Catalog

DUNYA dishab@cumhuriyet.com.tr TASARIM: MÜGE KAYGUSUZ Cuma 26 Ağustos 2016 12 KOLOMBİYA’DA SEVİNÇ Tarihi imza önce ki gün taraflar arasında uzun süredir arabuluculuk yapan Küba’nın başkenti Havana’da atıldı. FARC müzakerecilerinden Marquez ile Bogoto temsilcisi La Calle’nin el sıkışmasıyla birlikte dünyaya duyurulan anlaşma Kolombiya’da sevinç gösterileriyle karşılandı. Ölüm kaybetti Kolombiya 52 yıllık acıya son verdi. HükümetFARC arasında barışa imza atıldı Latin Amerika ülkesi Kolombiya’da hükümet ile FARC arasındaki 52 yıllık savaşı biti miz için, çocuklarımız için daha güvenli, adil, eğitimli bir ülke inşa etmeye adamamızı sağlayacak tarihi ve bir daha ele henüz öngörülemiyor. BM “zorlu olacağı” uyarısını yaptığı anlaşmanın uygulanmasını denetleyecek. Anlaşmanın ağır hapse alternatif cezalar alacak. Aksi halde 20 yıla dek hapis cezasıyla karşılaşabilecekler. İç savaşın mağdurları ren tarihi barış anlaşmasına imzalar geçmeyecek bir fırsat” diyen Santos’u atıldı. Dünyanın en eski Marksist geril ABD Başkanı Barack Obama arayarak ana hatları şöyle: na tazminat ödenecek. 4 Kurbanlar için adalet: Tarafların 4 Ekonomik destek: FARC kont la örgütü olan Kolombiya Devrimci Si kutladı. BM ve AB de tebrik etti. iç savaş süresince işlediği suçlara karşı rolündeki kırsal alanlarda hükümet top lahlı Güçleri’nin (FARC) 1964’te toprak 7 Ağustos’taki Ipsos anketinden an hakikat ve uzlaşma süreci kapsamında rak, borç, temel hizmetler sağlayacak. reformu talebiyle kurulmasıyla başla laşmaya yüzde 39 destek, yüzde 50 mu özel mahkemeler kurulacak. Hafif suç 4 Ateşkes ve silahsızlanma: Ke yan çatışmaların 260 bin kişinin ölme halefet çıkmıştı. 17 Ağustos’taki Inva lara getirilecek af, katliam, işkence gi sin ateşkes anlaşması haziranda imza si, 45 bin kişinin kaybolması, 7 milyon mer anketi ise yüzde 67.5 destek gös bi ağır suçları kapsamayacak. Üst dü lanmıştı. Barış anlaşmasının da resmen kişinin evsiz kalmasına yol açmasının terdi. Dolayısıyla referandum sonucu zey FARC liderleri itiraf ve özür halinde yürürlüğe girmesiyle birlikte dağlar ardından, 4 yıllık barış süreciyle nihai anlaşmaya varıldı. Fikir mücadelesi zamanı Gerillanın silahlı mücadelesine son verip siyasi sürece katılmasını öngören anlaşmayı FARC müzakerecilerinden Topraksızların tepkisinden doğdu Kolombiya’ya ABD’nin Latin Amerika’daki en sağlam müttefiki olmasının getirdiği dertler büyük oldu. ABD’nin bastırmasıyla 1960’larda tarlaların endüstriyel çiflikle uyuşturucu ticaretine geçti ve yılda 1 milyar dolar gelire ulaştı. 1982’de orduya büyük saldırılar düzenlemeye, şehirlere inmeye, rehinefidye eylemlerine başladı. da bulunan 7 bin FARC militanı BM gözetimindeki toplanma kamplarına gelecek ve 180 gün içinde silah bırakacak. FARC’ın düşmanı paramiliter grupların ve uyuşturucu çetelerinin saldırı düzenleme ihtimaline karşı, bu kampları ordu koruyacak. FARC’ın silahları eritilerek Rodrigo Granda Twitter’da şöyle duyurdu: “Müzakereler yoluyla barışa ulaşıldığında kazanan ya da kaybeden olmaz. Kolombiya kazandı, ölüm kaybetti.” FARC başmüzakerecisi Ivan Marquez de “Savaşların en güzelini, barış savaşını kazandık. Artık silahlı mücadele bit rin tekelinde toplanması politikasına geçilmesi en az 400 bin köylü ailesinin topraksız kalmasına yol açtı. Bunu protesto eden Komünist Partililerin on binlerce askerin saldırısına uğraması da 1964’te FARC’ı doğurdu. Giderek ülke içinde ülke haline gelen FARC, köylülerin yetiştirdiği kokayla 70’lerin sonundan itibaren Bu da ABD’nin uyuşturucuyla mücadele adına Kolombiya’ya CIA ajanlarını ve askerlerini yığıp içişlerine iyice karışmasına yol açtı. FARC’la savaş adına devreye sokulan ABD ve hükümet destekli sağcı milisler silahsız köylülere yönelik pek çok katliama imza attı. Uribe’nin 200210’daki devlet başkanlığındaki operasyonlarla üç barış anıtı inşa edilecek. 