Catalog

14 18 HAZİRAN 2019 SALI kültür EDİTÖR: ÖZNUR OĞRAŞ ÇOLAK TASARIM: İLKNUR FİLİZ Devlet Tiyatroları önce Anton Çehov’un oyununu istedi, sonra erteledi ‘Martı’ sessizce kaldırıldı Devlet Tiyatroları, gazetemiz yazarı ve tiyatro yönetmeni Ayşe Emel Mesci’den sahnelemesini istediği “Martı” oyununu önce ertele di, sonra hiçbir açıklama yapmadan “sessizce” kaldırdı. Ayşe Emel Mesci, sürecin gerçek nedenleri konusunda bilgi sahibi ol madığını söyledi. Yıllardır gazetemizin AYÇA HAN kültür sayfasında “Çağrışımlar” isimli köşeyi yazan tiyatro yönetme ni Ayşe Emel Mesci, geçen yıl Dev let Tiyatroları’ndan Çehov’un “Mar tı” oyununu sahnelemesi için teklif aldı. Ataol Behramoğlu’nun çevirisiy le sahnelenecek “Martı” için uzun sü re çalışan Mesci’nin oyunu, önce er telenmeye başlandı, sonra hiçbir ge rekçe gösterilmeden kaldırıldı. Öde nekli tiyatroların, özellikle Devlet Tiyatroları’nın Türkiye’de tiyatro sa natının yerleşmesi, gelişmesi açısın dan çok önemli bir işlevi yerine ge tirdiklerine ve bunu sürdürmeleri ge cisi varken kaldırıldı. “Böyle bir tab rektiğine inandığını belirten Mesci, loya karşın, 2015’te emekli olduk “Devlet Tiyatroları bir Cumhuriyet tan sonra çeşitli bölgeler kazanımıdır, tiyatro sanatının yurt geneline yayılmasının önemini kavramış, son derece çağdaş Son Buluşma 24 Haziran den teklifler verilmesine karşın Devlet Tiyatroları’nda bir yaklaşımın somut yansı nedense ça masıdır ve mutlaka korun Şimdi son bir oyun kaldı: “Kuvayı lıştırılma malıdır” dedi. ‘Tekliflere karşın çalıştırılmadım’ Milliye Destanı” Bilkent Uluslararası Tiyatro Festivali’nin açılış oyunu olarak, 24 Haziran’da son kez seyirciyle buluşacak. Bu arada değerli tiyatro insanı, yönetmen, dım” diyen Mesci, geçen yılki yönetim deği Ayşe Emel Mesci, oyuncu Jason Hale’e de projeye şikliğinin ar 1999’dan bu yana Devlet Tiyatroları’nın çeşitli sahnelerinde 17 oyun sah baştan sona verdiği destek için çok teşekkür ediyorum. dından Anton Çehov’un “Martı” oyununu Ata neye koydu, hem Ankara’da hem ol Behramoğlu’nun de İstanbul’da çalıştı. Oyunları bir çevirisiyle sahneleme çok ödül kazandı ve hepsi birkaç se si için teklif aldı. Ankara’ya gidip zon oynadı. Ankara’da sahneledi oyuncuları seçen Mesci, bütün ya ği “Kerbela” oyunu ise 6 sezon kapa zını oyun için çalışarak geçirdi, ta lı gişe oynadıktan sonra hâlâ seyir sarım için dekoratörle anlaştı, oyu Tevkifhanesi’nde baş lamış, 1940’ta Çankı rı Cezaevi’nde devam etmiş, 1941’de Bursa Cezaevi’nde tamamla mış. Mesci bu yıl, Bil kent Üniversitesi Tiyat ro Bölümü başkanı Ja son Hale mezuniyet oyununu hazırlamasını teklif edince, yine “Ku vayı Milliye Destanı”nı önermiş, nedenini ise şöyle anlatıyor: “Önce likle Milli Mücadele’nin başlangıç noktası ola rak kabul edilebile cek 19 Mayıs 1919’un 100. yılında bu desta nı sahnelemenin ayrı bir anlamı vardı. İkinci si, Nâzım’ın şiirinde sö Ayşe Emel Mesci, Okay Temiz ve yönetmen Jason Hale... zün dışında beden dili, dans, müzik, koreografi gibi farklı sahne nun dramaturji çalışmasını