Catalog

Pazartesi 9 MART 2015 röportaj EDİTÖR: HaYRİ aRslaN 10 Bıraksalar sorunu çözeriz Diyarbakır’da bir ilk... Cumhuriyet, üç partinin il başkanını bir araya getirdi. HÜDaPaR DİYaRBakıR İl BaŞkaNı ak Parti, CHP ve HDP temsilcileri, sözleriyle ezber bozdu. Başkanlar, ŞEYHmUs TaNRıkUlU: “Biz Diyarbakır’ın çocuklarıyız. ankara’dan bakınca fotoğraf değişiyor” dedi. Bİ soRmak lazım sElıN oNGUN selinongun@cumhuriyet.com.tr Pkk, Bismil’den 50 trilyon lira haraç topladı H CHP İl Başkan Vekili Şerif Doğru, HDP İl Başkanı Ömer Önen, AK Parti İl Başkanı Muhammed Dara Akar (soldan sağa), karşılaşma anında tokalaştılar. Röportajın sonunda ayrılırken öpüşüp, birbirlerinin telefon numaralarını aldılar. Fotoğraflar: SELİM KAYA etin anlar için başlangıçtır; söz masaya düşsün. Diyarbakır Suriçi’ndeki tarihi Sülüklü Han’da bir masa kurduk. Masada kimler var; AK Parti Diyarbakır İl Başkanı Muhammed Dara Akar, CHP İl Başkan Vekili Mehmet Şerif Doğru, HDP İl Başkanı Ömer Önen. Bir eksiğimiz var; HüdaPar İl Başkanı Şeyhmus Tanrıkulu. Yola çıkmadan önce dört il başkanını, “Aynı masada buluşur musunuz?” diyerek aradık. AK Parti, CHP ve HDP’li temsilciler davetimizi olumlu yanıtladı, HüdaPar İl Başkanı ayrı söyleşi vermeyi kabul etti. Ç lik kontrolü” duyumları aldığını da ekliyor. Yaptığımız uzun söyleşideki partizanca açıklamalardan kaçarak, başkanların sahici hislerinin altını çizelim. Söyleşinin farklı anlarında, birbirlerini onayladıkları o cümleleri sıralayalım. “İlk kez beraberiz. İnanın bize bıraksalar, bu sorunu çözeriz. Bu odada samimiyet var. Biz Diyarbakır’ın çocuklarıyız. Farklı partilerdeniz, aynı şeyi istiyoruz. Süreç çok önemli, genel merkezler bize iyi kulak vermeli. Biliyoruz, Ankara’dan bakınca fotoğraf değişiyor.” uzatmıyor. “Demirtaş ve Öcalan arasında ayrışma yoktur. Diyarbakır bunu biliyor.” CHP’li Başkan usulca araya giriyor: “Vallahi Demirtaş haklı bence.” Hemen sonra AK Parti’li Akar, CHP’li Başkan’a dönüp, “Dostuma bir soru sorayım” deyince hitabına dikkat kesiliyoruz. Bir saati geride bırakmışız. Rahatladılar, ilk anların resmiyeti geçti sanki. Akar, sorusuna devam ediyor: “Öcalan’ın şartlarının düzelmesi, cezaevinden çıkıp siyaset yapmasına başkanım ne der?” CHP’li Şerif Doğru “orta yolcu” olmadan cevaplıyor: “Türkiye’ye barış gelecek ise Öcalan’ın da durumu iyileşmelidir. Genel af da çıkmalı. Dağdakiler de, PKK de aftan yararlanmalı. Barış için bunları aşmalıyız.” Ve kayıplar... AK Parti’li Muhammed Dara Akar, sınıf arkadaşının dağa gidişini ve ölüm haberini anlatırken ağlıyor. HDP ve CHP’li başkanlar, iç çekiyor. İkisi de bir yeğen kaybetmiş bu savaşta. Son soru; tekrar buluşur musunuz? Yanıtları renkli. Akar, “İnşallah, baharda başkanlarımı alırım. Cudi Dağı’na pikniğe gidelim. Bingöl, Kulp dağlarında halaylar çekelim” diyor. Doğru, “Samimiyete inanıyorum” diyor. Önen soruyor; “Başkan sizin telefon kaçtı?” Noktalarken bir soru; Karayılan’ın, “Dağa piknik yapmak için çıkmadık” sözlerinin