Catalog

10 13 OCAK 2020 PAZARTESİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr. TASARIM: BAHADIR AKTAŞ Sanayi yatırımlarıKişi başı milli gelirin en düşük olduğu il 3 bin 204 dolarla Ağrı oldu doğuyu terk ediyor VXsoCal4vtıo0şıTbh5uePydlıeul,fg1l5iy0inoarHdyebtrid EKONOMİ Fabrikaların yarısı çalışmıyor Diyarbakır Sanayici ve İş İnsanları Derneği Başkanı Burç Baysal, “çözüm süreci”yle 2011 ve 2012’de ilde yatırımların canlandığını, ancak 2014 sonrası yaşanan olaylar, siyasi tıkanlık, 15 Temmuz darbe girişimi ve finans maliyetlerinin artmasıyla sanayi üretiminde ciddi bir gerileme olduğunu belirtti. Ekonomik çalkantının da süreci olumsuz etkilediğini, yüksek maliyetlerin rekabet gücünü ortadan kaldırdığını anlatan Baysal, “Diyabakır OSB’de ciddi daralma oldu. Ayrıca buradaki birçok yatırım komşu ülkelere ihracat için kurulmuştu. Oralardaki savaş da olumsuz etkiledi. Hem ekonomik hem siyasi anlamda topyekun yeni bir ortam oluşmalı” diye konuştu. Van Organize Sanayicileri İşadamları Derneği Başkanı Şemsettin Bozkurt da, 25 yıllık bir sanayici olarak bu kadar derin hissedilen bir kriz yaşamadığını vurguladı. Kredilerin üretimden uzaklaştığını ifade eden Bozkurt, “İlimizdeki OSB’de kurulu tesislerin son 1 yılda yüzde 25’i kapandı. Diğerleri yüzde 50 kapasite ile çalışıyor.Yarım kalan tesisler var” dedi. Doğudaki 10 ilin sektörel milli gelirinde sanayinin payı yüzde 20.7’den yüzde 13.4’e düştü. Türkiye’de, il bazında üretilen gayri safi yurtiçi hasılanın (GSYH) sektörel yapısına bakıldığında, özellikle son 5 yıl dır doğu ve güneydoğuda sanayi nin payının azalma sı dikkat çekiyor. Bir çok teşvik paketine rağmen, il düzeyinde üretilen sektörel milli gelirde (GSYH) sanayinin payı en çok aza SERHAT ALİGİL lan illerin ilk 10’unda bu bölgelerdeki iller yer alıyor. Türkiye İstatistik Kurumu veri lerine göre, bu illerin ilk sırasın da 20142018 arası 5 yılda sektö rel milli gelir içinde sanayinin pa yı yüzde 45.5 azalan Van var. Bu ilde üretilen sektörel milli gelir de sanayinin payı yüzde 27.7’den yüzde 15.1’e düştü. Diğer detay lar şöyle: n 20142018 arasında 22 ilin sektörel milli gelirinde sanayinin payı yüzde 0.345.5 azalırken, bu illerin 15’i doğuda yer alıyor. n En çok kan kaybı yaşanan ilk 10 ilde üretilen sektörel milli ge lirin içinde sanayinin payı yüzde 20.67’den yüzde 13.4’e geriledi. n Bu illerin toplam sektörel milli gelirdeki payı da 20142018 arası son 5 yılda yüzde 2.13’ten yüzde 2.05’e düştü. n Bu 10 ilde ortalama kişi başına milli gelir yüzde 19.1 düşüşle 4 bin 731 dolara indi. 2018 itiba rıyla bu iller içinde en düşük gelir 3 bin 204 dolarla Ağrı’da. Altına yatırım 2020’de sürecek Altın fonlarındaki varlıkların piyasa değeri, geçen yıl yüzde 37 artarak 141 milyar dolara ulaştı. Dünya Altın Konseyi, 2019 Küresel Altınbazlı Fon Akışı Raporu’na göre, altın fonlarındaki altın miktarı, geçen yıl 400 ton artarak 2 bin 881 tona ulaşırken, ons bazında 92 bin 634 seviyesine ulaştı. 2019’da altın fonlarındaki varlıkların piyasa değeri Kuzey Amerika’da 70.5 milyar dolar, Avrupa’da 64.7 milyar dolar, Asya’da 3.9 milyar dolar ve diğer bölgelerde 1.9 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti. 2020’ye ilişkin öngörülerin yer aldığı rapora göre, 2019’da altın fiyatlarını destekleyen jeopolitik riskler, 2020 için de geçerliliğini koruyabilir. l Ekonomi Servisi Türk tekstili Çin ile zirve yarışında Uludağ Tekstil İhracatçıları Birliği’nin (UTİB) düzenlediği milli katılım organizasyonuyla ev tekstili ve