa bu tür sorunların mevcut usuller ve esaslar çerçevesinde, ittifakın dayanışma ruhu içerisinde, koordinasyon ve diyalog ile çözümlenmesidir” dedi. l ANKARA/Cumhuriyet Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Cumhurbaşkanı Erdoğan ve ABD Başkanı Trump arasında Libya konusunda olumlu yaklaşım olduğunu söyleyerek “Dışişleri, savunma bakanları, istihbaratlar düzeyinde birlikte çalışma talimatı aldık. Teknik düzeyde arkadaşlarımız görüşüyor” dedi. TürkAmerikan Ulusal Yönlendirme Komitesi’nin panelinde konuşan Çavuşoğlu, S400 krizine işaret ederek “Geçen seneye göre aramızda yumuşama olduğunu söyleyebiliriz. İdlib harekâtımızdan sonra en güçlü desteği Amerika’dan gördük” ifadelerini kullandı. Çavuşoğlu, katıldığı TV programında da “Hafter’in bundan sonra masada olmaması gerekir” dedi. Covid19’a karşı ön cephede savaşan sağlık emekçilerinin çalışma şartları, tartışmaların merkezinde. Tunus’ta genel greve katılan binlerce sağlık görevlisi hükümetin sosyal politikalarını eleştirdi. ‘İKINCI DALGA ÇOK ÖNCE GELDI’ ITIRAFI Yeni tip koronavirüs (Covid19) vakaları dünya çapında 8 milyon 476 bin 229’a yükseldi. Küresel çapta ölüm sayısı 452 bin 80, kurtulanların sayısı da 4 milyon 444 bin 375. Virüsün ilk ortaya çıktığı Çin’de ikinci dalga endişelerine karşı yönetimden “durumu kontrol al tına aldık” açıklamaları geliyor. Öte yandan, Çin Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi, Pekin’de görülen yeni koronavirüs vakalarının belirlendiği tarihten bir ay önce başlamış olabileceği bildirildi. Nazarbayev de yakalandı Kazakistan’ın eski Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev’in yeni tip koronavirüs (Kovid19) testi pozitif çıktı. Nazarbayev’in Sözcüsü Aidos Ukibay 79 yaşındaki Nazarbayev’in, kendini karantinaya aldığını açıklayarak “Paniğe kapılmak için hiçbir neden yok. Nursultan Nazarbayev, görevlerini uzaktan yürütmeye devam edecek” dedi. Nursultan Nazarbayev, Kazakistan’da 19912019 yılları arasında cumhurbaşkanlığı görevini yürütmüştü. HindistanÇin görüşmelere devam edecek Hindistan ile Çin arasındaki dağlık sınır bölgesinde çıkan çatışmada yaşamını yitiren 20 Hint, askeri törenle yakıldı. Tören sırasında bazı kişilerin Çin Devlet Başkanı Şi Jinping’in portrelerini de ateşe verdiği görüldü. Yüksek gerilime rağmen Hindistan Dışişleri Bakanı Subrahmanyam Jaishankar’ın 23 Haziran’da Rus ve Çinli meslektaşlarıyla önceden planlanmış bir sanal toplantıya katılacağı bildirildi. Jaishankar önceki gün üst düzey Çinli diplomat Wang Yi ile konuşmuş ve sorunu tırmandırmak için herhangi bir adım atmama konusunda anlaşmaya varmışlardı. Daha şiddetlisi de yaşanabilir Uzun yıllara dayanan bir gerilim olduğu bilinirdi ama 1962’de savaşmış olmalarına, daha sonra da küçük çaplı çatışmalar yaşamalarına rağmen 1975’ten bu yana birbirlerine tek bir kurşun bile sıkmamışlardı. Bu nedenle Çin ile Hindistan arasında salı günü Keşmir’in Ladakh bölgesinde yaşanan çatışma MUSTAFA K. gerçekten şoke etti dünyayı. ERDEMOL 