tamam sel ifade araçlarına da ladı, 8 Ağustos’ta Ankara’dan gön yer vermeye olanak tanıyan açık alan derilen distribüsyon listesini imza lar bulunduğunu düşünüyorum. Üçün layıp gönderdi. Ayşe Emel Mesci, 15 cüsü de beden dilini geliştirmek için Ağustos’ta provaya girmeyi bekler yaptığım Meyerhold tekniğine daya ken başlayan süreci şöyle anlatıyor: lı çalışmalar aynı zamanda ansambl ve “Sonra çözemediğim nedenlerle bir toplu enerji yaratılmasına da hizmet et erteleme süreci başladı. Önce oyun tiği için, son sınıf öğrencilerine böy ikinci tura kaldı, sonra üçüncü tur le bir çalışmanın faydası olacağını dü dendi, sonra oyuncular başka oyun şündüm. Ali Berktay’ın oyunlaştırdığı lara dağıtıldı, en sonunda “sessizce” ve Bilkent için Destan’dan yeni bölüm kaldırıldı. Bu sürecin gerçek nedenle ler de eklediği metin, Meyerhold tek ri konusunda ne yazık ki bir bilgi sa niklerinin uygulanmasına olanak sağ hibi değilim.” ladığı gibi, sahnede kolektif bir bütün Nâzım’ın Destan’ı son kez sahnede lük, bir ansambl yaratılmasına da yardımcı olan bir malzeme sunuyor. Gerçekten de sürecin sonuna vardığımız Ayşe Emel Mesci, şu sıralarda ise us da, hele 19 Mayıs 2019’da (öğrencile ta şair Nâzım Hikmet’in “Kuvayı Mil rin teklifiyle) saat 19.19’da oynadığı liye Destanı”nı sahneliyor. Nâzım Hik mız son oyunda ortaya çıkan sonuç, bu met Kurtuluş Savaşı’nı konu alan ya beklentileri fazlasıyla karşıladı diye dü pıtını yazmaya, 1939’da İstanbul şünüyorum.” Adile Naşit 89 yaşında... Beylikdüzü Belediyesi, Adile Naşit’in adının yaşatıldığı Adile Naşit Çocuk Kütüphanesi’nde, Naşit’in 89. doğum gününü kutladı. Adile Naşit karikatürü ve Adile Naşit’in çocuklara “Kuzucuklarım” hitabından esinlenerek hazırlanan “kuzu” maskesini boyayan çocuklar, usta oyuncu için pasta kesti. l Kültür Servisi İlhan Koman’a özel Doodle Google Türkiye’nin ünlü heykeltıraşı İlhan Koman’ı, 98’inci yaş gününde unutmadı. Koman, 1986 yılında Stockholm’de yaşama veda etti. İsveç’in başkenti Stokholm’de yer alan “Leonardo’ya Selam” heykeli İlhan Koman’ın en bilinen eserleri arasında bulunuyor. Türkiye’de bulunan eserleri arasında en bilineni ise “Akdeniz Heykeli”dir. İlhan Koman, 1921 yılında Edirne’de doğdu. 1941’de İstanbul Güzel Sanatlar Akademisi Resim Bölümü’nde sanat eğitimine başladı. 1 yıl sonra hocalarının da önerisiyle heykel bölümüne geçti. Heykel üreten ilk Alman sanatçılardan olan Rudolf Belling’in öğrencisi olarak 1945’te eğitimini tamamladı. MEB’in açtığı sınavı kazandı ve Neşet Günal, Refik Eren ve Sadi Öziş’le birlikte devlet bursu ile Paris’e gitti. Sanatçı ilk sergisini 1948’de Paris’te açtı. l Kültür Servisi Madrid’den ‘Gulyabani’ye ödül Gürcan Keltek’in “Gulyabani” adlı filmi İspanya’nın Madrid kentinde düzenlenen Filmadrid Uluslararası Film Festivali’nden Genç Jüri Ödülü’nü aldı. 615 Haziran tarihleri arasında 5. kez düzenlenen festivalde En İyi Film ödülünü “Seven Years In May” (y: Affonso Uchao) adlı Brezilya filmi alırken Çin yapımı “My Dear Friend” ve ABD yapımı “Black Bus Stop” Özel