Catalog

SAYFA CUMHURİYET 3 MAYIS 2014 CUMARTESİ 12 DIŞ HABERLER dishaberler@cumhuriyet.com.tr Slavyansk savaşı ... Doğudaki kente operasyon başlatan Ukrayna, çok sayıda Rusya yanlısı misilin öldürüldüğünü öne sürdü. Rusya yanlıları iki helikopter düşürdü. Odessa’da Rusya yanlılarının sığındığı bina yakıldı, 38 kişi yaşamını yitirdi Dış Haberler Servisi Ukrayna ordusu, haftalardır Rusya yanlısı silahlı grupların kontrolünde olan doğudaki Slavyansk kentinde geniş çaplı bir operasyon başlatırken Ukrayna ordusundan iki helikopter düşürüldü. Bir helikopterin pilotu ile mürettebattan bir kişinin öldüğü bildirildi. Ukrayna operasyonuna sert tepki gösteren Rusya, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ni olağanüstü toplantıya çağırdı. Slavyansk’ta yoğun çatışmalar yaşandığı, kentin dışından da silah ve patlama sesleri geldiği bildiriliyor. Kuşatma altında kalan Rus yanlılarının kent merkezine doğru çekilerek, araba lastikleri ve kum torbalarıyla barikatlar kurdukları da gelen haberler arasında. Moskova yanlılarının terk ettiği kontrol noktalarına Ukrayna ordusu askerleri yerleşti. Ukrayna İçişleri Bakanı Arsen Avakov, Slavyansk halkından evlerinde kalmalarını, pencerelere yaklaşmamalarını istedi. Ukrayna ordusunun operasyonda en az 20 helikopter kullandığı, gece kent çevresine havadan indirme yapıldığı da belirtiliyor. 1 Mayıs’ın Anlattığı 1 Mayıs badiresinden akılda kalan unutulmaz pek çok kare var: Gezi’de yaşamını yitirenlerin posterleri ardında “Biz insanca yaşamak istiyoruz!” diyerek yürüyen gruplara karşı Beşiktaş’ta gösterilen polis şiddeti, Pavey’le annesine gözaltı girişimi, çantalı kadın direnişi, sokakta “Çin seddi” ören “çelik duvar” açılımı, 1 Mayıs baskısını vurdumduymaz “selfie” hafiflikleriyle ölümsüzlüştiren polisler, benzer biçimde… bu kez uğradıkları gözaltı zulmünü “selfie” aracılığıyla tarihe kaydeden mazlumlar… Dünyanın ibretle tespit ettiği bu “1 Mayıs kareleri”, mevcut Türkiye fotoğrafını ortaya koydu. Özellikle iki kare alabildiğine çarpıcıydı: Bomboş kalan Yenikapı ile Taksim meydanlarının kuşbakışı fotoğrafları… Başbakan’ın “Gösterinizi gidin orada yapın!” dediği Yenikapı’ya,1 Mayıs’ı dilediğince kutlamak isteyen göstericiler rağbet etmedi... RTE’nin alayıvalayla yaptırdığı 600 bin metre karelik meydan, böylelikle inler ve cinlerin top oynadığı boş bir havaalanı pisti görünümüne büründü. Başbakan’ın işaret ettiği alanın ıssızlığına koşut biçimde, ancak koyu diktatörlüklerle bağdaşan bir polis kuşatması altında kalan Taksim de “bomboş” kaldı… Bu iki alanın birbirinden uzaklığı ve boşluğu, yan yana gelmeyen/gelemeyen iki uzlaşmaz Türkiye’nin somut belgesi gibiydi. İtalya’da… “La 7” televizyonu nitekim 1 Mayıs olaylarını; tamamıyla bu açıdan… “İki Türkiye karşı karşıya!” başlığıyla verdi. Ana haber bültenindeki ilk dış haber olan Türkiye’nin 1 Mayıs şiddeti için yapılan temel yorum “Taksim’in fethi için sürdürülen savaş” şeklindeydi. CNN ve France 24 gibi kanallar, Türkiye’de olan bitene… Ukrayna’daki iç savaş provası geriliminin hemen ardından yer biçmişlerdi. BBC ise İrlanda Sinn Fein lideri Gerry Adams’ın tutuklanmasına ilişkin haberlerden sonra Türkiye’nin 1 Mayıs krizine girdi ve Ankara’daki eski ABD Büyükelçisi James Jeffrey ile yapılan bir mülakatla konuyu masaya yatırdı. Oral Çalışlar ve Ali Bayramoğlu gibi yandaş kalemler, şu sırada tam SETA Vakfı’nın düzenlediği bir toplantı vesilesiyle gittikleri ABD’den; “Washington’dan Türkiye nasıl görünüyor?”, “Washington Türkiye’yi sildi mi?” doğrultusunda yazılar döşeniyor; bizim Gezi’den beri yazdığımız “Türk modelinin çöküşüne” ilişkin kaygıları belirtiyorlar… BBC’nin 1 Mayıs görüntüleri ardından ekrana getirilen James Jeffrey