Catalog

EKONOMI Çelik sektöründe sıkıntılar büyüyor Son dönemde bazı çelik firmalarının işçileri ücretsiz izne ayırma ve iflas erteleme başvurusu gibi durumlarla karşı karşıya kalmaları sektörde sıkıntılara yol açtı. Türkiye Çelik Üreticileri Derneği (TÇÜD) verilerine göre, 20112015 döneminde üretim yüzde 7.6 daralarak 34 milyon 107 bin tondan 31 milyon 520 bin tona düştü. Pazar 3 Nisan 2016 EDİTÖR: PELİN ÜNKER TASARIM: SERPİL ÜNAY Fed günü kurtardı 9 Kırılganlığı en yüksek ülkeler olan G. Afrika, Brezilya ve Türkiye, Fed’in faiz artırımını yavaşlatması kararından en olumlu etkilenen ülkeler oldu ABD Merkez Bankası’nın (Fed) faiz artırımlarını yavaşlatma kararının ar dından küresel piyasalarda özel likle de kırılganlıklarıyla bili nen gelişen ülkelerde iyimser PNİOYTALSAARI lik rüzgârı esiyor. Dolardaki küresel düşüş bir dönem da ha devam ede cek gibi gözük se de Fed er ya da geç faiz ar PÜenlkiner tırımı yapacak ve dolar yükseldiği anda bu ülkelerin po tansiyeli üzerine adeta bir kapak gibi oturacak. Dolar endeksi, Fed’in faiz artı rımına gitmediği ve faiz artış tah minlerini düşürdüğü 16 Mart Açık Piyasa Komitesi (FOMC) toplan tısından bu yana yüzde 2.4 değer kaybetti. Aynı dönemde Türk Lira sı da dolar karşısında yüzde 3.45 değer kazandı. Diğer gelişmekte olan ülke para birimlerine bakıl dığında dolara göre en fazla artı şın Güney Afrika Randı’nda oldu ğu görülüyor. Güney Afrika Randı bu dönemde yüzde 9 yükseldi. Bre zilya Reali yüzde 6.67, Rus Rublesi yüzde 4.49, Polonya Zlotisi yüzde 3.52, Meksika Pezosu yüzde 3.37, Çek Korunası yüzde 2.35, Macar Forinti yüzde 2 arttı. Çalkantılar kapıda Uzmanlar mevcut dönemde küresel iyimserliğin etkisiyle gelişmekte olan piyasalara fon akışı artsa da uzun dönemde iyi ve kötü hikâyelerin ayrılacağını ifade ediyor. Özetle bu dönemi reform yaparak mevcut kırılganlıklarını azaltmak için değerlendirmeyen rüzgâr tersine döndüğünde kaybedecek. Güney Afrika, Brezilya ve Türkiye’nin kırılganlığı en yüksek ülkeler arasında gösterilmesi ise zayıf dolar devrinin sonuna gelindiğinde bu ülkelerin büyük çalkantılara maruz kalabileceğinin bir habercisi. Türkiye’de hükümetin göreve geldiğinde sunduğu reform paketi hâlâ inandırıcılıktan uzak. Son verilere göre büyüme tüketim odaklı olmayı sürdürüyor. Doğrudan yatırımlarda iyileşme yok. Enflasyon hedeflerden uzak yüksek seyrini sürdürürken faizler düşük, ihracat pazarları daralıyor. Diğer yandan siyasi ve jeopolitik riskler yatırımcıları korkutuyor. Türk Lirası’nın dolar karşısında en fazla yükseliş sağlayan para birimleri arasında beşinci olması da aslında içerideki risklerin yatırımcı üzerindeki olumsuz etkisini gösteriyor. Borsa kazandırdı Rüzgâr tersine dönünce reform yapmayan kaybedecek. 