Catalog

DIŞ HABERLER EDİTÖR: BETÜL BERİŞE TASARIM: İLKNUR FİLİZ dishab@cumhuriyet.com.tr 7 26 ŞUBAT 2020 ÇARŞAMBA Yaklaşık 9 yıldır savaş döngüsündeki Suriye’de insani kriz tablosu her an daha da ağırlaşıyor. TSK destekli ÖSO güçlerinin Neyrab bölgesinde kontrolü yeniden ele aldığı, bundan sonra stratejik önemdeki Serakib’e yönelmeyi hedeflediği belirtiliyor. İdlib krizine ilişkin AnkaraMoskova arasında görüş ayrılığı derinleşiyor Ilişkiler yokuş aşağı M4 ILE M5 HATTINDA KAPIŞMA Suriye ordusunun, Rusya’nın hava desteğinde ilerleyişini sürdürdüğü İdlib’de ilk kez operasyon kapsamında ele geçirdiği yerleşim bölgelerinden birini kaybettiği savunuldu. Muhalif kaynaklar ve kimi Türk yetkililerin Reuters’a yaptığı açıklamaya göre, TSK destekli ÖSO önceki gün Şam güçlerinin kontrolündeki Neyrab ve San’ı ele geçirdi. Ajansa konuşan bir Türk yetkili, muhaliflerin M4 karayolu üzerindeki kasabaya yönelik harekâtına TSK’nin topçu atışları ve bomba imha ekipleriyle destek verdiğini belirtti. Bir sonraki hedefin stratejik Serakib kasabası olduğunu kaydeden yetkili, “Rejim dün geceki çatışmalarda ağır kayıplar verdi. Ciddi miktarda silah ve mühimmat ele geçirildi. Türk askerlerinden kayıp yok” dedi. ‘100 kişi öldü’ Muhaliflere yakın Suriye İnsan Hakları Gözlemevi de sahada çatışmaların yoğunlaştığını, TSK ateşinde 9 Suriye askerinin öldüğünü iddia etti. Suriye güçleriyle muhalifler arasında önceki gün yaşanan çatışmalarda iki taraftan 100 savaşçının yaşamını yitirdiği ileri sürüldü. Bu arada, Taftanaz ve Zaviye Dağı bölgesindeki Şenan’da TSK gözlem noktalarının, Suriye ordusu tarafından karadan, Rus savaş uçakları tarafından da havadan hedef alındığı iddia edildi. İdlib’de çatışmalar, Şam’ın kontrolü tamamen ele aldığı, HalepŞam’ı birbirine bağlayan M4 ve M5 karayollarında yoğunlaşıyor. TSK’nin 12 gözlem noktalarından birine ev sahipliği yapan, Şam’ın kontrolündeki Serakib de bu iki yolun kesişim noktasında olması nedeniyle stratejik öneme sahip. Bu arada Suriye ordusunun güneydeki Baskala’da kontrolü sağladığı aktarıldı. ABD, YAPTIRIMLARI GENIŞLETTI ABD Dışişleri Bakanı Pompeo İran, Çin, Irak, Rusya ve Türkiye’den 13 şirket ve vatandaşa yaptırım kararı alındığını açıkladı. Pompeo, dün yaptığı yazılı açıklamada “İran, Kuzey Kore ve Suriye’ye yönelik, kitle imha silahlarının yayılmasının önlenmesi kanununa uygun olarak yaptırımları uygulamaya koyuyoruz” ifadelerini kullandı. Pompeo, Çin ve Türkiye’den 5 şirketin “İran’ın füze programına destek” suçlamasıyla kara listeye alındığını belirtti. Açıklamada, kara listeye hangi şirket ve vatandaşların dahil edildiğine dair ayrıntı yer almadı. l Haber Merkezi ‘ESAD’I SÜLEYMANI IKNA ETTI’ ABD’nin geçen ay Irak’ta öldürdüğü, İran’ın bölge ülkeleri üzerindeki nüfuzunu inşa eden isimlerin başında gelen Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani hakkında bir iddia daha ortaya atıldı. Kudüs Gücü’nün idaresindeki Dini Eserlerin Restorasyonu Kurumu’nun eski Başkanı Tuğgeneral Plarek, Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esad’ın görevinden istifa edip ülkeden kaçmasına, Süleymani’nin engel olduğunu