dekorasyon ürünlerinde dünyanın önemli organizasyonlarından Heimtextil Frankfurt Fuarına Türk firmaları çıkarma yaptı. UTİB Yönetim Kurulu Başkanı Pınar Taşdelen Engin, “Almanya’nın 2018’de tekstil ithalatı 9.4 milyar dolar, mekân tekstilleri ithalatı da 3.1 milyor dolar olmuştu. Almanya’ya ihracatta Çin yüzde 25’lik pazar payı ile ilk sırada, Türkiye’de yüzde 15 pazar payı ile ikinci sırada yer alıyor” dedi. BES’in büyüklüğü 127milyarTL oldu Bireysel Emeklilik Sistemi’nde (BES) katılımcıların fon tutarı ile devlet katkısı fon tutarının toplam büyüklüğü olan 119 milyar 146 milyon lira ile otomatik katılımla sisteme dahil olanların biriktirdiği 8 milyar 194.4 milyon lira dikkate alındığında, sistemin toplam büyüklüğü 127 milyar lirayı aştı. Emeklilik Gözetim Merkezi (EGM) verilerine göre, 2019 sonu itibarıyla sistemdeki katılımcı sayısı 6 milyon 871 bin 131 oldu. Geçen yılın sonu itibarıyla BES’ten emekli olan kişi sayısı da 113 bin 302’ye ulaştı. CHP Ekonomi Masası Başkanı Faik Öztrak, yurttaşın ekonomik güçlüklerle boğuştuğunu belirterek bu yıl da gündemlerinin ekonomi olacağını vurguladı. Yurttaşın temel gündemi ekonomi Cumhuriyet Halk Partisi, 2020’de özel bir otobüsle yurttaşlara ekonomiyle ilgili çözüm önerilerini anlatacak. MAHMUT LICALI CHP bünyesindeki Ekonomi Masası, 2019’da gerçekleştirdiği il ziyaretleriyle yurttaşın ekonomik kriz nedeniyle yaşadığı sorunları belirlemesinin ardından bu yıl da Türkiye genelinde özel bir otobüsle gezerek ekonomik krize karşı çözüm önerilerini anlatacak. Ekonomi Masası Başkanı CHP Sözcüsü Faik Öztrak, “Vatandaşın gerçek gündemi ekonomi. Bizim 2020’de de ana söylemimiz ekonomi olacak” dedi. Otobüsle gidilecek Edinilen bilgiye göre, CHP Ekonomi Masası, görevlendirilecek milletvekilleri ve Parti Meclisi (PM) üyeleriyle 2020’de il ziyaretlerini gerçekleştirmeye devam edecek. Gelecek haftalarda hazırlanan özel otobüsle ilgi li ziyaret planlamaları ve görevlendirmeler yapılacak. Faik Öztrak, özel bir otobüs hazırladıklarını belirterek “Bu otobüsle gezmeye başlayacağız. Vatandaşlarımıza ekonomik sorunlar karşısındaki çözüm önerilerimizi aktaracağız” diye konuştu. Ayrıca milletvekilleriyle il gezilerine de devam edeceklerini belirten Öztrak, Ekonomi Masası’nın büyük kentlerde iktisat toplantıları düzenleyeceğini ifade etti. 2020 yılının CHP’nin ekonomiye ağırlık vereceği bir yıl olacağına işaret eden Öztrak, “Artık işler düzelmiyor. Vatandaş ekonomik güçlüklerle boğuşuyor. Üniversiteli bir genç kızın yemek kartında para kalmadığı ve iş bulamadığı için canına kıydığı bir ülkede ‘Ekonomi çok iyiye gidiyor’ denilmemesi lazım” diye konuştu. l ANKARA ÇIFTÇI BITMIŞ DURUMDA Bolu’da patates üreticisi çiftçiler, hal pazarında kilosu tı. Bu aradaki farkı kazanan kim? Çiftçi zor durumda patatesi 1 lira 30 kuruştan satılan pa ni satamıyor, emeğinin kar tatesin tezgâhlarda 3 ile 4 li şılığını alamıyor. Tarım, Kre ra arasında değişen fiyatlar di Kooperatifine borçları var, la satılmasına tepki gösterdi. bankalara var. Çiftçi malını Çiftçiler, istedikleri fiyatlar mülkünü satmak zorunda ka dan patateslerine alıcı bulama Hakkı Fidan lıyor. Bu aradaki aracının çık dıklarını ve aracıların fazla para ka ması lazım. Çiftçilik bitmiş durum zandıklarını söyledi. da. Elektrik, su, mazot fiyatları aldı başı Bolu Ziraat Odası Başkanı Hakkı Fidan, nı gitti. Yani o yüzden çiftçi şu anda çok “Patates tezgâhlarda 4 lira. Bizim burada büyük sıkıntıda. Patates ekemez duruma 1 lira 35 kuruş, 40 kuruş patatesin fiya