Catalog

DUNYA AfD bu kez istediğini alamadı Aşırı sağcı Almanya için Alternatif (AfD) Partisi, Aşağı Saksonya eyaletinde önceki günkü yerel seçimlerde sandıktan 4. çıktı. Eyalette yüzde 10’luk oy hedefi olan AfD, yüzde 7.55 destek bulabildi. Seçimde Birlik Partisi (CDU) ise 2011 seçimlerine kıyasla 3 puan kaybedip yüzde 34.3’le birinci oldu. Onu SPD ile Yeşiller takip etti. AfD geçen hafta Merkel’in seçim bölgesi MecklenburgVorpommern’de CDU’yu geçip Başbakan Merkel’in Hıristiyan Demokrat SPD’nin ardından ikinci olmuştu. Merkel 8 dishab@cumhuriyet.com.tr TASARIM: MÜGE KAYGUSUZ Salı 13 Eylül 2016 Nusra’nın paçası tutuştu Clinton, dün kızının evinden çıkarken iyiyim mesajı vermişti. Suriye’de ateşkes için RusABD planı dün günbatımında yürürlüğe girdi. Kaide’den boşanıp adını değiştirmesi fayda etmeyen Nusra, tüm cihatçılara birlik çağrısı yaptı Savaşın beş buçuk yılı devirdiği Suriye’de Rusya ve ABD’nin zorlu pazarlıklar sonucu uzlaştığı ateşkes planı dün akşam saat 19.00’dan itibaren yürürlüğe girerken öncesinde cihatçı gruplardan şiddetli itirazlar yükseldi. Savaşa müdahil en büyük iki gücün ortak operasyonlarına IŞİD’le hedef olacağı kesinleşen Nusra, tüm radikal İslamcı fraksiyonlardan destek istedi. Moskova ile Washington’ın anlaşma ihtimali belirince Kaide’yle bağlarını koparıp adını “Şam’ın Fethi Cephesi” yaptığını duyuran Nusra, anlaşmaya tepkisini Wall Street Journal aracılığıyla gösterdi. Gazeteye konuşan örgütün “yabancı medya ilişkileri sorumlusu” Mustafa Muhammed, “Suriye’deki bütün büyük aktörlerden bu anlaşmaya karşı ortak duruş bekliyoruz. Suriye’deki hakiki gruplar asla yabancı hükümetlerin vekâlet savaşlarına alet olmayacak” dedi. Riyad destekli Ahrar’uş Şam ise “kardeş” örgütü Nusra’yı “küstürmeme” derdinde. Örgütün lider yardımcısı Ali Ömer, video mesajında anlaşmanın “yalnızca rejimi güçlendireceğini” savundu. Ancak daha sonra AFP’ye konuşan bir örgüt sözcüsü bu mesajla yalnızca “ateşkesin olumsuz yanlarına dikkat çektiklerini, diğer gruplara danıştıktan sonra bir bildiri yayımlayacaklarını” söyledi. Reuters’a konuşan bir “muhalif” kaynak da Ahrar’ın da aralarında olduğu önde gelen örgütlerin “tüm çekincelerine karşın ateşkesi destekleyeceğini” iddia etti. ÖSO’ya ‘YPG ile savaşma’ Şam yönetiminin anlaşmaya uyacağına dair ABD’den garanti isteyen Riyad destekli muhalefet Yüksek Müzakere Komitesi sözcülerinden Selim Muslet, “Rusya’nın tüm Özgür Suriye Ordusu üyelerini terörist olarak tanımlamasından korkuyoruz” dedi. Bu arada, Suriyeli Kürtlerin silahlı gücü YPG de anlaşmayı desteklediğini açıkladı. Rusya Savunma Bakanlığı ise Esad’dan bayramda Deraya çıkarması Ateşkesin yürürlüğe girmesine saatler kala, Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad bayram namazını geçen ay sonu muhaliflerden geri alınan Şam kırsalındaki Deraya’da kıldı. Esad’a çok sayıda Baas üyesi, milletvekili de eşlik etti. Çoğu yeri harabeye dönen Deraya sokaklarını gezen Esad, “Suriye devleti topraklarının tümünü teröristlerden geri almaya kararlı. Silahlı kuvvetler yorulmak bilmeden ve şüphe duymaksızın, iç ve dış koşullardan bağımsız çalışmayı sürdürüyor. Beş yıl sonra kimileri hâlâ rüyalarından uyanmadı. Dış güçlerin vaatlerine güvendiler ama onlar da