Catalog

DUNYA Tillerson’dan sürpriz Afganistan, Irak durağı ABD Dışişleri Bakanı Rex Tillerson, geçen haftadan beri IŞİD ve Taliban saldırılarında en az 200 kişinin hayatını kaybettiği, Trump yönetiminin ek asker gönderme hazırlığı yaptığı Afganistan’a dün sürpriz bir ziyaret gerçekleştirdi. Katar’dan Afganistan’a geçen Tillerson, Bagram Havaalanı’nda Devlet Başkanı Eşref Gani ile bir araya geldi. Ardından Irak’a geçti. ‘Taziye telefonunda askerin ismini unuttu’ ABD Başkanı Trump’ın Nijer’deki saldırıda ölen ABD’li asker La David Johnson’ın eşi Myeshia Johnson ile taziye konuşmasına yönelik tartışmalar durulmuyor. ABC News’e verdiği söyleşide acılı eş, Trump’ın görüşmede kocasının adını hatırlayamayıp bocaladığını, bunun kendisini gözyaşlarına boğduğunu anlattı. Trump ise iddiayı reddederek “Tereddüt etmeden adını söyledim” dedi. Salı 24 Ekim 2017 dishab@cumhuriyet.com.tr EDİTÖR: BETÜL BERİŞE TASARIM: MÜGE KAYGUSUZ 13 Erbil seçimi erteledi ErbilBağdat hattında gerilim sürerken Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nde (IKBY) daha önce 1 Kasım’da yapılması planlanan başkanlık ve meclis seçimlerinin ertelendiği duyuruldu. Barzani cephesinin tek taraflı attığı tartışmalı bağımsızlık referandumu adımına Irak merkezi ordusunun Kerkük başta olmak üzere statüsü tartışmalı bölgelerden peşmergeyi çıkarıp IŞİD işgali öncesi 2014 sınırlarına döndürmesiyle birlikte Erbil’de siyaset toz duman. Geçen hafta diplomasi kulislerine yansıyan seçimlerin iptal edileceği haberi dün resmi olarak açıklandı. Seçim Komisyonu Başkanı Reuters’a verdiği demeçte erteleme gerekçesini, siyasi partilerin aday gösterememesine bağladı. Aday bildirme tarihinin geçen hafta dolduğunu, sürenin düne kadar uzatıldığını ancak başvurunun olmadığını belirtti. Bölge parlamentosundan yeni seçim tarihi belirlemesini isteyeceğini de ekledi. Bir vekil de 25 Eylül’deki referundum sonrasında yaşanan karışıklar nedeniyle bu adımın atıldığına işaret etti. Seçimler daha önce de ertelenmişti. Barzani’ye istifa çağrısı IKBY Başkanı Mesud Barzani’nin 2005’ten bu yana bulunduğu başkanlık koltuğunda yeni seçimlere kadar oturacağı kaydedildi. Ancak Talabani ailesine yakın Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB) ile Barzani cephesinin Kürdistan Demokratik Partisi (KDP) arasında referanduma gidilmesinden, peşmergenin çekilmesine bir dizi konuda karşılıklı suçlamalar sürerken dikkat çeken bir çıkış ise Goran (Değişim) hareketinden geldi. Referandumun zamanlamasına eleştirileri IKBY’de 1 Kasım’da yapılması planlanan seçimler bölgedeki gerilim ve yeterli adayın çıkmaması üzerine askıya alındı Erbil’in 100 km. doğusundaki Koya bölgesinde, İranlı peşmergeleri tatbikat yaparken gösteren fotoğraflar AFP ajansı tarafından yayımlandı. ni sık sık dile getiren Goran, Barzani ile yardımcısı Kosrat Resul’ün istifa etmesi çağrısında bulundu. IKBY’nin 111 koltuklu meclisinde 24 sandalyesi bulunan Goran, iki ismin koltukta meşruiyetlerinin kalmadığını savunarak Bağdat’la diyaloğu yürütüp, bölgeyi seçimlere hazırlayacak