Catalog

SAYFA CUMHURİYET 4 EYLÜL 2014 PERŞEMBE 10 EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr Fitch, ABD’nin faiz oranlarını daha hızlı ve daha yüksek ölçüde artırması durumunda yaşanacak negatif faiz oranı ‘şok’ senaryosundan en fazla etkilenecek olanların, zayıf gelişmekte olan ülke kredi notları olduğunu açıkladı. Kuruluş, bu kredi notlarına örnek olarak Türkiye’yi miktar daha zaman alabileceği belirtildi. Fitch, bağımsız yönetim kurulunun de gösterdi. Fitch’in eksikliği, düşük şeffaflık ve sınırlı açıklama Açıklamada, “Yönetişim haz ırla dığ ı rap ord a, yapma alışkanlığı gibi zayıf kurumsal standartlarının geride kalması, “Şiddetli olan şok seyönetişim uygulamalarının Türkiye’de özel kapalı kapılar ardında kontrol naryomuzun, negatif şirketlerin kredi notlarını baskı altında edilen şirket sahipliği ve şeffaflığın kredi notu aksiyonlatuttuğunu da açıkladı. Kuruluştan yapılan eksikliği, uluslararası yatırımcıların rını tetiklemesi olası. açıklamada, 2012’de uygulamaya giren Türkiye’deki fırsatları izleme Büyük dış finansman Türk Ticaret Kanunu ve Sermaye Piyasası konusunda cesaretini kırabilir. Türk ihtiyacı olan, düşük döviz rezervlerine sahip, Kurulu’nun düzenlemeleriyle Türkiye’de şirketleri sermaye piyasalarına yüksek kaldıraç orankurumsal yönetişim uygulamalarının erişimlerini iyileştirerek, yönetimlerini ları olan, kırılgan borç istikrarlı şekilde iyileşme göstermesine ve yönetişim uygulamalarını yapılarına sahip, zayıf karşın, daha bağımsız ve şeffaf bir şirket güçlendirerek borçlanma maliyetlerini politika çerçevesi veya kültürüne ulaşmanın özel şirketler için bir düşürebilirler” denildi. siy asi kırı lga nlık ları olan ülkeler en büyük duyarlılığı taşıyabilir” de 20’sini oluştururken bu oran rek bankaların dış borcunda önemli rı daralabilir. Bunlar da bankaladenildi. Bu karakte2014 yılı ilk yarı sonunda yüz oranda yer alan kısa vadeli bileşen rın notları üzerinde baskı yarataristiğe sahip ülkeler, de 38’e çıktı. Bu dönemde döviz lerin refinansman risklerini artırdı bilir” ifadeleri yer aldı. Moğolistan, Türkiye, Ukrayna, El Salvador, borçlarındaki artışın yüzde 71’i ğına dikkat çekildi. Açıklamada, ayrıca, dış borçlardaki Macaristan, Lübnan Türkiye’nin dış likiditesinde ciddi yükselişin haziran ayında Türkiye’nin bankalar kaynaklı oldu” denildi. ve Jam aik a ola rak Açıklamada aynı dönemde banka sıkılaşma olması durumunda banka 3 büyük özel sermayeli bankasının sıralandı. Türkiye’ye ların yabancı para cinsi dış yüküm ların kredi profillerinin de zayıflaya notunun BBB’ye düşürülmesinde “durağan” görünüm lülüklerinin kısa vadeli bileşeninin bileceğinin belirtildiği raporda, “Bu ana faktör olduğu da belirtildi. Fitch ile yatırım yapılabilir dört kat arttığı, bankaların uzun va durumda tüm bankalarda serma haziranda İş Bankası, Garanti Banen düşük seviye olan deli yabancı para cinsinden borcu ye yeterlilik oranı düşebilir, varlık kası ve Akbank’ın kredi notlarını BBB kredi notu veren Fitch, ülke notuna dair nun ise iki katına çıktığı ifade edile kalitesi bozulabilir ve kâr marjla BBB’den BBB’ye indirmişti. değerlendirmesini 3 Ekim’d e açıklayacak. Türk bankalarının dış borcundaki hızlı artış, bankaları strese karşı kırılgan hale getiriyor Fitch’ten borç uyarısı u Kredi derecelendirme kuruluşu Fitch, bankaları artan borç yüküne karşı