Catalog

12 19 EKİM 2020 PAZARTESİ HABER/YORUM Ayrıntılar Ayrıntılar Yazarımız yıllık izninin bir kısmını kullandığından yazılarına bir süre ara vermiştir. Ayrıntılar Siyaset ve ekonomi Yıllardır gerçekleştirilen kamuoyu araştırmaları, Türkiye’de halkın çoğunluğunun, demokrasi, laiklik, insan hakları ve hukuk devleti ile ilgili sorunları öncelikli sorunlar arasında görmediğini ortaya koymaktadır. Bu, aslında Türkiye’deki eğitim sisteminin ne kadar başarısız olduğunun da en büyük kanıtlarından birisidir. Türkiye’deki eğitim sisteminin bu alanda vatandaşa bir eğitim veremediği açıktır. Yapılan araştırmalar Türkiye’de halk için öncelikli sorunun ekonomik sorunlar olduğunu göstermektedir. Oysa demokrasinin, laikliğin, insan haklarının ve hukuk devletinin önemi konusunda bir bilinç geliştirememiş bir halk, sadece siyasi alanda değil, ekonomik ve sosyal alanda da kendisini geliştiremez. Ekonomik sorunları öncelikli hale getirip demokrasi, laiklik, insan hakları ve hukuk devleti ile ilgili sorunları önemsememek, toplumu çıkmaza sokan büyük bir çelişkidir. HHH Nitekim ekonomik açıdan dünyanın en gelişmiş ülkeleri, aynı zamanda demokrasi, laiklik, insan hakları ve hukuk devleti alanında da en gelişmiş ülkeleridir. Almanya, Fransa, Britanya, İsveç, Norveç, Danimarka, Finlandiya, Hollanda, Belçika, İsviçre, İtalya, İspanya, Portekiz, Kanada, Amerika Birleşik Devletleri, Japonya, Avustralya, Yeni Zelanda gibi ülkeler buna dair örnekler olarak gösterilebilir. Dünyada demokrasi, laiklik, insan hakları ve hukuk devleti alanında günümüzde gelişmiş olan ancak hâlâ ekonomik sorunlarla boğuşan ülkeler de vardır. Ancak bu ülkelerin tamamı, demokrasi, laiklik, insan hakları ve hukuk devleti alanlarında gecikmeli olarak geliştikleri için, bu alanlarda köklü bir geçmişleri olmadığı için, son yirmi, otuz, kırk yıldır demokrasi, laiklik, insan hakları ve hukuk devleti alanlarında atılımlar yaptıkları için, ekonomik açıdan da yeterli bir ilerleme sağlayamamışlardır. Dünyada demokrasi, laiklik, insan hakları ve hukuk devleti alanında hiçbir ilerleme sağlamamış olup ekonomik açıdan gelişmiş olan ülkelere dair tek istisna, nüfusu az olan ama petrolü ve doğalgazı çok olan Suudi Arabistan, Katar, Kuveyt, Birleşik Arap Emirlikleri gibi Körfez ülkeleridir. Bu ülkelerin petrol ve doğalgaz kaynakları tükendiğinde, büyük bir ekonomik çöküş yaşayacakları açıktır. Bir başka tartışmalı örnek olarak Çin de öne sürülebilir. Ancak Çin’in ekonomik açıdan gelişmiş olup olmadığı bir tartışma konusudur. Çin devletinin ekonomik alanda dünyadaki en büyük güçlerden birisi olduğu açıktır. Ancak söz konusu ekonomik gelişmişlik seviyesinin Çin halkına yansıyıp yansımadığı tartışmalıdır. Çin’de halkın çoğunluğu, Almanya, Fransa, Britanya, Kanada, İsveç, Hollanda, Japonya gibi ülkelerle karşılaştırıldığında, ekonomik refah içinde yaşamamaktadır. HHH Ekonomi ve siyaset karşılıklı etkileşim içinde olan unsurlardır. Ekonominin siyaseti etkilediği ancak siyasetin ekonomiyi etkilemediği veya siyasetin ekonomiyi etkilediği ancak ekonominin siyaseti etkilemediği gibi indirgemeci anlayışlardan kaçınmak gerekir. Gerçek şudur ki, ekonomi siyaseti, siyaset de ekonomiyi etkilemektedir. Siyaset ve ekonomi alanındaki gelişmeler, neden ve sonuç ilişkisi bağlamında, birbirlerini karşılıklı olarak etkilemektedir. Türkiye’de yasama, yürütme, yargı arasındaki güçler ayrılığı ortadan kalktığı için, bağımsız yargı bertaraf edildiği için, laiklik büyük darbe yediği için, düşünce, ifade, yayın ve örgütlenme özgürlüğü baskı altına alındığı için, siyasi yapı tıkanmıştır ve siyasi bir istikrarsızlık yaşanmaktadır. Siyasi istikrarsızlığın yaşandığı ve hükümete güven duygusunun ortadan kalktığı bir ortamda, ekonomik açıdan gelişmek olanaksızdır. Türk Lirası’nın sürekli değer kaybetmesi, devalüasyonun kronikleşmesi, enflasyonun yükselmesi, büyüme hızının düşmesi, yatırımların durması, işsizliğin artması, gelir dağılımındaki dengesizliğin önlenememesi, ekonomik alandaki planlama yanlışlarıyla ve neoliberal, serbest piyasacı, özelleştirmeci politikalarla birlikte, yaşanan siyasi istikrarsızlığın da bir sonucudur. Bu siyasi istikrarsızlığın başsorumlusu, 18 yıldır ülkeyi yöneten “Cumhurbaşkanı” Recep Tayyip Erdoğan’dır. Halk sandıkta Erdoğan’ı iktidardan indirmedikçe, ekonominin düzelme olasılığı yüzde sıfırdır! 19 EKİM 2020 SAYI: 34708 İmtiyaz Sahibi: CUMHURİYET VAKFI adına ALEV COŞKUN Genel Yayın Yönetmeni AYKUT KÜÇÜKKAYA Yayın Koordinatörü Serkan Ozan Yazıişleri Müdürleri İpek Özbey Olcay Büyüktaş Akça (Sorumlu) Hakan Akarsu (Ekler) Görsel Yönetmen Münevver Oskay Reklam Genel Müdürü Ayla Atamer Törün l Haber Merkezi: Murat Hantaş l Gece: Ayça Bilgin Demir l Dış Haberler: Mine Esen l Ekonomi: Jale Özgentürk l İç Politika: Ali Açar l Kültür Sanat: Yazgülü Aldoğan l Fotoğraf: Uğur Demir l Spor: Sami Gürel l Ankara Temsilcisi: Sertaç Eş Güvenevler Mah. Güneş Cad. No: 8/1 Çankaya 06690 Ankara Tel: (0312) 442 30 50 l Ege Bölge Temsilcisi: Tuncay Mollaveisoğlu Halit Ziya Bulvarı 1352 sok. 2/3 Pasaport İzmir. Tel: (0232) 441 12 20 Yayın Kurulu: Alev Coşkun (Başkan), Ali Sirmen (Bşk. Yrd.), Aykut Küçükkaya, Emre Kongar, Şükran Soner, Kemal Işık Kansu, Orhan Bursalı, Mine Kırıkkanat, Miyase İlknur, Ataol Behramoğlu. l Mali ve İdari İşler Müdürü: Osman Selçuk Özer Yayımlayan ve Yönetim Yeri: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 343 72 64 eposta: posta@cumhuriyet.com.tr Reklam Yönetimi: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 251 98 68 eposta: reklam@cumhuriyet.com.tr Yaygın süreli yayın Baskı: l İstanbul: İleri Basım mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. A.Ş Yenibosna mh. 29 Ekim Cd. no: 1A/41 Bahçelievler/İstanbul Tel : 0212 454 35 10. l Ankara : İleri Basım mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. A.Ş Saracalar mh. 57. cd. no: 21/A Akyurt/Ankara Tel : 0312 353 29 61. l İzmir: İleri Basım mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. A.Ş Fatih mh. 199 sok. no:1/7 SarnıçGaziemir/İzmir Tel : 0232 483 96 60. l Adana: İleri Basım mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. A.Ş Levent mh. 1791 sok. no: 33/A Yüreğir/Adana Tel : 0322 346 36 25. l Trabzon: İleri Basım mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. A.Ş Organize sanayi Bölgesi no: 2 Arsin/Trabzon Tel : 0462 71 40 20. l Antalya: İleri Basım mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. A.Ş Yenigöl mh. Serik cad. Havaalanı yolu üzeri no: 38 Antalya Tel : 0242 340 50 40. Dağıtım: Turkuvaz Dağıtım Pazarlama A.