Catalog

SAYFA CUMHURİYET 27 HAZİRAN 2014 CUMA 10 EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr Konuta talepte düşüş yılın ilk 5 ayında da devam etti. Konut satışları mayısta yıllık yüzde 12.5 düştü Hani balon yoktu! SEKTÖRDEN 4 Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünün verilerine göre yılın ilk 5 ayında toplam 515 Bin 151 konut el değiştirdi. 108 Bin 889 satış ile en çok İstanbul alım satımda en üst sırada yer alırken Ardahan da 150 konut satıldı. 4 Kaynak Yapı tarafından İstanbul Sultanbeyli’de inşa edilen Hayat Sultanbeyli’nin kampanyası 30 Haziran’a kadar uzatıldı. Kampanya kapsamında Hayat projeden daire almayı planlayanlar 0.56 oranıyla 60 ay, 0.76 oranıyla 120 ay kredi kullanabiliyor. Hayat Sultanbeyli’de 2+1 dairelerin fiyatı 185 bin liradan başlıyor. 4 Ümraniye’de Ant Yapı tarafından hayata geçirilen Ant Yapı Antasya Rezidans projesinde 617 daire yer alıyor. Teslimlerinin 2015’in Ekim ayında yapılması planlanan Ant Yapı Antasya Rezidans projesinde 1 oda 1 salon ve 2 oda 1 salon daire tipleri bulunuyor. 4 Babacan Yapı tarafından inşaa edilen Crown Palace projesinin yüzde 40’ı Türk müşteriler başta olmak üzere İngiltere Kuveyt, Suudi Arabistan ve Katarlı yatırımcılar tarafından satın alındı. 4 Ankara’da Via Tower, Via Green, Via Flat ve Via Twins projeleriyle yoluna devam eden Bayraktar İnşaat, son 6 yılda 1 milyar dolarlık yatırım gerçekleştirdi. Bayraktar İnşaat, 2015’te konut ve ofislerin bulunduğu mega projeler hayata geçirmeye hazırlanıyor. Ankara’da ofis ihtiyacının hâlâ çok fazla olduğunu savunan Bayraktar İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Bayraktar, “Ankara’da ofis ihtiyacı İstanbul’dan daha fazla, bürokrasinin ve iş dünyasının kalbi Ankara’da tamamladığımız projelerimizle, ofis ihtiyacının belirli bir kısmını karşıladık” dedi. Ödemeler Dengesi OcakNisan 2014 dönemine ilişkin Ödemeler Dengesi tablosu açıklandı. Açıklanan verilere göre; (i) cari işlemler açığı bir önceki yılın eş dönemine göre 8.3 milyar USD azalarak 24.7 milyar USD’den 16.4 milyar USD’ye geriliyor; (ii) yıllık bazda cari işlemler açığı 56 milyar USD olarak, program hedefine uygun gelişme gösteriyor; (iii) dış kaynak (sermaye) girişi 43.3 milyar USD’den 8.4 milyar USD’ye iniyor; (iv) net hata noksan kalemi geçen yılın ilk dört ayında () 4.3 milyar USD iken, bu yılın eş döneminde (+) 5.8 milyar USD’ye dönüşüyor; (v) geçen yılın ilk dört ayında resmi uluslararası rezervler (altın, döviz mevcudu ve IMF’de özel çekim hakkı SDR) 14.3 milyar USD’ye artmış iken bu yıl 2.2 milyar USD azalıyor. AKP döneminde her alanda olduğu gibi, açıklanan ekonomik verilerde de rakam karmaşası yaratıldığından, çözümleme zorlaşmaktadır. Bu bağlamda özellikle (i) altın ithalatıihracatı; (ii) doğrudan yabancı sermaye yatırımları kapsamı; (iii) net hata noksan kaleminin boyutu sorun yaratıyor. Altın, bazı sanayi dallarında üretim için girdi, aynı zamanda ödeme ve yatırım aracı, resmi uluslararası rezervlerin de ana kalemlerinden biri. Altının bu değişik kullanım amaçları, bir ülkeye altın giriş ve çıkışlarının ödemeler dengesinin hangi hesap ya da hesaplarında gösterileceği