Catalog

DIŞ HABERLER EDİTÖR: BETÜL BERİŞE TASARIM: BAHADIR AKTAŞ dishab@cumhuriyet.com.tr 7 11 NISAN 2020 CUMARTESİ Birleşmiş Milletler, koronavirüs salgınına karşı ortak mücadele çağrısı yaptı Küresel tehdit uyarısı BM Genel Sekreteri Guterres, “Dünya şimdiden salgının yıkıcı sosyal ve ekonomik etkilerini görüyor” dedi. Uluslararası barış, istikrar açısından yansımaları olabileceğine işaret etti. Bölgesel ve iç çatışmalar, göç dalgaları, iklim krizi, giderek derinleşen eşitsiz nuşması, Çin’de ortaya çıkan salgının küresel çapta hızla yayılan bir pandemiye dönüştüğünün or liklerin şekillendirdiği 21’inci taya çıkmasının üzerinden haf yüzyılda insan eliyle tetiklenen talar geçmesine rağmen önce felaketlerin son halkası olan ko ki gün konuya ilişkin ilk kez ronavirüs salgınının, halihazır toplanan BM Güvenlik Konseyi da pamuk ipliğine bağ (BMGK) zirvesinin ardın lı “küresel istikrarı” ala dan geldi. BM Genel Sekre şağı edeceği kaygısı bü teri, konuşmasında, uzun yüyor. İki dünya sava süredir beş daimi üye ara şı sonrası kurulu dü sındaki görüş ayrılığı ne zenin koruyucusu ko deniyle salgın gündemiy numundaki Birleşmiş le toplanamadığı öne sürü Milletler’den (BM), yeni tip koronavirüs (Co Guterres len BMGK ülkelerine doğrudan seslendi. “Bu sıkın vid19) salgınının, “dün tılı durumda Konsey‘in ya barışı ve güvenliğini tehdit et birlik olup bazı çözüm yolla tiği” uyarısı yükseldi. Üye ülke rı göstermesi çok önemli” dedi. lere “birlik olmaları ve ortak mü BMGK, önceki gün video konfe cadele etmeleri” çağrısı yapıldı. rans aracılığıyla toplanmıştı. Ar Siyasi gerilim, hak dından “Salgın hastalıkla yürütülen küresel mücadele çabalarına ihlali vurgusu BM Genel Sekreteri Antonio Konsey‘in de destek verdiği” yönünde kısa bir açıklama yapıldı. Guterres, önceki gün yaptığı konuşmada Covid19 salgınının 75 yıl önce kurulduklarından bu ‘Hayal kırıklığı içindeyiz’ yana karşılaştıkları en zorlu sı Zirvede, Konsey üyeleri ara nav olduğunu vurguladı. “Dün sında iki farklı tasarı üzerin ya şimdiden salgının yıkıcı sos de tartışıldığı gündeme yansı yal ve ekonomik etkilerini görü mıştı. Veto hakkına sahip beş yor. Ancak pandemi aynı zaman üye, ABD, Rusya, Çin, Fransa ve da uluslararası barışın ve istik İngiltere’nin, Fransa’nın hazırla rarın önünde de ciddi bir tehdit dığı bir metni; iki yıllığına seçi oluşturuyor” diye konuştu. Ola len geçici konsey üyesi on ülke sı güvenlik tehditleri arasında, nin ise Tunus tarafından hazır “salgını fırsat bilen örgütlerin te lanan bir metni tartıştıkları öne rör saldırısında bulunması, ka sürülmüştü. Amerika’nın Sesi’ne mu kurumlarına olan güvenin konuşan bir Avrupalı diplomat, azalması, ekonomik istikrarsız “Şimdiye kadar BM Güvenlik lık, seçimlerin ve referandumla Konseyi’nin salgın hastalık ko rın ertelenmesine yol açabilecek nusunda üzerine düşen görevi siyasi gerilimler ve insan hakla yapmaması bizi son derece ha rı ihlallerinin” bulunduğuna işa yal kırıklığına uğrattı” ifadeleri ret etti. Salgınla mücadele için, ni kullandı. BMGK’nin toplana “Bu bir jenerasyonun kavgası ve masının önündeki en büyük en BM’nin var oluş sebebidir” ifade gel olarak ABD ile Çin arasında lerini kullandı. Guterres’in ko yaşanan gerilim gösteriliyordu. Yardım