Catalog

EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr TASARIM: BAHADIR AKTAŞ DOLAR avro sterlin FAİZ BORSA 7 MART 2019 PERŞEMBE ALTIN CUMHURİYET ALTIN 24 AYAR 11 5.4180 3.4 kuruş 6.1280 2.6 kuruş 7.1310 5 kuruş 18.60 0.01 puan 103.453 278 puan 1500.74 9.68 lira 224.47 1.47 lira Riskler devam ediyorTCMB faizi değiştirmese de, ABD ile ilişkilerdeki sorunlar TL’ye değer kaybettirdi ‘Fiyat istikrarına yönelik riskler devam ediyor’ di yen Merkez Bankası, politika faizini yüzde 24’te sa bit tuttu. Karar sonrası dolar/TL 5.44’ü aştı. Merkez Bankası (TCMB), beklentilere paralel bir şekilde politika faizini an artıran TCMB, enflasyonda ikna edici bir düşüş görülene kadar sıkı para politikası du değiştirmeyerek yüzde 24’te sa ruşunu koruyacağını daha önce bit tuttu. “İthal girdi maliyetle ifade etmişti. ri ve iç talep gelişmelerine bağlı olarak enflasyon göstergele Çelişkili politika rinde bir miktar iyileşme göz Karar metninde bir değişikli lenmektedir” ifadelerine yer ve ğe gidilmemesinin de önemli ol rilen TCMB açıklamasında “Bu duğunu vurgulayan QNB Finannunla birlikte, fiyat istikrarına sinvest Başekonomisti Burak yönelik riskler devam etmekte Kanlı, “Bu da, ‘acaba TCMB nidir. Bu çerçevede Kurul, enflas san ayında faiz indirilebileceği yon görünümünde belirgin bir iyileşme sağlanana kadar sıkı ne dair bir sinyal verebilir mi?’ şüphesini ortadan kaldırmış ol parasal duruşun korunmasına karar vermiştir” denildi. du” diye konuştu. Ekonomist Mahfi Eğilmez, Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısı sonrasında yapı Twitter hesabından paylaştığı yorumunda “Bir yandan banka lan açıklamada ayrıca, “Finan lara mevduat ve kredi faizlerisal koşullardaki sıkılığın da et ni indirmeleri için baskı yapılır kisiyle iktisadi faaliyetin yavaş ken bir yandan da MB’nin poliseyrettiği” belirtildi. TCMB’nin tika faizini yüksek tutarak ban Ocak ayı PPK metninde yer alan kalara pahalı fon sağlaması sı “Dış talep gücünü korurken” kı para politikası değil, çelişkili ifadesinin dünkü metinde “Dış talep nispeten gücünü korur para politikasıdır” dedi. Koç Üniversitesi’nden Prof. ken” olarak değiştirilmesi dikkat çekti. Geçen yıl TL’nin sert Dr. Selva Demiralp, TCMB’nin kaybettiği kredibilitesini tekrar değer kaybetmesi ve enflasyo kazanabilmesi için yüksek reel nun yükselmesiyle birlikte poli faize devam etmesi gerekliliğine tika faizini eylülde 625 baz pu işaret etti. l Ekonomi Servisi S400 kuru ateşliyor TCMB piyasaların istediği şekilde faizi sabit tutsa da, TL’deki değer kaybı dün de sürdü. TCMB kararı sonrasında 5.38’den 5.36 seviyelerine gerileyen dolar/TL, burada tutunamayarak 16 Ocak sonrasında ilk kez 5.4412 seviyesini gördü. Yine karar sonrası 6.08’den 6.07’ye gerileyen Avro/TL kuru da kısa bir süre sonra 6.1546’ya ulaştı. Piyasalarda dün yaşanan tepkinin TCMB kararı ya da metnin içeriğine dönük olmadığını söyleyen uzmanlara göre, başta S400Patriot tercihi olmak üzere ABDTürkiye ilişkileri, küresel ticaret savaşları, yavaşlayan ekonomiyi desteklemek adına atılan ve atılabilecek genişlemeci adımlar zaman zaman piyasalar üzerinde baskı unsuru yaratıyor. Bir bankanın döviz masası işlemcisi, “TL’deki yükselişi TCMB kararının içeriğine bir tepki olarak görmüyoruz. Ancak son dönemde TL’nin negatif ayrışma trendinde içerisinde olduğunu görüyoruz. Seçim öncesi ABD Türkiye ilişkilerinin tartışıldığı ve ‘yeni Brunson S400 mü olacak’ sorununun tartışıldığı