Ş. Cumhuriyet’te yer alan haber, yazı ve fotoğrafların yeniden yayım hakkı saklı tutulmuştur. İzin alınmadan ve kaynak göstermeksizin yayımlamak Basın Kanunu gereğince hukuki ve cezai yaptırıma tabidir. NAMAZ VAKİTLERİ İmsak Güneş Öğle İkindi Akşam Yatsı İstanbul 05:48 07:13 12:54 15:54 18:25 19:44 Ankara 05:33 06:56 12:39 15:40 18:11 19:29 İzmir 05:56 07:17 13:01 16:05 18:35 19:52 Türk basınının usta ismi bir süredir kanser tedavisi görüyordu Coşkun yaşamını yitirdi Bekir Coşkun Sözcü gazetesi yazarı Bekir Coşkun dün gece solunum yetmezliği nedeniyle kaldırıldığı Ankara Şehir Hastanesi’nde yaşamını yitirdi. Bir süredir akciğer kanseri tedavisi gören gazeteciyazar Coşkun, 4 Ekim tarihinde yaptığı açıklamada, tedavisinin başarılı geçtiğini belirtmiş “Sanırım kanseri yendik. Ama sonraki süreçte, değerli hocaların elinden üniversite olanaklarının alındığını ve tek başlarına çırpındıklarını gördüm. Şu an iyi değilim” demişti. Coşkun’un ölümü üzerine Çağdaş Gazeteciler Derneği (ÇGD), “Zor zamanların gazetecileri denince akla gelen ilk isimlerden; kalemini her zaman yapıcı ve dayanışmacı amaçlar için kullanan; demokratik, laik bir Türkiye yolunda yazan, konuşan duayen gazeteci Bekir Coşkun’u kaybetmenin üzüntüsünü paylaşıyoruz. Toprağı bol olsun” açıklamasını yaptı. 1945 Şanlıurfa doğumlu olan Bekir Coşkun, 1974 yılında başladığı meslek hayatında uzun yıllar Günaydın, Sabah ve Hürriyet gazetelerinde köşe yazarlığı yaptı. Bir dönem gazetemizde de yazan Coşkun, 2014’ten bu yana Sözcü gazetesinde yazılarını sürdürüyordu. Coşkun, yarın Bilkent Camii’ndeki cenaze töreninin ardından Şanlurfa’ya götürülerek Tülmen Köyü’nde toprağa verilecek. 1 milyon 679 bin lira tazminatı gönlü razı gelmediği için reddetmişti Gazi’ye tebrik yağıyor Ağrı Doğubeyazıt’ta 5 yıl önce terör saldırısında yaralanıp gazi olduktan sonra açtığı tazminat davasında mahkemeye sunulan bilirkişi raporunda 1 milyon 679 bin 866 lira 71 kuruşluk tutardan, gönlü razı gelmediği gerekçesiyle feragat eden Jandarma Uzman Çavuş Cengiz Erduran’a (44) tebrik yağıyor. Sosyal medyada binlerce paylaşım yapan takipçiler, Gazi Erduran’a, örnek davranışı nedeniyle “Seninle gurur duyuyoruz komutanım”, Cengiz Erduran “Hakkını helal et”, “İşte gerçek vatansever” yorumlarında bulundu. Erduran, “Çok arayan, yazan oldu. Öyle güzel yorumlar yaptılar ki; bir kez daha yaptığım davranışımın ne denli iyi olduğunu anladım. Bazı yorumlarda ağladım. Bana gösterdikleri teveccüh o kadar güzel ki gururlanmamak elde değil” ifadelerini kullandı. Babasıyla gurur duyduğunu anlatan Nida Erduran, “Bu davranışı beni çok derinden etkiledi. O bizim kahramanımız” dedi. Muhammet Yusuf Erduran da (10) “Ben de babam gibi hiç düşünmeden aynı fedakârlığı yapardım” diye konuştu. l DHA CHP’li Yavuzyılmaz’ın ‘numaralar fısıldandı’ iddiasına ‘teknik sorun’ savunması 10 NUMARA ŞAIBE IDDIASI CHP Zonguldak Milletvekili Deniz Yavuzyılmaz, On Numara şans oyununun çekilişinde şaibe olduğunu iddia etti. Konuya ilişkin sosyal medya hesabından paylaşımda bulunan Yavuzyılmaz, 28 Eylül 2020 tarihli canlı yayımlanan çekiliş sırasında, arkadan gelen bir sesin “8” ve “32” numaralarını fısıldadığını ve çekiliş sonunda da her iki numaranın çıktığını belirtti. Çekilişi kazanan kişiye 916 bin 979 lira verildi. Yavuzyılmaz, “Sahiden de ‘on numara’ çekiliş. Ama kim için? En yüksek büyük ikramiyenin verildiği 28 Eylül 2020 çekilişinde skandalı tespit ettik. TBMM’de bu şaibelerin peşini bırakmayacağız” dedi. Çekilişi düzenleyen Sisal Şans firmasından yapılan açıklamada ise yaşananın “teknik bir sorun” olduğu öne sürülerek “Sunucumuz, kulaklığına gelen yoğun sesten ötürü reji ekibine “ses ve müzik” uyarısıyla bilgi vermektedir. Çekilişle hiçbir ilgisi bulunmamaktadır” denildi. l ANKARA/Cumhuriyet BULMACA SEDAT YAŞAYAN 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 SOLDAN SAĞA: 1/ Örme yün ceket. 2/ İspanyolların sevinç ünlemi... Bir yapının damında çev1 234 5 678 9 1 MO Z A İ K NO 2 OPAL AFE T 2 3 resi ve üstü açık yer. 3/ Ayakkabının 3 üst yüzünün ön tarafında dikişle ayrılan 4 burun bölümü. 4/ Şenliklerde caddelere 5 ZAR AR İ F AL AKAR D I AKADEM İ 4 5 kurulan süslü kemer... Seyrek olmayan. 6 5/ Bir sanat yapıtının ilk taslağı... Hintli 7 kadınların ulusal giysisi. 6/ Boru sesi... 8 İhsan Oktay Anar’ın bir romanı. 7/ Eylemsizlik, durgunluk... Panama’nın 9 K ARADÜZ E N F İ REZ RA NE F MERAM O T D İ NAMO 6 7 8 plaka imi. 8/ Türkiye’nin de üyesi olduğu Geleneksel 9 bir örgüt... “Cihanda olan bîgam olmaz” (Necati). 9/ Moğol çadıMüslüman olmayan yangın tulumbacılarının giydiği rı... Osmanlılarbir tür ipekli mintan. da çeşitli eşya satılan çarşı ya da pazaryerine verilen YUKARIDAN AŞAĞIYA: ad. 7/ İslam inancına göre, kıyamet günü bütün ölüle1/ Uzman. 2/ Karışık renkli... Bitkin, yorgun. 3/ rin dirilerek toplanacakları yer... Tavlada “iki” sayısı. Lokantada garsonların vazgeçilen yemeği mutfağa 8/ Kadınlar hamamında hizmet eden ve müşterileri bildirmek için söyledikleri söz... Soyundan gelinen yıkayan kadın... Evde beslenen hayvan. 9/ Divan edekimse. 4/ “Aptal, budala” anlamında argo sözcük. 5/ biyatında içki ve içki âleminin övülerek anlatıldığı Bir köleyi özgürlüğüne kavuşturma... Kuzu sesi. 6/ manzum yapıtların genel adı. KİM KİME DUM DUMA BEHİÇ AK behicak@yahoo.com.tr ÇİZGİLİK KAMİL MASARACI kamilmasaraci@gmail.com Türkiye’nin Ukrayna sorunu Ankara’nın Ukrayna’yla askeri alan da dahil çok kapsamlı işbirliği yapmasının Türkiye’ye çıkarı ne? Ukrayna, ABD’nin Rusya’yı çevreleme stratejisi içerisinde kullandığı, AB ve NATO’ya üye yapmaya çalıştığı, Obama’nın itiraf ettiği gibi Batıcı bir iktidar için Washington’un ayaklanma kışkırttığı bir ülke. Moskova da bu hamlelere karşı Kırım’ı ilhak etti. Türkiye ise o süreçten bu yana üç alanda Ukrayna’yla işbirliğini geliştiriyor: Karadeniz’de NATO’culuk 1. Kırım’ın ilhakının reddi: Erdoğan 3 Şubat 2020’de “Türkiye olarak Kırım’ın yasadışı ilhakını tanımadığımızın altını bir kez daha çizmek istiyorum” dedi. Erdoğan Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy ile 16 Ekim 2020’de yayımladığı ortak bildiride, “Kırım’ın işgalinin son bulması” için verilen çabalara desteğini kayda geçti. 2. Askeri anlaşma: Türkiye, 3 Şubat 2020’de Ukrayna ile “askerimali işbirliği ve yardım anlaşması” imzaladı. Bu kapsamda Ukrayna Silahlı Kuvvetleri’ne 205 milyon TL mali yardım yaptı. Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, 16 Ekim 2020’de Ukrayna Savunma Bakanı Andriy Taran ile “askeri çerçeve anlaşması” imzaladı. 