uyardı. Fitch, piyasalarda bir bozulma olması halinde bankaların yabancı para cinsi likiditesinin baskılanacağına dikkat çekti. Ekonomi Servisi Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch, Türkiye’nin dış borcundaki artışın bankaların borçlanmasından kaynaklandığını ve Türk bankalarının dış yükümlülüklerinde hızlı artışın bankaları strese karşı kırılgan hale getirdiğini açıkladı. Piyasalardaki bozulmanın yaratacağı kötü senaryo durumunda bankaların yapancı para cinsi likiditesinin de baskılanacağını belirten Fitch açıklamasında, “Bankaların dış borçlanması 2008 sonu ile 2014 yılının ilkyarısı sonundaki dönemde yaklaşık üç kat artışla 164 milyar dolar oldu. 2008 sonunda bankaların dış borcu ülkenin dış borcunun yüz Faiz şokun d a n e n fa z la Tü rk iy e e tk ilenir Şirket notları baskı altında Çin doğalgazla Rusya’ya bağlanıyor u Avrupa’dan yaptırımlara maruz kalan Rusya, her yıl 38 milyar metreküp doğalgazı Çin’e göndermek için harekete geçti. Ekonomi Servisi Rusya ve Çin, iki ülkeyi birleştiren doğalgaz boru hattının inşaatına başlıyor. Rusya’dan Doğu Asya istikametine ilk doğalgaz boru hattının temel atma töreni 1 Eylül’de yapıldı. Doğu Sibirya’nın Yakutistan bölgesinde yapılan törene Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Çin Başbakan Yardımcısı Zhang Gaoli katıldı. “Sibirya’nın Gücü” olarak adlandırılan boru hattı üzerinden, her yıl 38 milyar metreküp Rus doğalgazı Çin’e gönderilecek. Bu miktar yılda 60 milyar metreküpe kadar yükseltilebilecek. Buna göre Çin, Rusya’dan en az 400 milyar dolar değerinde doğalgaz satın alacak. Ukrayna’da yaşanan krizin ardından Avrupa, Rusya’ya yönelik ekonomik yaptırımları artırmıştı. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin projenin Batı’ya karşı misilleme olmadığının altını çizerek “Bu ülkemizin doğu kısmı, özellikle de Doğu Sibirya ve Uzakdoğu bölgeleri için çok büyük bir adım” dedi. Uzmanlar boru hattını Rusya’nın Doğu’ya yüzünü çevirmesinin bir işareti olarak yorumluyor. Pakistan ve Hindistan’ın da önümüzdeki yıllarda bu projeye katılması bekleniyor. Küresel rekabette bir basamak düştük Dünya Ekonomik Forumu 20142015 Küresel Rekabet Raporu’na göre, Türkiye 144 ülke arasında bir basamak gerileyerek 45. sırayı aldı. Türkiye bir önceki yıl 148 ülke arasında 44, ondan önceki yılda 144 ülke arasında 43. sırada konumlanmıştı. Türkiye pazar büyüklüğünde en rekabetçi 16. ekonomi olurken en kötü performans yeniden 131. sıra ile işgücü piyasasının etkinliği kaleminde görüldü. Raporda Türkiye’nin 2013 itibarıyla satın alma gücü paritesine göre 827.2 milyar ABD Dolarlık bir GSYİH büyüklüğüne, kişi başına düşen 10.815 ABD Dolarlık bir gelire, Türkiye’nin GSYİH’sinin dünya toplamında yüzde 1.35’lik bir paya sahip olduğu hatırlatıldı. Otomotivde daralma sürüyor Ekonomi Servisi Otomotiv pazarı ağustosta yıllık yüzde 7.45 düşüşle 60 bin 199 adete geriledi. Pazar aylık olarak yüzde 0.48’lik kısmi artış kaydetti. Otomobil satışları aynı dönemde yüzde 12.6 düşüşle 45 bin 131 adet, hafif ticari araç satışları ise yüzde 12.2 artarak 15 bin 68 adet oldu. Kur ve faiz oranlarındaki yükseliş, otomobil ÖTV artışı ve BDDK’nin kredi sınırlamaları pazarı aşağı çekmeye devam ediyor. Otomotiv pazarı ocakağustosta yüzde 21.5 azalarak 406 bin 967 adet oldu. Satışlar yüzde 20.5 azalarak 371 bin 506 adet olurken, hafif