bir dönemde TL için iyimser olmak zor. TCMB’nin faiz kararının yine de TL’deki yeni satış baskılarını hafifletecek en önemli etken olarak görüyoruz” ifadelerini kullandı. OECD: Türkiye’nin büyüme görünümü zayıf kalmaya devam edecek Türkiye yüzde 1.8 küçülecek Japonlar batık kredilere talip Türk bankalarında yüzde 4’ün üzerine çıkan ve daha da artması beklenen takipteki kredi rasyosu ile son yılların en yükseğinde olan yakın izlemedeki krediler yabancı fonların ilgisini çekerken, kaynaklar Japon Orix ve Amerikalı Bain Capital’in Türk bankalarındaki sorunlu kredilerden almak için danışmanlarla görüşmeler yürüttüğünü söyledi. Reuters’taki habere göre yabancı fonlar artması beklenen NPL satışları ve özellikle de yakın izlemede olan teminatlı büyük kurumsal kredilerin (inşaat, gemi gibi) satışı ile ilgileniyor. Benzine yine zam geliyor Benzinin litre fiyatına 15 kuruş zam geliyor. Artışın, pazartesiyi salıya bağlayan gece pompa fiyatlarına yansıtılması bekleniyor. İstanbul’da benzinin litresi zamdan sonra 6.55 6.60 TL arasına çıkacak. Türkiye’de, akaryakıt fiyatları belirlenirken, Brent petrol ve uluslararası piyasalarda ürün fiyatlarındaki değişim (motorin ve benzin) ve dolar kuru hareketleri göz önünde bulunduruluyor. Benzinin ton fiyatı, uluslararası piyasalarda 572 dolardan 592 dolara çıktı. Futbol paketine soruşturma Rekabet Kurulu’nca, Digiturk markasının çatı şirketi Krea İçerik Hizmetleri ve Prodüksiyon AŞ ile Digiturk bayisi 48 teşebbüs hakkında soruşturma açılmasına karar verildi. Rekabet Kurumu, Digiturk Türkiye Süper Ligi ve 1. Ligi müsabakalarını içeren ticari paketlerine ilişkin fiyatlama davranışları ve bayilik sistemiyle, fiyatlama ve pazar paylaşımı davranışlarıyla ön araştırmayı karara bağlandı. Özellikle Avro bölgesinde (ve İngiltere dahil) birçok ekonomi için tahmini IMF rakamlarının altında bulunan OECD, bu yıla ilişkin büyüme görünümünü yüzde 1.8’den yüzde 1’e indirdi. Büyüme beklentilerinin düşüşünde Avrupa öncülük etti. 2019 için ABD beklentisi hafif düşerken Almanya beklentisi yüzde 1.6’dan yüzde 0.7’ye geriledi. OECD’ye göre Türkiye’de ekonomide gü ven sorunu ve şirketlerin yüksek borçla rının yarattığı sıkıntı devam ediyor. Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü rıca, ekonomide güven sorunu ve şirketlerin yüksek (OECD), Türkiye için 2019 borçlarının yarattığı sıkın yılında öngördüğü küçül tının devam ettiği belirtil me oranını yüzde 0.4’ten di. Örgüt, Türkiye ekonomi yüzde 1.8’e yükseltti. Ku sinin 2018’de yüzde 2.9 bü rum, Mayıs 2018’de yayım yümesini bekliyor. OECD ladığı raporda Türkiye için Türkiye’nin, 2020 büyüme 2019’da yüzde 5 büyüme beklentisini yüzde 2.7’den öngörmüş, eylül ve kasım yüzde 3.2’e yükseltti. raporlarında bu oranı aşağı yönlü revize etmişti. OECD, Türkiye’nin büyüme görünümünün zayıf kal Bozulma var Örgüt, 2019 yılı küresel büyüme tahminini yüzde maya devam ettiğini vurgu 3.5’ten yüzde 3.3’e indirlarken, iç talebin 2018 or di. Raporda küresel eko talarından bu yana finans nominin ticaret gerginlipiyasasındaki baskı ve sı ği ve siyasi belirsizlikten kı makro ekonomik politi beklenenden daha fazla kaların ardından keskin bir etkilediği ve özellikle Av şekilde düştüğü yorumu rupa için beklentileri boznu yaptı. OECD Ekonomik duğu ifade edildi. Görünüm Raporu’nda, ay l Ekonomi Servisi Gıda için günlük 65 lira Dört kişilik bir ailenin sağlıklı beslenmesi için aylık yapması gereken harcama tutarı (açlık sınırı) 1965 TL’ye çıktı. Bu harcama sadece gıda harcaması için yapılması gereken minimum tutarı ifade ediyor. 