Catalog

DUNYA Kıbrıs’ta ikinci tur hazırlığı KKTC Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı, Rum lider Nikos Anastasiadis ile bir araya geldi. “Hedefimiz var olan ayrılıkları minimuma indirmektir” diyen Akıncı, 14 Eylül’de tamamlanacak yoğunlaştırılmış müzakerelerin ikinci turunun gündemini ele aldıklarını açıkladı. Britanya’dan kaçış Brexit kararının çıktığı referandumdan iki ay sonra Londra’daki 16 büyükelçilik ve dış temsilciliği arayan Bloomberg News, yabancı pasaportlara hücumun boyutlarını gözler önünde serdi. Araştırmaya göre, Macar vatandaşlığı için talep 20 kat arttı. Avusturya’ya giden başvurular ikiye, İsveç’inkiler yediye katlandı. Çarşamba 24 Ağustos 2016 dishab@cumhuriyet.com.tr TASARIM: ZARİFE SELÇUK 7 BM’den yeni Ezidi raporu IŞİD’in Ağustos 2014’te Şengal’e saldırmasıyla yurtlarından olan ve erkekleri öldürülüp kadınları seks kölesi yapılan Ezidi halkıyla ilgili BM yeni bir rapor yayımladı. IŞİD mezaliminden kurtulan Ezidilerle ilgili raporda, 360 bininin acilen ciddi düzeyde psikolojik yardım ve bakıma ihtiyacı olduğu uyarısı yapıldı. “Irak, bu gibi insan hakları ihlallerinin önlenmesi ve tekrarlanmamasını garanti etmek, hızla soruşturma açıp sorumluları adalet karşısına çıkarmak ve kurbanlara gerekli tedaviyi sağlamakla yükümlüdür” diyen BM, uluslararası insan hakları hukukunun, insan haklarının toprakları üzerinde ihlal edildiği ülkeyi doğrudan sorumlu tuttuğunu hatırlattı. IŞİD’in 2 bin ila 5500 Ezidiyi öldürdüğü, 6400’ünü kaçırdığı raporda aktarıldı. Harris’in, olay sırasında işaret diliyle derdini anlatmaya çalıştığı belirtildi. Polis sağır genci vurdu Özellikle silahsız siyahları öldürmesi sebebiyle eleştirilerin odağındaki ABD polisinin son kurbanı işaret diliyle iletişim kurmaya çalışan işitme engelli bir erkek oldu. Kuzey Carolina eyalet polisinin, otoyolda aşırı hız yaptığı gerekçesiyle Daniel Kevin Harris’in peşine düşüp aracını sağa çektirmeye çalıştığı, ama durmayan Harris’in evine dek sürdüğü, kovalamaca sırasında her iki aracın da hasar gördüğü belirtildi. Evinin kapısına geldiğinde aracından inen Harris, tanıklara göre işaret diliyle derdini anlatmak isterken bir polis tarafından vurularak öldürüldü. Polis ise “araçtan inen sürücü ile polis memuru arasındaki arbede, silahın ateşlenmesine neden oldu” açıklamasını yaptı. Harris ailesi, “Bu trajik ölüm önlenebilirdi” diyerek araba plakalarına “sağır” uyarısı konulması, polislerin sağırlarla doğru iletişim kurma eğitiminden geçirilmesi çağrısı yaptı. “Polis vahşeti hemen şimdi bitmeli” dedi. Clinton, kara bulutları dağıtmak için Jimmy Kimmel Live Show’a çıktı, kahkahalar havada uçuştu. Clinton ‘eposta’ krizini atlatamıyor ABD başkanlık seçiminin Demokrat adayı Hillary Clinton’ın dışişleri bakanlığı döneminde kişisel sunucu ve eposta hesabından yazışması skandalı bitmek bilmiyor. Daha önce açıkladığı 30 bin yazışma dışında gizli tuttuğu ve teslim etmediği 15 bin yazışması olduğu ortaya çıkan Clinton’ın bu yazışmalarda Clinton Vakfı’na bağış yapanların taleplerini yerine getirdiği belirtiliyor. Merkel’den çıkış:Almanya Başbakanı, Türkiye kökenlilere ‘sadık olun’ çağrısı yaptı Tarafınızı seçin Türkiye’deki siyasi krizlerin Almanya’ya taşındığına ve Ankara’nın Türkiye kökenliler üzerinden Almanya’nın içişlerine karıştığına dair Alman kamuoyunda dillendirilen endişeler, Başbakan Angela Merkel’i harekete geçirdi. Merkel, Türkiye kökenlilere Almanya’ya sadık olmaları çağrısı yaptı. Ruhr Nachrichten