üzerinden kaç yıl geçti sahi? Öcalan’ın durumu iyileşmeli HDP’den HüdaPar’a taziye Gelelim masaya... Başkanlar birbirlerini ismen tanıyor, daha önce hiç biraraya gelmemişler. Son yıllarda bayramlarda bile tokalaşmayan liderleri hatırlayınca, bu üçlü buluşma sahiden kıymetli. Söze, HüdaPar İl Başkanı Şeyhmus Tanrıkulu’nun “aynı masada söyleşme” davetimize verdiği yanıtı aktararak, başlıyoruz. Tanrıkulu, “Kobani eylemlerindeki kayıpları için HDP çevrelerinden halen özür ya da başsağlığı beklediklerini” söyleyerek, “Eninde sonunda bir araya geleceğiz ama şimdi o masada olamayız” dedi. Bu sözlerin sizdeki karşılığı nedir? HDP İl Başkanı Ömer Önen yanıtlıyor: “Bire bir taziyeye gitme durumumuz olmadı ama olaylardaki tüm kayıplar için başsağlığı mesajımız oldu. Ölümlerin ayrımını yapmıyoruz. Bu toprakların insanları, acıyı içimizde hissediyoruz. Keşke o (HüdaPar İl Başkanı) da burada olsaydı.” Yanıt üzerine soruyoruz; üçünüz, neden hiç bir araya gelmediniz? Tabanlarınızın tepki göstermesinden mi çekiniyorsunuz? “Diyarbakır bunları aşalı yıllar oldu” vurgusuyla “göreve yeni başladığımız için” diyorlar. Fotoğraflar çekilirken vatandaş tam isabet konuşuyor; “Maşallah beraber güzelsiniz, Meclis’te de benzer hareketleri isteriz.” Taban için PYD terörist değil Tersi de mümkün. Diyarbakır’dan Ankara’ya bakınca değişen bir fotoğraf da var. AK Parti’li Başkan’a dönüyoruz: Şah Fırat Operasyonu’ndan da tanığız; hükümet temsilcilerinden ve Cumhurbaşkanlığı’ndan “PYD bizim için terör örgütü” açıklaması geldi. Bu söylem, burada tabanınıza karşı, işinizi zorlaştırıyor mu? “Samimiyetle cevaplayayım. Tabanımız PYD’yi terör örgütü görmüyor. Diyarbakır, bölgedeki AK Parti tabanı PYD’yi ve oradaki siyasal oluşumu terör örgütü görmüyor. Oradaki Kürt siyasi unsurlarla, Türkiye arasında diyalog beklentisi var. Kobani’nin inşasında, ayağa kalkmasında destek beklenmektedir.” Haftanın tıklanan sorularından biri; “DemirtaşArınç” çıkmazının sahici sebebi nedir? Bu da masanın konusu. HDP’li Başkan Paketlerden çok çektik Meclis’teki “süngü süngüye iç güvenlik paketi” kareleri taze olunca, söyleşideki manzarayı aktarmak gerek. AK Parti İl Başkanı Akar, “Güvenlik paketlerinin hayranı bir insan değilim. Özgürlük paketlerinin mücadelesini veriyorum. Kobani olayları olmasaydı, paket olmayacaktı. Yaşananlar, güvenlik zaafını ortaya koymuştur. HDP’nin, sokağa çık, çağrısını hatırlatmalıyım” diyor. Bölgedeki AK Parti’li seçmene atıfta bulunuyoruz: “Bu paket nedir, diyen Diyarbakırlılarla karşılaşıyor musunuz?” HDP ve CHP’li, iki başkanın kulağı Akar’dan gelecek yanıtta. AK Parti’li temsilci anlatıyor: “Evet, tabanımızda 90’lara geri mi dönüyoruz, nedir bu paket diye soruyorlar. Diyarbakırlılar, Kürt toplumu paketlerden çok çekmiştir. Aslında bu paket HDP’yi de, bizi de rahatlacak...” Akar’ın cümlesiyle masada önce sessizlik, hemen sonra arkadaşça gülüşme var. HDP ve CHP’li başkanların gözleri, “Yahu başkan, paket nasıl rahatlatır?” der