Catalog

EKONOMİ DOLAR AVRO FAİZ BORSA 3.5890 3.7280 11.03 76.618 5 kuruş 2.4 kuruş 0.09 puan 1136 puan 8 ekonomi@cumhuriyet.com.tr TASARIM: SERPİL ÜNAY Emekli zammı az buldu ALTIN CUMHURİYET ALTIN 24 AYAR 888.82 8.6 lira 132.65 1.3 lira Çarşamba 4 Ocak 2017 SSK ve BağKur emekli maaşları yüzde 3.73’lük öngörü yerine yıllık enflasyonun yüksek çıkmasıyla yüzde 4.65 oranında artacak. Memur emeklisi fark alamayacak SSK ve BağKur emeklilerinin beklediği zam oranı belli oldu. Dün açıklanan enflasyon rakamları ile SSK ve BağKur emeklilerinin maaşları yüzde 4.65 oranında artacak. Oysa hükümetin öngörüsü 3.73 idi. Memur emeklileri ise enflasyon yılın ikinci yarısının da 5’i geçmediği için enflasyon farkı alamayacak. SSK ve BağKur emeklileri, her yılın ocak ve temmuz aylarında bir önceki 6 aylık dönemde gerçekleşen enflasyon oranında zam alıyor. Enflasyon verilerinin açıklanmasıyla sayıları 10 milyonu aşan SSK ve Bağkur emeklisinin maaşlarına ocakta yapılacak zam oranı belli oldu. SSK ve BağKur emeklilerinin maaşı yüzde 4.9 oranında zamlanacak. 6 ayda aştı Enflasyon, temmuzda yüzde 1.16 artarken, ağustosta 0.29 düşmüştü. Eylülde yüzde 0.18, ekimde yüzde 1.44, kasımda ise yüzde 0.52 ve aralıkta da yüzde 1.64’lük yüksek artışla 6 aylık enflasyon yüzde 4.65 oldu. Oysa hükümet 2017 programında, 6 aylık enflasyonun 3.73 gerçekleşeceğini tahmin etmişti. Yeterli değil İşçi, Memur ve BAĞKUR Emeklileri Derneği (İMBED) Başkanı Hamdi Öz, hastane katkı paylarına yüzde 20 ile 60 oranında artış yapılırken, gıda fiyatları yüksek oranda artarken emekli maaşına yapılacak yüzde 4.73’lük artışın yetersiz olduğunu söyledi. 1.5 milyona yakın emekli nin 1000 liranın altında maaş aldığına dikkat çeken Öz, bu paralarla geçinmenin zorluğuna dikkat çekti. Eşit, evrensel bir sosyal güvenlik yasası yapılması için açtıkları davanın Yargıtay 21. Hukuk Dairesi’nde karar bekledi ğini belirten Öz, “Herkes gösterge ve katsayısına göre 6 ayda bir zammını alsın; emekli, bakanlık kapısında dilenci olmaktan kurtulsun, diye açtığımız bu davanın lehimize sonuçlanacağına inanıyorum. Asgari ücret komisyonla belirle nirken, emekli maaşı bakanların iki iki dudağı arasında. Memur emeklileri toplusözleşmeden yararlanıyor ki bu yasal değil; işçi emeklileri yararlanamıyor. Bu eşitsizlik son bulmalı” diye konuştu. l Ekonomi Servisi Memura fark yok Yaklaşık 2.5 milyon memur emeklisinin maaşı ise memurların toplusözleşme şartlarına göre artıyor. 6 aylık enflasyon toplusözleşme artışını geçerse memur emeklisinin maaşına, aradaki fark kadar enflasyon zammı yapılıyor. İşte geçen yılın ikinci yarısında enflasyon yüzde 5’i geçmediği için memur emeklisi enflasyon farkı alamayacak. Memur maaş katsayıları, yüzde 3’lük ocak ayı zammına göre yeniden belirlendi. Buna göre, 13’üncü derecenin 3’üncü kademesindeki memur maaşı, 2 bin 767 liraya yükseldi. 