geldiler” dedi. l DHA kKaabblloosluuzmmuu Türkiye’de 2019’da binek otomobil pazarında yüzde 20 daralma yaşanırken, “premium” olarak adlandırılan “lüks kategoride” yüzde 28’lik küçülme dikkat çekti. Premium segmentin önemli oyuncularından Volvo Car Turkey Genel Müdürü Sabri Sözen 2020 stratejilerini ve 2019 değerlendirmesini yaparken, 2020’de şarj edilebilir hibrid otomobillerin Volvo için oldukça kritik olacağını belirterek “Artık bayilerimizde soracağımız ilk soru ‘Otomobilinizi kablolu mu, kablosuz mu alırsınız’ olacak” dedi. Sözen, 2020’de XC60, S90, XC90 ve XC40 ile bu alanda iddialı olduklarını söyleyerek, toplam pazarda yüzde 1.2 payları olmasına karşılık, “kablolu” kategorisinde hedefin pazar birinciliği olduğunu kaydetti. Çevre konusunun dünyanın en önemli gündem maddesi olduğuna inanan Volvo Cars, endüstriye öncü olacak bir karar alarak 2019 yılından sonra üretilecek tüm yeni Volvo otomobillerinde mutlaka elektrikli bir motor (mild hybrid, plugin hybrid, tamamen elektrikli) olacağını duyurmuştu. Bu stratejiyi pekiştiren bir yaklaşımla; 2025 yılında global satışların yüzde 50’sinin tamamen elektrikli otomo Sabri Sözen billerden geleceğini açıklamıştı. Volvo Car Turkey Genel Müdürü Sabri Sözen, “2040 yılı itibarıyla hedefimiz; hem operasyonlarımız ve otomobillerimizle hem de tedarik zincirimizle tamamen karbon nötr olmak” diye konuştu. SUV’de liderlik Volvo Car Turkey 2019 yılında toplam 4.155 satış adedine ulaşırken, 2020’de satış adedini koruyarak özellikle SUV segmentindeki üç modelinde de büyümeyi hedefliyor. Volvo Car Turkey, yine 2020’de şu ana kadar bir yılda yapılmış en büyük premium plugin hybrid satışını kendi satışları içinde 300 adet ile gerçekleştirmeyi hedefliyor. Bu adedin 150 adedi XC40 T5 Plugin Hybrid modelinden, 100 adedi ise XC90 T8 Plugin Hybrid modelinden gelecek. XC60 ve XC90’da sunulan tüm versiyonlar en az mild hybrid olarak elektriklendirilmiş olacak. 2020 üçüncü çeyrekten son ra tüm S90, V90 Cross Country, XC60 ve XC90 versiyonlarında sadece mild hybrid ve/veya plugin hybrid sunulacak. 2020 için iyimseriz 2020 otomotiv sektörü için iyimser beklenti ve hedeflerini sunan Volvo Car Turkey Genel Müdürü Sabri Sözen, “2019’u 387 bin olarak kapatan Türkiye binek pazarı beklentimiz, yüzde 9 artışla 420 bin olacak. En çok artış beklediğimiz segment yüzde 37 ile C SUV Premium segment. Bu segmentte bu sene sattığımız 933 adet XC40’ı gelecek sene yüzde 66 artışla 1.550 bandına çıkarmayı hedefliyoruz. 2019’u XC90 modelimiz ile açık ara lider kapattığımız E SUV Premium segmentte liderliği korumayı hedefliyoruz; 1034 adetle kapattığımız 2019’daki otomobil adedimizi yüzde 16 artırarak 1200 adede çıkarmayı öngörüyoruz. 424 adetlik satışla segmentinin en çok satan otomobillerinden biri olan XC60 içinse gelecek sene yüzde 42’lik büyüme ve 600 adet otomobil satışı hedefimiz bulunuyor” diyor. Sözen, 2020’nin ilk 3 ayında Türkiye’ye gelecek olan tüm Volvo otomobillerin kaporalarının alınarak satıldığını ifade etti. Kapasite kullanılmazsa sıkıntı var demektir Türkiye otomotiv sanayii, gu yaparak “Türkiye’de süyoğun geçen bir yılı da rekli artan kurulu kapasi ha tamamladı. Otomotiv Sa te var. Kapasite 2017 yılın nayii Derneği (OSD) verile da 1 milyon 917 bin, sonra rine göre, 2019 yılında top 1 milyon 971 bin ve 2 mil lam üretim, bir önceki yı yon. Otomotiv endüstrisi la göre yüzde 6 azalarak 1 sürekli kapasite artırır. En milyon 461 bin adet olarak düstrimiz ne zaman kapa gerçekleşti. Otomobil üre site