36.8 milyar dolar geldi Uluslararası Finans nomik görünümünde faz Enstitüsü’ne göre (IIF) la bir gelişme görülmezken, rapordıtrşmyoadayaiblaneerülar1ıydzlşeeükıç.lıoadaBncpşmee5aafüFüedştıddnerlauiki3rnreekyfğüysn3iaaaktla.aifkada0ahşaü,sd.enl2.1lGrz2ytüan1tlsd,ea.aüTs.0eoıl2h1ülk8slaanadefa8çoiçüş.5lyazyat1cl8ı7drolgl0eü4aldreaadfüpıoaay04kyurülş4terbcazrelkaaünıAi5üa.iılnn/yğlderree.nllzidaCktvTai1ürerleekr.vddslıiraasr5ay2Linuar’raeermodıeekyaha1.1.ylımeys8.enyka/eyald2aYpıa0iıüun2rTyamşnhaf3gügraegii.zl4zLin,sdtu9adctörltdeia02aeşraıla3yiüreei4ıürliz gelişmekte olan piyasalar, mart ayındaki artışın esas mart ayında 36.8 milyar dolarla Haziran 2014’ten beri olarak Federal Açık Piyasa Komitesi’nin 16 Mart’ta ver marttaki sermaye akışı şubatta 5.2 milyar dolardı. en büyük yabancı portföy gi diği güvercin sinyaller son Merkez Bankası verileri rişini yaşadı. En büyük ser rasında küresel risk iştahı ne göre ise 25 Mart’a kadar maye girişleri ise Asya’da nın artışı ve daha düşük va olan dört haftalık dönemde gerçekleşti. deli piyasa faiz oranlarından Türkiye piyasalarına sadece IIF’nin raporunda, “Geli kaynaklandığı görülüyor” 1 milyar 690 milyon dolar şen piyasaların temel eko denildi. Gelişen piyasalara lık giriş oldu. SIvrIbIber el yaktı Fındıkçının 10 yıllık alacağı ‘’faiz haramdır’’ diye ödenmiyor Fiskobirlik’ten skandal telefon AHMET ŞEFİK Fındık Tarım Satış Kooperatifi (Fiskobirlik) Genel Müdürü Salih Öğütken’in, 10 yıldır ödenmeyen fındık alacakları için mahkeme kararıyla öngörülen yüzde 200 faizi ödememek için üreticiyi arayıp “Sizlere iyilik yapıyoruz faiz haramdır, ana parayı ödeyelim” dediği öne sürüldü. Fındık Üreticileri Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği Başkanı İsmail Albayrak, 2006’da Fiskobirlik’e fındık veren üreticilerin hâlâ alacaklarının ödenmediğini, mahkemenin alacakların ödenmesi kararına karşın birliğin ödeme yapmamak için güçlükler çıkardığını söyledi. “Dünyanın hiçbir ülkesinde, 10 yıldan beri, üreticiye borcu olan bir kurum yoktur” diyen Albayrak, Öğütken’in 30 fındık üreticisini telefonla aradığını, faizin haram olduğunu söyleyerek sadece ana parayı almaları önerisinde bulunduğunu iddia etti. l TRABZON Surluların kira borçları silindi Kalkınma Bakanı Cevdet Yılmaz, Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün Diyarbakır’ın Sur ilçesindeki kiracılarının Kasım 2015Nisan 2016 tarihleri arasında yani dükkânların kapalı olduğu dönemdeki tüm kira borçlarını affettiğini duyurdu. Genel müdürlüğün, Diyarbakır Sur ilçesindeki 582 kiracısı için 2016 yılında kira artışı yapmadığını belirten Yılmaz, var olan kira borçlarının da ötelendiğini aktardı. l Ekonomi Servisi İTO’ya göre martın zam şampiyonu fiyatı yüzde 22.52 artan sivribiber oldu. Sivribiber ocakta da yüzde 42.89 zamlanmıştı İstanbul Ticaret Odası’nın (İTO) açıkladığı İstanbul Ücretliler Geçinme İndeksi’ne göre, mevsim şartlarına bağlı olarak mart ayında yüzde 22.52 artan sivribiber, fiyatı en fazla artan ürün oldu. Sivribiberi yüzde 19.11 ile maç giriş bileti ücreti, yüzde 12.46 ile muz, yüzde 9.52 ile ilaç ve yüzde 8.97 ile limon izledi. Muz ve limon mevsim ürünleri olmasına rağmen fiyatı en fazla artan ürünler arasında yer aldı. Petrol fiyatlarındaki düşüşe rağmen benzinde fiyatların yüzde 6.41 artması dikkat çekti. Sinema pahalandı Gaz yağı yüzde 6.52 artarken fuel oil fiyatı yüzde 5.52 yükseldi. Kriz çanlarının çaldığı turizmde otellerin fiyatlarında da yüzde 2.43 artış yaşandı. Sinema ise yüzde 6.25 zamlandı. Martta fiyatı en fazla düşen ürün ise arz fazlası yaşanan yeşil soğan oldu. Yeşil soğanın fiyatı