7’nci derecenin 1’inci kademesindeki öğretmen maaşı 3 bin 106 lira, 8’inci derecenin 1’inci kademesindeki polis memuru maaşı da 3 bin 942 lira oldu. Maliye Bakanlığı’ndan edinilen bilgiye göre, açıklanan enflasyon rakamlarının ardından geçen yılın ikinci yarısına ilişkin enflasyon farkı çıkmadı, memur maaş katsayısı ocak ayı itibarıyla 0.096058’e, taban aylık katsayısı 1.503595’e, yan ödeme katsayısı da 0,030462’ye çıkarıldı. Söz konusu düzenlemenin ardından aile ve çocuk yardımı almak kaydıyla müsteşar maaşı 9 bin 498 liradan 9 bin 787 liraya, genel müdür maaşı 8 bin 335 liradan 8 bin 589 liraya çıktı. Böylece müsteşar ve genel müdür maaşında yüzde 3.04 artış meydana geldi. Bu arada Kamu İktisadi Teşebbüsünde (KİT) sözleşmeli personel ücret tavanı da 5 bin 257.87 liraya yükseldi. Metalde yeniden greve çıkılıyor EMİS ile BirleşikMetal İş arasında yürütülen toplusözleşme görüşmelerinin anlaşmazlıkla sonuçlanmasıyla 20 Ocak’ta grev kararı alındı. MUSTAFA ÇAKIR DİSK’e bağlı Birleşik Metalİş Sendikası’nın, Bursa merkezli işçi eylemlerinin ardından Türkiye Metal Sanayicileri Sendikası’ndan (MESS) ayrılan işverenlerin kurdukları Elektro Mekanik Metal İşverenleri Sendikası (EMİS) ile yürüttüğü toplu sözleşme görüşmelerinde anlaşma sağlanamadı. İşverenin üç yıllık sözleşme ısrarı nedeniyle 2 bin 200 işçiyi kapsayan toplu sözleşme görüşmelerinde sendika, 20 Ocak’ta grev kararı aldı. Dörtte birini verdi Rakamsal olarak Birleşik Metalİş ücretlere ortalama net 700 lira artış isterken, EMİS 145 lira zam önerdi. En önemli anlaşmazlık ise sözleşmenin yürürlük süresinde yaşandı. Birleşik Metalİş Sendikası, 2014 MESS toplu sözleşme görüşmelerinde 3 yıllık toplusözleşmeye itiraz etmişti. Sendika 2 yıllık sözleşme önermişti. Anlaşma sağlanamaması üzerine de grev süreci yaşanmıştı. Üç yıl istedi MESS gibi EMİS de sözleşmenin 3 yıl olmasını önerdi. Yürürlük süresi, pek çok idari madde ve ücretlerde anlaşma sağlanamaması üzerine bir sonraki aşama olan resmi arabulucu süreci başladı. Arabulucu aşamasında, taraflar 28 Kasım ve 9 Aralık’ta bir araya geldi. Ancak yine anlaşma sağlanamadı. Birleşik Metalİş Sendikası toplu iş sözleşmesinin uyuşmazlıkla sonuçlanması üzerine, işçiler 7 Kasım’dan bugüne eylemlerini sürdürüyor. İşyerlerinde işçiler yemek ve çay molalarında alkışlı protesto yürüyüşleriyle, fabrika giriş çıkışlarından basın açıklamaları yaparak işverenleri protesto ediyor. OHAL nedeniyle işçilerin fabrika dışında yapmak istedikleri eylemlere izin verilmiyor. l ANKARA Üst üste yaşanan elektrik kesintilerinin yılın en soğuk günlerine denk gelmesi, ısınma sorunu yaşayan yurttaşı jeneratör almaya zorladı. Bir aylık satışların bir günde yapıldığı belirtildi. Kesinti, jeneratör satışını katladıteorElcvaihntilepadirildi Türkiye’nin dört bir tarafında yaşanan elektrik kesintisi jeneratör satışlarını ciddi oranda artırdı, çağrı merkezine gelen aramalarda büyük bir yoğunluk yaşandı. Elektrik kesintisinde jeneratör isteği ve talepler için çağrı merkezine normalden 10 kat daha fazla arama aldıklarını söyleyen Aksa Jeneratör Üst Yöneticisi (CEO) Alper Peker, normalde bir ayda yapılan portatif jeneratör satışı rakamına kesintiler sonrası bir günde ulaştıklarını belirtti. Satışların cinsine bakıldığında ev tipi jeneratörlerin daha fazla satıldığına dikkat çeken Peker, artan elektrik kesintilerinden etkilenmek istemeyen vatandaşlar jeneratörlere yöneldiğini, bir ayda yapılan satış bir günde gerçekleştiğini anlattı. Soğuk hava etkiledi Sık sık yaşanan elektrik kesintileri nedeniyle mağdur olan vatandaşların çağrı merkezlerini aradıklarını söyleyen Peker; “Hava sıcaklığının 0’ın altında olduğu, 2016’nın son günleri jeneratörün önemini bir kez daha gündeme getirdi.