örgütleri salgına karşı dezenfektan kullanımı için bilgilendirme yapıyor. Yemen diken üstünde Savaş, yokluk döngüsündeki Yemen’de, ilk yeni tip koronavirüs vakasının tespit edildiği açıklandı. Suudi Arabistan liderliğindeki koalisyonun desteklediği Hadi yönetimine bağlı Koronavirüsle Mücadele Yüksek Ulusal Komitesi, vakanın Hadramevt ilinde tespit edildiğini belirtti. Hadramevt Valiliği, sokağa çıkma yasağı ilan etti. İlk vaka açıklamasına karşın kimi yorumda sayının daha fazla olabileceğine işaret ediliyor. Bu çerçevede iç savaşın sürdüğü ülkedeki çökmüş alt yapı, sağlık sistemi, kaynak yetersizliğine dikkat çekiliyor. Vakaların belirlenmesinin zorlu ğu vurgulanıyor. Yemen, 2017’den bu yana ağır kolera salgınıyla da boğuşuyor. Kimi kaynağa göre, kolera salgınında 3 bini aşkın kişi yaşamını yitirdi. Riyad öncülüğündeki koalisyon güçleri, koronavirüs salgını nedeniyle önceki gün Yemen’de iki haftalık ateşkes ilan ettiğini duyurmuştu. Ancak Hadi güçleriyle, İran destekli Husiler arasında yer yer ateşin sürdüğü haberleri gündeme gelmişti. Öte yandan Husi cephesi, Suudi Arabistan’ın yeni tip koronavirüs bulaşan Yemenlileri kendi topraklarından ülkeye geri gönderdiğini öne sürdü. ‘EL SIKIŞMA TARIHE GÖMÜLSÜN’ Yeni tip koronavirüs salgınıyla ğını vurguladı. ABD’liler için “yemücadelede zaman zaman ni normal”in ise bundan son ABD Başkanı Donald Trump’la ra sıklıkla el yıkamak ve toka görüş ayrılıkları basına yansıyan laşmaktan vazgeçmek olacağı Beyaz Saray Sağlık Danışmanı nı kaydetti. Fauci, “Bir daha as Trump Anthony Fauci, tokalaşmaktan la el sıkışmamamız gerektiği Fauci tamamen vazgeçilmesini öner ni düşünüyorum. Bu sadece ko di. Fauci, salgın sonrası normal ronavirüsü önlemekle kalmaz hayata geçmenin zaman alaca muhtemelen grip vakalarını da ğını, kolay bir süreç olmayaca önemli ölçüde azaltır” dedi. İngiltere’ye tıbbi malzeme yardımı İtalya, İspanya ve Balkan ülkelerine gönderilen tıbbi malzeme yardımlarının ardından dün Türk Silahlı Kuvvetleri’ne (TSK) ait A400M tipi kargo uçağıyla İngiltere’ye tıbbi malzeme yardımı gönderildi. Milli Savunma Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı tarafından hazırlanan ve koronavirüs ile mücadelede kullanılacak tıbbi malzeme kolilerinin üzerinde, diğer ülkelere gönderilen yardımlarda olduğu gibi Türk bayrağı, Cumhurbaşkanlığı forsu ve “Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı” ibaresi ile Mevlana’nın “Ümitsizliğin ardında nice ümitler var/Karanlığın ardında nice güneşler var” dizeleri yer aldı. İngiltere’nin Ankara Büyükelçisi Dominick Chilcott, sosyal medya hesabı üzerinden yaptığı açıklamada “Koronavirüs ile mücadelede ön safta yer alan Birleşik Krallık sağlık çalışanları için hayati öneme sahip kişisel koruyucu ekipmanın cömert tedariki için dostumuz ve müttefikimiz Türkiye’ye sonsuz teşekkürler. Türkiye’den bu zor zamanlarda dayanışma ve işbirliğine örnek bir hareket. Dost kara günde belli olur. Sağlık dolu gelecekte işbirliğimizin her alanda artarak devam edeceğinden eminim” ifadelerini kullandı. Libya’ya da gönderildi Milli Savunma Bakanlığı, Libya’ya da koronavirüsle mücadele için sağlık malzemesi yardımının gönderildiğini duyurdu. Bakanlıktan yapılan açıklamada, “Libyalı kardeşlerimize ve bölgede görev yapan eğitim işbirliği ve danışma timlerimize sağlık malzemeleri gönderildi” denildi. Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre, Libya’da koronavirüs nedeniyle bir can kaybı ve tespit edilmiş 21 vaka bulunuyor. l ANKARA/Cumhuriyet İsrail’e ekipman satılıyor Türkiye’nin yıllardır süregelen gergin ilişkilere rağmen İsrail’e yeni tip koronavirüsle mücadele için tıbbi ekipman desteği yapmaya başladığı savunuldu. Bloomberg’in önceki gün üst düzey bir Türk yetkiliye dayandırdığı haberine göre Ankara, “insani gerekçelerle” İsrail’e tıbbi ekipman satışı yapılmasına izin verdi. Ankara’nın, İsrail’in Filistin’e de insanı yardım ulaştırılması konusunda zorluk çıkarmamasını beklediği de ifade edildi. Habere göre satılacak ürünler arasında yüz maskeleri, koruyucu önlük ve steril eldivenler bulunuyor. Ancak Tel Aviv yönetiminden dün yapılan açıklamada, ekipman desteğinin insani değil ticari olduğu, Filistin’e yardımla ilgisi olmadığı belirtildi. ‘Batı cephesinde yeni bir şey yok’ OKTAN ERDİKMEN Erich Maria Remarque’in “Batı Cephesinde Yeni Bir Şey Yok Im Westen nichts Neues” romanı, öğretmeninin etkisiyle I. Dünya Savaşı’na gönüllü katılan bir Alman gencin, savaşın dehşeti karşısında yaşadıklarını anlatır. Bugünlerde, korona salgınına karşı yeni bir dünya savaşı yaşanıyor. Ancak bu sefer, tek bir düşmana karşı mücadele eden ülkeler, aşı geliştirme sürecinde işbirliği yapıyorlar. Şirketler, solunum cihazı üretiminde kullandıkları planları dünyanın geri kalanıyla paylaşıyor. Yine de her ülke, ayrı bir kolordunun komutanı gibi, önceliğin kendi koruduğu bölgeye verilmesini istiyor. İtalya ve İspanya, Almanya’yı yeterince destek vermediği için eleştiriyor. Avrupalılar, cephe gerisinde birbirlerinden maske kaçırırken düşman sinsice ilerlemesini sürdürüyor. Alman sağlık sisteminin başarısı Almanya’da 113 bini geçen vaka sayısına rağmen can kaybın diğer Avrupa ülkelerine göre daha düşük, dün itibarıyla 2 bin 373 olması, büyük ölçüde devletin idaresinde olan sağlık sistemine güveni artırdı. Robert Koch Enstitüsü, süreci siyasetten bağımsız olarak başarıyla yönetiyor. 24 saat çalışan 200 laboratuvarda, günde 100 bin test sonuçlanıyor. Bugüne kadar yaklaşık 1.5 milyon kişiye test yapıldı. Ölüm oranının ortalamanın oldukça altında olmasında, virüse yakalananlar arasında gençlerin oranının, diğer ülkelere nazaran yüksekliğinin de etkisi var. İtalyan ve İspanyol aile yapısında, büyükannebüyükbabalarla birlikte yaşama kültürünün daha yaygın olması, virüsün yaşlılara ulaşma sürecini hızlandırmıştı. Alman hükümeti, sağlık yönetimini uzmanlara bırakmasına rağmen sürecin başından beri sorumluluk alarak vatandaşları bilgilendirdi. Krizin iyi yönetildiğine yönelik inanç, son dönemde anketlerde zor günler yaşayan hükümetin oylarında 7 puanlık bir artış sağlayarak koalisyonu yeniden yüzde 50 bandının üzerine taşıdı. Merkez sağ Hıristiyan Demokrat CDU ve merkez sol Sosyal Demokrat SPD tarafından oluşturulan büyük koalisyon, göç men akınını iyi yönetemediği gerekçesiyle eleştiriliyordu. Ancak bu korona krizinde, CDU’lu Şansölye Angela Merkel’ın güçlü bir liderlik sergilediğine inanılıyor. 