Catalog

DUNYA Bulgaristan’da Charlie Hebdo sınır dışısı Bulgaristan’da mahkeme, Fransa’da 12 çizerin öldürüldüğü Charlie Hebdo katliamının faillerinden birinin akrabasının Fransa’ya iade edilmesine hükmetti. Cherif Kouachi’nin kayınbiraderi olan 20 yaşındaki Fransız vatandaşı Murat Hamit, IŞİD’e katılmak için Suriye’ye geçmek üzere Türkiye’ye girmeye çalışırken yakalanmış, Fransa 29 Temmuz’da Hamit’in iadesini istemişti. Çarşamba 17 Ağustos 2016 dishab@cumhuriyet.com.tr TASARIM: ŞÜKRAN İŞCAN 13 Rusya İran’dan vurdu Suriye’de IŞİD ve Nusra hedeflerini bombalayan Rus savaş uçakları ilk kez üçüncü bir ülkeden havalandı. İran’ın Hamedan Üssü, Rus hava kuvvetlerinin kullanımına açıldı Suriye ordusuna eylülden beri verdiği destekle 5. yılındaki savaşın gidişatını değiştiren Moskova, cihatçılara yönelik hava saldırılarını daha da etkili kılacak bir adım attı. Şam’ın diğer vazgeçilmez müttefiki İran’ın Hamedan askeri üssüne ilk kez Rus bombardıman uçakları konuşlandırıldı. Böylece uçakların Suriye’ye uçuş süresi yüzde 60 azaltılırken bomba yükü kapasiteleri artırıldı. Rusların Lazkiye’deki Hmeimim Üssü’nün pistine fazla ağır gelen Tupolev22M3 tipi uzun menzilli bombardıman uçakları, şimdiye dek Rusya’nın güneyindeki Mozdok Üssü’nden operasyon yürütüyordu. Moskova ve Tahran arasında ocakta imzalanan askeri anlaşmanın ardından bu uçakların bazılarının İran’ın batısındaki Hamedan’a konuşlandırıldığı ortaya çıktı. Rusya Savunma Bakanlığı, Hamedan’dan tam yükle havalanan Tu22’ler ile Su34 avcı bombardıman uçaklarının Halep, İdlib ve Deyr ez Zor’da IŞİD ve Nusra hedeflerini bombaladığını açıkladı. Hmeimim’den havalanan Su30sm ve Su35s jetlerinin eskortluğun da “5 silah deposu, bir eğitim kampı, 3 komuta merkezi ve çok sayıda cihatçının imha edildiği” belirtildi. ABD Savunma Bakanlığı da dünkü operasyon, üs kararına ilişkin Rusya’nın koalisyonu bilgilendirdiğini duyurdu. İran tarihinde ilk Öte yandan, İran da 1979 İslam Devrimi’nden bu yana ilk kez topraklarını yabancı bir gücün askeri operasyonlarına açmış oldu. İran Milli Güvenlik Yüksek Konseyi Genel Sekreteri Ali Şemhani de “İran ve Rusya, Suriye’de terörle mücadelede stratejik işbirliği yapıyor. Bu alanda kapasitemizi ve tesislerimizi paylaşıyoruz” dedi. Hamedan’a kaç Rus uçağı konuşlandırıldığı açıklanmazken El Masdar haber sitesinin yayımladığı fotoğraflarda üste en az üç Tu22M3 jeti ve Il76 tipi askeri kargo uçağı bulunduğu görülüyor. İran üssünü kullanmanın Rusya’ya en büyük faydası, Suriye hava sahasına ulaşmak için 2 bin km. kat eden uçakların uçması gereken mesafenin 700 km.’ye düşmesi. Böylece zamanlaması hassas saldırılar daha hızlı düzenlenebilecek ve maliyet düşecek. Bu arada, Rus medyasındaki haberlere göre Rus ordusu, Suriye’deki hedefleri Kruz füzeleriyle vurmak için İran ve Irak’tan hava sahasını kullanma izni istedi. Rusya, Hazar Denizi’ndeki savaş gemileri ve denizaltılarından ekim ve kasımda Suriye’ye onlarca Kruz füzesi atmıştı. Kapalı kapılar ardında ‘Cinsel istismar’ tartışmasına İsveç Başbakanı Löfven de katıldı ‘Geri adım atmayız’ İsveç Dışişleri Bakanı’nın, Anayasa Mahkemesi’nin (AYM) “15 yaşını tamamlamamış her çocuğa karşı gerçekleştirilen her türlü cinsel davranışın cinsel istismar