Çağrı merkezini arayanların sayısı 10 kat arttı ve web sitesi kesintinin yaşanmaya başladığı gün normalin 4 katı kullanıcı girişi sayısına ulaştı. Günlük satış rakamımıza baktığımızda ise ev ve küçük işletmelerde kolaylıkla kullanılabilen portatif jeneratörlerimizin satışı, bir aylık satışımıza denk geliyor” diye konuştu. l Ekonomi Servisi Avrasya Tüneli, kur farkı, Ahilik Fonu Avrasya Tüneli’nin açıldığı gün (20 Aralık 2016) yazdım: “Bugünkü dolar kuruna göre geçiş ücretlerinin otomobiller için 16.5, minibüsler için 25 TL’den aşağı olmaması gerekiyor. Eğer bu fiyatların altında bir rakam ilan edilirse, biliniz ki bu şirketin değil, iktidarın vatandaşa şirin görünmek için belirlediği bir fiyat olacaktır.” Bir devlet kurumu olan Karayolları Genel Müdürlüğü’nün (KGM) “görevli şirket” ATAŞ AŞ ile yaptığı sözleşmeye göre, geçiş ücretleri otomobil başına 4 dolar; minibüs başına da 6 dolar artı, yüzde 18 KDV olarak belirlenmişti. 10 günlük gelir hibe mi? Cumhurbaşkanı Erdoğan yukarıdaki satırların yayımlandığı tören günü, geçiş ücretini 15 TL olarak açıkladı. Yıl sonuna dek geçerli bu tarifeyle toplanacak gelirin, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’nın (ASPB) şehit yakınları ve gazilerle dayanışma hesabına aktarılacağı duyuruldu. Daha yeni Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Ahmet Arslan açıkladı: Devletin günde 68 bin 500 araç geçişi garanti ettiği Avrasya Tüneli’nden, günlük 24 bin araç geçmişti. Bakan Arslan, 2231 Aralık’ta elde edilen 3.5 milyon TL gelirin de açıklandığı gibi şehit ve gazilerle ilgili kampanyaya aktarılacağını bildirdi. Bu noktada kamu adına iki önemli soru gündeme gelmeli: Şehit ve gaziler hesabına aktarılacak olan 3.5 milyon TL’yi ATAŞ AŞ hibe mi etti? Yoksa şirket 10 günlük bu geliri, bakanlık hesabına aktardıktan sonra, devletin bir başka hesabından geri alacak mı? Soru, devletin araç ve gelir garantisi vermesi nedeniyle önem taşıyor. Eğer hibe etmediyse ve geri alacaksa, o zaman ASPB hesabına 3.5 milyon TL’yi şirketin yatırmasıyla devletin yatırması arasında fark yok demektir. İlk günden 29 kuruş fark Gelelim bugüne. Avrasya Tüneli’nde bu yıl geçerli olacak tarifeler açıklandı: Otomobil başına 16.60, minibüsler için ise 24.90 TL. Dün “Tünelden siz de geçin” diyen Başbakan Yıldırım’ın grup toplantısı sürerken dolar, aralık ayı enflasyonunun yüksekliği nedeniyle, artışa geçmişti çoktan. Dolayısıyla o tarifeye bu satırlar yazılırken 3.58 TL olan dolar üzerinden tekrar bakmalıyız: Sözleşmedeki 4 ve 6 dolar artı KDV’ler üzerinden, otomobil başına alınması gereken para, 6.89 TL, minibüs başına ise 25.34 TL. Yani daha ilk günden araç başına 29, minibüs başına da 44 kuruşluk farklar