Catalog

Perşembe 31 Ağustos 2017 EDİTÖR: ŞEHRİBAN KIRAÇ TASARIM: BAHADIR AKTAŞ Daralmanın faturası çelikçiye kesiliyor İnşaatçılar piyasada demir bulamadıklarından ve fahiş zamlardan yakınırken, iç piyasada inşaat demiri talebinde yüzde 10 civarında düşüş söz konusu Ne teşvik ne indirim kampanyaları inşaat sek ler için yüzde 10’a düştü. Ancak yapılan vergi indirimi de çözüm getirme törünü canlandıramadı. di. Türkiye Odalar ve Bor Yurttaşın yatırım ara salar Birliği (TOBB) Tür cı olarak başka estrümanlara yönelmesi gayrimenkule ilgiyi azalttı. ŞEHRİBAN KIRAÇ kiye İnşaat Müteahhitleri Meclis Başkanı ve İn şaat Müteahhitleri Konfe İnşaat sektöründe bu yıl genel derasyonu (İMKON) Genel Baş anlamda yüzde 20’ye varan da kanı Tahir Tellioğlu’na göre sek ralma söz konusu. Yılın ilk ya törde demir sıkıntısı yüzünden rısında inşaat demiri talebinde 300 bin kişi işini kaybedebilir. yüzde 10 civarında düşüş var. Çelik üreticilerine göre ise in Üretim artarken ihracatta da şaat demiri talebinde ilk 6 ay azalma söz konusu. Buna rağ da yüzde 18’e varan daralma men inşaatçılar piyasada demir söz konusu, ihracat ise düşü bulamadıklarından ve inşaat de yor. Üreticilere göre demir ve mirinin yüzde 50 zamlanmasın çelik fiyatları dünyada artıyor, dan yakınıyor. Türkiye’de düşmesi mümkün Geçen mayısta gündeme ge değil. Ayrıca fiyatlardaki artış len demir krizinde müteahhitler yüzde 25 civarında. Çelik ihra fiyat artışı nedeniyle darboğaz catçıları ise inşaat çeliği fiyatı da olduğunu söylemişti. Bunun nın en yüksek olduğu ülkenin üzerine inşaat çeliği ithalatın ton başına 1050 dolar ile Bre da yüzde 30 olan gümrük ver zilya olduğunu Türkiye’nin ise gisi oranı, Güney Kore için yüz ton başına 555 dolar ile son sı de 5.6, Malezya, AB üyesi ülke rada yer aldığını savunuyor. ler ve serbest ticaret anlaşması Çelik üreticilerine gö yapılan bazı ülkeler dışındaki re 2017’nin yedi ayında Türkiye’nin inşaat de miri ihracatı yüz de 17.2 azala rak 3.55 milyon tonda kaldı ve ihracattaki daral Tahir Tellioğlu 300 bin kişi işini kaybeder ma üretimi de baskı altına aldı. Buna rağmen ağırlıklı bir şekilde inşaat demirinden oluşan uzun ürün üretimi yüzde 9.3 artışla 14.7 milyon tona ulaştı. Üreticilere göre bu du İMKON Başkanı Tahir Tellioğlu, inşaat demirinde yılbaşından bu yana yüzde 50’ye varan zam yapıldığına işaret ederek, 30 Ağustos için iş bırakma çağrılarının olduğunu ancak bayram ve resmi tatil nedeniyle bunu ertelediklerini, bayramdan sonra konfederasyona bağlı birliklerle Ankara’da toplanacaklarını ve yol haritalarını rum iç piyasada inşaat demiri sıkıntısının olmadığını ortaya koyuyor. Fiyat dünyada artıyor Çelik İhracatçıları Birliği Başkanı Namık Ekinci, inşaat çeliği fiyatlarının Türkiye’de fahiş fiyatlarla satıldığını belirten bazı müteahhitlerin bu iddiaları mesnetsiz bir şekilde ortaya attıklarını belirterek, “İç piyasa fiyatları baz alındığında ülkemizin belirleyeceklerini söyledi. inşaat çeliği kullanıcılarının, en Tellioğlu, sektörde şu an düşük maliyetle ürün temin et da 3 milyon civarında ki tikleri açıktır. Konut