gibi. CHP ve HDP’li başkanlar paket konusunda mutabık; “Polis devletine gidiştir. Sürece zarar verir.” HüdaPar İl Başkanı’nın, “PKK’nin Diyarbakır’da kimi semtlerde yol kesme, kimlik sorma gibi eylemlerde bulunduğu” ifadesini aktarıyoruz. Başkanlar, bu söylemin güncel gerçeği yansıtmadığını düşünüyor. AK Parti’li temsilci, zaman zaman “kim Başkanları gören vatandaş, Meclis’teki kavga anlarını hatırlatıp, “Maşallah size” dedi. ‘Keçi başına 20 lira haraç iddiasını HPG’ye sorun’ İşadamlarına gönderilen HPG imzalı mektuplardan söz ediliyor. İşadamlarından zorla para alındığı, il başkanları olarak sizlerin de bu mektuplardan haberdar olduğunuz söyleniyor. Doğru mu? Ömer ÖNEN: Doğru değil. Bu iddiayı ilk defa mı duydunuz? Ömer ÖNEN: Sizden duydum. Böyle iddiaları, KCK iddianamesinde de gördük. M.Dara AKAR: İşadamlarının vergiye zorlandığı, direnenlerin sorgulandığı, yerel mahkemelerin kurulduğu gibi duyumlarımız var. Bu nedenle bölgeden giden işadamları var. Kimse bu durumdan hoşnut değil, vatantaş tepkili. Daha uç iddia da var. “Kürdistan’ın ormanlarından faydalanıyorsun, hayvanlarını otlatarak ekolojik sistemi bozuyorsun” denerek çobandan keçi başına 20 lira vergi istendiği iddia ediliyor. Şerif DOĞRU: Keçi başına vergi filan, buna gerçekten inanmak zor. Güler geçer misiniz bu iddiaya? M.Dara AKAR: Gülüp geçmiyorum. Birçok partilim kaçırıldı. İsim isim verebilirim. Partiden istifaya zorlananlar oldu. Sadece işadamı değil, HDP’li siyasi yetkililerin de çağrılıp sorgulandığını duyduk. Ömer ÖNEN: Hiçbir olaya gülüp geçmiyoruz. Bu iddiayı onlara (HPG’ye) sormanız gerek. Muhatap onlar. üdaPar İl BaşkaEmniyet Müdürü ile görüştünı Şeyhmus Tanrıkuğünü belirtip, “Onlar, ne olduğunu hepimizden daha iyi bilu ile röportaja başliyor” vurgusunu da ihmal etlarken hatırlatıyoruz: Kobani miyor. eylemlerinden sonra DTK Eş Olaylara, emniyet güçlerinin Başkanı Hatip Dicle ve Hüdageç müdahale ettiği tespitiyPar yetkilileri arasındaki görüşme dışında HDP ile teması le anlatıyor: “Mesela Dicle ilçemizin temsilcisi yerel seçimnız oldu mu hiç? lerden sonra PKK tarafından Cevabındaki detay ilginç. kaçırıldı. Temsilcimizi, beş “İki yıl önce, partimiz kurulgün, Dicle’de PKK’nin kampı duğunda, ramazan ve kurban var, orada tutuyorlar. Siyaset bayramlarında, arkadaşlarıyapmak istiyorsan HDP’ye gimız ziyaret için iki kez BDP İl receksin diyorlar. Basın açıkBaşkanlığı’nı aradı. Geri dönlamalarımızla arkadaşımızı bımediler hiç, biz de arkadaşlarakmak zorunda rımıza daha aramayın dedik.” “AK Parti’nin kaldılar...” “Dicle’de İki saat süren röportajda otoriterleşme PKK’nin kampı var” sözü nedeniyTanrıkulu’nun sinde en büle araya giriyoruz; tekrarladığı bir kamptan kastınız cümle var. “Dev yük pay paranedir? “PKK’nin let PKK’yi bizim kadar iyi ta lelindir. 