20 Hindistan askerinin öldürülmesi, hemen uzlaşma mekanizmaları devreye girmiş de olsa kolay es geçilecek bir olay değil. İki ülke arasında her ne kadar adı “Fiili Kontrol Hattı” olarak belirlense de doğru tanımlanmamış bir sınır var. 40’lı yıllardan kalma, İngiliz sömürgecilerin çizdiği bir sınır aslında bu. Hindistan, topraklarının, Çin Halk Kurtuluş Ordusu askerlerince 20162018 yılları arasında tam 1025 kez “işgal” edildiğini iddia ediyor. Oysa söz konusu sınırın belirsizliğinden ötürü bu tür geçişlerin olması doğal. Dolayısıyla sorunun ne olduğunu bildiği halde Hindistan’ın durumu “işgal” olarak adlandırması fazlaca abartılı. O iyi ilişkiler Hindistan’ın o dönem başbakanı olan Rajiv Gandi’nin 1988’de dönemin Çin lideri Deng Şiaoping’i ziyaret etmesi çok önemli bir gelişmeydi. İki lider bu sınır anlaşmazlığı sorununu “geçici” olarak bir kenara bırakarak “ileriye dönük bir ilişki” kurabilme konusunda uzlaşmıştı. GandiDeng anlaşması, daha sonra bir dizi sınır yönetimi anlaşmasına da yol açtı; güven artırıcı önlemler ile ilgili 1993 ve 1996 anlaşmaları ve sınır müzakerelerini yönlendiren siyasi parametreler üzerine 2005 anlaşması hep GandiDeng görüşmesinde atılan temeller üzerine kuruldu. Tabii bu uzlaşmada iki ülkenin “iç ekonomik kalkınmayı” sağlamak için istikrarlı bir dış ortama ihtiyaç duymalarının da payı vardı. Deng’in başlattığı ekonomik refomların bir benzerini Gandi de deniyordu. İki ülkenin dünya sahnesinde eşit sayılacak güçleri de vardı. Hindistan eski Hindistan değil Bağlantısızlar Hareketi’nin lideri, dış politikada barışçıl tutumuyla bilinen Hindistan artık o Hindistan değil. Çin’in en önemli rakipleri ABD ve Japonya ile güçlü stratejik ilişkiler kuran bir ülke bugün. Çin, Rusya ile kuzey sınırlarını dengeledi. Bu, ABD’yi bölgede zayıflatan önemli bir adım. Burada çözemediği sorun olarak Hindistan’la sınır sorunu kalıyor Çin’in. Hindistan’ın Hindu milliyetçisi, sağcı Başbakanı Narendra Modi, Çin’i engellemeyi misyon edinmiş durumda. Çünkü Çin’in panAsya egemenliği arayışı Güney Asya’da ABD ve müttefiklerinin desteğiyle etkin olmaya çalışan Hindistan’ın bu çabasının önünde engel. Bu nedenle söz konusu sınırda daha şiddetli çatışmaların yaşanması kaçınılmaz görünüyor. Din okuluna saldırı Afganistan’ın kuzeyindeki Takhar eyaletinin Ishkamish bölgesinde din eğitimi veren bir okulda meydana gelen patlamada dokuz öğrenci öldü, altı öğrenci de yaralandı. Polis sözcüsü, “İlk soruşturmaya göre, medresenin içine nasıl taşındığını bilmediğimiz bir havan topunun patlaması sonucu yaşamını yitirenlerin çoğu 18 yaşın altında” açıklamasını yaptı. Geçen cuma günü, başkentteki bir camide meydana gelen patlamada dört kişi ölmüştü. Yeşil Bölge’de bulunan bir camide meydana gelen patlamada da ülkenin önde gelenlerinden imam dahil iki kişi yaşamını yitirmişti. Saldırıların hükümet ve Taliban arasında süren 12 yıllık çatışmayı sona erdirecek barış görüşmelerinin başlayacağı sıralarda yoğunlaşması dikkat çekiyor.