piyasasın şinin çalıştığını kaydede da yaşanan durgunluğu nasıl gi rek, yükselen demir fiyat derebileceklerini düşünen ve ları nedeniyle bazı inşaat yüzde 40’lara dayanan kâr oran lara başlanamadığını, in larından feragat etmemek için şaatın 250 alt sektörü etkilediğini ve sektörün yüzde 10 daralması halinde en az 300 bin kişinin işsiz kalabileceği uyarısında bulundu. Tellioğlu, demirin yurtdışından talep gören bir ürün oldğunu bu nedenle demir fiyatlarının düşmesi için ihracata vergi konması gerektiğini anlatarak, “Demirdeki KDV oranı yüzde18’den indirilmeli” açıklaması yaptı. çaba gösteren müteahhitler şimdi de paydos resti çekerek kamuoyunun ilgisini çekmeye çalışıyor. Çelik fiyatları dünya piyasalarındaki arz/talep dengesinin yanı sıra, girdi maliyetlerinin seyrine ve döviz kurlarına göre oluşuyor. Çelik üretiminde kullanılan hurda, elektrot gibi hammadde ve girdilere gelen zamlar sebebiyle inşaat çeliği fiyatları tüm dünyada arttı. İnşaat çeliği fiyatlarımız dünya çelik fiyatlarından bağımsız değerlen dirilemez” diye konuştu. Sigorta elimizden alındı Türkiye Çelik Üreticileri Derneği (TÇÜD) Genel Sekreteri Dr. Veysel Yayan, iç piyasadan bağımsız olarak çelik fiyatlarının günlük dalgalandığını belirterek, fiyatların dalgalandığı bir ortamda inşaat şirketlerinin çelikçilerle yaptıkları kontratlara çelik indeksi koyması gerektiğini ama inşaatçıların sözleşmeye bu maddeleri koymadığını söyledi. Vergiler indi İnşaat demirindeki fiyat artışları nedeniyle, inşaat sektörünün büyük bir darboğazda kaldığı hususunun gerçeği ifade etmediğini anlatan Yayan’ın konuşmasının satır başları şöyle: n Çelik fiyatları yüzde 30 yükselmiş olsa bile, toplam inşaat maliyeti içerisindeki inşaat demirinin payındaki artış, yüzde 1’in altında kalıyor. Sosyal konut için geçerli olan bu oran, metrekaresi 10 bin TL civarında olan konutlarda binde 2 seviyesine gerilemekte, lüks konutlarda ise, binde 1’in de altına düşüyor. n Yılbaşından bu yana yurtiçi tüketimdeki gerilemeye ek olarak, hazirandan itibaren üretim ve ihracatta gözlenen düşüşe rağmen, daralmayı durdurmaya yönelik tedbirler yerine, 2015 yılındaki olağanüstü şartlarda sigorta görevi icra eden inşaat çeliğine uygulanan gümrük vergilerinin yüzde 30’dan yüzde 10’a düşürülmesiyle sigortasız kaldık. Tüketim azaldı n Haziranda olduğu gibi, temmuzağustos aylarında da, yurtiçi piyasada inşaat demiri arzında herhangi bir sıkıntı söz konusu olmadı. Ocaktemmuz döneminde, inşaat demiri ihracatımız yüzde 17 düştü ve üretim artan oranlarda iç piyasaya yönlendirildi. Ancak göstergeler, iç piyasada tüketimin daralma eğilimi gösterdiğini ortaya koyuyor. Hal böyleyken, inşaat sektörüne paydos çağrısı ciddiyetle bağdaşmıyor n 2001’den bu yana devletin çelik sektörüne tek bir kuruş desteği yoktur. İhracatta KDV oranlarını indirin demek sektörü dışarıya kapatır. Bu da üretimi düşürür. Daha az üreten bir Türkiye’den kimseye fayda gelmez. Veysel Yayan Tavuk etine zam Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) madde sepetinde yer alan ortalama fiyatlara göre, geçen yıl