Catalog

BULMACA 16 TASARIM: SERPİL ÜNAY Pazar 17 Eylül 2017 BULMACA SEDAT YAŞAYAN SOLDAN SAĞA 1 Resimde gördüğünüz, “Devlet Sanatçısı” unvanını da taşıyan ve uluslararası bir üne sahip olan flüt virtüözümüz... Meksika’da yaygın sert bir içki. 2 Arap denizcilerin, direk boyları tekne boyundan uzun gemilere verdiği ad... “Osmanlı Türklerinde İlim”, “Tarih Boyunca İlim ve Din” gibi yapıtlarıyla tanınmış bilim tarihçisi ve yazarımız. 3 Olta ya da tuzağa konulan yem... Bıçak bilemeye yarayan çubuk biçiminde çelik araç... Avrupa Futbol Birliği’nin kısa yazılışı... Yahudilerin ayırt edilmek için omuzlarına taktıkları sarı kumaş. 4 Derli toplu, düzenli... Bombalardan korunmak için yerin altına kazılmış siper. 5 Emirlik, beylik... Soğukla sıcak arası... “Dünya kadısından ben sorulmazam / Kalsm benim divana kalsın” (Pir Sultan Abdal)... Bir nota. 6 Genelev işleten kadın... Peru ve Bolivya’da yaşayan bir halk... Tarım bitkilerine ve orman ağaçlarına büyük zarar veren bir böcek. 7 Mesaj... Kadın giysilerinin etek ucu, kol gibi yerlerine verev kesilmiş kumaştan yapılan süs... Uygun, yerinde, denk. 8 “Ak topukta veriyor halhali” (Karacaoğlan)... Üstünde oturmak ya da yatmak için kullanılan bir tür döşek... Hastalık, dert... Suudi Arabistan’ın plaka imi... Bağışlama. 9 İslam devletlerinde maaş yerine ya da hizmet karşılığı olarak asker ve ricale bırakılan toprak... Karadeniz’de yaşayan bir yunusbalığı cinsi... Bir pencerenin dışına takılan koruma düzeneği. 10 Kara kıta... Fermuar değiştirmek, etek boyu kısaltmak gibi giysi tadilatı yapan terzi. 11 Dilbilgisindeki sözcük türlerinden biri... Götürü bir iş için ödenen ücret... Kilis yöresine özgü bir zeytin cinsi... “ çekmeyiz uğrar Bu haftaki bulmaca ödülü Canavarın Ağzında Haluk Gerger Yordam Kitap 3 EYLÜL 2017 03.09.2017 tarihli Cumhuriyet Gazetesi’nde ya 1640 KAZANANLAR: Şaziye Gül Türk, Alım Irmak, Erkan Özdemir, ANKARA, Turgut İkiz, ADANA, Samih Azmi Ezer, Süleyman yımlanan bulmacanın çözümü ve bulmacayı doğru yanıtlayanlar arasında yapılan çekilişte Bağımsız Sosyal Bilimciler’in hazırladığı 2008 Kavşağında Türkiye (Yordam Kitap) kitabını kazananlar: Şadi Gür, Ersin Elbingil, Müyesser Akman, Mustafa Aygün, İZMİR, 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 E D İ P CAN S E V E R ROS E TTA Oğuzhan Süer, Şenol Dağlar, Ender 2 ROMA İ KA N E M E K KUV İ E R Çetin, İSTANBUL, Ertan Üçler, RİZE, Cemal Nalbant, ZONGULDAK, İsmet Balkaya, BURSA, Handan Algan, KOCAELİ, Remzi Tartan, KARAMAN, Süsen Karakoç, BALIKESİR, Mahmut 3 AHENK İ MO L AM İ N S E RTO 4 YAR C EM İ L E O İ DA P G 5 C AM İ R A ADORNO K L İ MA 6AT İKİ UG İ YA BA AD EN 7NARH TARABA A E ROB İ K 8 B RA S E RO YABAN T R ENTO Akbulut, Mahmut Kaya, AYDIN, 9 E