mansiyon aldılar. l Kültür Servisi Sönmez’e Seattle’dan ödül Bu yıl 45.incisi düzenlenen Seattle Uluslararası Film Festivali’nde Damla Sönmez “Sibel” filmindeki performansıyla En İyi Kadın Oyuncu ödülünü aldı. ABD’de düzenlenen festivalde Bora Kim’in yönettiği “House Of Hummingbird / Sinekkuşu” Jüri Büyük Ödülü’nü kazandı. Festivalde “Tel Aviv On Fire / Tel Aviv Alev Alev” (y: Sameh Zoabi) İzleyici Ödülü’nü alırken, “Sons of Denmark” adlı filmin yönetmeni Ulaa Salim En İyi Yönetmen ödülünü aldı. En İyi Erkek Oyuncu ödülünü “All About Me” filmindeki performansıyla Alman aktör Julius Weckauf aldı. l Kültür Servisi Atina Epidaurus Festivali 30 Mayıs’ta başladı. 10 Ağustos’ta bitiyor. Uzun ve zengin bir program. Uluslararası yapımlar, Antik ve çağdaş Yunan tiyatrosu, müzik, dans, eğitim programları belli başlı bölümler. La Fura Dels Baus, Robert Wilson, Anne Teresa de Keersmaeker, Romeo Castelluci, Theatre du Soleil – Robert Lepage, Comedie Française – Ivo van Hove dikkatimi çeken uluslararası konuklardan birkaçı. Bu arada, Georg Dalaras da Şef Hakan Şensoy’un yönetiminde İzmir Devlet Senfoni Orkestrası ile 19 Haziran’da bir konser verecek Akropol eteklerindeki görkemli Odeon Herodos Atticus’ta. Ayrı bir büyüsü var Atina’nın orta yerindeki bu tiyatronun. Bir zamanlar Rumeli Hisarı Sahnesi de böylesine büyüleyiciydi. Ama, AKP iktidarı Rumeli Hisarı’nın sanat damarını kesiverdi 2015 yılında. Dünya sahnelerinde La Fura dels Baus La Fura dels Baus’u hem İstanbul Tiyatro Festivali’nden hem de kuruluşunun 40. yılında Haliç Camialtı Tersanesi’nden “İstanbul İstanbul” ile denizden ve gökyüzünden İKSV’ye yolladığı o güzelim selamdan tanıyoruz. Uzun sanat yolculuğunda dünyanın iddialı sokak tiyatrolarından biri olarak dikkat çeken La Fura, son yıllarda artık operaya ağırlık veriyor. Bu alanda adından sıkça söz ettiriyor. Arena di Verona’dan Salzburg Festivali’ne, Ruhr Trienali’ne, Paris, St. Petersburg, Münih... her gittiği yerden ses getiriyor. Kimi zaman ayakta alkışlanıyor, kimi zaman sorgulanıyor ama, hep o kabına sığmaz yorum tarzıyla “ben bu Atina Epidaurus Festivali radayım” diyor. Zaten, La Fura dels Baus bu özelliğinden dolayı, “nevi şahsına münhasır” bir topluluk olarak anılmakta. Gerçekten de, “La fura dili” kendine özgü yaratıcı bir dil. Geçtiğimiz hafta Atina’da, Odeon Herodos Atticus’ta, “Norma”yı izlerken aynı şeyi bir kez daha düşündüm. Keşke bizde de Devlet Operası ile La Fura birlikte hayata geçirecekleri bir yapıma imza atsalar diye aklımdan geçirdim. Bu arada küçük bir hatırlama: “Norma”nın Yunan Devlet Operası’ndaki ilk temsilinde, ağustos 1960’ta Epidaurus’da baş rolde Maria Callas çıkmış sahneye. Leyla Gencer de 1965’te Milano’da La Scala’da ve Arena di Verona’da Norma’ya hayat vermiş. Carlus Padrissa’nın gözünden “Norma” Carlus Padrissa ve Alex Olle La Fura dels Baus’un temel direği iki sanat yönetmeni ve yorumcu. Kimi zaman birlikte, kimi zaman ayrı çalışıyorlar. Atina Epidaurus Festivali’nde yer alan Yunan Devlet Operası yapımı “Norma” Carlus Padrissa yorumu. Feli ce Romani’nin şiirsel dizeleri ve Vincenzo Bellini’nin bestelerine sahnede hayat veren isimler; Carmen Giannattasio (Norma), Marjorie Owens (Adalgisa), Arnold Rutkowski (Pollio ne), Raymond Aceto (Oroveso), Yannis Kalyvas (Flavio). Diğer solo partisyonlar ve zengin koro Yunan Devlet Operası sanatçıları tarafından seslendiriliyor. Devlet Operası Orkestrası’nı yöneten Georgios Balatsinos. Sahne tasarımı (Carlus Padrissa), ışık ve kostüm tasarımı, video projeksiyonu, hareket düzeni La Fura dels Baus imzasını taşıyor. Dün, bugün ve yarın arasında kurulan köprü Carlus Padrissa, 21. yüzyılın yaşam biçiminin getirdiği iklim değişikliği kabusuna duyarlı bir sanatçı. Doğanın insan eliyle hırpalanması, çevre kirliliği, plastik atıklar onun gündemini oluşturuyor. O nedenle, “Norma”yı MÖ 50 yılından alarak, 2050 yılına; Doğu Akdeniz’de yaşanan bu kabusu biraz daha hafif atlatan ama yine de plastiklerden oluşan bir adaya taşımış. Burası, Padrissa’nın yorumunda Druid’lerin köyüdür, kutsal rahibelerin tapına ğı değil. Ve bu adada yaşayanlar içecek sularını, ekecek tohumlarını yaşlı bir ağacın köklerinden yapay yollarla elde etmektedirler. Pırıl pırıl parlayan bu tohumlar belki de ileriye dönük olarak bir kurtuluş ışığıdır. Ne var ki, çevre kirliliği bu adada yaşayan Druid kadınlarını kısırlaştırmıştır. Sadece Norma’nın iki oğlu vardır. Çocukların babası ise bu adayı ele geçirmek için çıkar hesapları yapan büyük bir Avrupa şirketinin temsilcidir. Carlus Padrissa, dün, bugün ve yarın arasında kurduğu köprüde Nietzsche’nin “Müziğin Özünden Tragedyanın Doğuşu” adlı eserinden esinlendiğini belirtiyor. “Plastikten yetişen bir ağaç, bir tapınak, bir taş, yapay bitkiler, hava, ateş, toprak, savaşlar, aldatma, cesaret, açıklanamayan heyecanlar, coşkun duygular ile müziğin buluşması.” Odeon Herodes Atticus’un taş sütunlarına yansıyan akışkan gölgeler, köşeli ve hareketli yapay ve dikey konstrüksiyonlar, tohumların saçtığı ışığı plastik giysilerinden yansıtan güçlü bir koro, dolup boşalan su tankları... Her şey 2050’lerde yaşanacakları işaret ediyor sanki... Ve bu farklı yorumla “Norma”yı yine de romantik iniş çıkışlarıyla, kucakladığı değerlerle keyifle izliyorsunuz. Çünkü biliyorsunuz ki, Ay Tanrısından barış dileyen “Casta diva” hep orada... TELEVİZYON Hazırlayan: ÖZNUR OĞRAŞ ÇOLAK ‘BANA SÖZ VER’ “Bana Söz Ver” ile Simge Fıstıkoğlu; merak ettik lerinizi, bilmediklerinizi ko nuklarıyla birlikte değerlen diriyor. “Bana Söz Ver” bu gün saat 19.05’te NTV’de gösterilecek. Siyasetten sa nata, spordan sağlığa, eği timden modaya her alanda farklı konularla gündeme başka bir açıdan bakıyor. Programda bugün, çocuk kaçırma olayları ve çocuk istismarı konu ları üzerine Prof. Dr. Sevil Atasoy konuk olacak. NTV 19.05 YAYIN AKIŞI 07.15 İsmail Küçükkaya ile Çalar Saat 10.00 Çağla ile Yeni Bir Gün 12.15 Şevkat Yerimdar 16.00 Zuhal Topal’la Sofrada 19.00 Fatih Portakal ile FOX Ana Haber 20.00 Yaparsın Aşkım 00.00 İlk Buluşma 01.15 Dizi: Yasak Elma 07.30 Günaydın Türkiye 10.00 Televizyon Gazetesi 12:00 İşte Türkçemiz 12.30 Gün Ortası 15:00 Bilim ve Toplum 16.00 Nasıl Yani 17:30: İşinde Gücünde 18.30 Ana Haber 20:00 Fikir Meydanı 23.00 Gece Görüşü 10.25 Yenileme Savaşçıları 11.10 Yiyeceğin Serüveni 12.35 Bakalım İşe Yarayacak Mı ? 