boş çıkacak” dedi. Türkiye’nin de desteklediği Özgür Suriye Ordusu’na (ÖSO) Kürt güçlerle çatışmaya son vermesi çağrısı yaptı. Ayrıca ateşkesin sahada nasıl yanıt bulduğunun insansız hava araçları ile izleneceğini de bildirdi. Suriye ordusu da dün 19.00 itibarıyla bir hafta operasyonlarını durdurduğunu duyurdu. Ateşkesin başlamasının ilk saatlerinde Suriye İnsan Hakları Gözlemevi, sahada genel olarak anlaşmaya uyulduğunu savundu. Defalarca ateşkes girişimlerine sahne olan Suriye’de başarı şansı en yüksek plan olarak görülen RusyaABD anlaş ması, IŞİD ve Nusra’nın elindeki bölgeler dışında, ülkede 48 saatlik ateşkesle eşzamanlı kuşatma altındaki bölgelere insani yardım ulaştırılmasını öngörüyor. ‘Ekim’de görüşme olabilir’ Ateşkesin işe yaraması halinde bir haftaya uzatılması, “ılımlı” isyancıların cihatçılardan ayrışması, IŞİD, Nusra’ya yönelik ortak askeri operasyonların başlaması hedefleniyor. Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Mikhail Bogdanov’a göre, Şam ile muhalifler ekim başında yeniden masaya oturabilir. Cameron bu kez vekilliği bırakıyor Britanya’nın AB’den ayrılmasıyla sonuçlanan hazirandaki referandu mun ardından Başbakanlık koltuğu nu bırakmak zorunda kalan David Ca meron, Muhafazakâr Parti milletvekil liğinden de istifa ediyor. Cameron, is tifasını getiren koşulların sıradan bir milletvekilliğini sürdürmesine izin ver meyeceğini, yapacağı açıklamaların, atacağı adımların, hükümetin ülke için izlemesi gereken siyaseti etkile mesini istemediği için milletvekilliğini bırakma kararı aldığını söyledi. 2015 seçim kampanyasında AB üyeliğini re feranduma götürme sözü veren Ca meron, bu adımıyla siyasi kariyerinin de en büyük kumarını oynamıştı. Par ti içindeki AB muhaliflerinin baskısı nın yanı sıra seçmenin göçmen karşıtı Birleşik Krallık Bağımsızlık Partisi’ne kaydığı görüşleri üzerine Cameron re ferandum kartını sürmüş, ancak diğer yandan da AB içinde kalınması yö nünde kampanya yürütmüştü. Refera dumdan çıkan birlikten ayrılma kara rı sadece ülkede değil, AB genelin de şiddetli tartış malara yol açtı. Cameron’ın istifa sıyla Muhafazakâr Parti’den Theresa May başbakanlık Cameron, eşiyle birlikte. koltuğunu devralan isim oldu. 11 Eylül davasına Körfez tepkisi ABD’de 11 Eylül kurbanlarının ailelerinin Suudi Arabistan’a dava açmalarına olanak tanıyan tasarının senatonun ardından Temsilciler Meclisi’nden de geçmesi Riyad liderliğindeki Körfez ülkelerini kızdırdı. Körfez İşbirliği Konseyi Genel Sekreteri, yaşama geçmesi için ABD Başkanı’nın imzasının gerektiği tasarı için “ilişkilerin temellerine aykırı” dedi. Kulislerde Obama’nın tasarıyı veto edeceği belirtiliyor.11 Eylül saldırılarını düzenleyen 19 kişiden 15’i Suudi vatandaşıydı. Tutkal sorunu seçimi erteletti Avusturya’da Yeşiller Partisi’nin adayı Alexander van der Bellen’in, Özgürlük Partisi’nden aşırı sağcı rakibi Norbert Hofer’i 30 bin 868 oyla mağlup etmesi üzerine, itirazlar nedeniyle yeniden yapılmasına karar verilen seçimler 2 Ekim’den 4 Aralık’a ertelendi. İçişleri Bakanı, ertelemenin nedenini “mektuplu oylarda ortaya çıkan zarflardaki tutkal probleminden” kaynaklı olduğunu söyledi. EVDEN UZAKTA BİR BAYRAM DAHA... Savaş, çatışma, yokluk döngüsünden kurtulamayan Ortadoğu