ticari araç pazarı yüzde 24.8 azalarak 89 bin 461 adede indi. Hafif ticari araç pazarının toparlanmasıyla ağustosta pazardaki daralmanın yavaşladığına dikkat çeken Otomotiv Distribütörleri Derneği, yıl sonu pazar beklentisini bu ay yüzde 3.63.8 artırarak 675 bin 725 bin aralığına revize etti. Tersanelerde daha fazla u Limterİş Sendikası, taşeron çalışmaya karşı ve örgütlenme önündeki engellerin kaldırılması için kampanya başlattı. Kampanya ile çalışanlara “İşçinin yanında olan sendikaya üye olun” çağrısı yapıldı. Sömürünün en yoğun, çalışma koşullarının en ağır ve iş cinayetlerinin en sık yaşandığı sektörlerden olan tersanelerde “sendikalı olun ama işçiden yana olan sendikadan yana olun” kampanyası başlatıldı. DİSK’e bağlı Limterİş Sendikası’nın başlattığı kampanya ile sendikalılaşmanın artırılması hedefleniyor. İşkolu, resmi olarak “gemi yapımı ve deniz taşımacılığı, ardiye ve antrepoculuk” olarak tanımlanmış. İşkolunda Türkiye genelinde kayıtlı işçi sayısı yaklaşık 157 bin. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı temmuz ayı verilerine göre, bu işçilerden iş cinayeti olmasın diye... sadece 12 bin 220’si sendikalara üye. Yani işkolundaki örgütlülük oranı sadece yüzde 7.8. Etha’da yer alan habere göre, yasa sendikalaşmanın önünü kapatırken taşeronluk sisteminin önünü açtı. İşkolunda sendikasız ve güvencesiz çalışan işçi sayısı 140 bine dayanmış durumda. Limterİş yöneticisi Levent Akhan, tersanelerde taşeron çalışmanın her geçen gün arttığını belirterek yürüttükleri uzun soluklu mücadele ile birçok tersanede işçi sağlığı ve iş güvenliği önlemlerinin alındığını, ancak bunu tüm tersanelerde göremediklerini söyledi. Servislerinin olmadığını, işçilerin yevmiye ile çalıştığını, bu nedenle kıdem ve ihbar tazminatsız işten çıkarılabildiklerini, hafta sonu ve yıllık izinlerinin olmadığını anlatan Akhan, kampanyaya ilk olarak duyarlı işçilerin ilgi gösterdiğini, ancak sonraları ilginin arttığını ifade ederek gelişmeleri, “Gün geçtikçe kenarda duran, önyargılı olan, ne olduğunu fark etmeden bakıp geçen insanlar şimdi talepleri görünce kendisini görüyor ve yavaş yavaş geliyorlar. Başkanın etrafında toplanıp kendi taleplerini dillendiriyorlar. Ne yapılabilir diye konuşuyorlar. Ya da kendi dertlerini anlatıyorlar, gelip imza veriyorlar. Bunlar bizim taleplerimiz diyorlar” şeklinde özetledi. Köle pazarında servet avcılığı Dünya çapında yaklaşık 20.9 milyon kişi yoksulluk ve göç gibi nedenlerle ailelerinden ve evlerinden uzakta zorla çalıştırılıyor. Bu insanların 9.1 milyonu göçmenlerden oluşuyor. Çocuk ve yetişkinler kölelik benzeri şartlarda zorla çalıştırılarak, yılda yaklaşık 150 milyar dolarlık haksız kazanç sağlanıyor. Bu duruma dur demek ve göçmenlerin görünmeyen emeğine dikkat çekmek isteyen IOM, “Sorumlu Tüketin” başlıklı bir kampanya başlattı. 2001’de Türkiye’ye giriş yapmış yabancı sayısı 12 milyon iken, 2012’de bu rakam 41.5 milyona yükseldi. İnsan ticareti olgusu ve göçmenlerin çalışma şartlarına dikkat çekmek için 2009’dan bu yana Cenevre, Viyana, Lahey ve Varşova’da Buy Responsibly/Sorumlu Tüketin başlıklı bir kampanya yürüten Uluslararası Göç Örgütü (IOM), aynı kampanyayı Türkiye’ye de taşıdı. Dünyadaki eğilimlere paralel olarak, Türkiye’de de düzensiz göçmenler genellikle turizm, tarım, ev içi hizmet, inşaat, tekstil, deri işleme veya küçük