Catalog

Pazartesi 30 Mayıs 2016 SELİN ONGUN TUNCER selinongun@cumhuriyet.com.tr TASARIM: BAHADIR AKTAŞ Bİ soRmak lazım söyleşi 7 HALKLARIN DEMOKRATİK PARTİSİ EŞ GENEL BAŞKANI SELAHATTİN DEMİRTAŞ: Kılıçdaroğlu, Genelkurmay’dan dokunulmazlıkla ilgili brifing aldı HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş ile Diyarbakır’da konuştuk. Demirtaş ile yaptığımız canmış bir ismi hatırlamıyorum. n Vekilleriniz tutuklanırsa, strateji niz nasıl olacak? kapsamlı söyleşinin tamamını cumhuri Biz “TBMM’yi kesin ve nihai olarak yet.com.tr’den okuyabilirsiniz. Önümüz terk ettik ve bir daha olmayacağız” şek deki siyasi süreci şekillendirecek doku linde bir karara gitmeyeceğiz. Ama alter nulmazlık gündemine ve geçen bir yılın natif direniş yöntemlerimiz olacak. siyasi özeleştirisine dair öne çıkan değer n Farz edin beş vekiliniz tutuklandı, lendirmeleri için buyurun. grup parlamentodan çekilecek mi? n CHP’nin dokunulmazlık tavrı belli: Öyle bir durumda arkadaşlarımızın “HDP’ye destek yok, AYM’ye bireysel parlamento çalışmalarını hiçbir şey yok başvuru var.” Bu neyin tercümesi? muş gibi sürdürmesi kolay değil. Ama Politika üretememekten kaynaklı bir parlamenter sıfatıyla her yerde çalışmak tıkanıklık. CHP için AKP’nin gündemine mümkün. “İstifa ettik, küstük, oynamıyo takılmadan, AKP’den korkmadan siyaset ruz” yaklaşımı içinde olmayacağız. Tür yapma imkânı doğmuştu. Yine korktular. kiye siyasetini AKP’ye dar edeceğiz. Oysa tam bu noktada Kürt sorununa iliş n “Diyarbakır’da parlamento kura kin ne söyleyecek ise söylemesi gerekir caklar” diyenler heveslenmesin mi? di. Ama “AKP, bizi HDP’liler ile yan yana Net söyleyeyim. “Buradan nihai ola geldiler diyerek suçlamasın” basitliği ile rak parlamentoyu terk ediş noktası çı bir kez daha siyaset üretemediler. kar” diyenler böyle bir şey beklemesin. n Size “Bu süreç içimize sinmedi” di Alternatif parlamentolar olsa bile bu yen CHP’liler oldu mu? nun tek merkezi Diyarbakır olmayacak. Bizzat karşılaştığım yok ama basına İzmir’de de, Diyarbakır’da da olacak. Biz yansıyan CHP’lilerin açıklamalarını el Türkiye’nin partisiyiz, Meclis’in irade bette takip ettim. Ama biz neticede sonu sine el konulmuşsa bu sadece Diyarba ca bakarız. Sayın Kılıçdaroğlu’nun “evet kır’daki değil İzmir’deki, İstanbul’daki vereceğiz” açıklamasından sonra AKP ce seçmenimize karşı da yapılmıştır. Dola saret edip, Meclis’e bu teklifi getirmiş yısıyla Meclis’i terk edip alanı AKP’ye bı tir. Dolayısıyla teklifin sahibi AKP değil, MAHMUT rakmayacağız. Her yerde olacağız. Kılıçdaroğlu’dur. Kıvırmanın anlamı yok. n Devasa bir kriz ufukta. Bu süreçte ORAL Gönül teli Cizre’de koptu “Kılıçdaroğlu ya da kurmaylarıyla görüşelim” seçeneğini düşündünüz mü? Demirtaş, baskın seçim olasılığına ilişkin, “Yüzde 11’in üzerinde gözüküyoruz. Hiçbir ankette altına düşmedik” diyor. n Çok kez “duygusal kopuşa varıyoruz” uyarıları dillendirildi. Gönül teli Hayır, bizim resmi bir görüşme arayışı