Catalog

Cumartesi 28 Mayıs 2016 ekonomi@cumhuriyet.com.tr TASARIM: SERPİL ÜNAY ekonomi 9 20 metre kala göÇük Maden içerisinde eylemlerini sürdüren maden havalandırma ve acil durumlar için oluşturdukları delikten dışarıyla irtibat sağ işçileri, dün akşam saatlerinde ocağın ağzına 20 metre kala göçük oluşturdu. layabiliyorlar. Gece rahatsızlanan maden işçisi Emin Gökçe, arkadaşları tarafın Madenci bu kez ücretiTavandaki tahkimatı bozan işçiler, düşen taş parçalarıyla barikat yaptı. İşçiler, dan ocaktan çıkarıldı. Gökçe’nin sağlık durumunun iyi olduğu belirtildi. için canını ortaya koydu Ocak ağzını göçerterek girişin bir kısmını kapatan 25 işçi için sıkıntılı saatler başladı. Zira, deneyimli madencilere göre bu göçük bir saat sonra da, bir ay sonra da kapanabilir Genellikle patronlara daha fazla kömür çıkarmak için sağlıksız ve güvenlik önlemleri alınmamış madenlere canları pahasına gi si Gelik beldesinde geçen 4 Nisan’da maaşlarını alamadıkları için iş bırakan Deka Madencilik ve bu şirkete bağlı Balçın Madencilik’te çalışan 245 ve yeraltında açlık grevi eylemi başlatan madencilerin ailelerinin maden ocağının yakınlarına gitmelerine izin verilmemesi aileleri öfkelendirdi. Maden burası bir dakikada da çökebilir bir ayda da... Risk çok yüksek, üstelik ocak ağzına gitmek polis tarafından yasaklandığı için durumu ayrıntılı görmek dımlaşma ve Dayanışma Vakfı tarafından işçilere biner lira yardım yapılacağı da açıklandı. Amaç dert anlatmak ren madenciler bu kez yalnız ve yalnız hak ettikleri ücretleri almak için madene girdiler... Hem de; içeri hayat arkadaşları, çocukları hatta seçtikleri milletvekillerinin girişine, atanmış kişilerce yasak konulmasına karşın kendilerini madene kapatmak pahasına... Hem de birkaç sınırlı yayın dışında seslerini duyuramayınca önce protesto, ardından madenden çıkmama ve ardından açlık grevi derken şimdi de madenin girişini kontrollü bir şeklinde göçerterek... Zonguldak’ın Kilimli ilçe maden işçisi, şirketlere kayyım atanması üzerine ücretlerin yatırılması için eylemler yapmaya başlamıştı. 85 işçi, seslerini duyurabilmek için 18 Mayıs’ta çalıştıkları kömür ocağına girerek dışarı çıkmama eylemi başlattı. İşçilerin eylemi bir gün sonra açlık grevine dönüştü. Geçen 10 günde 60 işçi sağlık sorunları nedeniyle eylemi bırakırken 25 işçi eylemini sürdürüyor. Aileler tepkili Zonguldak’ta, 4 aydır ücretlerini alamadıkları için iş bırakan sahasına gitme girişimleri polis barikatıyla engellenen madenci aileleri soruyor: Eşlerimizin, çocuklarımızın paraları verilmediği zaman neredeydiniz. Risk yüksek Yapılan göçüğe ilişkin bilgi veren uzmanlar, ocağın 20 metre girişinde yapılan yapılan göçüğün gittikçe toprağın çekmesi sonucu söz konusu bölgenin tamamen kapanacağına dikkat çekiyor. Üstelik ne zaman çökeceğini kestirmek de zor, zira deneyimli madencilere göre de mümkün değil. Ancak en sıkıntılı tarafı, eğer içerideki madencilerden biri rahatsızlanırsa, oradan işçiyi acil tahliye etmek mümkün görünmüyor. Önceki gün eylem yapan madenciye avans vermeyeceğini açıklayan Zonguldak Valiliği bu kez de “Eğer eylemciler bu işe son verirse onlar da maaşlarını alabilecek” alicenapliğini gösterdi. Ayrıca bugün yapılan bir açıklamada yaklaşan Ramazan ayı nedeniyle Zonguldak Valiliği Merkez ve İlçe Sosyal Yar Madenci aileleri ise yeraltında olan madencilere destek vermek için maden ocağının önüne gitmek istiyor. Ancak polis barikat kurarak madenci ailelerini engelliyor. Bu duruma bir anlam