artırmaz ve yerinde du timi ise yüzde 4 azalarak, rur ise ortada çok ciddi bir 983 bin adet oldu. Türkiye problem var demektir. Du otomotiv pazarı 2019 yılını rum böyle olunca 2 milyon bir önceki yıla göre yüzde adet kapasiteye sahipken 23 daralarak yaklaşık 492 2019 yılını kapattığımız 1 bin adet seviyesinde kapa milyon 461 bin adet üre tırken, otomobil pazarı ise timle kapasite kullanımın yüzde 20 oranında da ciddi bir problem daralarak 387 bin var demektir” dedi. adet seviyesinde 2020 yılında pa tamamladı. Bu dö zarın daha iyi ola nemde toplam oto cağını söyleyen Ye motiv ihracatı 31.2 nigün, “OSD olarak milyar dolar ola 2020 yılının sonun rak gerçekleşirken, da yüzde 18 artışla otomobil ihracatı ise 11.9 milyar do Haydar Yenigün 580 bin adetlik bir pazar öngörüyoruz. lara ulaştı. Üretimin ise yüzde ‘Zor bir yıl oldu’ 1 artışla 1 milyon 475 bin adet olarak gerçekleşeceği Ticari araç grubu üretiminde de 2019 yılında yüzde 9 oranında azalma yaşandı. Bu dönemde hafif ti ni tahmin ediyoruz. Bizim 1 milyona, 1.5 milyona ve 2 milyona gitme hedefimiz var” diye konuştu. Yenigün cari araç üretimi yüzde 8 oranında azalırken, ağır ticari araç üretiminde de yüzde 18’lik azalma yaşan satışların artması için teşviklerin tüm yıla yayılmasını gerektiğini söyleyerek “2018 yılının kasım ayında dı. Ticari araç pazarı ise 2018 ile karşılaştırıldığında yüzde 33 oranında daraldı. Aynı dönemde hafif ÖTVKDV indirimi başladı. Beklentinin de ötesinde bir indirimdi. Bütün planları kademeli artışa göre yaptık ticari araç pazarı yüzde 32, ağır ticari araç pazarı ise yüzde 38 oranında daralmayla yılı tamamladı. ancak haziran ayında birden bitti. Ertesi gün bir tane araç satılmadı. Şu anda önümüze baktığımızda gör OSD Yönetim Kurulu Başkanı Haydar Yenigün 2019 yılı değerlendirmesinde zor bir yılı gerine bı düğümüz tek şey mart ayına kadar sürecek olan faiz indirimi. Bunun dışında sektör olarak bir şey gö raktıklarını vurgulayarak “2019, bütün önlemlere ve ciddi teşviklere rağmen düşük bir pazarla karşı karşı remiyoruz. Hurdanın devam etmesini talep ettik, kabul edilmedi. ÖTV indiriminin kademeli olarak dü ya kaldığımız zor bir yıl oldu. Yaklaşık 492 binle kapanan bir pazarla kapattık bu seneyi. Bu, son 16 yı şürülerek devam etmesi de kabul edilmedi. Dolayısıyla biz planımızı buna göre yaptık. Bizim en lın en düşük rakamı” dedi. Yenigün kapasite kullanımının önemine vur az 6 aylık öngörüler yapmamız gerekiyor” dedi. Yeni i10’un üretimi başladı Hyundai Motor Company’nin denizaşırı ülkelerdeki ilk üretim merkezi olan Hyundai Assan İzmit Fabrikası, A segmentinin lider modeli olan Yeni i10’u bantlardan indirmeye başladı. Markanın Avrupa’daki en çok satan i serisi modellerden birisi olan i10, Türkiye’de de A segmentinde liderliği uzun yıllardır elinden bırakmıyor. Avrupa’da tasarlanan, geliştirilen ve İzmit’te üretilerek 45’tan fazla ihraç edilen Yeni i10, bölge pazarının ihtiyaçları için üretilmiş kompakt bir şehir otomobili olarak dikkat çekiyor. XCeed Türkiye’de KIA, C segmentte otomobil severlere yeni bir alternatif getiriyor. KIA, geleneksel SUV modellerine yeni bir soluk getiren, daha kompakt ve sportif çizgilere sahip Yeni XCeed modelini Türkiye pazarına sundu. Daha kompakt gövdesiyle geniş bir kabin ve bagaj alanı sunan Yeni XCeed, gelişmiş araç içi özellikleriyle sınıfının en ileri teknolojilerini kullanıma sunuyor. XCeed, Türkiye’de ilk etapta 1.6 litre dizel motor ve 7 ileri çift kavramalı otomatik şanzıman seçeneğiyle satışa sunuldu.