gazetesine konuşan Merkel, “Almanya’da uzun süredir yaşayan Türk kökenlilerden beklentimiz, ülkemize yüksek düzeyli bir bağlılık oluşturmaları” dedi. Bunun için Türkiye kökenlilerinin sorunlarını dinlemeye ve anlamaya çalıştıklarını, göçmen dernekleriyle yakın temas halinde olduklarını anlatan Merkel, Türkiye’deki politik tartışmaların Almanya’ya taşınmaması uyarısı yapıp ekledi: “Fikir ve gösteri özgürlüğü, Almanya’da yaşayan herkes için geçerli, ancak herkes görüş farklılıklarını barışçı yolla dile getirmeli.” Vatandaşlık tartışması Merkel’in açıklamaları, Cumhurbaşkanı Erdoğan yanlılarının 31 Temmuz’da Köln’de düzenlediği mitinge getirilen eleştirilere destek olarak değerlendirildi. Mitinge katılan Türklere iktidardaki Hıristiyan Demokrat Birlik (CDU) partisinin yönelttiği “sadakat” eleştirileriyle başlayan çifte vatandaşlık tartışmasına, kardeş parti Hıristiyan Sosyal Birlik (CSU) de katıldı. Rheinische Post gazetesine konuşan CSU Genel Sekreteri Andreas Scheuer, “Alman pasaportu, herkesin ikinci pa AB’nin geleceğinin ele alındığı zirvenin ardından Merkel, İtalya Başbakanı Renzi, Fransa Cumhurbaşkanı Hollande, İtalyan uçak gemisi Garibaldi’nin güvertesinde basın toplantısı düzenledi. ‘Türkiye gibi Afrika ile de anlaşalım’ AB’nin Erdoğan’la vardığı tartışmalı sığınmacı anlaşmasını önceki günkü Al manya, Fransa, İtalya zirvesinde “Türkiye ile işbirliği doğrudur. Aksi halde insan kaçakçılarına karşı mücadeleyi kazanamayız” diye savunan Merkel, dün Kuzey Afri ka ülkelerine de benzeri anlaşma yapma çağrısında bulundu. Akdeniz’deki geçiş rotala rını daha iyi kontrol edebilmek için Kuzey Afrika ülkeleriyle de sığınmacı anlaşmaları yap maları gerektiğini belirten Almanya Başbakanı, bunun insan kaçakçılarına binlerce do lar vererek Akdeniz’de canlarını tehlikeye atan sığınmacıların da çıkarına olduğunu savundu. Yine Türkiye ile anlaşma için “Sığınmacıların Türkiye’de kalması için iyi sebepler var. Yurtlarına yakın, kültürel ve dinsel engeller büyük değil. saport olarak ala Türkiye ile varılan anlaşma hâlâ doğru bir anlaşma. Devam etmesini garantilemek için çalışmalıyız” ifadelerini kullandı. değerler ve il bileceği değersiz bir pasaport değil” de keleri benimsemiş olanların çifte vatan di. Çifte vatandaşlığın istisnai olması gerekirke normalleştiğini ve bunu istemediklerini dile getiren Scheuer, yeniden tek vatandaşlığa dönülmesini talep etti. Almanya’da doğan her çocuğa çifte vatan daş olabileceklerini savundu. CDU milletvekili Jens Spahn, Köln mitingine katılan çifte vatandaş konumundaki Türkleri “Kimin kalbi Erdoğan ve AKP için atıyor ve onlar için sokağa çıkıyorsa, bunu gitsin daşlık hakkı verilmesinin “yanlış bir uy Türkiye’de yapsın” diyerek eleştirmiş, bu gulama” olduğunu, sadece uzun süredir kişilerin Alman vatandaşlığının geri alın Almanya’da yaşayan, iyi uyum sağlamış, masını isteyerek tartışmaları başlatmıştı. Sultanla buluşma... ABD Dışişleri Bakanı Kerry, Nijerya ziyaretinin ilk ayağında Sokoto Sultanı, Nijerya İslam Yüksek Konseyi lideri Muhammed Sa’ad Ebubekir ve Sokoto Valisi Aminu Tambuwal ile bir araya geldi. ‘Şekau yaralı’ iddiası Kerry öncesi Boko Haram operasyonu ABD Dışişleri Bakanı John Kerry, “terörle mücadele” konusunda temaslarda bulunmak üzere dün Nijerya’ya giderken aynı saatlerde ordunun cuma günkü saldırılarında cihatçı Boko Haram örgütü lideri Ebubekir Şekau’nun yaralandığı haberi gündeme düştü. Daha önce de Şekau’nun öldürüldüğüne ilişkin iddialar