T AME D İ RUGAN RL UR Abdürrahim Kılıç, HATAY, Yalçın Koçer, 10 R A N D A A R A K N O F O B İ S P A MUĞLA, Hicran Karabudak, Musa Tutal, ANTALYA, İsmail Pirge, MANİSA Not: Bulmaca yanıtlarını bundan 11 K R A RA İ NA RORO TE N 12 O M L E T UT S AR P TAVA S 13 A S ATTAF İ YE A L GAR İ NA 14 L BU İ MAG İ N E A böyle aycin@cumhuriyet.com. tr veya (0212) 343 72 64 numaralı faksa gönderebilirsiniz. Posta ile gönderilen yanıtlar ise aynı adrese 15 A Ç E R O L A O V O G O N 16 M A K A R A İN ZEST 17 O L E İ O H E L M İ 18 D A R A B A N A O P E R A 19 R ES İR S İ MEN İ T gönderilmeye devam edecek. 20 A D L İ AYE S E R SU sak eğer derd ü belaya” (Bağdatlı Ruhi). 12 Matematikteki artı işaretinin es ki adı... Kimi göçebe Türk boylarında birkaç aileye ait çadırdan oluşan topluluk... Aldatma işi, hile... Mermer yapıştırıcısı. 13 Bir ilimiz... Bir kabın oylumunu ya da alabileceği miktarı hesaplama... Gürcistan’ın plaka imi. 14 Gümüşhane’nin Torul ilçesinde, doğal güzelliğiyle tanınmış bir göl... Geleneksel Japon okçuluğu... Baryum elementinin simgesi. 15 “ gelicek cümle eksikler biter” (Yunus Emre)... Önce Orta Asya’da, daha sonra Doğu Avrupa’da imparatorluk kuran Orta Asya kökenli bir kavim. 16 Dünya... Arjantin’in plaka imi... Güzel sanat... Nazilerin politikasında Germen ırkından kimselere yakıştırılan ad. 17 Dağ sırtlarında geçit veren çukur yer... Elyazması kitaplara, güveden koruyacağına inanılarak yazılan ve tılsımlı sayılan sözcük... Radyum elementinin simgesi. 18 Kuşbaşı et ve yufkayla yapılan bir tür kebap... “Tahammül gerektir taşına” (Dertli). 19 Kahverengi ile bordo arası bir renge sahip olan, sulu bir domates cinsi... Geciktirilmiş borçlar için kullanılan bir sözcük. 20 Karakter... Eski Mısır inanışında, suaygırı avcısı olarak betimlenen tanrı... “İçimde kokulu / kızıl bir gül gibi duruyor zaman” (Nâzım Hikmet). YUKARIDAN AŞAĞIYA 1 Öykülerinin yanı sıra “Eski Dostum Kertenkele”, “Resmigeçit”, “Kirpiklerimin Gölgesi” gibi romanlarıyla da tanınmış kadın yazarımız... Kötü gözden ve kötü ruhlardan korunmak için evlerin önüme ya da tarlalara dikilen tılsım niteliğindeki heykel. 2 Oyunda cezalı çocuk... Buğday ya da mısır ununu kaynar suya dökerek yapılan ve pekmezle yenilen bir yiyecek... Tokat yöresinde yetişen ve kaliteli bir şarap veren beyaz üzüm cinsi... Tümör. 3 Köktendincilik... Meksika’da, Azteklerden beri oynanan bir top oyunu. 