Catalog

CUMARTESİ 25 NİSAN 2015 90. YIL SAYI: 32707 KURUCUSU YUNUS NADİ (19241945) BAŞYAZARLARI NADİR NADİ (19451991) İLHAN SELÇUK (19922010) FİYATI 1.5 TL (KDV içinde) KKTC’DE 2 TL Muhalefeti çağırmadılar Mehmetçik Anıtı’ndaki törene Erdoğan, Veliaht Prens Charles ve diğer konuk ülke temsilcileri katıldı. Hans Kannengiesser İzzettin Bey Esat Paşa Mustafa Kemal Fahrettin Altay Çanakkale ruhu ŞAVAŞIN KURMAYLARI KEMALYERİ’NDE 100 yıl önce Arıburnu cephesinde... İlk kez yayımlanan fotoğraf, büyük ihtimalle Kuzey Grubu Komutanı Esat Paşa’nın karargâhı yakınlarında, Kemalyeri arkasında çekilmiş. Fotoğrafta, Esat Paşa’nın sağında Hans Kannengiesser, onun yanında 19. Tümen Komutanı Mustafa Kemal, yanında Kurmay Başkanı İzzettin Bey (Çalışlar), Kuzey Grubu Kurmay Başkanı Fahrettin Altay ve diğer tümen komutanları görülüyor. (Onur AkmanlarMurat Söylemez koleksiyonu) Çanakkale’de Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ev sahipliği yaptığı anma törenlerine İngiltere Veliaht Prensi Charles’ın da aralarında olduğu 17 devlet başkanı ve 5 başbakan katıldı. Üç bakanlığın organize ettiği törenlere muhalefet partilerinin temsilcilerinin davet edilmemesi tepki çekti. >> 6’da 1915’te işgalci devletlere karşı direnişin 100. yılında Çanakkale, savaşta yitirilen bütün evlatlarını andı. 100 yıl önce karşı karşıya gelen ülkelerin liderleri barış mesajları verdi. Çanakkale’de Kara Muharebeleri’nin başlamasının 100. yılı anma törenleri, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın bir gün öne almasıyla Gelibolu Yarımadası’nda gerçekleştirildi. Cuma namazı nedeniyle iki ayrı program yapılarak Hıristiyan konuklar için tur düzenlendi. Tarihi reklamda, tarihi hatalar Erdoğan’ın Çanakkale klibi pek çok tarihi hata barındırıyor. Klipte Osmanlı askerleri bugünkü Türk bayrağı, İstiklal Harbi başlıkları kullanıyor. Subayların göğsünde İstiklal Madalyası var. Anıtkabir’deki askerler 1915 kıyafetleriyle görev yaptı. Törenlerde yapılan konuşmalarda barış mesajları verildi. Anmalar bugün sabahın erken saatlerinde Anzak Koyu’nda gerçekleştirilecek “Şafak Ayini” ve 57. Alay Yürüyüşü ile sürecek. >> SERTAÇ EŞ 6’da rini zafe 2015 rlak ve 25 Nisan rtesi Cuma en pa den imizin ara ne ? tarih asall ettik Yakınodern mkurban m nasıl TarİH Y e kale’d r le Çanak k e ç r e ge eler v efsan ı. ilk baskıs yıl önceki 296 ediTÖr : GÜrSEL GÖNCÜ / info@ta rihdergi. com TasaRıM : MÜGE KAYGUS UZ n’dan Yakza Hayy bin son Robin ’ya Crusoe Robromanı un ünlükahramanını Defoe’n n atılan Yazarın gemide Daniel ’den yazar yayımlandı. bir adada İbn İngiliz ıssız ları der Selkirk a bugün, Macera ettiği için an filozofu Alexan ’nun 1719’d bin Yak Müslüm denizci la kavga Crusoe yüzyıl edilen Hayy r. inson ken, kaptan geçiren İskoç un 12. ediliyo yaratır dört yılını lür. Defoe’n romanı kabul diği ifade felsefi etkilen ve orada diği düşünü ın ilk esinlen in, dünyan de büyük ölçüde Tufeyl’ eserinden zan adlı 15 taı, yakın Koru ebe alanlar yle (Kıyı ale muhar statüsü muaf) imara e rilen Çanakk üzerin zdeğişti Kanunu’ndan beden yüzüretme İhale r. Tarihi olaylar rihte tekrar l eser leriyle rıDevlet sine hadise ma ve tehdidi yaşıyo