veremeyen bir madenci annesi, “Biz taşkınlık yapmadık. Büyüklerimiz ne dediyse dinledik. Hırsızlık yapmadık. Eşlerimiz kimseye saldırmadı. Bizim maksadımız kimseyi kırmak üzmek değil. Bizim maksadımız gazetecileri oraya çıkarıp ne şartlar altında çalıştıklarını göstermek” diyor. l Ekonomi Servisi Shinzo Abe François Hollande Dünya liderleri kriz kaygısı taşıyor G7liderleri, İngiltere’de 23 Haziran’da yapılacak AB referandumunun dünya ekonomisini tehdit ettiği görüşündeler. G7 üyesi ülkelerin liderlerinin Japonya’da yaptıkları toplantının sonuç bildirisinde, küresel ekonomi için aşağı yönlü riskler not edilirken, bu risklere işbirliği içinde politika yanıtları verilmesi çağrısı yapıldı. G7 zirvesinin ardından yayımlanan ortak bildiride, “Daha güçlü, sürdürülebilir ve dengeli büyümeyi başarmak için işbirliği içinde ekonomik politika yanıtımızı güçlendirme ve daha güçlü, dengeli politika karışımı uygulama taahhütümüzü devam ettiriyoruz” ifadelerine yer verildi. Güçlü bir his Japonya Başbakanı Shinzo Abe, G7 liderlerinin küresel ekonomi için görünüme ilişkin güçlü bir kriz hissini paylaştıklarını söyledi. Abe, G7 zirvesinin ardından düzenlediği basın toplantısında, “En endişe verici risk, küresel ekonomide bir daralma. G7, global büyümenin acil önceliğimiz olduğunu deklare etti” dedi. Abe, “Küresel ekonominin, eğer uygun politika yanıtları verilmezse krize düşmesi riski var” dedi. Sonuç bildirgesinde de, “Ekonomi dışından kaynaklı potansiyel şoklar var. İngiltere’nin AB’den ayrılması daha büyük global ticaret ve yatırıma doğru trendleri tersine çevirir ve bu büyüme için ciddi bir risk” denildi. l Ekonomi Servisi 17 Tyuılırniset nsasyeırstınddüaşsüoşün Yabancı turist sayısı geçen ay yüzde 28’lik düşüş ile son 17 yılın rekorunu kırdı. Rus turist sayısı yüzde 79 geriledi YENER KARADENİZ Turizmde yaşanan sert kayıplar nisan ayında iyice keskinleşerek 17 yılın en yüksek seviyesine ulaştı. Kültür Turizm Bakanlığı verilerine göre turist sayısı nisanda yıllık olarak 28.07 düştü ve 1 milyon 753 bin 45’e geriledi. 2015 Nisan’da söz konusu rakam 2 milyon 437 bin 263’tü. Türkiye Otelciler Birliği Başkanı Timur Bayındır, İngiltere’den alınan verilerin de bu rakamları teyid ettiğini belirtti. Düşen rakamlar otel gelirlerine yüzde 41 gelir düşüşü olarak yansıdı. Bayındır, otellerde doluluk oranlarının yüzde 2530’lara gerilediğini, mayıs ayında da işlerin düzelmemesi halinde büyük işten çıkarmaların yaşanacağını, otellerde kapanmaların artacağını belirtti. İşçi kıyımı başladı Bayındır’ın verdiği bilgilere göre sektörde 1 milyon civarında kişi çalışıyor ve en az yarısının işi tehlikede. Bayındır, “Çalışanların tazminatı verilemiyor. Yoksa işten çıkarmalar çok büyük rakamlara ulaşırdı” dedi. Türkiye’ye geçen yıl 36 milyon 244 bin 632 milyon turist geldi ve turizm geliri 31 milyar 464 milyon 777 bin dolar oldu. Yapılan tahminler gelirlerin en az 10 milyar dolar azalacağı yönünde. Turizm Bakanlığı’nın verileri de bunu teyit eder durumda. Gelen ziyaretçilerin milliyetine bakıldığında ise en fazla turistin Almanya’dan geldiği görülüyor. Almanya’dan 246 bin 226 turist geldi. Bir önceki yıl aynı dönemde bu sayı 381 bin 346’ydı. Rusya’dan gelen turist sayısı düşüş hızında ilk sırada yer aldı. 2014 Nisanda 215 bin, 2015 Nisan’da 149 bin olan turist sayısı yüzde 79.28 gerileyerek 31 bine düştü. Bankacılıkta aktif büyüme şart Türkiye Bankalar Birliği Başkanı Hüseyin Aydın, “Bankacılık sektöründe Şimşek, EKK’ninbilanço