çıkıyor. Bu da kur yıl boyunca bugünkü gibi kalıp hiç artmasa, Bakan Arslan’ın açıkladığı 24 bin araç üzerinden bir ayda 208 bin TL (yılda 2.5 milyon TL) tarife farkı anlamına geliyor. Şimdi ikinci soruya gelebiliriz: Avrasya Tüneli’nde araç sayısı ve tarife garantileri var. Tarifeler dolarla belirlenmiş. Peki, döviz kurundan kaynaklanan bu farkı kim üstlenecek? Sorunun resmen açıklanan günlük 24 bin araç üzerinden olduğunu hatırlatalım. (Günlük araç garantisi 68 bin 500.) Ahilik Fonu’nun akıbeti? Ve bu arada da Başbakan grup konuşmasında Esnaf ve Ahilik Fonu müjdesi verdi. Anlatırken esnaftan alınacak pay ve devletin katkısıyla oluşturulacak fonu İşsizlik Fonu’na benzetti; “Bu paralar biriktirilecek daha sonra işleri yolunda gitmeyen esnaf ondan yararlanacaktır” dedi. Yıllar önce benzer bir söylemle kurulan İşsizlik Fonu’nda biriken ve pek azı işsize ödenen paralar, şimdi yeni kurulan Varlık Fonu’na aktarılacak. Varlık Fonu’nun bir kuruluş amacı da mega projelere kaynak sağlamak. O halde şimdi esnaf adına sorabiliriz: Ahlik Fonu’nda birikecek paranın, kur riskleri büyüyen tünel köprü garantilerinin finansmanında kullanılmayacağından nasıl emin olabiliriz? Arçelik: 650 değil, 281 kişi çıkardık Arçelik’in Çerkezköy işletmesinde belirli süreli hizmet akdi ile çalışan 281 kişinin iş akdi sürenin dolmasıyla sona erdirildi. Medyada Arçelik’in Çerkezköy fabrikasında 500’ü sözleşmeli olmak üzere 650 kişinin işten çıkarıldığı yönünde haberler yer almasının ardından Reuters’ın sorusu üzerine Arçelik’ten yapılan yazılı açıkla mada şöyle denildi: “Arçelik A.Ş. kurutucu & elektrik motorları Çerkezköy işletmemizde, belirli süreli hizmet akdi ile çalışmakta olan 281 kişinin iş akdi sürenin dolması ile sona ermiştir. Olağandışı bir durum bulunmamakla birlikte, bazı basın yayın organlarında yer alan yanıltıcı bilgiler gerçeği yansıtmamaktadır” denildi. Antalya 5 milyon turist kaybetti Turizmde 2016 yılı krizinin en fazla etkilediği Antalya yaklaşık 5 milyon turist kaybetti. Antalya’ya gelen yabancı ziyaretçi 10.5 milyon kişi dolayından 5.7 milyona geriledi. Antalya Havalimanı’na gelen turist sayısındaki azalma, Almanya’da 1 milyondan, Rusya’da 2.3 milyondan fazla oldu. Öte yandan kayıplar; İngiltere, Hollanda, İskandinavya gibi ana pazarlarda da büyük seviyelerde gerçekleşirken Antalya, Ukrayna’dan 260 bin, İsrail’den 63 bin daha fazla kişi ağırladı. l Ekonomi Servisi Londralı bankacılar Paris’e gidecek Paris’in Avrupa’nın yeni finans merkezi olması için oluşturulan lobi grubu, İngiltere’nin Avrupa Birliği’nden ayrılma müzakerelerinin başlamasıyla Londra’dan 20 bine varan bankacının Paris’e yönelmesini bekliyor. Paris için oluşturulan lobi grubu, şubat ayında Londra merkezli finans şirketlerinin yöneticileriyle bir dizi toplantı yapacak. Paris halen180 bin finans sektörü çalışanına ev sahipliği yapıyor ve Avrupa’nın en büyük tahvil piyasasına ve ikinci büyük varlık yöneticisi havuzuna sahip. Finans merkezi olarak Londra’nın yerini almaya talip Frankfurt’ta 100 bin ve Dublin’de 30 bin finans çalışanı bulunuyor. l Ekonomi Servisi C MY B