z, orijina at, kötü izin acı parlak sayfala a ası yapmaKötü edebiy açılma z gibi, duygusallıklar n, e malze ınız? akın tarihim saha çalışm bilgini diğimi siyaset , asne yapars lere, ucuz ale gibi leşeme seniz ş, nutuk, uğu, he Çanakk lik şehitlik nı da efsane ma, gösteri sembo abartma, yan bulund neden? Ce z. Üstelik fın âlâsını . Peki, me, beton/ t, biblo, işler yap önemi terk ediyoru ıGerçek semin, fotoğra bir konuda ale’nin falt, masko belgen 100 yıllık Bizim Çanakk n ortalar an, vs. rini landol lar, kendile kof kahpi topu tarihte. yapışımız 70’leri inin inisiya başka ifamayan e, klişelerle, vabı yineeder gibi Milliyet gazetes i’nden leriyle çü bollerl lık hikâye çok yer Abides a dek ni idrak saŞehitlerimiz açık arazide zaman raman İşte kimi en eliyle dır. O inşa edilen eler devlet rilir. . Şehitle de eder. epey eski tifiyle z yoktur malzem rla geçişti ni, kimisi anmala ca birşey an kalan r Çaaya alışımı heyküçük korum meşhu Savaşt r levha, e rür. Mart’la ilan edip mezar, sonranakkaltılır. 18i milli park sembolik i’nden mümasal ine, Bölgeyyalanyanlış z 80 Darbes turizm isi”ne tesları: 1974; konduruşumu n kitle kayekonom ölçüde kelleri rden itibare t şehit “serbes nu önemli dır. 2000’le lere ve dokusu teahhit tarihi lim edilen, “derin etçiğe ıtı Mehmısızlık” an sayg en imen’d n dA l kocaç yırı’n fa kema nkbA Musta Ay CO 57. Al a, altınd Anıtın an vali sonrad Avustolmuş ı ralyal en Üsteğm bu ’in n Casey anlata olayı ığı var. tanıkl ili Mecid i Se“Rume ı’ndak mer’lık ye Tabyas ı, 275kg namlu, arak yit Onbaş Bu mermi miyi sırtlay tirdi. batırdı”. ını Bu ya yerleş zırhlıs Ocean epeydir tuttu.kıyı Krupp 190 Bu efsane aki 24’lük 140, tabyad n mermileri mermiyibil topunukg’dır. Hangi net bir ve 215 ığıyla ilgili tek başı kaldırd mermilerinilme kabi Bu gi yok.zırhlıyı batırabyakın olan ığıdır na bir ri de yok. Akla kaldırd yi liyetle mermi ağırdır; abart yok. ce 140 kg’lık yeterinmaya gerek ki, zaten şı’nın Onba Seyit ığı mermi kaldırd Şedadır. civarın binler General Kemal Haste 300 (Dr. Asker gerçek 9’dur liği ve gerçek sıdır ki z 101.27 Hekim an ak Asker da açıklan ebe sırahit sayımı Albayr e ın, Türk muhar kolda hastan Avust Özbay’ i Tarihi) kitabın sıcak n sağ anlar, hastalasayıya çıkarke ndaki yaralı taneler budur. Bu , taşıyan e kaybol ırı’na rine geri Altında, , cephed iken ölenler rakam Conbay heykel, kucağı düşen siperle yor. ölenler aki en veya hastaçıkan, esirnda sında i betimli Üsteğm Sırtı’nd subayı kendi ine yaralı alyalı var. Kendi lerde değişimDünya Savaşı’sayıralyalı an Türk askerin ı Avustr şehit r. 1. nan, hava tanıklığ herhal kahraman vali olmuş toplam Devleti’nin dahildi anlatan n sonra rdeki ler de lı sonrad n bu olayı savaşta rin pek hoşuna Osmansayısı 2 mil u. tüm cephele Casey’i başka birisi) bindir. ve Türkle yi uydurdhatıda mız 501sürdüğü asker si (ya e’ye geldirek bu hikâye rde, ne ıtıarşivle l başyap savaşa bindir. de Türkiy ini düşüne şey (Ne 850 bigideceğ böyle bir savaşın bilimse zayida). Ama düş yon bu Toplam kitabın man 1.5 de Yok tabii ise a, ne resbu “kahra atımız askere alyalı isiratlard Charles Bean’in gidiyor milyon aktadır. nı yazan