basına yansımış ardından gerçek olmadığı ortaya çıkmıştı. Nijerya ordusunun ül kenin kuzeydoğusundaki Sambisa ormanındaki Taye köyüne geçen cuma günü düzenlendiği hava saldırılarında örgütün lider kadrosundan kimi ismin öldürüldüğü de savunuldu. Bu arada Nijerya ziyaretinde ilk durağı ülkenin kuzeyinde Sokoto şehri olan Kerry, Boko Haram’a karşı mücadelenin ancak üyelerin örgüte katılma nedenleri araştırılır ve kamuoyunun güveni kazanılırsa başarılı olabileceğini söyledi. Musul’a bir adım daha Irak güçleri, IŞİD’in elindeki Kayyara’ya yönelik dün geniş çaplı saldırı başlattı Irak özel kuvvetleri, Musul’u kurtarma operasyonu için stratejik önemdeki Kayyara’yı IŞİD’den kurtarmak için dün operasyon başlattı. Irak güçleri Kayyara’nın merkezine doğru ilerlerken, ElKayyara petrol rafinerisinin IŞİD’den geri alındığı belirtildi. Musul’a güneyden 60 km. mesafede bulunan Kayyarra, IŞİD’in Kuzey Irak’taki son önemli kalelerinden birini oluşturuyor. AFP’ye konuşan harekâtın başındaki Tuğgeneral Firas Beşar, sabahın erken saatlerinde başlatılan taarruzun koalisyon güçlerince havadan desteklendiğini söyledi. Irak özel operasyon güçleri sözcüsü Sabah el Numan, nihai hedef Musul için Kayyara operasyonunun hızlı bir şekilde tamamlanacağını belirtti. Kayyara Valisi Salih el Cuburi, bölgede IŞİD işgali altında yaklaşık 15 bin kişinin mahsur kaldığını söylerken, IŞİD’e ağır kayıp verdirildiğini açıkladı. Irak ordusunun haziran ayında Bağdat ya Kayyara çevresi Irak güçlerince kuşatıldı. kınlarındaki Felluce’yi geri almasından sonra sıranın Musul’un kurtarılmasına geldiği duyurulmuştu. BM’den uyarı BM Mülteciler Yüksek Komiserliği askeri harekât nedeniyle Musul içi ve civarında evlerini terk etmek zorunda kalacak sivillerin sayısının 1 milyon 200 bin kişiyi bulabileceğini duyurdu. Filipinler’de son 7 haftada en az 1900 kişi öldürüldü Filipinler’de uyuşturucuya karşı başlatılan operasyonlarda son yedi haftada 1900 kişinin öldürüldüğü belirtildi. 300 kadar polisin de ülkedeki uyuşturucu ticaretinin içerisinde olduğu iddia edildi. ABD büyükelçisine ettiği küfürün yanı sıra BM’den çıkma ihtimali üzerine sarf ettiği sözlerle geçen günlerde tepkileri üzerine çeken ‘Cezalandırıcı’ lakaplı Rodrigo Duterte’nin cumhurbaşkanı seçilmesinin ardından başlayan operasyonlarda günde ortalama 36 kişi hayatını kaybetti. Filipinler Emniyet Şefi, yaklaşık 700 bin uyuşturucu kullanıcısının korkudan teslim olduklarını iddia etti, “Onları öldürme emri almadık” dedi. Üç ülkenin ortak tehdit algısı Türkiye’deki 15 Temmuz darbe girişimi sonrası, moda tabirle ‘üst aklın’ dış tehdit algısı reflekslerini belirler oldu. İlk tezahürü Rusyaİran üzerinden çökmüş Suriye politikasında çark etme alametleri. Batı’ya ‘dargın’ Ankara; Rusya ve İran üzerinden durumu dengeleyerek kendine manevra alanı açma çabasında. HHH Ankara’nın Suriye’de Müslüman Kardeşler rejimi kurmak emeliyle ABD ve Körfez hattıyla paralel dizilerek giriştiği vekâlet savaşı, çoktan ABD ve Rusya’nın küresel ihtiraslarının tezahürü olmuş paylaşım savaşına dönüşmüştü. Ve ‘Dimyat’a pirince giderken evdeki bulgurdan olma’ pozisyonuna düşen Ankara’nın telaşı, 16 Temmuz sabahı katlandı. Darbe girişimi dönüm noktası. Hemen öncesinde Rusya ile başlamış flört Suriye dosyasına hızla yansıdı. Ankara’nın temel önceliği değişirken, mesajlarının odak noktası artık ‘Esad’ın kayıtsız şartsız gitmesi’ değil ‘Suriye’nin toprak bütünlüğünün korunması’. HHH Fakat bu İngilizce ‘too little, too