ölçekli üretimlerde yasadışı olarak istihdam ediliyor. IOM Türkiye Misyon Şefi Dr. Meera Sethi, göçmenlerin ayrımcılık, dışlanma, istismar, kötü muamele ile karşı karşıya kaldığını vurguladı. IOM verilerine göre geçen yıl, 230 milyonun üzerinde insan, ekonomik, sosyal ya da politik nedenlerle ülkesini terk etti. 2013’te ülke sınırları içinde göç eden kişi sayısı 700 milyon. Birleşmiş Milletler verilerine göre yılda 800 bin ile 2 milyon 500 bin kadın, erkek ve çocuk kendi ülkelerinde ya da sınırların aşılmasıyla insan ticaretine maruz kalıyor. Soma’da DİSK’lilere saldırı İstanbul Haber Servisi DİSK’e bağlı Dev Maden Sen üyeleri , Soma’da geçirdiği iş kazası sonucu hayatını kaybeden Metin Keskin’in evine taziye ziyaretine giderken aralarında Türkİş’e bağlı Türkiye Madenİş yöneticilerinin bulunduğu iddia edilen bir grubun saldırısına uğradı. Darp edilenler Dev Maden Sen çalışanı Başaran Aksu, saldırının arkasında Madenİş ve Soma İmbat Madencilik yöneticilerinin olduğunu iddia ederek “Soma’da büyüyen DİSK örgütlülüğü ve işçi konsey komitelerinin gücünü kırmak için birlikte planladıkları bir saldırıdır” dedi. DİSK Başkanı Kani Beko da saldırılara tepki göstererek, “Bu saldırı maden işçilerinin söz ve karar sahibi olacağı gerçek bir mücadele örgütü olarak sendikamıza, konfederasyonumuz DİSK’e ve işçi sınıfına yapılmış bir saldırıdır. Bu saldırı kana doymayan maden patronlarının çıkarlarını savunmak için tezgâhlanmıştır” dedi. Beko, bölgedeki sendikal örgütlenmelerini bedeli ne olursa olsun sürdüreceklerini dile getirdi. Tekgıda İş’ten Sütaş’a boykot çağrısı u Tekgıdaİş Ankara Şubeleri, sendikalaşma faaliyeti yürüttükleri için işten atılan Sütaş işçilerine destek için halkı Sütaş ürünlerini boykot etmeye çağırdı. Sakarya Caddesi’nde düzenlenen basın açıklamasında, Sütaş’ta işçilerin kölelik koşullarında çalışmaya dur demek için sendikalaştıkları dile getirildi. Eski TÜSİAD Başkanı Sütaş patronu Muharrem Yılmaz’ın işçilerin anayasal hakkı sendikaya üye olma hakkını engellediği ifade edilen açıklamada, Ankara halkı Sütaş ürünlerini almayarak işçilere destek olmaya davet edildi. Basın açıklamasında konuşan Tekgıdaİş Sendikası Genel Teşkilat Sekreteri İbrahim Ören, “İşçileri sendikalaştı diye işten çıkaran, özel eposta hesaplarına hırsız gibi giren ve işçilerin edevlet şifrelerini zorla elinden alan Sütaş patronu, bil ki sana hakkımızı yedirmeyeceğiz” dedi. Sütaş’a ait fabrikada, sendikada örgütlenmek isteyen işçiler işten atılmış, direnmek isteyen işçilerin eylemlerini engellemek üzere tezek dökülmüştü... SERBEST PİYASA ALIŞ SATIŞ ABD Doları Avro İngiliz Sterlini İsviçre Frangı 24 Ayar Altın Cum. Altını 2.1590 2.1630 2.8370 2.8410 3.5470 3.5630 2.3410 2.3560 87.75 88.10 574.15 597.40 MERKEZ BANKASI 4 EYLÜL 2014 DÖVİZ ALIŞ CİNSİ 1 ABD DOLARI 1 EURO 1 İNGİLİZ STERLİNİ 1 İSVİÇRE FRANGI SATIŞ Tanker şoförü yol kapattı Yurt Haberleri Servisi Şırnak’ın Silopi ilçesinde tanker şoförleri, kendilerine akaryakıt taşımacılığı izin belgesi verilmediği gerekçesiyle SilopiCizre karayolunu ulaşıma kapattı. Şoförler adına açıklama yapan Mehmet Zorlu, araçlarını özel şirketlere kayıt yaptırarak akaryakıt taşımacılığı yapmak istediklerini ancak bunun için gerekli olan akaryakıt taşımacılığı izin belgesini alamadıklarını savundu. 2.1617 2.1656 2.8418 2.8469 3.5561 3.5746 2.3473 2.3623