konusunda farklı uygulamalara yol açıyor. Ödemeler dengesinde yer alan kalemlere ilişkin tanımlar tutarlı şekilde verilmezse, altın girişçıkışının hangi amaçlarla yapıldığı açıkça belirtilmezse, olayı gerçek yönüyle görmek, yorumlamak zorlaşıyor. Ülkeye her tür altın girişiçıkışı, ithalatihracat olarak algılanıyor, ödemeler dengesinin cari işlemler bölümünde gösteriliyor. Dolayısıyla altın hareketleri, dış ticaret dengesini ve cari işlemler açığının boyutunu etkiliyor. OcakNisan dönemine ilişkin altın ihracat ve ithalatına ilişkin resmi veriler, bir önceki yılla karşılaştırmalı olarak şöyle: Altın İhracatıİthalatı (OcakNisan) (Milyon USD) İhracat İthalat Fark 2013 2.282 3.059 (777) 2014 3.500 1.107 2.393 u Konut sektöründe artan arza karşın talebin yetersiz kaldığı ve sektörde balon oluştuğu gündemdeyken Türkiye İstatistik Kurumu’nun açıkladığı son veriler bu iddiaları kanıtlar nitelikte. Özellikle lüks konut stoklarında büyük balon riski olduğuna işaret ediliyor. Konut satışları 2014 Mayıs ayında yıllık yüzde 12.5 düşüşle 90 bin 377 adede geriledi. Konut sektöründe artan arza karşın talebin yetersiz kaldığı ve sektörde balon oluştuğu gündemdeyken Türkiye İstatistik Kurumu’nun açıkladığı son veriler bu iddiaları kanıtlar nitelikte. 2014 başından itibaren döviz kurunun yükselmesi, konut kerdisi faiz oranlarının artması ve konut fiyatlarının yurttaşların alım gücüne hitap etmemesi nedeniyle konut balonunu defalarca gündeme getirmiştik. TÜİK verilerine göre kredili konut satışlarında yılın ilk 5 ayında geçen yılın aynı dönemine göre toplam yüzde 33.6 düşüş yaşandı. Geçen yıl bu yolla 201 bin 622 adet konut satılırken bu yıl rakam 133 bin 777’ye düştü. Bu yılın ilk uKredili konut satışlarında yılın ilk 5 ayında geçen yılın aynı dönemine göre toplam yüzde 33.6 düşüş yaşandı. Geçen yıl bu yolla 201 bin 622 adet konut satılırken, bu yıl rakam 133 bin 777’ye düştü. Son 4 yılda Türkiye genelinde konut fiyatları birikimli yüzde 55 arttı. 5 ayında toplam konut satışları ise 472 bin düzeyinden 431 bin düzeyine geriledi. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), mayıs ayına ilişkin konut satış istatistiklerini açıkladı. Türkiye genelinde mayısta 90 bin 377 konut satıldı. Geçen ay satılan konut sayısı bir önceki aya göre yüzde 8 artış gösterdi. Mayısta konut satışlarında İstanbul 17 bin 852 konut satışı ile en yüksek paya (yüzde 19.8) sahip oldu. İstanbul’u 11 bin 4 konut satışı (yüzde 12.2) ile Ankara, 5 bin 877 konut satışı (yüzde 6.5) ile İzmir izledi. Mayısta konut satış sayısının düşük olduğu iller ise sırasıyla 11 konut ile Ardahan, 12 konut ile Hakkâri ve 14 konut ile Bayburt oldu. Türkiye genelinde toplam konut satışları içinde ipotekli satışın payı yüzde 32.9 oldu. Mayısta 29 bin 760 konutun satışı ipotekli olarak gerçekleşti. İpotekli satışlarda İstanbul 7 bin 52 konut satışı ile en yüksek paya (yüzde 23.7) sahip oldu. Toplam konut satışları içerisinde ipotekli satış payının en yüksek olduğu ilin yüzde 42.5 ile Amasya olduğu görüldü. Geçen ay 60 bin 617 konut ise diğer satış türleri sonucunda el değiştirdi. Diğer konut satışlarında İstanbul 10 bin 800 konut