4 İlkel benlik... Erden çavuşa kadar olan askerlere verilen ad... “Türk Tarihinin Ana Hatları”, “Atatürk Türk Kadın Haklarının Kazanılması”, “İzmir İktisat Kongresi” gibi yapıtlarıyla tanınmış kadın tarihçimiz... Bir nota. 5 Gübre, tezek... Meslek... Madagaskar’ın plaka imi... Ekolojide, bir canlının varlığını sürdüre 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 İsim:......................................................................................................................................... Adres:...................................................................................................................................... ................................................................................................................................................. Tel:.......................................................................................................................................... bildiği yaşama ortamının en küçük birimi... Rize ilinde bir yayla. 6 Denizcilikte, hareket halindeki bir halatın ya da zincirin, bir süre tutularak bırakılmaması için verilen komut... İtici neden, güdü... Aktinyum elementinin simgesi... Süslemede kullanılan esnek bir kâğıt türü. 7 Sulu yiyecekleri koymaya yarayan derince çanak... Bodrum ilçesine bağlı turistik bir belde... Bir cins kalın ve kaba kumaş. 8 Bir yerden bir yere gidişgeliş... “Çarpanbalığı” da denilen, eti lezzetli bir balık... Yazıyla bildirme. 9 Kuran’ı güzel, yüksek sesle ve usulünce okuma... Paramızı simgeleyen harfler... Güney Amerika’da yaşayan küçük bir maymun cinsi. 10 Lantan elementinin simgesi... Kaba saba ve görgüsüz kimse... Işık kaynağının 1 saniyede çevresine yaydığı ışık enerjisi... “Helali” de denilen ve giysi yapımında kullanılan yarım ipekli bir kumaş... Duman lekesi. 11 Afrika’ya özgü, testiye benzer vurmalı bir çalgı... Bir tür pamuklu kumaş... Trabzon’un Akçaabat ilçesindeki Sera Gölü’ne verilen bir başka ad... Küçük akarsu. 12 Yanağın alt kısmı... Küçük teknelerde kullanılan hasır yelken... Bira yapmak için çimlendirilip kurutularak hazırlanmış arpa... Yapısına girdiği sözcüğe olumsuzluk anlamı katan Arapça önek... “Akşam, yine akşam, yine akşam / Göllerde bu bir kamış olsam” (Ahmet Haşim). 13 Yumurta pişirme yöntemlerinden biri... Garnitür ya da kapama parçası olarak kullanılan deri ya da kumaş bant... İspanya İç Savaşı sırasında coşkulu bir hatip olarak efsanevi bir ün kazanan ve “La Pasionaria” adıyla da tanınan İspanyol komünist önder. 14 Göz değmesi... Bir armut cinsi... Notada durak işareti. 15 Uzaklık anlatmakta kullanılan söz... Tuzağa düşürülen şey... Avcılıkta, çalılara ve ağaççıklara vurularak kuşları kaldırmaya yarayan bir çeşit ince uzun sırık. 16 Yeşil soya fasulyesi... Araş Irmağı’nda yaşayan ve otuz kilo kadar olabilen bir balık. 17 Kurutulmuş çiçekli dalları halk hekimliğinde kullanılan çalı görünüşünde bir bitki... Anadolu halklarının en eski ana tanrıçası. 