savundu. Fars Ajansı’na konuşan Plarek, “Süleymani, ‘Zafer için tek yol direniştir’ dedi, direndi” ifadesini kullandı. AnkaraMoskova hattında Suriye’nin İdlib vilayeti ekseninde yaşanan gerilim artarken Rusya, çatışmaların durulması için Türkiye’yle yapılacak görüşmelere Avrupa Birliği’nin (AB) lokomotif ülkelerinin dahil olmasına mesafeli. Rusya ve İran destekli Suriye ordusunun yanı sıra Nusra bağlantılı HTŞ’nin, aynı zamanda TSK ve destekli muhalif ÖSO güçlerinin de bulunduğu İdlib’de çatışmalar şiddetleniyor. Sahadaki askeri varlığını artıran Türkiye ile Astana/ Soçi ortağı Rusya arasında ise görüş farklılıkları dinmiyor. Moskova’dan heyet Türkiye, Şam’a hava desteği veren Rusya’yı, daha önce varılan ateşkes uzlaşısına dönüşe ikna çabasında. Ankara’nın yanı sıra, bölgedeki insani krize ve sivillerin durumuna ilişkin uyarılar yapan uluslararası toplumun da yoğun baskısıyla karşılaşan Moskova ise geri adım atmıyor. Birleşmiş Milletler Suriye Krizi için Bölgesel İnsani Yardımlar Koordinatör Yardımcısı Mark Cutts, İdlib’in savaş alanına dönüştüğünü ve 3 milyondan fazla sivilin kapana kısıldığı uyarısında bulundu. Sivillerin birçoğu ateşten kaçıp Türkiye sınırına doğru ilerliyor. Sınır hattında Suriyeli çocukların güvenlik duvarına tırmandıkları anlar objektiflere yansıdı. Astana ortakları Türkiyeİran ile görüşmelerin süreceği mesajı veren Rusya, AlmanyaFransa’lı zirveye soğuk. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Putin ile 5 Mart’ta bir araya gelebileceğini söyledi. Gözler bugün bir kez daha Türkiye’yi ziyaret edecek olan Rus heyetle yapılacak temaslara çevriliyken Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan dün, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’le görüşmelerin sürdüğünü açıkladı. Erdoğan, Rusya, Fransa ve Almanya liderlerinin de katılımıyla 5 Mart’ta Türkiye’de yapılması planlanandörtlü zirve için pürüzlerin giderilmediğini söyledi. “Sayın (Fransa Cumhurbaşkanı) Macron’la (Almanya Başbakanı) Merkel ve sayın Putin arasında tam bir ittifak söz konusu değil. Fakat en kötü ihtimalle 5 Mart’ta bizim sayın Putin’le bir araya gelmemiz söz konusu olabilir” diye konuştu. TSK’nin 12 gözlem noktasıyla konuşlu olduğu İdlib’de çatışmaların şiddetlenmesi üzerine Rus ve Türk heyetler karşılıklı olarak iki ülkede temaslarda bulunmuş ancak net uzlaşıya varılamamıştı. Rusya’ya suçlama Bu arada Erdoğan’ın, açıklamasında sahadaki askeri gerilime ilişkin Rusya’yı suçlayan ifadeleri dikkat çekti. “Rusya rejim güçlerine hava dahil en üst düzeyde destek veriyor. Dolayısıyla bizim burada 911 kilometre sınırımız varken biz böyle bir mücadelenin içerisinde olmaya mahkumuz. Aynı şekilde tüm bu tacizler ve sınıra yüklenmeleri neyle izah edeceğiz? Şu anda sınırlarımıza yönelik bir yüklenme varsa eli boş mu duracağız? Bundan sonraki süreçte de Rusya ile görüşmeye devam edeceğiz” dedi. Kremlin’den ise İdlib’deki çatışmaları konuşmak için Moskova’nın dörtlü zirveye değil, Astana ortakları Rusya, Türkiye ve İran arasında yapılacak bir görüşmeye hazırlanıldığı açıklaması geldi. Lavrov’dan sert çıkış Öte