yüzde 41.16 düşerken, bunu yüzde 31.88 ile kabak, yüzde 28.06’yla karnabahar ve yüzde 25.34’le de pırasa izledi. Şubat ayının zam şampiyonu kuru soğanın fiyatı ise martta yüzde 3.79 azaldı. Şubatta kuru soğan yüzde 42.61 pahalanmıştı. Diğer yandan sivribiber ocak ayında da yüzde 42.89 zamlanarak zam şampiyonu olmuştu. l Ekonomi Servisi İstanbul Ticaret Odası’nın İstanbul Ücretliler Geçinme İndeksi’nde yer alan 242 üründen 57’sinde artarken, 42’sinde azaldı, 143’ünde ise değişmedi. Perakende fiyatlar arttı İTO endeksine göre martta perakende fiyatlar yüzde 0.26 artarken gıda harcamaları grubu yüzde 0.46 düştü. Perakende fiyatlar martta bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 8.36, toptan fiyatlar ise yüzde 5.19 arttı. İTO verileri beklentilerden daha iyi bir manşet enflasyon rakamı olasılığını da artırdı. Türkiye İstatistik Kurumu’nun pazartesi açıklayacağı TÜFE’de mart ayında ortalama yüzde 0.5 artış beklenirken, yıl sonu enflasyon beklentisi ise yüzde 8.35 ile Merkez Bankası’nın yüzde 7.5 olan yıl sonu beklentisinin oldukça üzerinde kalmayı sürdürüyor. Analistler enflasyon sepetinde yaklaşık yüzde 24 ile en büyük paya sahip olan gıdanın mart ayında da manşet enf lasyon üzerinde en belirleyici kalem olacağını belirtiyor. İTO verilerine göre martta toptan fiyatlar yüzde 0.16 artarken, toptan fiyatlara göre gıda harcamaları grubu yüzde 0.3 arttı. Martta perakende fiyatlar bir önceki aya göre giyimde yüzde 3.89, kültür, eğitim ve eğlence harcamalarında yüzde 3.62, sağlık ve kişisel bakımda yüzde 1.15 yükseldi. DenizBank’tan senaryoya destek DenizBank’ın, özgün senaryo yazımını desteklemek amacı ile Türkiye Sinema ve Audiovisuel Kültür Vakfı ile birlikte hayata geçirdiği ‘En İyi İlk Senaryo Yarışması’nın kazananları belli oldu. Birincilik ödülüne “Asi’nin Sonunda” isimli senaryosuyla Mehmet Kanadlı layık görüldü. “İzlanda Sendromu” adlı senar Soldan sağa Özge Özberk, Tanju Kaya, Fehmi Yaşar yoyla ikincilik ödülü Muhammet Cihat Gökbulut’un olurken, üçüncü “İclayı Vatan” ile Emre Hasan Yılmaz oldu. Yapı Kredi’ye iki ödül Yapı Kredi, dünyanın en saygın iş dünyası ödülleri Stevie Awards’dan iki ödülle döndü. Yapı Kredi Çağrı Merkezi, Satışta İnovasyon kategorisinde Gümüş Stevie’ye, Yapı Kredi çalışanlarına özel, “Birlikte Daha Güçlü” sloganı ile ortaya çıkan 44 Projesi ise İlişki Yönetimi Çözümü kategorisinde Bronz Stevie Ödülü’ne layık görüldü. Her sene dünyanın dört bir yanından 200’den fazla jüri tarafından değerlendirilerek ödüllerin dağıtıldığı Stevie Awards’da, Yapı Kredi’nin “Çağrı Merkezinden Direkt Bireysel İhtiyaç Kredisi Satışı” hizmeti, jüri üyeleri tarafından bankacılık sektöründe inovatif bir uygulama olarak değerlendirildi. Sharan Burrow Hükümete bir tepki de uluslararası sendikalardan geldi. Davutoğlu’na ITUC’tan mektup Özel istihdam bürolarına ilişkin düzenlemenin suiistimale açık olduğunu belirten ITUC Genel Sekreteri Burrow, ‘İşçi hakları gerileyecek’ uyarısı yaptı. MUSTAFA ÇAKIR Kamuoyunda “kiralık işçilik” olarak bilinen tasarıyla özel istihdam bürolarına işçi kiralama yetkisi vermeye hazırlanan hükümete bir tepki de uluslararası sendikalardan geldi. Uluslararası