büyümesi yavaşlıyor, bilançoyu büyütmemiz gerekiyor” dedi. başından alındıürkiye Bankalar Bir Tliği Başkanı Hüseyin ÖAydın’dan sektöre ilişkin yeni açıklamalar gel di. Birliğin 59. Genel Kurulu’nda bir ko nuşma yapan “Kre dilerin bilançoda ki payı yüzde 63’e geldi, yeni kredi ve rebilmek için aktif leri büyütmek şart. TCMB’nin yüzde 15’lik kre di büyü mesi stan dar dının de vam Hüseyin Aydın edip etmediğini bilmiyoruz” dedi. Hüseyin Aydın, bireysel kre dilerin payının yüzde 25 ile öngörülenin altında olduğunu, bu alanda çok hızlı bir fren yapıldığını belirterek tahsili gecikmiş alacakların oranının ise silinen ve yapılandırılan krediler dikkate alındığında yüzde 6’lara gelse de yönetilebilir düzeyde olduğuna dikkat çekti. Aydın’ın konuşmasından öne çıkan diğer başlıklar ise şöyle: 4 Özkaynak büyümesi yavaşladı, bunun hızlanmasını temin etmek gerekiyor. 4 Düzenleme değişiklikleri özkaynak büyümesindeki yavaşlamanın temel nedeni. 4 Özkaynak büyümesini yavaşlatan düzenlemelerde BDDK’nin devreye girmesini is tiyoruz. 4 Özkaynak getirisi tek hane ye geliyor, sermaye getirisi maliyetin altında. 4 Enflasyon yüksek kaldı, TL reel olarak değer kaybetti. 4 Sektörün toplam aktif büyüklüğü dünyanın 10. büyük bankasının bile altında. 4 Yeni kredi vermek için aktifi büyütmek şart. 4 Mevduat kaynağının kalitesinin tekrar tartışılıyor olması lazım. Özkaynak büyümesinin daha hızlı olmasını temin etmemiz lazım. 4 Faiz marjının aşağı yönlü oluşu Türk bankacılık sektörünün de talebi ve isteği. 4 Sektöre büyük oyuncu girme iştahı azalıyor.” l Ekonomi Servisi dtkmnkioŞaYBlâklŞegKlaııeiyırÖamklkmiönlteıulmşdkrtzışlaGŞvkrşleeıı”uiışdukreieakvekeymrdııklrnnimlğukeunaneinoe,şıelıdn’ldorcrmiaee(ulBoeteamdeiEgnykon.lcayenkaeKaügc,pieaşdenısikrae“rlKknbniiaahkBükl.’T.adK)minknüatBaskBaYebeottnkiiabaııBnnaşıoallükşgelnaşardrdbdöMlmgadkrtneiıBaurceıdrriakeeekınlibrMıanlenthm,uaaıatknlğEbameenmsşı’rdılğhaıKykiniEneiışoaK.tknnomaŞhimkeşmeke,lesreikntiödrdeeöinhetridtais. Bir başkadır madenci direnişi Sadece ülkemizin değil, dünya emek tarihinin, en kitlesel, en uzun soluklu, en yüksek katılımlı, en direngen eylemlerle gerçekleştirilmiş 50 günlük Zonguldak Büyük Madenci Direnişi henüz toplumsal sonuçları ile ülkemizde yeterince değerlendirilmemiş, sanat yansımaları boyutu ile de toplumsal belleğimize kazılamamıştır... İnsanlığın bilincine kazılı Hemingway’in romanı “Gazap Üzümleri”nde anlatılan Amerika’nın tarım işçilerinin büyük yürüyüşü birkaç gün ve birkaç bin tarım işçisinin hak arayışlarını anlatır... Zonguldak maden işçilerinin direnişlerinde, kalabalık yabancı konukların olmadığı günlerde 3050 binlik, önemli konukların ağırlandığı günlerde hep yüz binin üstünde katılımlar yaşanırdı... Uzak köylerinden yürüyerek direniş merkezlerine gelecek işçilerin ayakkabılarının dayanması kollanırdı. Yeraltında kazma kürekle çalışan işçi için saatler süren yürüyüşler yorucu bile sayılmadığından, çok sık pantolonlarına sığmadıkları yakınmalarına tanıklığım oldu... Sloganlardaki “Çankaya’nın şişmanı” Cumhurbaşkanı Özal madenci direnişini kıramadığına öfkeli, Başbakan’ının protokol metnine imza attığı sözleşmeyi kabul ettirmemesi, direnişin Zonguldak dışına taşmasını getirdi... Ankara için programlanmış eylem hazırlığına göre, işçileri parça parça taşımak için, ülkenin her yerinden dayanışma otobüsleri gelecekti... Sabahın alacakaranlığında yola çıkış için Zonguldak merkezinde toplanıldığında, araçların yollarının kesildiği