late’ (çok az, çok geç) tabirine denk düşüyor. Suriye pratikte İdlib’de El Kaide hilafet varlığı, kuzeyde PYD kantonları ve kuzeydoğu hattında IŞİD hilafet devleti olarak nüfuz alanlarına bölünmüş vaziyette. Aslına bakarsanız ABD Dışişleri Bakanı John Kerry’nin dilinden düşmeyen B Planı’nın kalıcılaşması için her zemin mevcut. IŞİD herkesin Irak ayağıyla yok etmeye yeminli olduğu yapı. El Kaide unsurlarının arkalayıcıları (Türkiye üzerinden) Körfez’in Vahhabi/Selefi monarşileriyken, PYD’ninki hem ABD hem de potansiyel olarak Rusya. Bu tablodan bu haliyle bütünlüklü siyasi çözüm modeli çıkartmak zor. Hele de Türkiye’nin arzuladığı ‘toprak bütünlüğünü’ garanti edecek türden. HHH Hal böyleyken Suriye’nin kuzeyi bölgenin üç ülkesi için alarm vermekte. Kürtlerin başını çektiği Suriye Demokratik Güçleri (SDG), etki alanını Arap nüfusun ağırlıklı olduğu Haseke’ye genişletti, batıda Afrin’e uzanacak koridoru çekmek üzere. TürkiyeRusyaİran hattında diplomasi, hızlanırken Başbakan Binali Yıldırım’ın, “Suriye jetlerinin geçen hafta Haseke’de YPG mevzilerini ilk kez vurmasının Şam’ın Kürtlerin oluşturmaya çalıştığı yapının Suriye için de tehlike oluşturduğunu anlamasına” yorması dikkat çekici. Lakin Şam’ın da Ankara’nın da Kürtlerin alan genişletmesini önlemek için kartları şimdilik zayıf. Türkiye’nin daha önce başarısız olmuş cihatçı grupları kullanarak Cerablus’a operasyonunun sonuç verip vermeyeceği örneğin çok şüpheli. HHH Ankara kuvvetle muhtemel bugün ağırlayacağı ABD Başkan Yardımcısı Joe Biden’dan YPG’yi durdurmasını isteyecek. Daha önce çabalar sonuçsuz kalmışken bu kez politikasını Rusya ve İran ile yeniden kalibrelendirme resti üzerinden baskı yapılacak. HHH Doğrusu ortalık toz duman. Ama her olasılık açık. Bölge devletlerinin algısı tam ortalarına bir ‘Kürt devleti’ oturtulmaya çalışıldığı... ABD ve hatta farklı modellere açık Rusya bile üç devletin arzusu hilafına bunu başarabilir mi? Peki ya ‘federal yönetim’ ilanıyla kartlarını fazla üstten açan Kürtler, çok önem verdikleri ‘Rojava deneyiminde’ yeni hamlelerle riskleri fazla artırmıyorlar mı? Kobane ile Afrin’i birleştirirken, Haseke’de Arap ağırlıklı nüfusa uzanan, Barzani tabanını elimine eden PYD’nin ABD desteği aynı şekilde sürmezse ne olur? Kanımca bedeller bütün bölge için çok yüksek. HHH Bu açıdan Başbakan Yıldırım’ın dile getirdiği “toprak bütünlüğünü koruyacak, merkezi idareli federatif bölge formülü, kapsayıcı temsiliyet içeren geçiş süreci” bir dengeleme çabası. Hele de ABD ile Rusya’nın bir süredir yürüttüğü ‘ılımlıları ayıklayıp’ El Kaide’nin kolu Nusra Cephesi’ni ortaklaşa vurma anlaşmasına varmaları ve Halep’in cihatçılardan temizlenmesi halinde… Laik bilgiler ‘tehlikeliymiş’ Ortodoks Yahudilerin en büyük tarikatı olan Satmar’ın “tehlikeli” laik bilgiler edinmemeleri için kadınların üniversiteye gitmesini yasakladığı ortaya çıktı. Britanya’nın Independent haber sitesi, Satmar’ın New York’taki merkezinin tüm dünyadaki müritleri için yayımladığı emri gördüğünü, Yidişçe yazılmış belgede şöyle denildiğini aktardı: “Genç kızlarla, evli kadınların yüksek eğitim derecesi alması yeni moda oldu. Ebeveynleri bilsin ki bu Tevrat’a karşıdır. Bu konuda çok sıkı olacağız. Okulumuza giden kızların hiçbirinin başka eğitim ve diploma almasına izin vermiyoruz. Bu tehlikelidir. Uymayan kızlar okulumuzdan atılacaktır. Kutsal ortamımıza hiçbir laik etkinin sızmasına izin veremeyiz.” Satmar’ın üye sayısı 120 bini buluyor. C MY B