Sendikalar Konfederasyonu (ITUC) Genel Sekreteri Sharan Burrow, Başbakan Ahmet Davutoğlu’na mektup göndererek, tasarının geri çekilmesini istedi. Özel istihdam bürolarına işçi kiralama yetkisi veren tasarı Meclis Genel Kurul gündeminde bekliyor. Tasarı önümüzdeki günlerde yasalaşacak. Tasarıya ilişkin eleştirilerini dile getiren Burrow, Davutoğlu’na gönderdiği mektubundan, “Sayın Başbakan, Türkiye de dahil 162 ülkede 180 milyondan fazla işçiyi temsil eden ITUC adına, İş Kanunu ve İş Kurumu Kanunu hakkında büyük değişiklikler getirecek yasa tasarısına ilişkin ciddi endişelerimizi aktarmak için yazıyorum” diyerek başladı. Tasarıda sendikaların görüşlerine yer verilmediğine işaret eden Burrow, “Halbuki bu yasa değişiklikleri emek piyasasının tamamında işçi haklarının gerilemesine yol açacaktır” dedi. Burrow, tasarının şirketlere “işletmenin iş hacminde beklenmedik bir artış” veya “periyodik iş artışları” durumunda istihdam bürosu ile çalışma hakkı tanıdığına dikkat çekerek, “Bu ucu açık bir koşuldur ve iş yasasından doğan yükümlülüklerinden kaçmak ve işçilerin sendikalaşmasını önlemek için kısa dönemli ve güvencesiz sözleşmelerle işçi çalıştırmayı seçen işverenler tarafından suiistimal edilmeye müsaittir. Dolayısıyla değişiklikler, milyonlarca işçiyi iş güvencesinden ve işyerindeki temel haklarından mahrum bırakma riski taşımaktadır” dedi. İşçiler bastırıldı Türkiye’nin Uluslararası Çalışma Örgütü’nün (ILO) 87 No’lu Sendika Özgürlüğü ve Sendikalaşma Hakkının Korunması Sözleşmesi’ni imzaladığını belirten Burrow, bu nedenle de toplu pazarlığı ve istihdam koşullarını etkileyecek yasal düzenlemeler getirilirken “ilgili işçi ve işveren örgütleriyle tam ve detaylı istişare” yürütme zorunluluğunu yerine getirmekle yükümlü olduğunu belirtti. “Hükümetiniz ise şaşırtıcı biçimde, yapıcı bir diyalog içine girmek yerine yasa tasarısına ilişkin görüşlerini ifade eden işçileri bastırmayı seçmiştir” diyen Burrow, İzmir’de tasarıyı protesto eden işçilere polisin müdahale ettiğini belirtti. l ANKARA Yerli araç elektrikli olacak Hükümet “Türkiye Otomotiv Sektörü Strateji Belgesi ve Eylem Planı”nı yayımladı. Plana göre, küresel seviyede rekabet edebilecek “elektrikli yerli araç” üretilecek. Kamu alımlarında öncelikli olarak bu araçlar tercih edilecek. Otomotiv sektörünün karşı karşıya bulunduğu sorunlar ve çözüm yollarını içeren plan Resmi Gazete’de yer aldı. Buna göre, “Küresel seviyede rekabetçi olabilecek menzili uzatılmış elektrikli yerli marka araç kategorisi belirlenecek ve söz konusu aracın üretilmesine yönelik gerekli destek mekanizmaları geliştirilerek uygulanacak.” Plana göre ayrıca “içten yanmalı motor” üretiminin teşvik edilmesi için mükemmeliyet merkezi de kurulacak. Türkiye’de üretilmesi büyük önem taşıyan aksam ve sistemler belirlenecek, bu parçaların üretimi “Ulusal Odak” projesi adı altında desteklenecek. Otomotiv sektörünün güçlendirilmesi için hukuki ve idari düzenlemeler de geliştirilecek. Bürokrasinin azaltılması ve sektöre yönelik faaliyetlerin etkinliğinin artırılması amacıyla otomotiv sektörünü ilgilendiren iş ve işlemlerin tek elden yürütülmesi için çalışmalar yapılacak. l ANKARA C MY B