satışı ve yüzde 17.8 pay ile ilk sıraya yerleşti. Geçen ay yabancılara 1610 konut satışı gerçekleşti. Yaban cılara yapılan konut satışlarında ilk sırayı 652 konut ile Antalya aldı. Antalya’yı sırasıyla 406 konut satışı ile İstanbul, 150 konut satışı ile Aydın, 90 konut satışı ile Muğla, 73 konut satışı ile Yalova ve 64 konut satışı ile Bursa izledi. IKSV’nin arazisi Uniq oldu Alışveriş merkezi geliştirme ve yatırım şirketi Turkmall, İstanbul Ayazağa’da İstanbul Kültür Sanat Vakfı’nın (IKSV) ödenek sıkıntısı nedeniyle tamamlayamadığı 62 dönümlük eski Haznedar Çiftliği arazisi üzerinde kültür, sanat ve eğlence merkezi Uniq’i 100 milyon avro yatırımla hayata geçirdi. Turkmall Yönetim Kurulu Başkanı Yardımcısı Levent Eyüboğlu, “3 yıllık çalışma sonucu ve 100 milyon Avro’luk yatırımla Uniq’i kurduk” dedi. Alanda 5800 ile 1200 kişilik ayrı ayrı iki salonun yanı sıra müze, sergi alanları ve restoran, kafe ve mağazalar bulunuyor. Alan içerisinde bulunan ve son Osmanlı padişahlarının av, binicilik, dinlenme mekânı olarak kullandıkları Ayazağa Kasrı, Süvari Köşkü ile Çinili Köşk’ü de onardıklarını belirten Levent Eyüboğlu, “Buraları çok amaçlı olarak günlük kiraya vereceğiz” diye konuştu. 62 dönüm arazi üzerinde 150 bin metrekarelik toplam inşaat alanına sahip projede 12 bin metrekarelik gösteri merkezi Black Box İstanbul, 10 bin metrekarelik konser, kongre ve performans merkezi UNIQ Hall ve 3 bin metrekarelik sanat merkezi UNIQ Müze bulunuyor. 6.4 milyon konut sigortalandı Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, Afet Sigortaları Kanunu ile birlikte 21 ayda zorunlu deprem sigortalı konut sayısının yaklaşık 2.4 milyon artarak 6.4 milyona ulaştığını söyledi. Babacan, MHP Ankara Milletvekili Özcan Yeniçeri’nin soru önergesini Hazine Müsteşarlığı tarafından hazırlanan cevap metni ile yanıtladı. Babacan, meskenlere yönelik olarak 2000’de uygulanmaya başlanan zorunlu deprem sigortası sisteminin zaman içinde hem kurumsal hem de finansal kapasite bakımından önemli bir aşama kaydettiğini belirterek, “Özellikle 2012’de çıkan Afet Sigortaları Kanunu ile birlikte sigortacılık oranlarında önemli artışlar sağlanmıştır. Söz konusu kanun ile birlikte 21 ayda sigortalı konut sayısı yaklaşık 2.4 milyon arttı” dedi. lam 8.000 m2 alanda inşa edilen Alya Residence’da, 1+1 ve 2+1 olmak üzere 2 farklı daire seçeneği bulunuyor. 178 bin liradan başlayan fiyatlarla satışa sunulan projede daire büyüklükleri 73 m2 ile 132 m2 aralığında değişiklik gösteriyor. Tekstilden kazandı, inşaata yatırdı Tekstil sektöründe uzun yıllardır faaliyet gösteren ve Türkiye’nin ilk 500 şirketi arasında yer alan Akkuş Grup’un ilk projesi Alya Residence Beylikdüzü’nde 20 milyon TL yatırımla hayata geçiyor. Alya Residence Beylikdüzü, 48 daire ve 8 dükkândan oluşuyor. Top KISA... KISA... 4 Koç Holding Maret’ten sonra Tat Gıda’nın Harranova Besi ve Tarım Ürünleri’nde sahip olduğu yüzde 58.15 hissenin tamamını ABD’li salça devi Morningstar’a sattı. 4 Çelik Üreticileri Derneği’ne göre, küresel toparlanma beklentinin altında kalacak, Irak’taki gelişmeler ve düşen iç talebin de etkisiyle hedefler tutmayacak. 