öğrenildi... Ne merkezde toplanmış ne de Ankara yolu üzerinde köylerine en yakın anayola çıkacak işçi gruplarının geri çevrilmesinin olanaksız olacağı düşünüldü... Kışın karlı ayazında yürünebildiği kadar yürünülecekti. Çok doğaldır ki araçlarla birkaç dakikada varılması hesaplanmış Ankara yolu üzerindeki kavşaklara sırasıyla en erkeninden saatler, kimilerine çok saatler sonra varılabiliyordu.. Ellerinde en çok ekmek, az katıklı yiyecek torbaları saatlerce beklemiş işçilerde, yürüyerek gelen, giderek yüzbinlere ulaşacak korteji beklerken kargaşa hak götüre... Genel Madenİş Eylem Komitesi adına Sabri Cebecik elindeki megafondan işçilere kendi ocaklarının kortejini bekleyerek sıraya katılmalarını duyuruyordu sadece. Bir kez olsun, bir kişiden “Neden geç kaldınız, neden yürüyoruz?” anlamına gelebilecek bir sesleniş duymadım. İşçi sınıfı örgüt disiplini doğalarında vardı... HHH Geriye dönüşte yaşanan bir başka anıya geçmeden edemeyeceğim... 12 Eylül’ün karabasan yasaklı düzeninde en çok emekçileri, kazanılmış haklarını vuran yasaklı anayasa ile yüzleştiğimiz günlerdi... O tarihlerde Türkİş’in de danışmanlığını yapan, Uluslararası Çalışma Örgütü, sendikal hareketler, çok sayıda ülke sendikasında da en son Zonguldak Madenİş’in büyük direnişinin de danışmanlığını yapmış, ışıklar içinde yatsın Sevgili Önder Aker, 12 Eylül’ün yasaklı düzenine karşı direnişlerde tabandan, emekten de güçlü direniş beklentisi içinde birçok kez “Çok değil birkaç saat madenciler yeraltında üretimi durdursun, her şey değişir... Ölsem gözlerim açık gitmez...” diye hayıflanıp dururdu.. Zonguldak için anlamlı bir eylem günü, İstanbulAnkara’dan çok kalabalık aydınlardan dayanışma konuğumuz vardı... Yanlarında yürümekten keyif aldığım Sevgili İlhan Selçuk, Uğur Mumcu, Ali Sirmen... Çok sayıda Cumhuriyet yazarı, çalışanı... Baktım öteki kolda Şemsi Denizer’in yanında, Önder Aker günlük yaşamdaki ciddiyeti ile uyumsuz coşkuda sloganlara eşlik etmekte... Yanına yaklaşıp kulağına “Önder artık ölebilirsin” diye fısıldadığımda, biraz şaşkın, hemen toparlanamayınca... “Hani madencilerin yer altında birkaç saatliğine üretimden gelen güçlerini kullanmalarını dileyip duruyordun, günler, aylar geçmedi mi? Tüm dengeler değişti... Özal döneminin emeğe yönelik kayıpları geri geliyor...” diyerek, dozu kaçmış şakamın kaçırdığı keyfini düzeltmeye çalıştım.. Dün bu yazıyı yazmama yol açan haberin özetine dönersek... 4 aydır maaş alamayan 245 maden işçisi seslerini duyurmak için pek çok yol denediler, olmadı. Patronları Cemaatçi imiş, şirkete kayyım atanmış, işçinin alınterinin hakkı verilmiyor. Yeraltındaki açlık grevlerine polisin şiddetli müdahalelerini durdurmak üzere en sonunda çıkış yollarına kontrollü göçük yaparak, ölümüne direnişe kapandılar... İktidarları ne yapacaklar? KISA... KISA... l Doğalgazda güvence bedeli daha geç ödenecek. Abonelik sözleşmesi sona eren kişiden alınan güvence bedelinin ödeme süresi 5 günden 15 güne çıkarıldı. Doğalgaz güvence bedeli daha geç ödenecek. l Ekonomiye güven arttı. Ekonomik güven endeksi mayıs ayında bir önceki aya göre yüzde 12 oranında artarak 73.46 değerinden 82.26 değerine yükseldi. Ekonomik güven endeksindeki artış, hizmet sektörü ve tüketici güven endekslerindeki artışlardan kaynaklandı. l Intel, Rus şirketi satın aldı. Teknolojisini otomobiller ve diğer piyasalarda kullanabilmek için çalışan Intel, 2005’te kurulan sürüş yardım sistemleri için yazılı ve hizmet geliştiren Rus Itseezz’i aldı. C MY B