uzlaşı hükümeti kurulmasını istedi. Bu arada Rudaw’ın aktardığı haberde, IKBY Dış İlişkiler Bürosu Uluslararası Raporlar Sorumlusu Dindar Zebari’nin, Kerkük ve Tuzhurmatu’da 16 Ekim’den itibaren 600 sivilin Haşdi Şabi tarafından öldürüldüğü iddiası dikkat çekti. İbadi Türkiye’ye geliyor Irak Başbakanı Haydar İbadi’nin yarın Ankara’ya bir ziyaret gerçekleştireceği yönünde haberler dün gündeme düştü. Ziyarette, iki ülke arasındaki işbirliğinin bölgesel barış, istikrar ve güvenliğe katkı sağlayacak şekilde geliştirilmesi, IKBY’de düzenlenen referandum sonrasın da gelişmeler ve bu çerçevede ortak laşa atılabilecek adımların ele alı nacağı belirtiliyor. Ziyaret haberiy le birlikte gündeme düşen bir iddia ise Irak merkezi güçlerinin IKBY’nin kontrolündeki ülkenin kuzeyindeki Türkiye’ye uzanan petrol boru hatla rına doğru tankların da yer aldığı as keri konuşlanmaya giriştiği oldu. Er bil kaynakları, konuşlanmanın Tür kiye ile Suriye sınırına doğru oldu ğunu savundu. Öte yandan CaferiLavrov Amerika’nın Sesi’nin haberine göre, ABD Dışiş leri Bakanlığı’nın Irak’tan sorum lu müsteşar yar dımcısı Joseph Pennington, Washington’da katıldı ğı bir panelde Türkiye ve ABD’nin Irak’a yaklaşımını “genel olarak uyumlu” olarak niteledi. IRAK’TAN ABD’YE: ‘İÇİŞLERİMİZE KARIŞMAYIN’ İran’a karşı Körfez ülkeleriyle birlikte Bağdat’ı da safına katmaya çalışan Washington’a Irak’tan tepki geldi. Riyad’da önceki gün Suudi ArabistanIrak Koordinasyon Konseyi toplantısına katılan, ardından basının karşısına çıkan ABD Dışişleri Bakanı Rex Tillerson, Irak’taki İranlı milislerin ülkeden gönderilmesi gerektiğini söylemişti. Bu ifadelerinin hedefinin IŞİD’e karşı savaşta Bağdat’ın etkin gücü olarak öne çıkan İran destekli Şii Haşdi Şabi olduğu haberlerinin ardından dün Irak Başbakanı Haydar İbadi’nin ofisinden açıklama yapıldı. “Kimse Irak’ın içişlerine müdahale edemez” vurgusuyla Tahran’la işbirliğinin süreceği mesajı verildi. “Haşdi Şabi savaşçıları ülkeleri için fedakârlık yapan Iraklılardır” denildi. İbadi önceki gün Riyad’da Suudi Arabistan Kralı Selman ve Tillerson ile bir araya gelmişti. RiyadWashington cephesinin İran’ın Irak ve Suriye’de artan etkinliğini kırma arayışında olduğu yo rumları da dikkat çekmişti. Öte yandan, Irak Dışişleri Bakanı İbrahim Caferi önceki gün Moskova’da temasları çerçevesinde Rus mevkidaşı Sergey Lavrov ile bir araya geldi. Rusya’nın devlete ait enerji devi Rosneft’in IKBY ile petrol anlaşmaları yaptığı haberlerinin ardından gerçekleşen temasta Moskova’dan BağdatErbil hattına diyalog çağrısı yinelendi. Bu arada Irak Petrol Bakanı Cabbar El Luaybi ise Kerkük’te yeni petrol sahaları açılması için İngiliz BP’yle görüşmeye başlayacaklarını duyurdu. Karyatayn’da IŞİD vahşeti Suriye’de gözler Rakka’nın ardından Deyr ez Zor’a çevrilmiş KA1T2L8EKDİŞİLİDİ ken ordunun cumarte si ele geçirdiği Humus’un güney kırsalındaki Karyatayn kasabasın da en az 128 sivilin IŞİD tarafın dan katledildiği duyuruldu. Muha liflere yakın Londra merkezli Su riye İnsan Hakları Gözlemevi, si villerin “hükümet güçleri ile işbir liği” yaptıkları gerekçesiyle son üç haftada infaz edildiğini, 83 sivilin ise Suriye ordusunun ka sabayı almasından önceki 48 sa at içinde öldürüldüğünü açıkladı. IŞİD’in bu ay başında ele geçir diği, Suriye’deki iç savaştan ön ce 900’ü Hıristiyan 30 bin kişilik nüfus ile dini toleransın sembo lü olan Karyatayn, Deyr ez Zor’a 300 km. uzaklıkta. Öte yandan Suriye Enformas yon Bakanı Muhammed Ra miz Tercüman, Şam’ın, Rak ka da dahil, Suriye ordusu nun girmediği hiçbir yeri kurtul muş olarak görmediğini söyle di. IŞİD’in Rakka’dan çıkışının olumlu bir adım olarak görülebi leceğini belirten Tercüman, “An cak IŞİD, herhangi bir grup ve ya kuruluşun bulunup bulunma dığı gözetilmeksizin Suriye ordu su Rakka’ya muhakkak girmiş ol malı” ifadelerini kullandı. ‘ABD, B52’leri havalandıracak’ ABD Hava Kuvvetleri’nin, Kuzey Kore ile ilişkilerde tırmanan gerginliğin ardından Soğuk Savaş’tan bu yana ilk kez B52 bombardıman uçaklarını teyakkuza geçirme emri beklediği belirtildi. “Defence One” sitesine konuşan ABD Hava Kuvvetleri Generali David Goldfein, 1991’den bu yana teyakkuza geçirilmeyen B52 nükleer bombardıman uçaklarını yeniden teyakkuza geçirmek için hazırlık yaptıklarını ifade etti. ABD B52’leri II. Dünya Savaşı sırasında Japonya’nın Hiroşima ve Nagazaki kentlerine atom bombası atmıştı. Japon Savunma Bakanı Itsunori Onadera da seçimlerin ardından yaptığı ilk açıklamada, “K. Kore tehdidi kritik bir düzeye varmıştır. Dolayısıyla bizim de buna karşı aynı düzeyde yanıt vermemiz gerekir” diye konuştu. GAZETECİLER SUSTURULAMAYACAK! Malta’da binlerce kişi önceki gün sokaklara çıkarak otomobiline yerleştirilen bombanın patlatılması sonucu hayatını kaybeden ülkenin önde gelen araştırmacı gazetecilerinden Daphne Caruana Galizia için adalet talep etti. “Ülkemiz yeniden kuşatma altında”, “Düşman içimizde”, “Gazeteciler susturulamayacak”, “Hırsızlar her yerde” pankartlarını taşıyan göstericiler, Galizia’nın ölümünün araştırılmasını istedi. BBC’nin haberine göre, başkent Valetta’daki yürüyüşe bazı siyasetçiler katılırken Galizia’nın Panama’daki hukuk firması Mossack Fonseca’ya ait belgelerin sız dırılmasının ardından yolsuzlukla suçladığı Başbakan Joseph Muscat ve muhalefet lideri Andrian Delia da dahil olmak üzere kimi politikacı eylemde yer almadı. Malta hükümeti cinayet ile ilgili bilgi için 1 milyon Avro ödül vaat etmişti. Muscat, yürüyüşten birkaç saat önce verdiği röportajda, “Nerede olmam ya da olmamam gerektiğini biliyorum. İkiyüzlü değilim” ifadelerini kullandı. Galizia’nın ailesinin yürüyüşe katılmasını istemediğini de öne sürdü. Suikasttan devleti sorumlu tutan Galizia’nın oğlu Matthew Caruana, Malta’yı “mafya devleti” olarak nitelendirmişti. AbeTrump ittifakı Kuzey Kore’ye karşı sertlik yanlısı politikaları savunan Liberal Demokrat Parti’li Abe, yeni hükümetin ilk reformunun eğitim ve çocuk bakımı alanında olacağını (LDP) Başbakan Şinzo Abe, önceki gün söyleyerek şaşırttı. kü erken genel seçimlerin kazananı olurken kendisini ilk tebrik edenlerden bi