1 trilyon Avro’luk ekonomi paketi Hükümet, sokağa çıkma kısıtlamaları nedeniyle işleri durma noktasına gelen, dükkanları kapanan işletmelere yönelik art arda destek paketleri açıklıyor. Bankalar üzerinden verilen Almanya’da 113 bini geçen vaka sayısına rağmen can kaybının diğer Avrupa ülkelerine göre düşük olması, büyük ölçüde devletin idaresinde olan sağlık sistemine güveni artırdı. 24 saat çalışan 200 laboratuvarda, günde 100 bin test sonuçlanıyor. Bugüne kadar yaklaşık 1.5 milyon kişiye test yapıldı. kredi garantileri ve kefaletler de hesaba katıldığında toplam destek tutarı 1 trilyon Avro’yu buluyor. Geçen yıl 224 milyar Avro dış ticaret fazlası veren ve 6 senedir sıfır borç politikasıyla yoluna devam eden Alman ekonomisi, bu paket nedeniyle bu yıl borçlanmak zorunda kalacak. Devlet, 3 aylık süre için 10 kişiden az işçi çalıştıran işletmelere 15 bin, 5 kişiden az işçisi olanlara ise 9 bin Avro’ya kadar doğrudan yardım yaptı. İşten çıkarmaları azaltmak amacıyla, maaşların yüzde 67’sinin karşılandığı kısa çalışma ödeneğini kolaylaştırdı. Kira yardımı, temel garanti ve ek çocuk parası gibi sosyal desteklere başvuru sürecinde de iyileştirmeler yaptı. Kredilerin 3 ay ertelenmesi ve kiralarını ödeyemeyenlerin 6 ay evlerinden çıkarılamamalarına ilişkin düzenlemeleri de hayata geçirdi. (Bu düzenleme, kendisi de kiralık bir dairede oturan Merkel için de bir avantaj sağlıyor). Madalyonun öbür yüzü... Öte yandan, bu desteklerin çok büyük bir bölümünün, büyük ve orta ölçekli işletmelere gidecek olması, dar gelirli vatandaşlara doğrudan büyük bir fayda sağlamaması noktalarında eleştiriler var. Emekliler, öğrenciler, sosyal yardım alanlar, mülteciler ve kısa çalışma ödeneğiyle maaşları azalan işçiler, büyük patronlar kadar şanslı değiller. Hükümet ve uzmanlar, mümkün olduğunca “evden çıkmayın” uyarısında bulunurken milyonlarca işçi, fabrikalarda iş arkadaşlarıyla burun buruna çalışmaya devam ediyor. Dışarıda aileler dışında ikiden fazla kişinin bir araya gelmesi yasak. Yani aynı fabrikada çalışan 3 işçi, aynı arabayla işyerine gidemiyor ancak orada yüzlerce kişiyle birlikte çalışmaları bekleniyor. Genel karantina ilan edilseydi, maaşlar 6 hafta devlet tarafından karşılanacak ve sonrasında da hastalık parası devreye girecekti. Bu nedenle, “Yolda, fabrikada virüs kapar da evde çocuğuma bulaştırırım” endişesini yaşayan işçi kesimi, büyük ölçüde genel karantina yanlısı. Hükümetse önlemler bir ay boyunca bu şekilde devam ederse, önümüzdeki yıl GSYH’nin yüzde 4 azalacağını tahmin eden raporlardan, işçi çocuklar için duyduğundan daha çok endişe duyuyor. Bu nedenle ekonomide yavaşlamaya neden olacak her önlemi “son çare” olarak gündeme getiriyor. Okullar, restoranlar, kafeler ne zaman açılır, kimse bilmiyor. Bilinen tek şey, “Batı cephesinde yeni bir şey” olmadığı. Savaşın ekonomik etkilerini belki azaltabilirsiniz. Ancak, aile içi şiddet hatlarına yapılan aramaların yüzde 20 artması gibi psikolojik etkilerini, hiçbir zaman tamamen gideremezsiniz. Çünkü, “Bir savaştan kimse sağ çıkamaz. Bedenen ya da ruhen, savaşa katılan herkes ölür”. Bir orduya veya virüse karşı, fark etmez. l FRANKFURT ANMA ALİ SİNAN İLHAN (19522019) Vefatının 1. yılında sevgili kardeşimiz; GÖNLÜMÜZDE YAŞIYORSUN!... KENAN İLHAN, MERAL ERBEY, NİHAL UYAN, M. SANİ İLHAN, HİLAL İLHAN, ZEYNEP KARACALAR