ten. Kendisinin çok büyük hata yaptığını bakan, Cumhurbaşkanı, bakanların bil olduğunu söyleyen eski AKP’li kurmay koptu mu? mız olmadı, kendilerinin de olmadı. Ama düşünüyorum. Çünkü kendi parti yöne gisi ve onayıyla yapıldı. Sırrı Bey’in de lar oldu. “Bu gidişat büyük bir akılsızlık Koptu tabii ki, Cizre’de koptu. Cizre’de gayri resmi düzeyde çok sayıda arkadaşı timi hayır kararı almıştı. CHP’nin parti ifade ettiği odur. Siz bizi bundan dolayı örneği, ülkeyi felakete götürüyor Erdo bu yaşanmasın diye çok uğraştık. Elle mız durumu CHP’lilere anlatmaya çalış meclisi ve merkez yürütme kurulu hatta suçluyorsunuz da ortada suç yok karde ğan” diyen AKP’li çok sayıda kurmay ol rine devletin ne kadar acımasız olabile tılar. Zaten CHP’nin önemli temsilcileri meclis grubunun ağırlığı hayır kararı al şim! Cumhurbaşkanı’nın başbakan oldu du. Çözüm sürecinin bitirilmesinden bu ceğini göstermenin tarihi fırsatı geçmiş bu tasarıda CHP’den en fazla iki veya üç mıştı. Bu oylamaya hayır verilecekti ama ğu dönemde biz Kandil’e giderken “şunu yana hatta dokunulmazlık tartışmaların ti. Cizre’deki bodrum katliamını yakla “evet” oyu çıkacağını tahmin ediyorlardı. bir genel başkan kendi partisinin yöneti da iletin” ya da dönüşte “ne oldu, nasıl da dayanışma mesajı diyebileceğimiz, ya şık bir aya yaydılar. Bilerek herkes hüc İfade vermeyeceğiz minin aldığı kararı bile tanımayacak şekilde ordudan gelen isteği yerine getiri geçti” gibi bize ilettiği şeyler var. Bunların hiçbiri suç değil. Kaldı ki ortada mü pılanın ne kadar büyük bir hata olduğu relerine kadar korksun istediler. Evet, nu söyleyen çok sayıda mesaj ulaştı bize. Kürtler “Bize biat etmeyenlere karşı bu n“376 evet” sizin için ne demek oldu? yorsa bizim artık konuşacak bir şeyimiz zakere yasası diye bir yasa var. Tüm gö n Dolmabahçe resminden sadece Ef denli acımasız oluruz” mesajını aldı. Meclis’te üçte ikiye yakın çoğunluk ke kalmamamıştır. rüşmeler bu yasaya göre yapıldı. İki bu kan Ala kaldı, “neden o kaldı” soranı Dersim’de, Maraş’ta, Sivas’ta gerektiğin sinlikle çokkültürlü, çokdilli, çok inançlı n Bu söylenti ya da duyum Kılıçdar çuk yıl bu görüşmeler yapılmasaydı belki da çok. de bu mesajı gösteren devlet 2016’da da parlamento gerçeğinden rahatsız. Şu gün oğlu’nun televizyondaki “evet diyeceğiz” şu an binlerce insan daha ölmüş olacaktı. Neden diğerleri gitti diye sormak la değişmemişti. Kürtler bu mesajı aldı. Bu gerçekten tarihi sorumluluklarımız olma açıklamasından önce mi size ulaşmıştı? Binlerce insanı kurtarma adına yapılan zım. Sürecin ilerlemesinde hükümet ka mesajı almış olan Kürtlerin gönlünde bir sa parti ya da birey olarak bir tek gün bi Evet, hatta eski asker kökenli bir CHP görüşmeler ahlaki olarak da yanlış değil. nadında önemli isimler vardı. En önemli daha asla Türk devleti ile bir aidiyet iliş le o parlamentoya gitmek istemiyorum. Faşizme, diktatörlüğe evet demiş 376 in milletvekili aracılığıyla iletildiği, söylendi. Kendisi