hoşumuza yıllarda Avustr mitoloj yaklaşm i ANZAC toplam atı. Son zim çok edebiy bu hadisey şehit rakamı rin sayı man” bile bin askerle 250 mi ağızlar ettiler. dışı kalmış ne dahilyani savaş zayiat, C’ları AnZA çıkanadı rnu’na Arıbu y karşılam 57. Ala ’ları kıyı ANZAC un 4. a yapan 2. Tabur’ Yarbağlı ydı. n çıkarm ge, 27. Alay’a bir takımı dan itibare yanlar 3. Bölük’ün ki 27. Alay’ın taSaat 04.30’ yla, asında geniş cephe da karşıla nla komut den üç takımı da 04.30’ da düşma ünün Şefik (Aker) yeri üzerin Bölük’ suların 57. Alay’ın et rı, Kemal 08.00 du. saatlik bay Mehm taburla ık sabah durdur esini geçen altı ri kalan savun yla, yaklaş ilerlem de arruzu sağladı ve alesine kadar rane bir fedakâ sı ise 10.24’ temas edici müdah 27. Alay saldırı tayin zarfında, karşı zaman 57. Alay’ın n). Aldoğa ma yaptı. ı (Şahin başlad Hollande Putin Sarkisyan mada. Sarkisyan’la an n ti Pu ve e nd Holla 1 2 3 4 Almanya ve Rusya’nın katılımıyla Ankara karşıtı cephe genişledi Avrupa Parlamentosu ve Papa’dan sonra Almanya Cumhurbaşkanı Gauck da “soykırım” dedi. ABD Başkanı Obama “soykırım” demedi ama bu tabirin yaratıcısı Raphael Lemkin’e atıfta bulundu. Putin ve Hollande Erivan’a giderek anmalara katıldı. Putin ‘soykırım’ ifadesini kullandı. Dışişleri, Rusya’ya aynı suçlamayla yanıt verirken ABD ve Almanya’ya sert tepki gösterdi. >> 1217’de ‘Soykırım’ yalnızlığı sı Sayfa Tarih l Göncü Gürse ı 15’te d hazırla İ anı TARİH ANIN a imtih HAFT asyonl n rady Türk’ü MURAT TOKLU Tağı (1. tırn Suyata a (2. Tabur) ve burada landı Conkbayırı’n ı tepe üzerinrakıml z etti. Musta den fa bur) ve , Musta bölüğü, manarak 261 a na taarruGeçidi üzerin ayırı’n piyade önce bugün den düşma Conkb ise Abdal i ve bir Kocaçimen’e 100 yıl ı Kemalalaydan önce n). , maiyet fa k Kemal Dere’den sonra anı Binbaş Aldoğa zü Öre geçere Matik rken, alay komut dan ulaşmıştı (Şahin alay Kurtgö yöneli in Avni ve güzergâhların topbında Hüsey Telefondere mansa uğu nardı k Kördere çoğunl ve kuvvet alar sırasıngeçere gücü tutun Çıkarm de ateşamamıştı. kıyıda savunsağlan kuvvetlerinin anı Li i. Bu yanlışcanla Komut elindeİtilaf kanla, dire da engellenemed 5. Ordu Sanders, bedeli üstü kuvve ması unun olağan ve İngilizman von lik ana yakakurgus daki ma i birzaman . Kıyılar ki 6 tümenAnadolu mevgeridek ırdığı ödendi tin ikisini Bolayıryarıkazandı sayesinde, ilerleyişini nişin n sına, ikisini irmiş; Kilitek düşma lerin hatalar yerleşt yetişer kiine kontrol eden likler abildi. ı önemi n ’nun maday durdur Platosu ş, platonu bahir amamıbölgelerinnda Su a ni kavray çıkarm ın doğusu na gelmiş yakın ı” asayd tası olm komu “Alman pnel tine şara al’in saaayırı’n meyda inin kemvardır. Conkb eyken siperd hemen heykel ar in Kırıldı Mustafa de, Tanıkl fa Kemal n doSaatin tepesin doğru. ın rk’ün en düşma nde, Musta Hadise a: “Atatü , tamam kafası çalı i mevkii Conkbayırı’n Biraz yatağı Halbuk karşın ır duran levhad fa Kemal fa rmuş! diyor. tir. Buna Yani Musta duruyo herhalde” güya Musta a yıllard a yanınd Yer” yazar.açık arazide ğı k ya orası, sına “bu olay uydurm , a. Turisti nanma uydurmrlar... şan herkes ın yeri levhan ’e iyilik yapıyo Kemal CHP LİDERİ CUMHURİYET’E KONUŞTU tudeki . savaş m filmin İngiliz biri daha.. Asker karşı ezan Rekla lardan ı. rine açık haflık süz saldır gemile Savaş olsa . hedef. Süngü okuyor ve. Cum atlar gerçek gizık örneği lik şehalktan ri ve bürokr sembo. yıllarca Bir tuhafl şkanı, dar sözcüle hatta hurba e dua ediyor aylarca rileri hitlikt facebo or ledi. sızlar Sılay’ın olur da, iman gizlemekle kalmıy ere Ahmet Seyit müsam ri dinsiz almaz Dinsiz, .. (bkz. . Bu kadar uygun rol Aslın Aral, bilgivar diyenle Cahit yon suçluyordu. sonuç baylar. yazısı) nı da buna okuduğu mezar, a n radyas edilen” ok’taki rbaşka rine kar a fatiha çayda “ihya CU z olmakl r kazanımakine n gemile Cumhu sonunddoğusunda bulunuyor düşma , ölüme susa ve imansı ette nüklee te tuhafu kişinin e sor 26 Nimı? Klibin bayra in hemen ik şehitlik “devey syon fakiri önce, da biraz rem da hüküm ezan okuyan ü Türk rı, göYani ilgili soruml Anima 29 yıl dönem Sovyet Abide’n Müker olması . sembol bugünk en lere!). arazide riyet larıyla disi Aral undan de külahla rüt ao Bakanı il’le ilgi tamam ller sembol n bir durum şı açık Harbi günümüz Ellerin bir cumhuNükleer mühen in Turizm Çernob konuda san 1986’d ası, (sembo ” diye başlaya nda, “birçok mış asker! ında İstiklal ne bağlı Çernobil tarihin Madaly kayışı, dolağı, tı. Dönem takten zen lu anıları muşlar ler Birliği’ a’daki n felaket, ğı, kafalar dı. nde İstiklal , tüfeği, k, süngü suTaşçıoğ toplantısında atı hakika nükyaşana ji kazasıyyon ğüsleri olan Ukrayn ri taşıyan erler, Aral’ın komalum en uyduru lı’nda li kabine teknolo kalkan bir pedik dirdiği be işaretle Santra verici yayılan radyas bısı tamam una ansiklodiye nitelen iyle ilgili Özal’ın de etkilenkaayakka süngü hücum en dehşet an sonra Türkiye niz’e gin” n etkiler Başbakan sen ilFaciad rdan Karader sulamadan nı ve bu işle leer kazanı Doğu bulutla yaptığı Cahit yüklü Trakya’dan de yağmu ve fınnuşma m madem, . çay diye iyi riaktarır mişti. kıyı şeridin a, suya, i “Tama dediğin ürünle bilgisi nı ilgidar olan ıyla toprağ tarım bula gilen” ansiklopedik n sağlığı lu kılırı aracılığ olmak üzere ve sütüne Sırf insanı an sorum nük“Biyon do alar tek larca da nı dık başta ların etine tartışm raz radyas yamilyon n bir konud zaman rbaşka deaynı bir savunu ne, hayvan yonla ilgili ping etkisi nlendire Aral, ti. Cumhu zararlı li ol sözleri şan radyas içmek an Turgut nan Cahit in yılmaz tehlike eli diyle ibretlik i” par” afrodizyak llerin kelime Evren’in “Çay den çıkarmış, leer enerjin “Tehlik ”, Başbak lezzetl u. Santra diye Kenan iz zararlı çay daha ama asıl iması cusuydu söyleyenlere niz’de yelim” mı kulıştı syonlu Cada ğil, yersen aişi Karade yaratm duğun da mı binme ”Radya n’a tüpgaz patlam haÖzal’ın de şaşkınlık Sanayi Bakanı zararnüfus eli diye Tayyip Erdoğa diği ye uçağa n, sözleri ara kazına i radyasyonun poz ın sı beklen ya ya diyen bir bakıma. rek, “Tehlik Avşar’ hiçbiri i yalım” hafızal çaydak için çay içerek beri yapma in genç lanma k de etmişt an duysak ere karhit Aral’ın nu ispat olmaçay içtiğim da dönem su Hülya ı “Nükle n” sözleu. tehlike Sözmel” yazbun öncülü n’ın ağzınd Y B sız olduğu oyuncuan “Radyasyonlu hiçbir i olmuşt yu