temmuzda 8.3 lira olan tavuk etinin kilogramı bu yılın aynı ayında yüzde 20.5 artışla 10 liraya yükseldi. Aynı dönemde koyun eti kilogram fiyatı yüzde 28.14’lük yükselişle 43.65 liraya çıkarken dana eti kilogram fiyatı da yüzde 15.07 artarak 43.77 lira oldu. Öte yandan geçen yıl tavuk etinin kilogram fiyatlarında Kurban Bayramı dolayısıyla eylül ve ekim aylarında düşüş meydana gelmiş; ağustosta 8.08 lira olan tavuk etinin kilogram fiyatı eylülde yüzde 7.7 düşerek 7.45 liraya gerilemişti. Ekimde ise bir önceki aya göre yüzde 1.8 düşen beyaz et fiyatları 7.3 lira olmuştu. l Ekonomi Servisi Moody’s Türkiye için büyümeyi revize etti Uluslararası derecelen yılın ilk yarısındaki zayıf ekono dirme kuruluşu mik performan Moody’s, yayımla sı nedeniyle ülke dığı “Küresel Mak nin 2017 büyüme ro Raporu”nda sini yüzde 2.4’ten Türkiye’ye de yer yüzde 2.2’ye dü verdi. 2017 için büyüme beklenti Madhavi Bokil şürüldü. 2018 büyüme sini yüzde 2.6’dan si yüzde 2.5’ten yüzde 3.7’ye yükseltti. Ku yüzde 2.3 seviyesinde ön ruluş, 2018 büyümesini de görüldü. yüzde 3.2 seviyesinde bek Moody’s Başkan Yardım lediklerini açıkladı. cılarından Madhavi Bokil Raporun özet kısmın yaptığı açıklamada, ABD da Türkiye’nin yanı sıra Başkanı Donald Trump’ın Çin, Fransa, Almanya, İtal bahsettiği altyapı yatırım ya, Japonya, Güney Kore ları bütçesinin Senato’dan ve Meksika gibi ülkelerden geçemeyeceğini düşün gelen beklenmedik güçlü düklerini söyleyerek “Büt verilerin yukarı yönlü re çe geçse bile, altyapı har vizyonları gerekli kıldığına camaları vergi kredilerin yer verildi. Açıklamada söz den karşılanacak ve bunun konusu ülkelerin 2018’de büyümeye hemen etkisi ol de büyümelerinin devam mayacak” diye konuştu. edeceği belirtildi. ABD’nin l Ekonomi Servisi ekonomi 9 Anlamak gittikçe zorlaşıyormuş Beş yılı aşkın bir süre Avrupa Birliği Türkiye temsilcisi olarak çalışmış deneyimli (Türkiye’nin yakın zamana kadar demokratikleşmekte olduğunu düşündüğüne bakılırsa, T. S. Eliot’un “deneyimi yaşamış ama anlamını kaçırmış” dediği türden) diplomat Marc Pierini, Carnegie için yazdığı son yorumda, “Ankara’nın iç ve dış politikasının arkasındaki stratejiyi anlamak her gün biraz daha zorlaşıyor” diyor. Gerçekteyse, Ankara’nın politikalarının arkasındaki stratejiyi anlamak kolay. Esas anlaması zor olan, muhalefetin, özellikle de ana muhalefet partisinin izlediği politikaların arkasındaki strateji. Gayet şeffaf Ankara’nın politikalarının arkasındaki strateji (kısa dönemli taktiğin aksine, uzun dönemli vizyon) gayet şeffaf. AKP hükümeti “iç ve dış dinamiklerin örtüşmesi”, bunun olumlu ekonomik dinamiklerle beslenmesi üzerinde şekillenmiş, siyasal İslamı iktidara taşımıştı. İlk iki dinamik artık yok. Birincisi, AKP artık olağan koşullarda, serbestçe yapılabilen genel seçimlerde ne tek başına hükümet kurabilecek iskemle sayısına ulaşabiliyor (Haziran 2015 Seçimleri) ne de muhalefeti susturmazsa, mühürsüz oylar gibi yasa dışı yöntemlere başvurmazsa referandum kazanabiliyor. Bu yöntemler bile en fazla yüzde 51 alabildi. AKP toplumsal desteğinin sınırına