söyleşisinde… bu sorulara yönelik Washington’da esen havayı anlamak imkânımız oldu. “Geçmişe göre bu gösterilere çok daha fazla insan katılıyor!” diye söze giren ABD’nin eski Ankara Büyükelçisi; “Erdoğan… son seçimlerdeki başarısına rağmen, (gösterilere) aşırı şiddetle tepki gösteriyor!” dedi ve ekledi: “Bunun nedeni yüzde 56’nın Erdoğan’a karşı oy vermiş olmasıdır. Yüzde 56, Erdoğan’ın Türkiye’yi götürmek istediği yere gitmek istemiyor. Bu nedenle Cumhurbaşkanlığı seçimine dek daha bu tür gösterileri çok göreceğiz!” Yandaşların da Washington’dan yazdığı gibi, ABD yönetimi; “Bu kadar oy alan bir hükümet başkanının neden bu denli şiddete başvurmak ihtiyacı hissettiğini” anlamakta zorluk çekiyor. Veya tersten bakıldığında… Seçimlerden henüz çok yeni bu kadar yüksek oyla çıkmış olan bir lidere, neden bu derece yüksek voltajlı tepki gösterildiğini çözmeye çalışıyor… Alman Cumhurbaşkanı Gauck da nitekim Türkiye’deki olaylı ziyaretinde, benzer biçimde “Sandıkta bu başarıyı yakalayan bir liderin neden bu kadar baskıya ihtiyaç duyduğunu anlamadığını” söylememiş miydi? Bu çelişkiye Batılıların kafası tam basmıyor…. Batı’nın anlamakta zorlandığı konu yalnız bundan ibaret değil. Bu kadar baskı ve yolsuzluk varken; ve bu baskıya ve yolsuzluklara iyi kötü başkaldırı refleksi veren bir Türkiye de var ve de ortada iken… Erdoğan’ın nasıl olup ta sandıktan bu derece yüksek bir oy oranıyla çıktığını anlamakta da güçlük çekiyorlar. Doluya koyuyorlar almıyor. Boşa koyuyorlar dolmuyor. Hesapları tutmuyor… Ancak günün sonunda bu kafa karşıklığında kartlarını gene “statüko”dan yana oynamayı yeğliyorlar… James Jeffrey’nin de bu bağlamda BBC röportajında vardığı sonuçlar hayli zihin açıcıydı: “Protestolar Erdoğan’ın ekmeğine sonuçta yağ sürüyor” dedi özetle Jeffrey; “Gösteriler karşısında Başbakan taraftarlarına her seferinde çıkıp ‘Bakın beni desteklemezseniz işte olacağı bu: Kaos!’ demek fırsatını elde ediyor…” Jeffrey’nin sözlerinden ABD başkentinde son kertede bir “Bekle gör!” havasının estiğini görmemek mümkün değil. BBC’nin sorularına nihayet “Türkiye gibi ülkelerde çoğulculuk ve dengefren mekanizmaları; Batı’daki gibi yerleşik ve köklü değildir” yanıtını veren deneyimli diplomat, “bon pour l’orient/ şarka bu kadar yeter” yaklaşımıyla tamamladığını sözlerini bitirirken mealen şunları da ekledi: “Herşeye rağmen Türkiye’de çevre ülkelerine nazaran görece bir istikrar var. Dönüp bir de Ukrayna’ya bakın!” Özet Ukrayna krizi, Erdoğan’a yaramış durumda. TC Başbakanı’nı “model ülke lideri” olarak artık baş tacı eden yok ama dereyi geçerken de at değiştirmeye kolayına kimse yanaşmaya niyetli görünmüyor. Rusya’nın sesi ‘Ankara, Moskova’ya yaptırıma karşı’ Dış Haberler Servisi Rus medyasına göre Türkiye, Ukrayna’daki gelişmeler nedeniyle Moskova’ya uygulanan yaptırımlara katılması için Batı’nın baskısı altında olmasına rağmen yaptırımlara karşı çıkıyor. Rusya’nın Sesi’ne konuşan tanınmış Türkiye uzmanlarından Stanislav Tarasov, Ankara’nın, Rusya’ya uygulanan yaptırımlara katılmasından görebileceği muhtemel zararı çoktandır değerlendirdiğini, Moskova ile ticari ilişkilerin kesilmesinin Türkiye için “felaket” olacağını söyledi. Almanya’dan sonra Rusya’nın Türkiye’nin ikinci büyük ticaret ortağı olduğunu belirten Tarasov, “İhracat göstergelerine göre Rusya altıncı sırada, ithalat göstergelerinde ise birinci sırada yer almaktadır. Rusya, Türkiye’nin enerji ihtiyacının yaklaşık yüzde 70’ini karşılamaktadır” dedi. Tarasov, “Türkiye için önümüzdeki yıllarda Rus doğalgazının alternatifi yoktur. Özellikle enerji alanında işbirliğinin askıya alınması halinde milyarlarca zarar nasıl karşılanacak? Cevabı yok” diye konuştu. Ankara’nın yaptırımlara katılmak