Yaşlanan nüfus sorunu ri de ABD Başkanı Donald Trump’tı. Res Abe, nüfusun hızla yaşlanması karşısında, mi olmayan ilk sonuçlara göre, Abe lider genç çiftleri çocuk yapmaya teşvik etmek liğindeki LDP, parlamentonun alt kanadı için eğitim ve çocuk bakımı alanlarına da Temsilciler Meclisi’nde üçte iki çoğunlu ha fazla devlet desteği ayrılacağını savun ğu geçti. Buna göre, LDP’nin önderlik et du. “Japonya’nın sürdürülebilir büyümesi tiği sağ koalisyon, 465 sandalyenin 312’si nin anahtar sorusu ‘yaşlanan nüfus prob ni kazanırken çoğu sol eğilimli muhalefet lemini nasıl ele alacağız’dır. Hem bu soruna partileri 143 sandalyede kaldı. yanıt vermek hem de insan kaynaklarımızı Golf oynayacaklar beslemek için başta okul öncesi eğitim olmak üzere eğitim sistemine çok ciddi yatı Abe, zaferinin ardından ilk iş ABD Başkanı rımlar yapmamız gerekiyor” dedi. Trump ile görüşe Abe, çocuklarını kreş rek Kuzey Kore’ye ve anaokullarına yol yönelik baskı politi layamayan ailele kasını konuştu. rin devlet tarafından İki lider 5 Kasım’da desteklenmesini, bü Trump’in ilk Japon tün çocukların mut ya ziyareti çerçe laka okul öncesi eği vesinde golf oyna tim alması gerektiği mak için sözleşti. ni söyledi. Uzmanların Bu arada, ilk ola hesaplamalarına gö rak temel seçim va re bunun gerçekle atlerinden biri olan şebilmesi için yıllık 1.2 “pasifist anayasa”yı trilyon yen (yaklaşık değiştirmeye girişmesi beklenen Abe kazanılan bölgeleri tek tek işaretledi. 39 milyar TL.) yatırım gerekiyor. Rus gazeteciye bıçaklı saldırı Liberal görüşleriyle tanınan Rus kadın gazeteci ve Moskova’nın Yankısı adlı radyonun sunucusu Tatyana Felgengaur (32) bıçaklı saldırıya uğradı. Boynundan yaralanan Felgengaur’un sağlık durumunun ciddiyetini koruduğu açıklandı. Rusya’daki sayılı muhalif yayınlardan Moskova’nın Yankısı’na yönelik saldırı iki kişi tarafından gerçekleştirildi. Saldırganlardan biri kapıdaki güvenlik görevlisinin gözüne sprey sıkarak etkisiz hale getirirken diğeri ikinci kata çıkarak Felgengaur’a kanlı eylemi gerçekleştirdi. Bıçaklı saldırganın yakalandığı duyuruldu. Moskova’nın Yankısı, SSCB henüz dağılmadığı 22 Ağustos 1990’da kurulmuştu. Felgengaur’un radyodaki sabah programı ülkenin en popüler programlarından. Radyonun akşam haberlerini sunan Yulya Latinina da geçen yıl otomobiline ve evine düzenlenen bir dizi saldırıdan sonra ülkeyi terk etmek zorunda kalmıştı. Ürdün Kraliçesi’nden Arakanlılara destek Ürdün Kraliçesi Rania Abdullah, Myanmar’daki şiddet olaylarından kaçarak Bangladeş’e ulaşan Arakan Müslümanlarının kaldığı Kutupalong Sığınmacı Kampı’nı ziyaret etti. Rania ziyarette, “Rohingya Müslümanlarına karşı yürütülen şiddete karşı evrensel eylemsizliği kınıyorum, uluslararası topluma hızlı ve etkili bir çözüm çağrısı yapıyorum” dedi. Sığınmacıların yaşadıklarını “akıl almaz bir şiddet” olarak tanımlayan Kraliçe Rania, “Buraya gelmeden önce kendimi çok zor durumlara karşı hazırlamıştım fakat bugün burada dinleyip tanık olduğum her şey tahminimin ötesinde içler acısı” ifadesini kullandı. MadridBarselona