3. Karadeniz ve NATO: Ukrayna İçişleri Bakanı Arsen Avakov ile Türkiye Sahil Güvenlik Komutanı Tuğamiral Ahmet Kendir arasında, 6 Eylül 2018’de Karadeniz’de ortak devriye anlaşmasına varıldı. Erdoğan, 16 Ekim 2020’de Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy ile yayımladığı ortak bildiride “NATO aracılığıyla Karadeniz bölgesinde barış, güvenlik ve istikrarı güçlendirmesine yönelik ortak çabaların önemine dikkat çekiyoruz” dedi. Erdoğan aynı bildiride Türkiye Cumhuriyeti’nin Ukrayna’nın NATO’ya üyelik perspektifini desteklediğini de kayda geçirdi. Bu üç alanda Ankara’nın Rusya’ya göstere göstere Ukrayna’yla işbirliği yapmasının hedefi ne? S400’lerin ‘sessiz’ testi Türkiye, 16 Ekim’de S400’leri Karadeniz’de test etti. Keşke salgın bahanesine sığınılmayıp daha önce ilan edildiği gibi nisan ayında hatta Akdeniz’desistem çalıştırılsaydı. Ve keşke 16 Ekim’de Sinop’ta yapılan bu test, Ankara tarafından resmi olarak da ilan edilseydi. Test konusunda resmi bir açıklama yapılmadı. ABD’li yetkililer de bu nedenle “haber doğruysa” diyerek teste tepki gösterdi. Ankara, kendi ilan ettiği takvimde S400’leri “salgın bahanesiyle” çalıştırmamaktan ya da 6 ay sonra yaptığı testi resmi olarak duyurmamaktan ne umuyor? Tepkileri yumuşatmayı mı? Zaman kazanıp 3 Kasım’da yapılacak ABD başkanlık seçimini atlatmayı mı? Dengecilik değil rotasızlık Benzer tablo Rusya için de geçerli… Rusya’dan alınan S400’lerin test edildiği gün, Ankara’nın Rusya’ya göstere göstere Ukrayna ile askeri çerçeve anlaşması imzalaması, Rusya’nın Kırım işgaline son vermesini istemesi, Ukrayna’nın NATO üyeliğine destek vermesi ve NATO aracılığıyla Karadeniz’e istikrar getirme hedefini açıklaması ne anlama geliyor? Hem ABD’yi hem Rusya’yı dengelemek mi? Biliyorsunuz AKP’nin çizgisi için neoAbdülhamitçilik diyorum uzun yıllardır. AKP, Rusya’yla anlaşarak kendisine bölgede alan açıyor, bu anlaşmayı ABD’yle ilişkisinde pazarlık olarak kullanıyor ve bu iki büyük ülkeyi de AB’yle dengelemeye çalışıyor. İşte, 16 Ekim’de hem S400’leri test etmeleri hem de Ukrayna’yla Rusya karşıtı işbirliği yapmaları, bu neoAbdülhamitçi çizgilerinin gereğiydi. Ancak mesele artık “dengecilik” olmaktan çıktı, “rotasızlık” haline dönüştü! Kritik dönem Moskova da buna karşılık bir başka yanlışa yöneliyor: Bir ay önce açıkladığının tersine, bu kez büyükelçisi aracılığıyla Yunanistan’ın 12 mil tezine destek veriyor; Dağlık Karabağ konusunda “Çatışma Azerbaycan topraklarında” diyerek resmi müttefiklik ilişkisinin gereği olan Ermenistan’a yardımdan uzak durma çizgisindeyken, Ankara’nın Kafkasya politikasını eleştirmeye başlıyor. Dolayısıyla kritik bir dönemdeyiz. Ekonomi, terör, Kıbrıs sorunu, Doğu Akdeniz ve Ege başta, hemen her sorunda Türkiye’ye tehdit ABD’den geliyor. Bu şartlarda Türkiye’nin Rusya ve İran’la hareket etmeyi sürdürmesi, dahası stratejik boyuta yükseltmesi gerekmektedir. Düzeltme ve özür Yenigün Haber Ajansı ve Yayıncılık AŞ’nin yeminli mali müşavirliği ve Cumhuriyet Vakfı denetçiliğini uzun yıllar sürdüren, gazetemiz eski yazarlarından ekonomist Mustafa Pamukoğlu (64) geçiğimiz 11 Ekim Pazar günü kalp krizi sonucu yaşamını yitirdi. Konuyla ilgili 12 Ekim günü gazetemizde yayınlanan haberde sehven “Mustafa Pamukoğlu 2 çocuk babasıdır” bilgisine yer verilmiştir. Pamukoğlu bir çocuk babasıdır. Düzeltir, ailesinden ve okurlarımızdan özür dileriz...