18 Artvin’in Gürcistan sınırı yakınında bir yayla... Bir soru sözü... Fas’ta sultanı devirmek isteyen kimseye verilen ad. 19 Dili tutulmuş, konuşamaz hale gelmiş... Eski Roma’da kuşatılmış bir kente tahrip araçları, atmaya yarayan kule... Eski Mısır’da güneş tanrısı. 20 Hindistan’da dokunan bir cins tafta... Alevli olarak sunulan yemek ya da tatlı. BRİÇ VOLKAN DENİZCİ vdenizci@gmail.com Arbella Mersin İkili Mersin Briç Festivalinin son iki gü nünde üç seans olarak yapılan iki li Arbella Makarna sponsorluğunda yapıldı. Sonuçlar: 1. Selim Çelenk Orhan Veli Doğan %59.68 2. Tuğbars Bozkurt Tevfik Gürkan %58.71 3. R.Trendafilov A.Hadzhiev (Bul.) %57.82 7. (S1) Habib Güneş Cahit Kazan %55.63 11. (G1) Arda Kabaca Ilgaz Çiftçi %55.28 12. (M1) İlkay Özge Şükriye Merze %55.04 OyunsonuYatırma İmp Zonsuz D: Güney ¦ 2 ¦ R65432 ¦ AD5 ¦ R76 ¦ A743 ¦ ADV8 ¦ 96 ¦ A43 Batı Kuzey Pas 2¦ Pas 3¦(1) Pas 4SA(3) Pas 5¦(5) Herkes Pas Doğu Güney 1SA Pas 2¦ Pas 4¦(2) Pas 5¦(4) Pas 6¦(6) (1): 6’lı kör, pikte kısalık. (2): Kontrol (3): KC sorusu (4): 03 KC (5): Koz Dam sorusu (6): Koz Dam yok Atak: ¦R. Nasıl oynarsınız? Analiz: Kozun uzun olduğu yeri temel el olarak saymalıyız, buna göre bir trefl ve iki karo kaybımız var; trefl kaybından kurtulamıyoruz, o halde karo vermemeliyiz. Son karoya elden çaktığımız için karo empası geçerse kontratımızı yapıyoruz. Bunun olasılığı %50’dir. Acaba bu şansımızı artırabilir miyiz? Empas tutmuyorken de kontratı yapabilir miyiz? –Evet! Savunmanın dağılımı uygunsa neden olmasın. Nasılsa empas şansımız her zaman saklı. Eli trefle Doğuya verebilirsek bu amacımıza ulaşırız. As ve Rua trefli çekip trefle çıktığımızda elin Doğuda kaldığını ve ya karodaki AD çatalımıza ya da el çaka yer çaka oynadığını hayal edin! Çözüm: Atağı alır, bir pike çakar; As ve Dam kozu çekip kozları toplarız ve bir pike daha çakarız. Rua ve As trefli çekip tekrar ele gelir ve son pike de çakarak eliminasyonu tamamlarız. Şimdi trefle çıktığımızda el Doğuda kalırsa empas geçmiyorsa bile karo kaybından kurtuluruz. İşte diğer eller: ¦ RDV65 ¦ 109 ¦ 10873 ¦ 108 ¦ 1098 ¦7 ¦ RV42 ¦ DV952 Çakmak ya da Çakmamak İmp Zonda D: Güney ¦ ¦ 98 ¦ RD10764 ¦ RD1075 takımına 14 imp kazandırmış oldu. Bu hamlenin etkisini göstermek için geçen hafta “Renge Devam mı Başka Renk mi?” başlığı altında bir defans sorusu sormuştuk: İmp Zonda D: Güney ¦ ¦ 98 ¦ RD10764 ¦ RD1075 ¦ A83 ¦ RV62 ¦ V5 ¦ A632 Atak: ¦Vale. Deklaran yerden kör verdi, siz Asla aldınız. (Deklarandan ¦6’lı) Ne yapacaksınız? (Pik mi döneceksiniz yoksa kör mü?) 40 masanın 27’sinde kör dönülmüş ¦R dekleranda sanılarak. Eğer ¦R dekleranda ise ¦D da olmalı. O zaman Batı Valeden aşağı pikle 3¦ açmış oluyor ki zondayken pek uygun değil, en azından zayıf olasılık. O halde atağın RV10’dan yapıldığını düşünüp pik dönmek daha yüksek yüzdeli. Diğer