2003 Şubat’ta 4 kişilik bir aile günlük minimum 14.65 TL’ye sağlıklı beslenebilirken bugün ancak 65.51 TL’ye sağlıklı beslenebilmekte. Birleşik Metal İş Sendikası Sınıf Araştırmaları Merkezi’nin (BİSAM) hesaplamasına göre, yetişkin bir kadının sağlıklı beslenmesi için yapması gereken harcama tutarı 17.06, yetişkin bir erkeğin 17.59, 1018 yaş arası bir çocuğun 18.35, 46 yaş arası bir çocuğun ise 12.52 TL. Bu verilere göre yoksulluk sınırı da 6 bin 798 TL’ye yükseldi. Günlük harcamalarda Şubat 2019’da en yüksek maliyet grubunu 16.03 TL ile peynir, çökelek vb. ürünler oluştururdu. l Ekonomi Serveisi 318 firma iflastan kurtuldu Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, 318 firmanın konkordatodan çıktığını belirterek 5.4 milyar liralık kredinin konkordatodan kurtulduğunu duyurdu. “Adım Adım Ekonomi Kocaeli” programında konuşan Albayrak’ın açıklamalarından satırbaşları şöyle: n Şirketlerin iflastan kaçınmak ve borçlarından kurtulmak için girdiği konkordato süreci bankaların yapılandırma faaliyetiyle birlikte konkordatoda da dengelenme başladı. n 7 bankayla konkordatolu firmaların mali durumunu analiz ettik. Alacaklı bankalarla kredi yapılandırma sürecine hız kazandırıldı. Mart nisan ayı gibi toplam 10 milyar liralık bir paket konkordatodan çıkmış olacak. n Konkordato müracaatları ocakşubat ayında yüzde 50’den fazla azalma gösterdi. n Sadece KOBİ’lerimiz için 20 milyar liralık hazine destekli paketin ardından 2. paketi devreye aldık. Ciro ve faaliyet alanına göre 1.5 milyon TL olan azami limiti de 5 milyon TL’ye çıkarıyoruz. l Ekonomi Servisi Berat Albayrak ‘Doğalgaz sayacı soygun aracı değil’ Ankara Batıkent’te yaşayan yurttaşlar Başkentgaz AŞ’nin doğal gaz sayaçlarını değiştirilme dayatmasını protesto etti. Batıkent İlkyerleşim Mahalle Muhtarlığı ve Mahalle Meclisi, kartlıön ödemeli doğal gaz sayaçlarının onayları alınmadan mekanik sayaçlarla değiştirilmesine ve 537 TL güvence bedeli istenmesine karşı basın açıklaması yaptı. Özelleştirmeden önce mekanik doğal gaz sayaçlarını 300 dolar karşılığında kartlı sayaçlarla değiştiren Başkent Doğalgaz Dağıtım AŞ., son olarak ise kartlı sayaçların mekanik sayaçlarla yeniden değiştirilmesine karar vermişti. l ANKARA Bu sırada Filistin’de “Barış süreci” gündemden çıkmış durumda. Halbuki Gazze ve Batı Yakası’ndan gerginlik giderek artıyor. Kimin umurunda? Arap devletleri Filistinİsrail çelişkisini, tarih boyunca, bir taraftan Filistin halkına (Emir Faisal ibn Husseyin Versaille Konferansı’nda İngiliz Siyonist Federasyonu’yla işbirliği yaparak Balfour Anlaşması’nı kabul ettiğinden bu yana) ihanet ederek, işlerine gelmediği noktada (Oslo sürecinde olduğu gibi) çözüm olasılıklarını sabote ederek, diğer taraftan Filistin davasına sahip çıkma bahanesiyle kendi ülkelerinde halkın rızasını satın alarak kullandılar. Şimdi, İran’ın yükselmesiyle birlikte paniğe kapılarak İsrail’e yakınlaşmaya, böylece ABD ile ilişkilerini iyileştirmeye çalışıyorlar. Arap ülkeleri, zaten yalnızca bir araç olarak gördükleri Filistin sorununu rafa kaldırmış görünüyorlar. Gazze ve Batı Yakası’ndaki cehennem hayatı umurlarında değil. “Kimin umurunda” sorusuna olumsuz cevap vermek için başka nedenler de var. Batı’da sağ popülizmin yükselmesi, yabancı düşmanlığının yanı sıra kadim Yahudi düşmanlığını da