37.5 milyon tonluk hedefe karşın üretim 36 milyon tonu geçmeyebilir. 4 Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları, en geç 3 yıl sonra AB ülkelerine vizesiz seyahat edebilecek. AB’nin şart koştuğu geri kabul anlaşması, Meclis onayından geçti. 4Borsa İstanbul, St Louis Fed Başkanı James Bullard’ın ABD ekonomisinin alışılagelmiş haline yaklaştığını söylemesinin Fed’in erken faiz artırabileceği endişelerini tetiklemesiyle küresel piyasalardaki düşüşe paralel yüzde 1.13 düştü. 4 Bursa’da dolu ve yağışlar sebebiyle geçen sene kilosu 3 liradan satılan çilek bu yıl 7 lirayı gördü. 4 Atatürk Havalimanı’nda önceki gün 66 saniyede bir uçak inişkalkış yaptı. Bir günde bin 305 uçakla yeni bir rekor kırıldı. 4 Türkİş, haziranda Ankara’da dört kişilik ailenin açlık sınırının 1158 lira, yoksulluk sınırının ise 3 bin 772 lira olduğunu açıkladı. Şişecam grevi var olma grevidir u SGBP, grevdeki cam işçilerine destek olmak amacıyla İstiklal Caddesi’nde bulunan Paşabahçe mağazasına yürüdü. Mustafa Türkel, Şişecam’da uygulanan grevin bir hak, bir yaşam, bir gelecek grevi olduğunu söyledi. Ekonomi Servisi Sendikal Güç Birliği Platformu (SGBP), Kristalİş tarafından 10 fabrikada 5 bin 800 işçi ile başlattığı greve destek vermek için İstiklal Caddesi’nde bulunan Paşabahçe mağazasına yürüdü. Eyleme, Kristalİş Genel Başkanı Bilal Çetintaş’ın yanı sıra SGBP üyesi sendikaların başkan ve yöneticileri, grevdeki Cam Elyaf fabrikası işçileri, DİSK Genel Sekreteri Arzu ÇerŞişecam grevindeki işçileri kezoğlu, DİSK/EnerjiSen Genel ziyaret eden CHP Genel Başkan Başkanı Ali Duman, ÖDP Genel Yardımcısı Yakup Akkaya, grevin Başkanı Alper Taş katıldı. EyAraçlarla yolu da kapatan işçilerin haklarını almak için uygula lemde “Şişecam grevini desiçiler, kamyonların içerisi yacakları bir araç olduğunu belirte tekliyoruz” pankartı açan işni kontrol ederek fabrikadan rek, Şişecam markasının ve değerinin çiler sık sık “İş, ekmek yoksa mal çıkarılmasını önlüyor. tek başına oluşmadığını; bu değerin barış da yok”, “Direne direCam grevi 7. günde arkasında işçinin alın teri ve emeği ne kazanacağız”, “Gün gelenin olduğunu vurguladı. Eskişehir’de cam grevine cek devran dönecek, Şişecam Eskişehir ve Burdikkat çekmek için kent merişçiye hesap verecek” slogansa’daki işçileri ziyaret kezinde eylem yapıldı. Fabları atıldı. eden Akkaya, grevin rika önündeki eylemlerin arSGBP dönem sözcüsü ve Tek başarılı olması için dından sokağa çıkan cam işçisi, Gıdaİş Genel Başkanı Mustafa CHP olarak ellerinHamamyolu’nda yaptığı yürüTürkel, Şişecam’daki grevin bir den ne geliyorsa yüşle taleplerini haykırdı. Yühak, bir yaşam, bir gelecek korkusuyapacaklarını da rüyüşe grevdeki cam işçilerinin nu yenme, işçi sınıfının var olma, yok ifade etti. eşleri ve çocukları da katıldı. Akkaya olma grevi olduğunu belirtti. Geçen yılın ilk dört ayında altın ithalatı 777 milyon USD daha fazla iken, bu yıl ihracat 2.393 milyon USD olarak fazladır. Altın hareketinin cari işlemler açığına bu yıl olumlu etkisi geçen yıla kıyasla yaklaşık 3.2 milyar USD’dir. Ülkede üretilen altın ile ithal edilen fakat yurtiçinde üretim sürecinden geçirilerek katma değer eklenerek