yandan, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Konseyi’nin Cenevre’de yapılan 43’üncü oturumunda, ateşkes çağrılarına kapıyı kapatan bir konuşmaya imza attı. “İdlib’deki duruma ilişkin görüşmelerde yaşandığı gibi, haydutlarla ateşkes yapılmasına yönelik çağrılar, insan haklarını savunma amacını göstermez, aksine teröristlere ayrıcalık tanınması ve onların faaliyetlerinin desteklenmesi anlamına gelir” dedi. ABD: Patriot göndermedik HÜSEYİN HAYATSEVER İdlib’de son dönemde yükselen gerilimin ardından Türkiye ABD’den Patriot füzesi talep ederken ABD, Türkiye’ye Patriot füzesi gönderilmediğini açıkladı. Amerikan Forbes dergisinin Türkiye’nin talep ettiği Patriot füzelerinin geçen hafta Almanya’daki bir ABD üssünden İncirlik’e getirildiği iddiasıyla ilgili Cumhuriyet’in ulaştığı ABD Avrupa Komutanlığı (EUCOM) yetkilileri, “Türkiye’ye Patriot füzesi göndermedik. Türkiye’nin, Suriye sınırına konuşlandırmak üzere Patriot talebinin olduğunu biliyoruz, fakat bu talep konusunda henüz bir karar verilmedi” dedi. Suriye ordusunun ocak ayından itibaren ilerleyişini artırdığı ve M5 karayolunda kontrolü sağladığı İdlib’e Türkiye, yoğun askeri sevkıyat gerçekleştirmiş ancak bölgede hava sahasını kontrol eden Rusya’nın onay vermemesi nedeniyle buradaki birliklere hava desteği sağlanamamıştı. Türkiye’nin, Suriye ve Rus savaş uçaklarına karşı Suriye sınırına konuşlandırmak üzere ABD’den Patriot talebinde bulunduğu haberleri geçen hafta basına yansıdı. ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) Türkiye’nin talebini ‘ABD ve Türkiye, Rusya’ya karşı işbirliğini geliştirmeli’ ABD’nin Avrupa Kuvvetler Komutanı Orgeneral Tod Wolters, Ankara ve Washington’un Rusya’ya karşı koymak amacıyla ikili işbirliklerini ve NATO içindeki etkileşimlerini geliştirmeleri gerektiğini söyledi. Wolters’in ABD Senatosu Silahlı Kuvvetler Komitesi’ne yapacağı sunum için hazırladığı metinde, Türkiye’nin Rusya’ya karşı rolünün altını çizerek “Her iki ülke Karadeniz böl gesini kendi doğal nüfuz alanları olarak değerlendiriyor, Libya’da çatışmaya devam ediyor ve Suriye’nin İdlib bölgesinde doğrudan çatışma halindeler. Hem ABD’nin, hem de Türkiye’nin uzun vadeli çıkarlarında, hem karşılıklı olarak, hem de NATO üzerinden Rusya’ya karşı işbirliğini geliştirmek için ortak çalışmaların devamı bulunuyor” ifadelerini kullandı. l Haber Merkezi teyit ederken bu konuda henüz bir karar verilmediğini açıklamıştı. ‘Üsler arası rutin uçuş’ Patriot füzelerinin Türkiye’ye getirildiği iddiası ilk olarak sosyal medyada uçuş takibi yapan hesapların ABD’nin Almanya’daki Ramstein Hava Üssü’nden 5 adet Boeing C17 Globemaster tipi nakliye uçağının İncirlik Üssü’ne geldiğini paylaşmasının ardından gündeme geldi. İncirlik’e gelen Amerikan askeri nakliye uçaklarının, Türkiye’nin ABD’den talep ettiği Patriot füzelerini taşıdığı iddia edildi. EUCOM yetkilileri, Ramstein’dan İncirlik’e uçuşlarla ilgili de “Boeing C17’leri Patriot füzelerinin taşınması için kullanmadık. Hava araçlarımız rutin olarak Ramstein Hava Üssü’nden İncirlik’e operasyonlarımız kapsamında çeşitli nedenlerle uçuş gerçekleştiriyorlar” ifadelerini kullandı. Milli