coğrafyasında dün bir Kurban Bayramı daha ölümler, yüz binlerin yurtlarını, evlerini terk etmesinin gölgesinde baş ladı. Lübnan’da Şatilla mülteci kampında kurulan derme çatma salıncakta Filistinli ve Suriyeli çocuklar yaşadıkları dehşet ve yokluğa inat doyasıya eğlendi. Suriye’de kadın olmak Savaşın erkek nüfusu erittiği ülkede kimi dul kalan kadın ‘ikinci eş’ olmak zorunda kalıyor. Kimisi de Avrupa’ya mülteci gidip bir daha ses vermeyen kocasını boşuyor Suriye’de beş yılı aşkındır süren savaş, aile ilişkilerini de altüst etti. On binlerce erkeğin öldüğü, kayıplara karıştığı veya mülteci olduğu Şeriat mahkemelerinde boşanma ve evlenmeye ilişkin uzun kuyruklar var. “Dört arkadaşım ve ben, dul kadınları eş alıp namuslarını korumaya karar verdik” diyor. Şam’ın Eski Şehir Mahallesi’nde ki ülkede boşanma ve “çokeşlilik” oran rasını ödeyemeyen kiracısını ikinci ları dikkat çekici biçimde arttı. eş alan Ebu Adnan, “Sokağa atmak AFP’nin haberine göre, başkent Şam’da geçen yıl şeriat hükümleri tansa evlendim. İlk eşim durumu kabullendi çünkü çocuğumuz olmuyor ne göre gerçekleştirilen evliliklerin yüzde 30’u “çokeşliliğe” aitti. Halbu du” diyor. Bu arada Suriye’de boşanma oranları da hızla artıyor. 2010’da ki 2010’da bu oran yalnızca yüzde 5’ti. Evlilik, boşanma ve miras gibi konularda vatandaşların kendi dinlerine ait mahkemelere tabi olduğu Suriye’de lik, hukuki ve dini açıdan bir çözüm” diye savunuyor. Kadınların kuma olmayı kabul etmelerinin başlıca sebebi ise ekonomik. İki 5 bin 300 çift boşanırken 2015’te rakam 7 bine yükselmiş. Kimileri yoksulluktan aileleriyle yaşamak zorunda kaldığı için, kimileriyse yurtdışına gidip Sünni erkekler dört eş alabilse de eşler arasındaki yaş farkı ve erkeğin eşlerine ayrı ev açabilmesi gibi koşullar bulunuyordu. Ancak savaş koşulları yüzünden bu kısıtlamalar gevşetildi. Şeriat yargıcı Mahmud Maravi, bu durumu “Erkekten çok kadın var. Çokeşli çocuk annesi Maha (31), eşinin savaşta ölmesinden 6 ay sonra evli kuzeniyle evlenmiş. “Yalnız kaldık, çok zordu. Kuzenim evlenmemizi önerdi, şimdi eşi ve çocuklarıyla yaşıyorum. Ama bu da zor bir karardı çünkü karısı arkadaşımdı” diye yaşadıklarını anlatıyor. Eşi ise gitmeme konusundaki fikir ayrılıklarından boşanıyor. Eşlerden biri Avrupa’ya gittikten sonra boşananlar da var. Fevziye, İsveç’e mülteci olarak giden eşinin kendilerini yanına aldırması için 3 yıl bekledikten sonra pes etmiş. “Artık özgürüm, istediğimle evlenirim” diyor. Darbeye karşı meydanda Şili’de sosyalist başkan Salvador Allande’yi deviren 11 Eylül darbesinin 43. yıldönümü protestolarla anıldı. Latin Amerika’nın seçimle başa gelmiş ilk sosyalist hükümetini deviren Pinochet’nin 17 yıl süren kanlı diktatörlüğünü protesto eden eylemciler başkent Santiago’da yer yer polisle çatıştı. Allende anıtına çiçekler bırakan göstericiler, ABD Başkanı Barack Obama’nın kuklasını da yaktı. Çıkan olaylarda 7 polisin yaralandığı, 49 kişinin gözaltına alındığı belirtildi. Clinton’dan kampanyaya ‘zatürree’ arası ABD’nin New York kentinde önceki gün 11 Eylül saldırılarının anma töreni sırasında fenalaşan Demokrat Parti’nin başkan adayı Hillary Clinton’a zatürree teşhisi konulduğu açıklandı. Clinton’ın doktoru Lisa Bardack, alerjiye bağlı öksürük