13.40 Kaz Otaran 16.15 Hayvanların Dövüş Kulübü 17.00 Bir Gün 17.30 Afrika’nın Gizli Dünyaları 18.20 Yenileme Savaşçıları 19.05 Yeni Köylü 20.00 Dünyanın En Büyük Nehirleri 22.20 Başka Bir Öykü Fartun 23.45 Yeni Köylü 00.40 Afrika’nın Gizli Dünyaları 01.30 Su Savaşları 09.00 Haber Merkezi 09.25 NTV Ekonomi Geri Sayım 10.00 Haber Merkezi 11.35 Tekno Hayat 12.00 Haber Merkezi 12.20 Spor 12.30 Ekonomi Notları 13.00 Öğle Bülteni 14.20 Spor 14.30 NTV Ekonomi Finans Kafe 15.25 NTV’ye Sorun Çalışma Hayatı 16.00 Günün İçinden 16.35 Dünyanın Haberi 16.55 Paranın Nabzı 17.35 Gece Gündüz 18.00 Günün İçinden 19.00 Akşam Haberleri 19.05 Bana Söz Ver 20.00 Ana Haber 21.00 Yakın Plan 23.00 Gece Bülteni 07.00 Can Ataklı İle Gün Başlıyor 10.00 Haber 10 11.00 Kulis 12.00 Kulis 13.00 Haber 13 14.00 Haber 14 15.00 Haber 15 16.00 Tele Ekonomi 17.00 Sağlık Masası 18.00 Ana Haber Bülteni 19.00 Ana Haber Bülteni 20.00 18 Dakika 20.30 Dik Açı 21.00 Ekokratik 22.00 Ekokratik 23.00 Gün Bitiyor 00.30 18 Dakika 01.00 Dik Açı 11.00 Opera Dünyası 11.30 Eskici 12.00 Tarihin Ruhu 12.30 Bizim Resmimiz 13.00 Hayat Sanat 14.30 Sinema + 15.00 Koleksiyoner 15.30 Resim Sevinci: Bob Ross 16.30 Aramızda Müzik Var 17.20 Kısa Bir Ara 17.30 Sinema Dünyası 18.00 Hayat Sanat 18.50 Müzelerin Yıldızları 19.00 Bir Resim Bir Hikâye 19.30 Tarihin Ruhu 20:00 Belgesel: Gizli Şehirler: Barselona (Secret Cities: Barcelona) 21:00 Sarayın Lezzetleri 21.30 Yabancı Sinema: Şüphe ( Beoning ) 00.45 Dünya Müzik Gelenekleri 01.00 Hayat Sanat 09.00 Parametre 10.00 10’dan Sonrası 13.00 Bugün 15.00 Günlük 17.45 Spor Vizyon 18.00 CNN TURK Gazete 19.00 Ana Haber 21.00 Türkiye’nin Gündemi 23.00 Günün Sonu 01.00 Gece Haberleri 08.00 Gelin Evi All Star 10.00 Kendine İyi Bak 12.00 Turgay Başyayla İle Lezzet Yolculuğu 12.45 Kuaförüm Sensin 15.30 Yeni Gelin 18.45 Show Ana Haber 20.00 Moskova’nın Şifresi: Temel 22.15 Kutsal Damacana 10.50 Çılgın Tamirciler 11.45 Korkusuz Balıkçılar 12.40 Uçak Kazası Raporu 13.35 Zihin Oyunları 14.25 Stephen Hawking ile Deha 15.20 Ahmak Bilimi 15.42 Ahmak Bilimi 16.10 Çılgın Tamirciler 17.05 Zihin Oyunları 18.00 Stephen Hawking ile Deha 19.00 Ahmak Bilimi 19.22 Ahmak Bilimi 20.00 Yüzyılın Petrol Sızıntısı 21.00 Morgan Freeman ile İnancın Hikâyesi 22.00 Explorer 23.00 Göklerin Kahramanları 23.50 Morgan Freeman ile İnancın Hikâyesi 11.25 Uyumsuzlar Garajı 12.15 Alaska: Son Sınır 13.05 Nasıl Yapılmış? 13.55 Bering Boğazı’nda Altın 14.45 Klasik Vegas Arabaları 15.35 Kindig Garajı 16.30 Alaska: Son Sınır 17.25 Hurda Avcıları 18.15 Nasıl Yapılmış? 19.10 Klasik Vegas Arabaları 20.05 Bering Boğazı’nda Altın 21.00 Bilinmeyene Yolculuk 21.55 Mumyaların Sırrı 22.50 İşte Sürat İşte Ses 23.45 Kindig Garajı cumtv@cumhuriyet.com.tr