sayılacağına” ilişkin hükmü iptal etmesi ve “1215 yaş grubunun tamamı için aynı müeyyidenin uygulanmasını hukuki karar ile müeyyide arasındaki orantıyı bozduğu” kararına tepkisinin ardından AnkaraStocholm hattında gerginlik sürüyor. Dün de İsveç Başbakanı Stefan Löfven, AYM kararını “endişe verici” bulduklarını, bu konuda Ankara’nın tepkilerine karşın geri adım atmayacaklarını belirtti. Resmi bir ziyaret için bulunduğu Ürdün’de gazetecilerin sorularını yanıtlayan Löfven, “Çocuk çocuktur. Çocuk haklarının güçlendirilmesi konusundaki görüşümüzden geri adım atmamız için bir neden yok. Çocuk haklarının ileriye değil, geriye doğru gitmesi riski var” diye konuştu. İsveç’in Türkiye ile iyi diyalog içinde olmak istediğinin altını çizen Löfven, “Ancak, kuvvetle inandığımız konuları da ifade etmeliyiz” dedi. Viyana: Türkiye ile anlaşmaya ihtiyacımız yok Avusturya Dışişleri Bakanı Sebastian Kurz, Focus Online’a önceki gün verdiği söyleşide AB’nin sığınmacılar konusunda Türkiye’ye ihtiyacı olmadığı görüşünü bir kez daha yineledi. Kurz, Türkiye’nin geri kabul anlaşmasını iptal etme ihtimali konusunda, “Türkiye’nin anlaşmayı resmen iptal edip etmeyeceğini bilmiyorum. Ancak şu anda yaşadığımız, Türkiye’nin vize uygulamasının kaldırılması için tehdit etmesi ve baskı yapmaya çalışmasıdır. Bize şantaj yapılmasına izin vermemeliyiz” diye konuştu. “Avrupa şimdiden anlaşmanın iptal edileceğine kendisini hazırlamalı mı” sorusuna ise “Sığınmacı akınını durdurmuş İspanya ve Avustralya gibi ülkeleri örnek almamız gerekiyor. Yasadışı yollardan seyahat edenlerin dış sınırlardaki adalarda toplanılması ve Avrupa yerine güvenli üçüncü ülke merkezlerine geri gönderilmesi gerekir” Kurz yanıtını verdi. FP’nin haberine göre, Türkiye ve Rusya arasında ilişkilerin normalleşme çabalarına rağmen kriz bitmiş değil Türkiye’nin Suriye sınırındaki Rus uçağını düşürmesiyle birlikte patlak veren krizin ardından geçen hafta ilk kez bir araya gelen Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile Rus lider Vladimir Putin, iki ülke arasında buzların eridiği görüntüsünü vermişti. ABD’nin Foreign Policy (FP) dergisinde yer alan yorumda ise dışarıda yumuşama sinyali verilmesine rağmen kapalı kapılar ardında Türkiye ve Rusya arasında soğuk savaşın hâlâ devam ettiği iddiası dile getirildi. Ankara’ya sert suçlama Dergiye konuşan diplomatlara dayandırılan makalede Rusya’nın Birleşmiş Milletler Daimi Temsilcisi Vitali Çurkin’in geçen hafta gerçekleştirilen kapalı Güvenlik Konseyi (BMGK) toplantısında Türkiye’yi Suriye sınırında silah geçişine izin vermekle ve teröristlerin Suriye’ye geçişine göz yummaya devam etmekle suçladığı belirtildi. Rus hükümeti uçak krizi boyunca bu iddiaları sık sık dile getirmişti. Yazıda bu suçlamanın kamuoyundan gizlendiği belirtildi. Bir diplomat BMGK toplantısında Rusya’nın Türkiye’ye karşı katı tutum takındığına dikkat çekerken bir diğer diplomat Çurkin’in yorumlarının ilişkilerin yumuşaması girişimlerinden önceki Rus savlarını hatırlattığını belirtti. ‘Muhaliflere desteği kesin’ “Çurkin bu malzemelerin Türkiye sınırından nasıl geçtiği ve Türkiye’nin bu konuda hiçbir şey yapmaması üzerine eğildi” ifadelerini kullanan diplomat, Rus temsilcinin Türkiye ve ABD’nin