karargâha çağrılmış, kendi AKP’lilerden destek mesajı lerden biri Sadullah Ergin’di. Sürecin bozulmaması için, öyle kritik riskler üstlen kisi kurulamayacak. Böyle bir Türk devleti ile bu mesajı almış bir Kürt toplumu sanın oradaki varlığı be sine brifing verilmiş ve n “Suç değildi”nin altını çizecek, ya di ki. İnanamıyorum. Sil arasında bir ilişki asla ni huzursuz ediyor. Bu sıradan bir olay değildi. Doğrudan bizi parlamen Kılıçdaroğlu’nun ordudan aldığı bri Kılıçdaroğlu’na iletmesi istenmiş. Bunu duyduk biz. Ve hemen ay şanmış başka örnekler var mı? Kandil’e giden bir heyetimize şu ile tilmişti: “Biz adadakiyle tüm konuşma diler bitti. n Ergin’le ilgili “ipi göğüsledi” diyebileceği Tutuklamalar olursa ‘Meclis’i terk et kurulamayacak. Maalesef buraya gelindi. Türk devleti yeni bir ilişki mi todan atmanın, parla fing veya rica bile nı gün ya da bir gün son larımıza bağlıyız. Orada yaptığımız bü niz bir örnek? tik’ şeklinde bir kurmak istiyor, o yönte mentoyu kendi malı mülkü gibi gören anlayışın dışavurumuydu. n Tekrar soracağız. mem, ‘HDP’lilerin dokunulmazlığına evet demelisiniz’ isteği ra, tam hatırlamıyorum, Kılıçdaroğlu’ndan hemen “evet” açıklaması geldi. Ve bu beni doğru tün anlaşmaya da bağlıyız. Biz sözümüzde duracağız ama Kandil de böyle sert sert açıklamalar yapmasın.” Bu mesaja Kandil’in verdiği yanıt da şöyle: “Ger Ölüm oruçlarında tek bir cenazenin çıkmaması için çok risk aldı. İyi bir basiret örneği göster karara gitmeyeceğiz. ‘İstifa ettik, küstük, oynamıyoruz’ yaklaşı mi, kendisini nasıl affettireceğini, kendisi bulacak. Bunun tersini söyleyen siyasetçi kendini ve Bu denli kritik bir sü karargâhtan geldikten su şaşırtmadı. çekten bize iletilen mesaj samimi ve cid di. Başka bir adalet baka mı içinde olmayaca toplumu kandırmış olur. reçteyken “Kılıçdaroğlu ile yüz yüze konuşalım” fikrinin muhakemesini sonra benim görüşmemin anlamı kalmamıştı. n İki nokta üst üste; şimdi sizce tutuklama olacak mı? di ise bunu değerli buluyoruz. Biz de bu nı olsaydı, oradan ölümna dikkat edeceğiz, biz de verdiğimiz söz ler çıksaydı zaten süreç lere bağlıyız, bağlı kalacağız.” Bu karşı başlamayacaktı. Bazen ğız. Türkiye siyasetini AKP’ye dar edeceğiz. Kürtler geçmişle yüzleşmeye ve helalleşmeye hazırdı ama bu maalesef hiç yaptınız mı? Tutuklanma ihtimali lıklı mesajlar iki tarafta da güveni artır devlet heyeti ile yaptığı Cizre ile bitti. Şunu çok net söyle zayıf değil tabii. ma konusunda mesafe kat ettirmişti. Bu mız görüşmelerde şöyle haberler gelirdi: n Nusaybin’de YPS’nin “çekildik” yeyim. Dokunulmazlıklarla ilgili Sayın n Nasıl bir süreç işleyecek? gün Kandil’den yapılan açıklamalara ba “Erdoğan bu işi kestirip attı, süreç bitti.” açıklamasının ardından geçen süre Kılıçdaroğlu’nun Genelkurmay’dan do Aslında değişiklik kadüktür, pratikte kın, “Savaşı büyüteceğiz, Türkiye’ye ya Erdoğan’ın kestirip atmaması için Sadul de 75 kişinin teslim olduğu haberleş laylı olarak brifing aldığını