4 Eski gerillaların siyasete katılımı: FARC, silahlı örgütten politik partiye dönüşecek. Süreç bunun en erken Nisan 2017’de olmasına izin veriyor. Kongre’de oy hakkı olmadan, görüş bildirerek yer alabilecek. Mart 2018’de ti, fikirlerin mücadelesi başladı” dedi. Referanduma gidilecek Kasım 2012’den beri barış görüşmelerine evsahipliği yapan Küba’da iki tarafın ortak açıklamasıyla “çatışmaları bitirip istikrarlı ve kalıcı barışı in FARC’ın gerillalarının yarısı ve arka arkaya liderleri öldürüldü. Örgüt ağır darbe yedi ama Kolombiya’da hukuk devleti kalmadı. O dönemde savunma bakanı olan Santos, başkan seçilince sürpriz şekilde FARC’la üçüncü barış sürecini başlattı ve ülke için umut dolu bir sayfa açtı. Kongre seçimlerine katılabilecek. İki dönem boyunca üst kanat Senato ve alt kanat Meclis’te 5’er sandalyesinin olması garanti edilecek. 2026’da artık garanti sandalyesi olmayacak. 4 Uyuşturucu kaçakçılığıyla mücadele: Epey zamandır uyuşturucu şa edecek nihai, tam ve kesin anlaşma” kaçakçılığını bırakan, kartellerle arası ilan edildi. “Kolombiya’da bir tek kur na mesafe koyan FARC, Mayıs 2014’te ban daha istemiyoruz” denildi. Anlaşma kontrolündeki topraklarda uyuşturu yı 2 Ekim’de referanduma sunacak Dev cu üretimini resmen durdurdu. Hü let Başkanı Juan Manuel Santos, hemen kümet, koka üretimiyle geçinen “Evet” kampanyasına başladı. “Bu, çatış çiftçilerin başka gelir bulmasını maları geride bırakıp çabalarımızı hepi sağlayacak. Berlin, İncirlik pazarlığında Muallim Bağdat’ta Türkiye’nin Suriye’ye askeri müdahalede bulunmasının ardından Suriye Dışişleri Bakanı Velid Muallim soluğu Irak’ta aldı. Bağdat’ta mevkidaşı İbrahim Caferi tarafından karşılanan Muallim, Başbakan Haydar İbadi ve Cumhurbaşkanı Fuat Masum’la da görüştü. Türkiye’nin Fırat Kalkanı operasyonu ve bağlantılı gelişmeler ile ikili ilişkiler ele alındı. Kayyara, IŞİD’in elinden kurtarıldı Irak güçleri, Musul’u kurtarma operasyonu için önadım olan Kayyara kasabasının tamamını IŞİD’den geri aldı. Musul’a 60 km. mesafedeki Kayyara’da hükümet binalarına Irak bayrağı çekildi. Irak’ta IŞİD’e karşı önemli askeri başarılar elde edilse de siyasi kriz dinmiyor. Bu kez meclis, Savunma Bakanı Halit Ubeydi’yi azletti. Yolsuzlukla suçlanan Ubeydi, daha önce yolsuzluktan Meclis Başkanı Selim Cuburi ve bazı milletvekillerini azlettirmeye çalışmıştı. ‘Şam da cihatçılar da kimyasal kullandı’ BMile Kimyasal Silahların Yasaklanması Örgütü’nün ortak raporunda, hem Suriye yönetimi hem de IŞİD kimyasal silah kullanmakla suçlandı. Ajansların ele geçirdiği “gizli” rapora göre, Suriye’de 201415’te yedi bölgedeki dokuz kimyasal saldırı incelendi. Bunlardan ikisini Suriye askerlerinin klor, birini IŞİD’in hardal gazıyla gerçekleştirdiği sonucuna varıldı. ABD, BM Güvenlik Konseyi’ni harekete geçmeye çağırdı. Almanya’dan, vekillerine giriş izni verilmeyen üsten çekilebileceği çıkışı geldi IŞİD karşıtı koalisyona İncirlik Üssü’ne konuşlandırdığı Tornado keşif uçaklarıyla destek veren Berlin, Alman milletvekillerinin üssü ziyaretine Ankara’dan onay çıkmadığı için misyona son verebilir. Koalisyonun küçük ortağı