muhaliflere verdiği desteği kesmelerini istediğini aktardı. Çurkin, toplantının ardından Ankara hükümetine Suriye’de cihatçılara karşı savaşan Kürtleri destekleme çağrısı yaparak Kürtlerin BM’nin Erdoğan ve Putin, geçen hafta buluşmuştu. SOĞUK SAVAŞ Halep’te Suriye savaşının kaderini belirlemesi beklenen Halep’te ordu ile cihatçılar arasındaki çatışmaşiddet lar tüm şiddetiyle sürüyor. Muhalifleri destekleyen Suriye İnsan Hakları Gözlemevi, isyancı doludizgin ların elindeki Tarık Bab ve Sakhur mahallelerine düzenlenen hava saldırılarının 3’ü çocuk 19 sivilin ölümüne yol açtığını duyurdu. Ziyaret öncesi kritik telefon ABD Başkan Yardımcısı Joe Biden’ın 24 Ağustos’ta Ankara’ya yapacağı ziyaret öncesinde Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile ABD’li mevkidaşı John Kerry arasında kritik bir telefon görüşmesi gerçekleşti. Görüşme, Ankara’nın “kırmızı çizgi” olarak tanımladığı Suriye’de Fırat Nehri’nin batısında yer alan Mınbiç’in Türkiye’nin “terörist olarak tanımladığı” YPG öncülüğündeki gruplar tarafından IŞİD’den alınmasının ardından gerçekleşti. Diplomatik kaynakları “Görüşmede, Gülen’in iade süreci, Biden’in önümüzdeki günlerde Türkiye’ye yapacağı ziyaret, Mınbiç ve Halep’teki son gelişmeler dahil olmak üzere Suriye’deki son durum hakkında görüş alışverişinde bulunulmuştur” dedi. l ANKARA/Cumhuriyet evsahipliği yaptığı barış görüşmelerine katılmalarına izin vermelerini istedi. Dergiye konuşan Türkiye’nin BM Daimi Temsilcisi Halit Çevik, her iki ülkenin de ilişkileri düzeltmek amacında olduğunu, Türkiye ve Rusya’nın her konuda fikir birliğinde olmasalar da birlikte çalışma geleneğine sahip olduğunu söyledi. ABD basınında çıkan haberlere karşın Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ise dün gerçekleştirdiği Kazakistan ziyaretinde yaptığı açıklamada ülkesinin Türki ye ile çok yönlü ilişkilerin düzelmesi için çabaladığını ve Erdoğan’ın ziyaretinin iki tarafın da bunun üzerinde çalışmaya hazır olduğunu gösterdiğini ifade etti. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, önceki gün yaptığı açıklamada Türkiye’nin Suriye sınırına gözlemci yerleştirilmesi önerilerini değerlendirdiğini belirtirken yardımcısı Mihail Bogdanov da Rusya, İran ve Türkiye’nin yakın zamanda Suriye konusunda üçlü bir görüşme yapabileceğini söylemişti. Giderayak Gitmo adımı Obama yönetimi, kapatıldı kapatılacak tartışmalarının merkezindeki Guantanamo’daki 15 tutsağı BAE’ye gönderdi ABD’nin, Guantanamo Cezaevi’ndeki 15 tutukluyu Birleşik Arap Emirlikleri’ne (BAE) gönderdiği bildirildi. Bu operasyonla ABD Başkanı Barack Obama döneminde, Gitmo olarak da bilinen Guantanamo’dan bir defada en fazla sayıda tutuklu sevki gerçekleştirildi. Pentagon’dan yapılan açıklamada tutukluların 12’sinin Yemenli ve 3’ünün Afgan olduğu belirtilirken son tahliyelerle esir kampında tutulan kişi sayısı 61’e düştü. Tutuklu ların, Gitmo’da bulunanların çoğu gibi yaklaşık 14 yıldır mahkemeye çıkmadan cezaevinde tutulduğu kaydedildi. 