duydum. Bu işleyemez. İfade alınamadıkça yargılama yılacak.” Ankara’dan yapılan açıklama lah Ergin gibi isimler o noktalarda topar ti. HDP milletvekilleri Ertuğrul Kürk bir dedikodu da olabilir, bilemiyorum. başlayamaz. Zannediyorum diğer parti lara bakın, “Kandil’i dümdüz edeceğiz. layıcı oldular. Erdoğan’ın kahrını, nazını çü, Pervin Buldan ve Nusaybin Eş Bele Fakat bunu gerçekten güçlü kaynaklar lerdeki vekiller ifade verme taraftarılar Köklerini kazıyacağız.” Acaba Türkiye çektiler, fırçasını yediler. Yeter ki süreç diye Başkanı Sara Kaya, “teslim olanla dan duydum. Bunun üzerine de gitme ama hiçbir HDP’li vekil gidip ifade ver için hangi mesajlaşma daha iyiydi? kopmasın diye. Bizim cenahta da öyle. rın mahsur siviller” olduğunu açıklar dim. Anladım ki, Kılıçdaroğlu’nun or meyecek. Tek birimiz gidip ifade verme n “İletin” açıklaması hangi düzeyde? Dolmabahçe’deki fotoğrafa sahip çıkan ken valilik ve askeri kaynaklar aksini dudan aldığı brifing veya rica, bilemem, yeceğiz, yargılamaları başlatmayacağız. Erdoğan’dan örnek veriyorum. Kar bir AKP’li göremedik. Dolmabahçe’ye sa vurguluyor. Sahiden ne olduğunu anla “HDP’lilerin dokunulmazlığına evet de n Sırrı Süreyya Önder’in “devamını şı tarafta mesajı ileten de Karayılan. Me hip çıkmak ne PKK’ye ne HDP’ye sa mak isteyenler hangi Nusaybin’e ne ta melisiniz” isteği karargâhtan geldikten mahkemelerde anlatacağız” açıklama sajlaşma bu tondaydı. O gün yapılanı bu hip çıkmaktır. İki buçuk yıl bizim kadar raftan bakacak? sonra benim görüşmemin hiçbir anla sını nereye koymalı? gün “teröre destek” olarak tarif ediyorlar. emek harcadılar. Ve emeklerine sahip Akil insanlar veya gözlemci heyet mı kalmamıştı. Biz görüşüp neyi anlata Savunma yapmayacağız, demedik. Sav Muhalefetiyle iktidarıyla asıl bugün yap çıkmadılar. vs. işlevini görecek bir kurum olsaydı caktık? Çünkü kendisi ondan sonra tele cıda, poliste, kollukta, ifade vermeyece tıklarınız şiddete destektir. Bizim o gün n Dolmabahçe sonrası Bülent Arınç? ya da Birleşmiş Milletler İnsan Hakları vizyonda “evet oyu vereceğini” açıkladı. ğiz. Dava açarlarsa mahkeme salonların yaptığımız şiddeti bitirme girişimiydi ve “Bu fotoğraf doğru” ısrarını sürdüreme Komiserliği’ne inceleme izni verilseydi; Dolayısıyla bir şeyi değiştirebileceğimi da savunmalarımızı yaparız. doğruydu. Gidip mahkemelerde onları di. Üzerine Ankara Belediye Başkanı’nı Cizre’de, Sur’da, Silopi’de, Nusaybin’de, zi düşünmüyordum. Böyle bir durumda n Önder’in açıklaması eşliğinde ne suçlamayacağız. Kimse çok da gizli, san saldılar, susmak zorunda kaldı. O fotoğ Yüksekova’da kimin hangi yıkıma yol aç Kılıçdaroğlu bize mi kıymet verecek, or den şimdi konuşmuyoruz? sasyonel şeyler beklemesin. rafta görünmeyen özellikle Ergin’in eme tığını ve gerçekleri hep birlikte öğren duya mı? Evet, orduya kıymet verecekti. Biz bu tür şeyleri karşı tarafı suçlama n Bu süreçte irtibata geçip “içimize ğini burada anmak istedim. Tırnak içinde