Sosyal Demokratların (SPD) savunma sözcüsü Rainer Arnold, meclis heyetinin 250 Alman askerin görev yaptığı İncirlik’e gidememesi durumunda Tornado’ların aralıkta dolacak görev sürelerini uzatmayı reddedeceklerini açıkladı. Spiegel’e konuşan Arnold, “Hükümetin şimdi Alman askerlerinin konuşlandırılacağı yeni üssü belirlemesi gerekiyor” dedi. Ürdün, Kıbrıs alternatif SPD’nin desteği olmadan misyonun uzatılamayacağına dikkat çeken Spiegel, Alman ordusunun da olası bir çekilme kararına karşı alternatif planlar hazırladığını ortaya çıkardı. Buna göre Tornadoların Ürdün ya da Kıbrıs’a nakledilmeleri olası. Ancak her iki alternatifin de dezavantajları bulunuyor. Uçuşların iki ay sekteye uğrayacağı, keşif görüntülerinin doğrudan koalisyon sistemlerine yüklenemeyeceği, masrafların artacağı kaydediliyor. Savunma Bakanı Ursu la von der Leyen ise İncirlik’te kalmak istediklerinin altını çizdi. Alman basınına konuşan bakan, askeri planlamada her zaman alternatifler hazırlandığını ancak İncirlik operasyonlarının Türkiye ve Almanya’nın ortak çıkarına olduğunu savundu. Türkiye ile Almanya arasındaki İncirlik ziyareti krizi, Alman meclisinin yaz başındaki Ermeni soykırımı kararıyla başladı. Krizi çözmek için çeşitli girişimlerde bulanan Almanya Başbakanı Angela Merkel, dün ziyarette bulunduğu Prag’da da Türkiye’yle bu konudaki görüşmelerin sürdüğünü kaydetti. 2D4CE1’AEPNYREÜKMAKSYDEBELIDİ İtalya’da acı katlanıyor İtalya’nın başkenti Roma’nın 140 kilometre kuzeyindeki dağlık Peruce bölgesini önceki gün 6.2 ile vuran depremin bilançosu ağırlaşıyor. Yaklaşık 5 bin kişiden oluşan arama kurtarma ekiplerinin çalışmaları sürerken hayatını yitirenlerin sayısı dün 241’ye yükseldi. Yetkililer hâlâ enkaz altında olanlara işaretle can kaybı sayısının artabileceği uyarısı yaptı. Depremin ardından bölgede şimdiye dek 200 artçı meydana geldi. En çok hasar gören yerlerden ta rihi Amatrice kasabasında 86 kişinin yaşamını yitirdiği, binaların da dörtte üçünün yıkıldığı belirtiliyor. Pescara del Tronto Köyü’nde ise enkaz altından tam 17 saat sonra sağ olarak çıkartılan 10 yaşındaki bir kız çocuğu umutları yeşertti. Ancak acı haberler de peşi sıra geldi, dün Accumoli kasabası yakınlarında depremde hayatını kaybeden biri 8 aylık, diğeri 9 yaşında iki çocuklu dört kişilik aile, cenaze töreninin ardından gözyaşları içinde toprağa verildi. Hürmüz Boğazı’nda İranABD gerilimi ABD, İran Devrim Muhafızları’nın dört güvenlik botunun Basra Körfezi’ndeki Hürmüz Boğazı’nda bir Amerikan savaş gemisini taciz ettiğini duyurdu. Pentagon’dan bir yetkili, İran botlarının, USS Nit ze savaş gemisine yüksek hızla yaklaştığını, bunun üzerine uyarı işaret fişeği atıldığını açıkladı. Nitze İran botlarıyla telsiz iletişimine geçmeye çalıştı ama yanıt alamadı ve rotasını değiştirdi. Kalkan Fırat Ruh Mercidabık ‘Yeni Osmanlı’ ruhunun Suriye’de felç geçirttiği Türkiye, ‘Mercidabık ruhuyla’ şahlandı. Rusya’nın oluruyla, ABD’nin destek ve koordinasyonuyla girişilmiş Cerablus operasyonuna ‘Fırat Kalkanı’ denildi. ‘Mercidabık hançerine’ dönüşme ihtimali eksik değilken 500 sene sonra hançerin hangi tarafa saplanacağı hayli meçhul. Teslim etmeli. Türkiye’yi yöneten siyasal İslamcı akıl, 15 Temmuz darbe girişimi sonrası ‘mağduriyetini’ iyi kullandı. Batı/ABD’nin darbe girişimindeki şaibeli konumu ile otoriter eğilime karşı huzursuzluğunu; öncesinde özürle yolunu yaptıkları Rusya ve İran ile yakınlaşma/ Avrasyacılık retoriğine meyletme, Suriye için retoriği esnetme