körükledikçe, Siyonizm üzerine konuşmak, hatta İsrail yönetiminin günlük politikalarını eleştirmek, buradan hareketle Filistin sorununu konuşmak, yerli yersiz Yahudi düşmanı damgası yemeye yol açabiliyor. Barış sürecini canlandırmak artık iyice zorlaştı. İsrail iç politikasında, gündemde genel seçimler var. Başbakan Netanyahu yasal soruşturma altındaydı. Geçen hafta başsavcı dava açmaya karar verdi. Netanyahu ve başkanı olduğu Likud gittikçe daha sağ, adeta faşizan derecede ırkçı, Arap düşmanı Yahudi gruplarla ittifak yaparak ayakta kalmaya çalışıyor. Burada da barış süreci gündemde değil. Ancak basınç artmaya devam ediyor... Diğer taraftan, bu “kimsenin umurunda olmama” durumu, İsrail’de kimi aklı başında entelektüelleri kaygılandırıyor. Örneğin, İsrail gazetesi Haaretz (sosyal demokrat), Muhammed Shehada’nın (EuroMed Monitor for Human Rights Gazze şeridi görevlisi) “Arap rejimleri için Filistin eski haber. Şimdi her şey İran’la ilgili” başlıklı, Arap devletlerinin politikalarını teşhir eden kapsamlı analizine yer veriyor. Kudüs’teki İbrani Üniversitesi’nden Prof. Elie Podeh, Jarusalem Post (muhafazakâr) gazetesindeki yorumunda “Filistin sorununu anımsayan var mı” diye soruyordu. Sorunun gündemden çıkmış olması Prof. Podeh’i iki açıdan kaygılandırıyor. Birincisi, şu anda “Filistin bölgeleri sakin”, “Filistin idaresi İsrail güvenlik güçleriyle işbirliği yapıyor”. Ancak Mahmud Abbas çok yaşlandı ve sağlığı giderek bozuluyor. Bölgede gerginlikler artarken, Abbas’ın yerine kimin, hangi siyasi eğilimi temsil ederek geçeceği belli değil. İkincisi, Ürdün Nehri’yle Akdeniz arasındaki, Gazze şeridini, Batı Yakası’nı ve İsrail’i kapsayan bölgede Filistin nüfusu Yahudi nüfusa eşit düzeye gelmiş durumda. “Bu ne Yahudi kimlikli ne de demokratik sayılabilecek tek devlete doğru gidiyor”; “Filistin sorununu acilen gündeme alıp barış sürecini yeniden başlatmak gerekiyor”. Acilen gerekiyor, çünkü, bir başka Haaretz yazarına göre Batı Yakası’nda bu kez, yerleşimcilerin Filistinlileri hedef alan saldırılarından kaynaklanan bir tırmanma yaşanıyor. Filistinliler arasından da “bu saldırıları ordu, polis ve İsrail toplumu destekliyor” düşüncesi, dolayısıyla öfke giderek yaygınlaşıyor. Amos Harel de Haaretz’de, Gazze Şeridi’nde İsraillilerle Filistinliler arasındaki çatışmaların yeniden tırmanmaya başladığını aktarıyordu. Jarusalem Post’tan Anna Ahronheim’e göre “Gazze Şeridi’nde altyapı giderek daha da bozuluyor, bu durum Hamas yönetimi üzerindeki baskıyı artırıyor. Bu gelişmeler, İsrail ile yeni bir çatışmaya yol açabilir”. Yediot Ahronot, salı günü, Batı Yakası, Gazze Şeridi, Doğu Kudüs ve güvenlik gerekçesiyle tutuklu olanlar arasında gerginliklerdeki tırmanma, İsrail’i yeni bir çatışma ortamına sürükleyebilir, diyordu. Halen Ortadoğu’da dengeler iyice bozulmuş durumda. Arap ülkelerinin İran’a karşı İsrail ile bir denge arayışına, Suriye’nin geleceğine ilişkin “normalleşme” çabaları sürüyor. Yeni bir Filistinİsrail savaşı tüm arayışların arkasındaki hesapları altüst edebilir. KISA...KISA n TAV Havalimanları’nın işlettiği Zagreb ve Üsküp havalimanları kendi kategorilerinde Avrupa’nın en iyi havalimanları seçildi. ACI World tarafından yolcuların değerlendirmelerine göre verilen ödüller, eylül ayında Bali’de düzenlenecek törenle sahiplerini bulacak. n Toyota, Japonya Uzay Araştırma Ajansı (JAXA) ile Ay’a gönderilmek üzere bir araç üretimi konusunda işbirliği yaptı. C MY B