Erdoğaşaşırmayacağ a yaşası mükem C M vermes basın da uğraşıyordu. ından hayatım ıştı. Kamuo yonmizin gitsin kutupt ağzınd Yandaş maya i, yurtdış vardırm ya radyas fındık için cinsel aitti. kanıtla ve iç piya şı olan kadar dığını Türkiye gazetes rı düşen yorlken piyasa pazarmaya geri dönen ri de Aral’a gelimi yonlu diye ürünlerinin r ve yor, satışla dağıtılı iktilarla meşgu bedava sürülü üzere da n tarım üğünü yazıyo ” diradyas lu çay okullar olmak “Müjde saya sürüle ı düşürd kışla ve Cahit Aral ularına tindaki fiyatlar u okuyuc du. Başta bu durum biliyordu. ise işin ciddiye Aral’ın ye duyuragazeteleri izdi. Cahit Bulvar en habers den tamam ale Çanakk anı ve nlışlar urbaşk Cumh klibindeki ya reklam B Cumhurbaşkanı Köşk’e dönecek CHP Genel Başkanı Kılıçdaroğlu, 7 Haziran seçimlerinde Başbakan olursa Başbakanlık Merkez Bina’da çalışacaklarını söyledi. “Cumhurbaşkanı Köşk’e çıkacak” diyen Kılıçdaroğlu, “Kaçak Saray’ı ise ODTÜ’ye vereceklerini” söyledi, siyasi parti liderlerine “Televizyonda tartışalım” çağrısı yaptı. >> FIRAT KOZOK 4’te ‘Bir kedim bile yok’ ‘KKTC’de halk değişim diyor’ Cumhuriyet Erivan’da ‘Kardeş olursak buralar cennet olur’ Erivan’daKİ törene Fransa Cumhurbaşkanı Hollande, Rusya Devlet Başkanı Putin’in yanı sıra 60 ülkeden temsilci katıldı. Törene gelen Ermeniler ‘Acılarımızı tanısanız hiçbir şey kaybetmeyeceksiniz’ diyor. >> CEYDA KARAN 12’de MHP lideri Bahçeli, seçimlerde kedilerin trafoya gireceğine ilişkin yorumlara “Benim bir kedim dahi yok” diye yanıt verdi. SELDA GÜNEYSU >> 5’te KKTC’de yarın yapılacak ikinci turda Eroğlu ile yarışacak bağımsız aday Mustafa Akıncı, “Halk değişim istiyor” dedi. >> TÜREY KÖSE 11’de Ağıtlarla andılar Taksim’de buluşan yaklaşık 3 bin kişi 1915’te ölenleri andı. Yaşamını yitiren Ermenilerin torunları Fransız Konsolosluğu önündeki dilek ağacına dileklerini astı. Rakel Dink’in de katıldığı törende Ermenice ağıtlar söylendi. >> 13’te Devlet acıya ortak oldu 1915’te hayatını kaybedenler için Meryem Ana Kilisesi’nde ilk kez resmi tören yapıldı Kumkapı’daki kilisede düzenlenen ayinde hükümeti AB Bakanı temsil etti. Ayini yöneten Başepiskopos Ateşyan, Çanakkale şehitlerini de andı. Erdoğan gönderdiği mesajda “Acınızı paylaşıyorum” dedi. >> 13’te Kopya skandalı SBS’ye sıçradı ÖSYM Şube Müdürü Safiye Açıkgöz’ün bilgisayarında 2010’daki Seviye Belirleme Sınavı sorularının kopyası bulundu. 3 bin 252 adayın tam puan aldığı SBS ile ilgili soruşturma açıldı. >> 3’te ‘Babamın tabutundaki yemişler’ coşkun aral Yeni Ermeni Yalanı Türkiye Cumhuriyeti, Osmanlı dönemine ait insanlık suçunu üstlenmemeli, savunmamalı. >> 11’de Cüneyt Arcayürek GÜNCEL Tuğçe Albayrak Tuğçe’nin katili hâkim karşısında Almanya’da tacize uğrayan genç kızları korumaya çalışan Tuğçe Albayrak’ı öldüren Sanel M. “Sonsuz pişmanlık duyuyorum’’ dedi. >> Arka sayfada Sınırın iki yakasında Halıkışlak ile Ermeni Bagaran köyünü bir dere ayırıyor. Ama biz 1200 km. yol yaptık. Ayinde 1915’te ölenler aziz ilan edildi. >> PINAR ÖĞÜNÇ 7’de Ara Güler, Şişli Ermeni Mezarlığı’nda yatan babasının mezarını ziyaret edip tabutuna attığı yemişlerin hikâyesini de ilk kez anlattı. >> 12’de C M Y B