Savunma Bakanlığı yetkilileri de Türkiye’nin ABD’den talep ettiği Patriot füzelerinin İncirlik’e getirildiği iddialarını doğrulamadı. Türkiye’de halihazırda NATO görevi kapsamında toplam 6 adet bataryadan oluşan Patriot füze sistemi, İncirlik Üssü’nde konuşlu bulunuyor. l ANKARA Berlin’den ‘sahil’ desteği Alman hükümetinin, Yunan adalarına sığınmacı geçişlerini azaltma amacıyla Türk sahil güvenlik birimlerine 32 milyon Avro’luk mali destek vermeye hazırlandığı belirtildi. DW’nin haberine göre, Maliye Bakanlığı konuyla ilgili Federal Meclis Bütçe Komisyonu’na gönderdiği yazıda, “İçişleri Bakanlığı’nın talep ettiği paranın yedek mo tor, parça tedariği ve eğitim amaçlı kullanılmasının öngörüldüğü” kaydedildi. Ayrıca Türk sahil güvenliğinin bir an evvel desteklenmesi gerektiği vurgulandı. Berlin aciliyete gerekçe olarak “ilkbaharda hava şartlarının düzelmesiyle göç hareketlerinin muhtemelen bir kez daha artacak olmasını” gösterdi. Sol Parti’den plana eleştiri yükseldi. Göçmen kampı krizi Yunanistan’da hükümetin beş adaya göçmen kampı kurulması kararı tepkilerin merkezinde. Sakız ve Midilli adalarında yaşayanlardan bazıları sığınmacı kamplarını istemediklerini belirterek protesto düzenledi, barikat kurdu. Yer yer çatışma çıktı. Polis eylemcilere göz yaşartıcı gazla müdahale etti. MISIR’I 30 YIL YÖNETTI... Mübarek: Devrik değil ‘eski’ “Arap Baharı” sürecinin 30 yıllık iktidarın 90’lar boyunca ülkede sistematik işkencenin uygulan dan alaşağı ettiği Mısır’ın es dığını Uluslararası Af Örgü ki lideri Hüsnü Mübarek 91 tü defalarca açıklamıştı. Mı yaşında öldü. Mısır Başkan sır’daki insan hakları örgüt lık Sarayı’nın leri, 19852011 arası Mısır Mübarek’in ölü polis karakollarındaki işken münü nasıl du ce vakalarından 701’ini bel yurduğunu me geleyebildi. Bu sürede 204 rak ediyor mu kişinin işkencede öldüğü de MUSTAFA K. ERDEMOL sunuz? “Otuz yıl boyunca karar lılığın yüzü ol açıklandı. Döneminde ifade, toplanma özgürlüğü yoktu. 2010 yılında, Uluslarara muş”, “iğrenç sı Şeffaflık Örgütü’nün Yol bir sürecin sonunda iktida suzluk Algıları Endeksi rapo rı elinden alınmış”, “Mısır ile ru, Mısır’ı, iş çevrelerinden İsrail arasındaki barışın ko ve ülkedeki analistlerinden ruyucusu eski lider.” Yaşan gelen bilgiler doğrultusunda mışlıklardan haberi olmayan 10.0 üzerinden 3.1 puan ile biri, bu sözleri okuduğunda yolsuzluk listesindeki 178 Mübarek’e hayranlık bile du ülke arasında 98’inci sırada yabilir. göstermişti. Yolsuzluklarda Aslında Mısır devlet te Mübarek’in aile fertleri başı levizyonunun duyurdu çekiyordu. ğu bu övgü dolu açıklama Tahrir Meydanı’nı doldu Mübarek’in İslamcı rup, günlerce de lığa karşı verdi mokrasi için ği mücade gösteriler lenin mev yapanlar cut Mı Mübarek’e sır yöneti alternatif mince de olarak as onaylan la İslamcı dığının ifa ları görme desi. Tunus li di. Ancak Mu deri Zeynel Abi Bir zamanlar... hammed Mursi din Bin Ali, “Arap Mübarek, Kaddafi, adlı eski bir MK Baharı”nın ilk de Esad aynı karede... üyesinin bağım virdiği lider ol Mısır Başkanlık sız olarak girdiği sa da Mübarek’in Sarayı Mübarek’in seçimleri kazan devrilmesinin so