eller: Batı 3¦ Pas ¦ D65 ¦ A1073 ¦ A32 ¦ V84 Kuzey 4SA Pas Doğu Güney Pas Pas 5¦ Kontr Herkes Pas Atak ¦V, nasıl oynamalı? Eğer minörler uygun dağıldıysa sorun yok, fakat atağa çakarsak koz 41 dağılmışsa savunma trefl Ası aldığında bir pik daha oynayarak kozumuzu kısaltır ve en az bir batarız. Dağılım böyleyken (koz 41) savunmaya yanlış yapma şansı verebilir miyiz? Türkiye Kulüpler Final grubunda oynanan bu elde Hakan Tabak ¦V atağına çakmayıp yerden kör attı. Şimdi Asla alan Doğu bir ikilemdeydi: Ortakta ¦R mı vardı yoksa ¦Ası mı? Doğu dekleranın piki ele çekmesinden R’nin onda olduğunu sanarak kör döndü, Hakan Tabak Asla alıp koz Asını çıkartarak kontratı yaptı ve diğer odada 5¦’e kontrlu bir batılınca ¦ RV109742 ¦ D54 ¦ 98 ¦9 ¦ D65 ¦ A1073 ¦ A32 ¦ V84 Haftanın Problemi İmp ¦ R5 Zonda ¦ A1073 D: Güney ¦ RV1053 ¦ 32 ¦ D106 ¦ 84 ¦ AD94 ¦ D984 Batı Pas Pas Kuzey 2¦ 4¦ Doğu Güney 1SA Pas 2¦ Herkes Pas Atak: ¦2’li. (Küçük onör vaatediyor, görünmeyen karo onörü olmadığına göre tek!) Savunmayı planlayın! İyi bir hafta sonu diliyoruz. SATRANÇ GM SUAT ATALIK suata@hotmail.com Tanım Tanım bilimsel yaklaşımın başlangıcı. Tanım olmadan ilerki safhalara geçmek ise imkânsız hale gelir! Gürcistan’ın başkenti Tiflis’te başlayan Dünya Kupası,dünya şampiyonluğuna giden yolda ‘Adaylar Turnuvası’nın bir etap gerisinde durmakta. Tanım olarak dünya şampiyonasının herhangi bir merhalesinde dünya şampiyonluğu maçı yapacak, dünya şampiyonunun kendisinin yer alması eşyanın tabiatına aykırı.Ne yazık ki Magnus Carlsen Tiflis’te yarıştı ama eleme usulü oynanan turnuvanın 3. turunda Çinli Bu Xiangzhi’ye yenilerek elendi. Turnuvada ortaya çıkan başka bir problem kılık kıyafet yönetmeliğiyle ilgiliydi. Kanada bayrağı altında yarışan Ukraynalı Kovalyov sabık dünya şampiyonu Anand’ı eledikten sonra İsrailli Rodştayn’la olan mini maçın ilk partisini şortla oynamakta ısrar edince hükmen kaybedip turnuvaya garip bir şekilde veda etti. Bir kez daha turnuvanın tanımı bu nebze ciddiyetsiz bir yaklaşımı reddetmekte. İspanya’da polise saldıran, Makedonya’da hileli turnuva düzenleyen, Silivri’de hamle geri almış olan ECU Başkanı Azmayparaşvili bana göre hayatında nadir doğru yaptığı işlerden biriyle Kovalyov’un şortuna turnuvanın 3. turunda organizatör olarak müdahale etti. Niçin 3 tur beklendiğinin cevabı turnuvadaki hakemlerin kalitesiyle mütenasip olup, Azmayparaşvili’nin Kovalyov’u tanımlayış biçimi bile bu kez doğru! Tahtada olanlara dönecek olursak bir kez daha tanımın önemi ortaya çıkmakta. Herhangi bir konuma yeterince eğilmeden evvel, bilhassa son yıllardaki zaman kontrolleri doğrultusunda tanımların doğru yapılışı büyük önem kazanmakta. İlk konumumuz GM Aronyan (2799)GM Dubov (2666) partisinden. Beyazın g erini hangi şartlarda sürmesi gerektiğinin tanımı anahtar.1.Kc5 (1.g4? Fc8= Siyah Fil bu diyagonal üzerindeyken neden g4 sürülmeyeceğini tanımlıyor.RubinştaynTartakower, Viyana 1922 partisi bu tür eşitliğin en güzel örneğidir.) Fd3 (1...Fd7 2.