mek mümkün olurdu. Bugün elbette biz Çok netti. Dolayısıyla uğraşmanın hiçbir amacıyla ifade etmedik, etmiyoruz. Çö sinmiyor” diyen AK Parti’li oldu mu? belirtiyorum. Siyaseten AKP için bu ka ler, oralarda yaşananlara dair ortaya koy anlamı yoktu. Üzücü, çok üzücü gerçek züm süreci ile ilgili ne yapıldıysa Baş İsim vermeyeyim ama büyük yanlışlar dar doğru iş yapıp da bu kadar hızlı har duğumuz iddiaların arkasındayız. ‘Daha gür sesle, daha ciddi çıkışlar yapabilirdik’ n İğneyi kendinize hangi kısımdan batırıyorsunuz? Savaş devam ediyorsa siyasetin başarısızlığıdır. İktidardaki birinci derecede yetkili olanlardan önce en başta kendimi suçlar, kendimi sorgularım. Biz daha gür sesle, daha örgütlü, daha ciddi çıkışlar yapabilirdik. Şunu söylemeliyim; elimde ne imkân varsa, hepsini sonuna kadar kullandım. Bu kadardı ama. Keşke daha hazırlıklı bir parti, daha örgütlü, disiplinli ve bu süreci daha iyi anlayabilen kadrolarla o döneme giriş yapabilmiş olsaydık. Daha etkili olabilirdik. Erdoğan ya da Davutoğlu gibi savaş kararını veren siyasetçi değilim ben. PKK’nin karar alma me kanizmalarında olan da ben değilim. Yine de kendimi sorumlu görürüm. AKP gibi ucuz savaş çığırtkanlığına sığınacak bir siyasetçi değilim. n Şimdi 7 Haziran’a dönecek olsanız, neyi daha farklı yaparsınız? Arkamızda harekete geçirebileceğimiz devasa bir halk vardı ama onları HDP’de örgütleyememiştik. Ki savaş başladı. Birçok il ve ilçede daha örgütlü olabilseydik savaşa karşı çok daha etkili olabilirdik. Hazırlıksızdık. Kongrelerimizi çok daha hızlı yapmalıydık. Partiyi çok daha hızlı bir şekilde sert süreçleri durdurabilecek şekilde konumlandırabilirdik. İki ay içinde tüm ilçe kongrelerini bitirip her yerde büyük barış eylemleri, yürüyüşleri yapabilirdik. O zaman hem PKK’ye hem AKP’ye çok daha net mesajlar vermiş olurduk. Bunu kısmen denedik. Eylül ve ekim aylarında şu anda sokağa çıkma yasaklarının olduğu tüm ilçeleri gezdik. Her yerde “Hendekleri kapatın, çatışma hemen dursun, silah kullanmayın, ölmeyin, öldürmeyin, birlikte yaşayacağız. Bizleri seçtiniz. Bırakın siyaset konuşsun” dedim, dedik. AKP zaten bu mesajları görmedi, keza merkez medya da işlemedi. Hesaplarına gelmedi. Bu söylemle 10 civarında miting yaptık, hiçbirinde oy istemedim. O gençlere mesaj verdim. Ama olanları durdurmaya yetmedi. n 7 Haziran’da size oy verenlerde 1) Pişmanlıkla yüklü yeni kararsızlar var. 2) Artık HDP’ye oy vermem, diyenler var. Kırgınlara ne dersiniz? Onların doğrularını dinlememiz lazım. O insanlara “bize oy vermeyerek büyük yanlış yaptınız” diyemeyiz. Siz doğru karar verdiniz, eksiğimiz neredeyse orayı düzeltip sevginize, sempatinize, duanıza, oyunuza yeniden talip olacağız, diyeceğiz. Eleştirilerinde haklılar. Evet, bize çok büyük umutlar bağladılar. Bu umudun büyümesi gerekiyordu, haklılar. Bu yapılamadığı için bunu sorgulamak ve eleştirmekte haklılar. Yeniden nasıl toparlayabiliriz diye dayanışma içinde olmalıyız. C MY B