ölümü üzerine 3 ması, yıllardır İs nuçları daha etkili oldu. “Arap dünyasının en büyük ülkesi Mısır”da gün yas ilan etti. Ordu “bir savaş liderini kaybettik” açıklaması yaptı. lamcı mücadele veren MK’nin ilk iktidarında demokrasi dışı uy yıllardır yarı ille gulamaları yeni gal faaliyet gösteren Müs bir halk hareketinin doğma lüman Kardeşler’in (MK) se sına yol açtığında, Genelkur çimle iktidara gelmesine yol may Başkanı Abdülfettah el açtı bir kere. Sisi, “halkın devrimini” adeta Sadece o hapse atıldı... çalarak yönetime el koydu. “Devrik” lider Mübarek’in mahkumiyeti sona erdiri Mübarek, tuhaftır “Arap lemese de, daha rahat ko Baharı” süreci sonunda hap şullarda cezasını çekmesi se atılan tek “devrik lider”di. ne özen gösterildi, oğulları İktidarı boyunca yaptıkla yolsuzluk suçlamalarından rından değil, “Bahar” süre aklandı. Sisi, hiçbir zaman cinde 900 göstericinin ölü Mübarek’i suçlamadı. Dev münden sorumlu tutularak let açıklamasında yapılan mahkum edilmişti. Bu bile, “istikrarın koruyucusu”, “İs 30 yıllık yönetimi boyunca, lamcılığa karşı savaşın ön kendisinden sonra gelenler cüsü”, nihayet “savaş kah ce, Mursi ile Sisi dönemi da ramanı” sıfatları Sisi’nin dü hil, “suçlanamadığını” göste şünceleri. Ama halkın bü rir. Oysa günahkârdı. Büyük yük bir kesiminin de böy günahkâr ve de suçlu. Cum le düşünmediğini kim söy hurbaşkanlığı süresi boyun leyebilir? ca ülkede olağanüstü hal ya Hele Mursi dönemi yaşan sası yürürlükteydi hep. 80 ve dıktan sonra... Ölümcül protesto Hindistan’da tartışmalı vatandaşlık yasasına karşı geçen aralıktan beri süren eylemlerde önceki gün ve dün 10 kişi yaşamını yitirdi. Yasanın, Pakistan, Afganistan ve Bangladeş’ten ülkeye giden ve Müslüman olmayan yasa dışı mültecilere vatandaşlık hakkı tanırken Müslümanları kapsam dışı bıraktığı savunuluyor. ABD Bakanı Donald Trump’ın ülkedeki ziyareti devam ederken çıkan olaylarda, aralarında 45’ten fazla polisin bulunduğu 150’nin üzerinde kişinin yaralandığını belirtildi. Başkent Yeni Delhi’nin kuzeydoğusundaki bazı bölgelerde yasanın destekçileri ile karşıtlarının çatıştığı haberleri de gündeme yansıdı. ‘Gazeteler yazacak’ demiş Almanya, geçen hafta Hanau kentinde iki kafeye düzenlenen ve 4’ü Türk 9 kişinin katledildiği ırkçı saldırının ardından önceki gün Volkmarsen’de bir kişinin aracıyla karnaval kutlayan kalabalığın arasına girmesi nedeniyle diken üstünde. Po GÖZLER HAMBURG’DA AA, Hamburg eyaletinde pazar günü yapılan eyalet meclisi seçimlerinde resmi olmayan sonuçlara göre 13 Türkiye kökenli siyasetçinin meclise girmeye hak kazandığını duyurdu. lis, olayda 18’i çocuk 52 kişinin yaralandığını açıkladı. RTL televizyonu, aracın sürücüsünün komşusunun “Evden çıkarken onu gördüm. Uyuşturucu kullanmış gibiydi ve ‘yakında gazeteler hakkımda yazacak’ dedi” ifadelerini aktardı. Alman vatandaşı olduğu açıklanan zanlı yaralı ele geçirilmişti. Olayla ilgili soruşturma sürerken polis terör eylemi ihtimalini dışlamıyor. Yerel basında zanlının olay sonrasında bölgedekiler tarafından darp edildiği iddiasını aktardı. Öte yandan bu kişinin akli dengesinin yerinde olmayabileceği de savunuldu.