2008’de ikinci kez başkan seçilen Obama, seçim vaadi olan cezaevinin kapatılmasını koltuğunu devretmeden tamamlamak istiyor. ABD’nin Küba’daki hava üssündeki Guantanamo hapishanesini eski ABD Başkanı George W. Bush, 11 Eylül saldırılarının ardından “yabancı terör zanlıları” için kurmuştu. O gün den bu yana da başta insan hakları örgütleri olmak üzere Gitmo’ya yönelik sert tepkiler sürüyor. Obama’nın cezaevini, kalan mahkumların ABD’ye nakledilmesiyle kapatma çabaları Cumhuriyetçilerin çoğunlukta olduğu ABD Kongresi’nin muhalefetine takılmıştı. Choudary’nin cezası gelecek ay açıklanacak. ‘Nefret vaizi’ suçlu bulundu Britanya’da 11 Eylül saldırılarını öven din adamı Anjem Choudary (49), IŞİD’e destek toplamaktan suçlu bulundu. Britanya basınının “nefret vaizi” olarak adlandırdığı Choudary müritlerinden Mizanur Rahman (33) ile birlikte geçen ay dört haftalık bir duruşma sonucu mahkum edilmişti. Ancak yasal nedenlerden dolayı davanın ayrıntıları dün basına yansıdı. Choudary ve Rahman’ın cezaları 6 Eylül’de açıklanacak. Trump, ‘ideolojik test’ istedi Irkçı söylemleriyle tepki çeken ABD’nin Cumhuriyetçi başkan adayı Donald Trump, bu kez de ülkeye ziyaretçi ya da göçmen olarak gelmek isteyen Müslümanlara “ideolojik test” uygulanmasını önerdi. Ohio’daki mitingde “dış politika gerçekliği” adını verdiği yeni stratejisini açıklayan Trump, bu testte dini özgürlükler, cinsiyet eşitliği ve eşcinsel hakları gibi konularda sorular yöneltilebileceğini, böylece kişilerin radikal eğilimlere sahip olup olmadığının anlaşılabileceğini öne sürdü. “Soğuk Savaş döneminde de ideolojik bir test uyguluyorduk” dedi. Daha önce ABD’nin NATO’ya olan bağlılığını sorgulayan Trump, bu sözlerinden de cayarak “terörle mücadelede” ittifakla işbirliği yapacağını da söyledi. NY’de protesto ABD’nin New York şehrinde geçen hafta namaz çıkışı uğradıkları silahlı saldırıda öldürülen Bangladeşli imam Maulama Akonjee ve yardımcısı Thara Uddin’in cinayet zanlısı Oscar Morel gözaltına alındı. Cinayetin ardından yasa boğulan Bangladeşli Müslüman camiası cenaze töreni sonrasında sokaklara döküldü, “nefret suçuna hayır” yazılı pankartlar taşıdı. Cenaze törenine New York Belediye Başkanı Bill de Blasio da katıldı. ‘El Çapo’nun oğlu kaçırıldı’ iddiası Meksika’da çete savaşlarına yö nelik haberlere son olarak bir restoran baskınında en az 10 kişinin kaçırılması eklendi. Tatil bölge si Puerto Vallarta’da önceki gece bir grup El Çapo ağır silahlı saldırgan, restoranın içindeki barda oturan bir grubu zorla kamyonete bindirerek götür dü. Yetkililer gerek saldırganların gerekse kaçırılanların birbirine ra kip çete üyeleri olabileceğine işa ret ediyor. Öte yandan, kaçırılanlar arasında, firar etmesinin ardından ocak ayında yakalanan uyuşturucu baronu El Çapo’nun oğlunun da ol duğu iddiası gündeme düştü. ‘K. Koreli diplomat iltica peşinde’ Kuzey Kore’nin Britanya büyükelçiliğinde görevli bir diplomatın başka bir ülkeye iltica talebinde bulunduğu iddia edildi. BBC’nin haberine göre, büyükelçi yardımcısı Thae Yong Ho, yaklaşık 10 yıldır görev yaptığı, ailesiyle birlikte yaşadığı Londra’daki evinden geçen haftalarda çıkarak ortadan kayboldu. Güney Kore basınına göre, diplomat bir üçüncü ülkeye iltica başvurusunda bulundu. Yine selfie faciası Pakistan’da 11 yaşındaki bir kız çocuğu nehir kenarında selfie çekmek isterken suya düşerek can verdi. Akıntıya kapılan çocuğu kurtarmak isteyen ailesinin de boğularak yaşamını yitirdiği belirtildi. C MY B