12 yıl bölge bölge askeri var. Sanımaz” notuyla ülkeyi beraber kampları dece Dicle’de deanlatıyor: “PKK ğil, her yerde var. ve devlet arasın yönettiler.” Belediye de güda dokunulmazzel bir hizmet yaplık anlaşması var. mış, kampa beş kilometre kaPKK, bu iki yılda, tarihinlana dek yol asfaltlanmıştır. de olmadığı kadar silahlanBunu asker, devlet, polis, halk, dı. Dağ kadrosunu yeniledi. herkes biliyor” diyor. Savaştan önce üç bine yakın elemanını Rojava’ya gönderdi. Dağ kadrosu beş bin ise, HizbullahPKK şu anda il ve ilçelerde 25 bin anlaşma yapmalı silahlı elemanı hazır. BunlaTanrıkulu, “Seçim öncesi rı devlet biliyor. Mesele buHizbullahPKK arasındaki gerrada. PKK militanları ilçeleginlik artabilir mi?” sorusunu re indi. Asker, kırsalda bunşöyle yanıtlıyor: “Biz seçim çalarla karşılaştığında, görmezlışmalarımızı her yerde yapaden geliyor. cağız. Hiç kimsenin seçim çaMesela Lice’yi söyleyeyim. lışmasına da engel olmayız. Lice’deki karakolun yanında Defalarca açıklama yaptık. Çaçadır kurmuşlar. Bayrağını da tışma istemiyoruz. 300’e yadikmiş. Çadırı mahkeme olakın saldırıya uğradık. Faillerak kullanıyorlar. İşadamlarını yargılıyorlar. Sadece Lice’de ri yakalamayan devlet suçludur. Nasıl PKK ile devlet aradeğil, Bismil’de de var. Yine sında çatışmasızlık anlaşmaBismil ilçemizde 120’ye yakın sı var. Hizbullah ile PKK, HDP tüccar ve işadamından 50 trilyona yakın haraç alınmış. Saile HüdaPar arasında böyle dece Bismil’de, 2014’te PKK resmi anlaşma olmalı.” tarafından toplanan haraçlar, HüdaPar’ın haziran bunlar. Daha vahim şeyler var. seçimlerine bağımsız adaylarPKK’ye yakın, §başkanlık düze la girmesi bekleniyor. yinde olan bir kişinin dayısına Tanrıkulu “Diyarbakır’dan bir ceza kesildiğini de biliyoruz.” milletvekili çıkarırız” diyor. Dolmabahçe açıklamaHaraç vermeden sına “10 madde Kürt kamuoyunu tatmin etmez, müzakeotlatma yasak reler şeffaf olmalı” eleştirisini Soruyoruz; sözleriniz, getiriyor. “Tabanınız Öcalan’a yereldeki kimi gazetecilerden ev hapsi şıkkına nasıl bakar?” “herkes biliyor ama kimse sorusu üzerine “Garipsemekonuşmuyor” notuyla duyyiz, işi sadece Öcalan’a indirduğumuz iddiaları hatırlagemek yanlış” diyor. Tabanlatıyor. Kırsalda çobandan rının hükümetcemaat “Kürdistan’ın ormanından çatışmasına bakışını şöyle faydalanıyorsun” denerek keaktarıyor: “12 yıl ülkeyi çi başına 20 lira vergi istendiberaber yönettiler. AK ği de söylentiler arasında. Parti’nin otoriterleşmesinAncak bunlar şehir efsanesinde en büyük pay paralelindir. den öteye geçmiyor. Neden? Ortada yolsuzluk da, hükümeTanrıkulu’na göre bu iddia yeti düşürmeye yönelik teşebni değil. “Bakın Kulpluyum büs de var.” ben. Kulp ve Lice arasında ormanlıklar vardır. Orada hayvan otlatmak yasak. Ya haraç vereceksin ya otlatamazsın. Bu yeni bir şey değil. İnsanlar neden bunları konuşmaz; korkarlar. Haraç almalar ciddi biçimde arttı, gerçek bu. Mesela Huzurevleri’nde, Suriçi’nde, Bağlar’ın ve Yenişehir’in bazı mahallelerinde geceleri eylem var. Kimlik kontrolü yaHüdaPar pılıyor, yol keDiyarbakır siliyor, taşlı İl Başkanı saldırılar var” Şeyhmus diyor. KobaTanrıkulu ni olaylarından sonra Vali ve C M Y B