şikâyeti sebebiyle geçen cuma hastaneye müracat eden 68 yaşındaki başkan adayına yapılan tetkikler sonucu zatürree olduğunun anlaşıldığını ve antibiyotik tedavisine başlandığını duyurdu. Bardack, tören esnasında Clinton’ın vücudunun aşırı su kaybına uğradığını, kendisine bir süre dinlenme tavsiyesi verdiklerini de ekledi. Kaliforniya programı iptal 8 Kasım başkanlık seçimleri öncesinde yoğun kampanya yürüten Clinton’ın bu tempoyu kaldırıp kaldıramayacağıyla ilgili ABD basınında spekülasyonların ardı arkası kesilmezken Demokrat adayın dün ve bugün Kaliforniya’da gerçekleştirilmesi planlanan etkinliklere katılımının iptalı haberi de dün gündeme yansıdı. Trump ‘geçmiş olsun’ dedi Seçilirse ABD’nin ilk kadın başkanı unvanını da göğüsleyecek Clinton hakkında, rakibi Trump sık sık sağlığı ile ilgili sorunları olduğu iddiasını gündeme getiriyor, başkanlık görevini yerine getiremeyeceğini savunuyor. Clinton, 2012 yılında dışişleri bakanlığı yaptığı dönemde beyinde kan pıhtılaşması nedeniyle tedavi görmüştü. Clinton’ı mağlup edip başkanlık koltuğuna oturma planları yapan 70 yaşındaki Trump’ın sağlığıyla ilgili şaibelerin de rakibininkinden aşağı kalır yanı yok. Seçildiği takdirde ABD’nin en yaşlı başkanı olarak göreve başlayacak Trump ise dün yaptığı açıklamada Clinton için “umarım bir an önce iyileşir, sahada, tartışmalarda yeniden kendisini görürüz” dedi. Bu arada kendisinin de geçen hafta tıbbi testlere girdiğini, “iyi beklediği” sonuçları yakında açıklayacağını da ekledi. Kore’ler arasında gerilim artıyor Güney Kore Savunma Bakanlığı, geçen hafta gerçekleştirdiği beşinci nükleer denemenin ardından tüm dünyanın tepkisini çeken Kuzey Kore’nin yeni bir nükleer test hazırlığı içerisinde olduğunu savundu. Dışişleri Bakanlığı sözcüsü, “Güney Kore ve ABD istihbarat servislerinin değerlendirmesine göre Kuzey Kore, Punggyeri bölgesinde yeni bir test hazırlığı içerisinde” dedi. Seul hükümetinin, BM Güvenlik Konseyi’ne Pyongyang’a karşı daha sert yaptırımlar uygulanması gerektiği yönünde baskı yapmasına karşın, veto yetkisi bulunan Çin ve Rusya ise konuyla ilgili henüz bir karar almadı. ÇinRusya tatbikatta Çin Dışişleri sözcüsü sorunun merkezinin ABD ile ilgili olduğunu ve yaptırımların tek başına bir çözüm getirmeyeceğini söyledi. Çin ve Rusya ayrıca dün Güney Çin Denizi’nde ortak tatbikata da başladı. Güney Kore önceki gün K. Kore’nin yeni bir nükleer teste girişmesi durumunda Pyongyang’ı “yok etme planları” olduğunu duyurmuştu. Duterte, ABD askerini kovdu Filipinler Devlet Başkanı Rodrigo Duter te, ABD ile arasındaki kri zi tırmandırarak ülkede radikal İslamcılara kar şı savaşan birlikleri eği ten Amerikan özel güçlerinin Mindanao’dan ayrılma Duterte ları yönünde talimat verdi. Ülkenin radikal İslamcılarla yaşadığı çatışmayı sona er dirmeye çalışan ve bu sorunun kaynağın da Filipinler’in Batı’nın yanında yer alması olduğu görüşünde olan Duterte, “Bu özel güçler, Mindanao’yu terk etmeli. Müslü man insanlar onları görürse daha da öf kelenir ve öldürürler” diyerek kararını sa vundu. Duterte, ASEAN zirvesi sırasında ABD Başkanı Obama’ya yönelik ağır kü für içeren ifadeler kullanmış, ardından iki li arasındaki görüşme Washington cephe si tarafından iptal edilmişti. C MY B