dış ülkelere satılan altın, ihracat ödemeler dengesinde sayılarak cari işlemler hesabında yer almalıdır. Borç ödemek, doğalgazpetrol alımı karşılığı olarak ülkeden altın çıkışı oluyorsa, bu işlem ihracat sayılmamalı, finansman hesabında yer almalıdır. TCMB, sözgelimi dış ülkelere altın satıyorsa, bu işlem de uluslararası resmi rezervlerde azalış olarak gösterilmelidir. Buna koşut olarak altın, üretimde girdi olarak kullanılmak için alınıyorsa, ithalat kapsamındadır. Alacak tahsilatı amacıyla altın girişi oluyorsa finansman hesabında, TCMB uluslararası rezervini artırmak için dış ülkelerden altın satın alıyorsa, ithalat olarak değil, rezerv hareketlerinde gösterilmelidir. Bu tür ayrımlar yapılmadığında, çözümleme zorlaşıyor, altın üreticisi olmayan Türkiye nasıl oluyor da altın ihracatçısı oluyor soruları kafalarda düğümleniyor. Doğrudan yabancı sermaye yatırımları ile yabancıların Türkiye’de taşınmaz almaları da ayrılmalıdır. Doğrudan yabancı sermaye yatırımında, sermaye girişi ile birlikte ülkenin üretim kapasitesi de artmakta, yeni bir üretim tesisi eklenmektedir. Taşınmaz hatta mevcut bir işletmenin yabancılara satışı ulusal ekonomi açısından yatırım sayılmaz, sadece mülkiyetin el değiştirmesi söz konusu olur. Bu yıl doğrudan yatırımlarda görülen 1.3 milyar USD artışı da doğru yorumlamak, ekonomik etkilerini görebilmek için amaca uygun bölümlendirmek gerekir. Ödemeler dengesinde, giriş ve çıkışlarda muhasebe olmaması ve zaman aralıkları nedeniyle kesinliği net hata noksan kaleminin olması doğaldır. Ancak tutarının büyük boyutlu olmaması, en azından bir orta vadede dengelenmesi gerekir. Finans hesabının yarı boyutunda bir net hata noksan kalemi, tabloda yer alan diğer kalemlerin geçerliliği konusunda da kuşku doğurmaktadır. SERBEST PİYASA ALIŞ ABD Doları Avro İngiliz Sterlini İsviçre Frangı 24 Ayar Altın Cum. Altını 2.1290 2.8940 3.6150 2.3710 89.80 585.68 SATIŞ 2.1330 2.8980 3.6300 2.3840 90.15 605.89 CHP: Yanınızdayız İşveren mal çıkarma derdinde Kristalİş Sendikası üyesi 5 bin 800 cam işçisinin grevi 7. gününde 10 fabrikada işçiler fabrika önlerine yürüyüşle geçirdi. Sabah saatlerinden itibaren Trakya Cam Sanayi önüne çevik kuvvet ve jandarma yığıldı. İşverenin yasadışı mal çıkarma girişimleri sürüyor. Trakya cam fabrikasında grev devam ederken işveren fabrikadan mal çıkarmaya çalışıyor. Sabah saatlerinde fabrika içerisinden kamyonların çıktığını gören grevci işçiler, kapıda araçların önüne geçerek işverenin grevi kırma çabalarına karşı barikat oluşturdu. MERKEZ BANKASI CİNSİ 1 ABD DOLARI 1 DANİMARKA KRONU 1 EURO 1 İNGİLİZ STERLİNİ 1 İSVİÇRE FRANGI 1 İSVEÇ KRONU 1 KANADA DOLARI 1 KUVEYT DİNARI 1 NORVEÇ KRONU 100 JAPON YENİ DÖVİZ ALIŞ SATIŞ 27 HAZİRAN 2014 EFEKTİF ALIŞ SATIŞ 2.1292 2.1330 2.1277 2.1362 1.9896 2.0239 2.8972 2.9088 3.6129 3.6398 2.3739 2.3963 1.9776 2.0015 7.3961 7.7210 1 AVUSTRALYA DOLARI 1.9988 2.0118 2.8992 2.9044 3.6154 3.6343 2.3775 2.3927 1.9849 1.9939 7.5087 7.6069 0.38825 0.39016 0.38798 0.39106 0.31467 0.31793 0.31445 0.31866 0.34623 0.34856 0.34599 0.34936 2.0872 2.1010 2.0795 2.1090 1 S. ARABİSTAN RİYALİ 0.56771 0.56873 0.56345 0.57300