geldi. Dahası, var olan destek de erimeye başlıyor. Tam da ekonomi sarsıntı işaretleri verirken... İkincisi, siyasal İslamın, tarihsel ve bölgesel realitelerden habersiz, dış politikası sağa sola çarpa çarpa Türkiye’nin jeopolitik çapalarını teker teker söküyor. AKP liderliğinin bu duruma bir cevabı olmadığından, yukarda değindiğim, tüm dış politika önceliklerini AKP’nin ne pahasına olursa olsun iktidar kalma tutkusunun günlük gereksinimlerine tabi kılıyor. Normal bir düzen partisi gibi seçim kaybedip muhalefete çekilmediğinden, siyasal İslamın iktidarını koruyabilmek için genel seçimleri, parlamentoyu tamamen anlamsızlaştıracak, “atanmışların” keyfi egemenliği ile yönetecek bir devlet biçimi (artık rejim kavramının ötesine geçtik) zorunlu oluyor. En son, 694 sayılı KHK bu biçimin kuruluşunun tamamlanmakta olduğunu gösteriyor. Bu sürece, büyük sermayenin de (tam postkolonyal burjuvazilere yakışan oportünizmi ve kırılganlığıyla) onay verdiği, daha doğrusu boyun eğdiği anlaşılıyor. Peki ya muhalefet?.. İktidarın politikalarının arkasındaki strateji şeffaf. Peki ya muhalefetinkilerin? Muhalefet, özellikle CHP, ülkenin içinde bulunduğu durumu gerçekçi bir biçimde değerlendiriyor mu? Yoksa CHP 2019 seçimlerine hazırlanmak gibi bir fantezinin peşinden mi gidiyor? CHP liderliğinin “Adalet yürüyüşü”, Maltepe mitingi çok değerli potansiyellere sahipti. Ülkeyi kritik bir eşiğe getirmişti. Ancak o zaman kaygı duyduğum gibi, bu yürüyüş ve miting “tamam artık evlerinize dönün” ile sonlanırsa, “muhalefetin gazını almaktan” öteye gidememe riski taşıyordu. Muhalefet, bu eşikte neler yapabileceğini tartışırken, parlamenter muhalefet olanaklarını yok eden KHK’ler birbirini izledi. Muhalefet ise, gelinen noktada, kendi değerlerini unutmaya başlamış, çoktan siyasal İslamın din kültürüyle çizilen meşruiyet sınırlarını kabullenmiş (içki içildi hezeyanları, örneğin) görünüyor. Saray 694 sayılı KHK’yi çıkarırken, o adeta her şey normalmiş gibi, Nur risalelerinin de okunabildiği bir “Adalet Kurultayında”, İslamcılarla flört etmeye çalışıyor, adalet istiyor. (Kimden?) CHP liderliği, İslamcılardan demokrasi çıkabilirmiş, “2019 seçimlerinin adil ve eşit yapılacağına inanıyor musunuz?” (Çiğdem Toker) sorusuna olumlu bir cevap verilebilirmiş gibi 2019’a kadarki yol haritasından söz ediyor. Muhalefetin, ana muhalefet partisinin politikalarının arkasındaki stratejiyi anlamak gittikçe zorlaşıyor. Derin dondurucu satışları üçe katlandı GittiGidiyor’un 122 Ağustos 2017 satış verilerine göre, derin dondurucuda geçen yılın aynı dönemine kıyasla adet bazında satışlar üç katına çıktı. Yine aynı dönemin kıyma makinesi satışları incelendiğinde, geçen yılın aynı dönemine oranla iki kata varan bir artış gözlendi. Derin dondurucu satışında İstanbul, Ankara ve İzmir’den sonra Bursa ve Kocaeli geldi. Kıyma makinesi satışında ise Gaziantep ve Hatay, üç büyük ilin ardından satışın yoğunlaştığı iller olarak dikkat çekti. Tüketiciler derin dondurucuda fiyatı ortalama 1000 TL, kıyma makinesinde ise 199 TL olan ürünleri tercih etti. l Ekonomi Servisi C MY B