Şe4 Fg4 3.Kc6 Şf7 4.Şe5 Şg7 5.Kc4 ve Fil diyagonali terk etmek zorunda kalır.) 2.Şe3 Ff5 3.Şd4 Fb1 4.Kc1? (Fil c8h3 diyagonali üzerindeyken g4 sürülmemesi gerektiği Aronyan’ı yanıltıyor. 4.g4! Şg6 5.Şe5 Fd3 6.Kc3 Fb1! 7.Kb3 Fc2 8.Kb2 Fd3 9.Şd4! Ff1 10.Kb6 Şf7 11.Şe4! kazanç metodu.) Fg6 5.Kc6 Şg7 6.Şe5 Fb1 7.Kd6 (Aronyan’ın 7.Ka6 ile başalayan dönme dolap benzeri devamyolunu kısalttım.) Şf7 8.Kd2 Şg6 9.Şe6 Fe4 10.g3? (10.g4! Fb1 11.Şe5 Şf7 12.Kb2 Fd3 13.Kb7 Şg6 14.Kb3 Fc2 15.Kb2 Fd3 16.Şd4! Ff1 17.Kb6 Şf7 18.Şe4f5 kazanç yöntemini hatırlayalım. 10.g3? ise Siyah Şaha yaklaşma imkânı tanıdığından yapılmayacaklar arasında tanımlanmalı.) Fb1?? (10...Şh5! 11.Şe5 Ff3 12.Kd4 Fg4 13.Şf6 Fh3 14.Kd5 Şg4 15.Kg5 Şf3 16.Şe5 Fg4= İzak RabinoviçPyotr Romanovski, Leningrad 1924 partisinden beri yöntem olarak bilinir.) 11.Kf2 (Aronyan’ın 11.Kb2 ile başlayan devamyolunu bir kez daha kısalttım.) Fd3 12.Şe7 Fe4 13.Şf8 Fd3 14.Şg8 Fb1? (14...Ff5!= veya 14...Fe4 15.g4 Fd5 16.Şf8 Fe6 17.Kg2= diğer savunma yöntemleri.Fakat bu son konumda 17...Fg4? 18.Kg4 Şf5 19.Kg1 g4 20.Şf7! (20.Şg7? Şg5!!= Reti’nin ‘Omuzlama’ üzerine kurulu meşhur etüdünü hatırlatır.) kazanır.) 15.g4! (Aronyan sonunda kazanç yöntemini buluyor.) Fe4 16.Kd2?! (16.Şf8 Fb7 17.Kb2 Fc8 18.Kb6 Şh7 19.Kb4 Şg6 20.Şe7 sonrası feda gerçekleşmez.) Şf6 17.Kb2 Fd3?? (17... Şe5 18.Kb4 Şf4 19.Şf7 Şg4!! 20.Ke4 Şf3 kolayca berabere yapar.) 18.Kb6 Şe5 19.Şg7 Şf4 20.Kb4 Fe4 21.Ke4! Şe4 22.Şg6 Siyah terk eder çünkü 22...Şf4 23.Şh5 sonrası er finallerinde ‘Mancınık’ adı verilen temaya düşmüştür. 10 4. turda elimine olacağı belirleyen oyunlardan biri daha: Konumumuz GM Grişçuk (2783) GM VaşyeLagrav (2789) partisinden: 1.Şh6! (yegâne kazanç fikri.1.Ka6? Fe3! Beyaz Şahı bir daha içeri sokmazdı.) Fe3 2.Şh7 g5 3.Şh6?? (İzahı zor bir hamle. 3.h3! Şf6 4.Ka4! Ff4 5.Şh6 Şf5 6.Şh5 Siyah erin ilerlemesine mani olup hemen kazanırdı.) Ff4 4.Ka2 g4 5.Şh5 g3 6.h3 Fe3 7.Şg4 Ff2 8.Şf3 Şg6 9.Ka5 Şh6 10.Ka4 (Grişçuk’un 10.Kb5 ile başlayıp hamle tekrarları içeren devamyolu bir kez daha kısaltılmıştır.) Şg5 11.Kg4 Şh6 12.Şe4 Fe1 13.Şf5 Ff2 14.Kg6 Şh7 15.h4? (Kazancı kaçıran asıl bu hamle olmasına rağmen bence 3. hamle daha büyük bir hata.Galibiyetin tanımı Beyaz Şahı h5’e atabilmekten geçiyor.15.Kg4 Şh6 16.Kg8 Şh7 17.Kg6! Fe1 18.Şg5! Ff2 19.Şh5 Fe1 20.h4! Ff2 21.Kg5! Fe1 22.Ke5 Ff2 23.Ke7 Şg8 24.Şg6 Şf8 25.Ke2! Fd4 26.h5 kazanır.) Fe1! ve artık 15.Şg5 g2 16.Şh5 Fh4! Beyaz Şaha yol vermez.0,50,5 C MY B