hattı Rest çeken çekene... İspanya’da Katalonya krizi karşılıklı sert söylemlerle hız kesmeden sürerken gözler Katalonya Özerk Bölgesi’nin Perşembe günü, İspanya Ulusal Senatosu’nun ise Cuma günü yapacağı kabine toplantısına çevrildi. Katalonya Özerk Bölgesi Dış İlişkiler Sözcüsü Raul Romeva, İspanya’nın bölgede kontrolü sağlamaya çalışması halinde Katalan yetkililerin emirlerine uymayacağını söyledi. İspanya Başbakan Yardımcısı Soroya Saens de Santamaria ise Katalan Özerk Bölgesi Başkanı Carles Puigdemont’un, Senato’nun anayasanın 155. maddesini yaşama geçirmesi halinde iktidarını yitireceğini ve maaş ödemesinin duracağını savundu. Senatonun Madrid hükümetinin özerkliği askıya alma kararını cuma günü görüşmesi bekleniyor. ‘Daha fazla özerklik’ dediler 1 Ekim’de Madrid’in İspanyol anayasasına göre yasadışı saydığı Katalonya’daki bağımsızlık referandumuna ilişkin tartışmalar sürerken İtalya’nın en zengin bölgelerinden Lombardiya ve Veneto’da önceki gün gerçekleşen referandumdan “daha fazla özerklik” çıktı. İtalyan anayasasına uygun bir şekilde gerçekleştiği belirtilen oylamaya katılım Veneto’da yüzde 57, Lombardiya’da ise yüzde 39 düzeyinde kalırken, her iki bölgede de yüzde 95’in üzerinde daha fazla özerkliğe “Evet” denildi. Kendi kaynaklarını merkezi hükümetle paylaşan bu iki yarıözerk bölge kaynaklarının daha büyük kısmını kendi altyapı harcamalarında kullanmak istiyor. ‘May’in Brexit cesareti kırılmış’ Britanya’nın Avrupa Birliği’nden (AB) ayrılma müzakereleri (Brexit) sürerken Alman Frankfurter Allgemeine Zeitung ga zetesi, AB Komisyonu Başkanı Jean Clau de Juncker ile Britanya Başbakanı Theresa May’in geçen haftaki akşam yemeğinin ay rıntılarını haber yaptı. Haberde, Juncker’in danışmanlarına AB zirvesi öncesi son da kikada ayar lanan yemek için Brüksel’e giden May’in “endişeli, umutsuzluğa kapılmış, ce sareti kırılmış” göründüğünü May ile Juncker söylediği, göz lerinin altındaki halkalarla uzun zaman dır uyumamış birine benzediği yorumu nu yaptığı öne sürüldü. Habere göre May, Brexit görüşmelerinde Juncker’in yardımı için adeta yalvardı ancak Juncker’in özel kalemi Martin Selmayr, Twitter hesabın dan iddiaları yalanladı. Bu arada Londra Belediye Başkanı Sadıq Khan, Brexit’in ardından ne olacağı sorusu nun yarattığı belirsizlik nedeniyle şirketlerin başkentteki ofislerini başka yere taşıma yö nündeki tehditlerinin bir blöf olarak görül memesi uyarında bulundu. Endonezya ile ABD arasında kriz Endonezya Genelkurmay Başkanı Ga tot Nurmantyo’nun ABD’li mevkidaşı Josepf Dunford’un davetlisi ve vizesi olmasına rağmen dün başlayan “Şiddet Yanlısı Aşırı Örgütlerle Mücadele Konferansı”na katılmak amacıyla Washington’a gitmek için uçağa binmesine izin verilmedi. ABD Savunma Bakanı James Mattis’in, Endonezya Savunma Bakanı Ryamizard Ryacudu’dan özür dilediği belirtildi. Endonezya Dışişleri Bakanı Retno Marsudi da ABD’nin Endonezya Büyükelçi Yardımcısı Erin McKee’den gelen resmi özürü kabul ettiğini açıkladı. Konferansa Genelkurmay Başkanı Hulusi Akar da katılıyor. C MY B