sayesinde dengelediler. Kendilerine ‘manevra alanını’ açtılar. Felç geçirdikleri Suriye politikasında ‘sahalara döndüler’. Karkamış’ın karşısında 2013 yazından beri duran ‘öfkeli çocuklar’ son bir yılda ‘çok olmuşlardı’. Rejim değişikliği arzularında hüsrana uğramış ABD’nin sahada tek ‘vurucu gücü’ olan Kürtlerin YPG’sinin başını çektiği Suriye Demokratik Güçleri (SDG) de öyle... Erdoğan’ın ‘yeni TSK’si bir taşla iki kuş vurdu. Hem IŞİD’i sınırdan çıkarttı; hem Kobane ile Afrin’i birleştirerek Kürt koridoru tesisine çalışan YPG/SDG’ye ‘dur’ dedi. Yerlerine en son 12 yaşında Filistinli çocuğun kafasını gülerek kesmiş görüntülerini izlediğimiz cihatçı gruplar eşliğinde TSK geçmiş oldu. Suriye paylaşım savaşındaki yeni dengelerde durum şöyle: l TÜRKİYE: Baştan beri ısrar ettiği ‘güvenli bölge’ (lügattaki doğru ifadesiyle tampon bölge) sonunda tesis edildi. Sınırı henüz belirsiz. Kaç kez eğitildikleri halde işe yaramamış ÖSO’culara bırakıp gidileceği de... l ABD: Rejim değişikliği ajandasının başarısız icracısı cihatçı gruplar yerine sahada modern TSK’nin öncülüğünde bir savaşçı güce kavuşmuş oldu. ABD Başkan Yardımcısı Joe Biden’ın deyişiyle, “Türkiye Suriye’de IŞİD’i yok etmek ne kadar sürecekse o kadar kalmaya hazır”. Türkçesi ‘TSK IŞİD’e karşı kara ordusu’. ‘Eski TSK’nin Suriye’ye girmekte direndiği yazılıp çizilmekteydi. l KÜRTLER: YPG, daha iki gün önce Haseke’den Suriye ordusunu atmış olmanın sevincindeyken, Biden’ın Ankara’dan çıkarttığı ‘kırmızı kartla’ Fırat’ın doğusunun yolunu tutar görünüyorlar. Biden’la eşzamanlı manidar ziyaretinde “Bölgede büyük değişimler kapıda” mesajı vermiş Barzani’nin de tampon bölgede rol oynayacağı rivayetleri var. Suriye Kürtleri teknik olarak güneyden kantonları birleştirebilir, lakin tepelerinde TSK tehdidi baki. İşi dengelemek kime düşecek? ABD’ye. Yani Amerika ustalıkla arabulucu/dengeleyici konumunu pekiştirdi. Kürtlere muhtemelen ‘şimdilik sabredin’ diyerek... Belirsizliklere gelince... l RUSYA/İRAN/SURİYE: Operasyon Rusya’nın ‘S400 kalkanını’ indirmesiyle mümkün oldu. Karşılığında ne sunuldu? Türkiye sunulan cepçikle yetinirse Moskova için ‘amenna’, ama yetinmezse? Aynı şekilde İran ve dolaylı yoldan Suriye, ‘varoluşsal tehdit’ gördükleri ‘Kürt devleti olmasın da..’ mantığıyla Türkiye’ye fazla ses etmiyor olabilirler mi? Sanmam. En akla yakını, uzantıları şimdi Cerablus’a yerleşmiş, Halep’te El Kaide mümessili Nusra Cephesi’ne eklemlenmiş gruplara desteğin kesilmesi olabilir. Bunun garantisi henüz yokken, ‘Şam ile anlaşıldı’ temalı Körfez kaynaklı haberlere temkinli yaklaşmalı. Mühim olan sonrası... Aylar önce “Türkiye’ye en fazla sınırdaki cepçik kalır” diye yazmıştık. Peki bu ‘güvenli bölge’ ile mi yetinilecek? ‘Mercidabık ruhuyla’ Halep’e mi ‘sarkılacak’? ABD’de yeni yılla Clinton’lı bir yönetim altında yeni maceralar için alan açıldığı aşikâr. Türkiye’nin hakikati ise Suriye savaşının artık vekâleten değil, doğrudan içine dalmış olmak. Sınırdan sökülse de Türkiye’nin içinden nasıl söküleceği meçhul bir IŞİD’le... Kürtlerle cepheden savaş tehdidiyle... ‘Mercidabık ruhundan’ ürkmekte haddinden fazla fayda var. Kim’in füze sevinci Kuzey Kore’nin lideri Kim Jongun, Sinpo kentindeki bir denizaltıdan Japonya karasularına doğru fırlatılan nükleer başlık takılabilen balistik füze denemesini bizzat izledi. Denemenin başarıya ulaşmasıyla kendinden geçen Kim’in beraberindeki askeri heyetle kucaklaşıp şakalaşması ve kahkahalar atmasının görüntüleri yayımlandı. C MY B