istememesinin bir başka nedeni olarak AB konusunda umutlu olmamasını gösteren Tarasov şu ifadeleri kullandı: “Türkiye, önümüzdeki yıllarda ana ticariekonomik ortaklarının Batı değil Doğu ülkeleri olabileceğini anlıyor. Bunun için, başarısızlığa mahkum yaptırım politikasında AB ile dayanışma içinde olmadığını gösteriyor.” U krayna, helikopteri vurdukları şüphesiyle 4 Rusya yanlısı militanı gözaltına alırken, Rusya televizyonunda yaralı olarak ele geçirilen diğer pilotun görüntüleri yer aldı. (AFP/AP) ‘İki Türkiye karşı karşıya’ Çatışmalar Odessa’ya sıçradı Ukrayna’nın liman kenti Odessa’da da yüzlerce Rus yanlısı milisle Ukrayna yanlıları arasında çatışma çıktı. Polisin açıklamasına göre çatışmalar sırasında Rusya yanlısı bir grup kaçarken kent merkezinde bulunan sendika binasına sığındı. Polis, Ukrayna yanlısı futbol fanatiği grubun binaya molotofkokteylleriyle saldırmasının ardından çıkan yangında içeride bulunan 38 kişi dumandan zehirlenerek ya da binadan atlayarak öldü. Rusya yanlılarının rehin aldığı AGİT gözlemcileri de Slavyansk’ta tutuluyor. Kent geçen ay başından beri aynı grupların elinde. Gözlemcilerin serbest bırakılması konusunda müzakerelerde bulunmak için Ukrayna’nın güneyine gönderildiği bildirilen Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in özel temsilcisi Vladimir Lunkin’den de haber alınamadığı açıklandı. Putin’in sözcüsü, Lunkin’den haber alınamaması karşısında “son derece endişeli” olduklarını, Ukrayna ordusunun iki hafta önce Cenevre’de varılan anlaşmayı ihlal eden eylemlerde bulunduğunu söyledi. Rus Interfax haber ajansına konuşan Moskova yanlılarının lideri Viyaçeslav Ponomaryov, iki helikopteri kendilerinin düşürdüğünü doğruladı. Ukrayna Savunma Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada ise, önceki gece başlayan operasyonda iki Mi24 tipi helikopterin seyyar uçaksavarla düşürüldüğü, sağlık görevlilerinin bulunduğu bir helikopterin de isabet aldığı ve bir görevlinin yaralandığı belirtildi. Bakanlık, helikopterlerin düşürülmesinde rol oynadığı suçlamasıyla 4 kişinin yakalandığını da duyurarak, söz konusu kişilerin yere yatırılmış, elleri arkadan kelepçelenmiş halde fotoğraflarını yayımladı. Bu arada Rusya yanlısı grupların, Ukrayna’nın doğusundaki Donetsk kentine bağlı Krasnoarmeysk ilçesindeki emniyet müdürlüğünü ve Donetsk demiryolları kontrol merkezini ele geçirdikleri öğrenildi. Ukrayna Devlet Başkanvekili Aleksandr Turçinov önceki gece imzaladığı bir kararnameyle 1825 yaş arası gençlerin bu yıl için zorunlu askerliğe alınmasını kararlaştırdı. Turniçov, operasyonlarda çok sayıda Rusya yanlısı militanın öldürüldüğünü öne sürdü. İsyancılar ‘devrimin başkentinden’ çekiliyor Başkent Abuja’da dün bombalı araçla düzenlenen saldırıda 19 kişi yaşamını yitirirken olay yerinde toplanan meraklı kalabalığı güvenlik güçleri zorla dağıttı. (Fotoğraf: REUTERS) fotoğraflarını yeni istedi Nijerya kızların Dış Haberler Servisi Nijerya’da hükümet, 14 Nisan’da radikal İslamcı Boko Haram örgütünün kaçırdığı ve hâlâ bulunamayan kız çocuklarının fotoğraflarını ailelerden daha yeni istedi. Yetkililer dün yaptıkları açıklamada, elde edilen yeni bilgiler ışığında kaçırılan kız çocuklarının sayısının 276’ya çıktığını duyurdu. Borno eyaletinde kaçırılan çocuklar hâlâ bulunamazken, yetkililerin ailelerden çocukların fotoğraflarını yeni istemesi tepkilere yol açtı. Yetkililer, fotoğrafların kayıp kızların kesin olarak belirlenmesine yardımcı olacağını söylerken, aileler, kayıp çocukların sayısının bir türlü tam olarak saptanamaması ve kızların hâlâ kurtarılamaması nedeniyle öfkeli. Dış Haberler Servisi Suriye’de Hama kırsalında, çoğunlukla Alevilerin yaşadığı iki kasabada dün patlayan iki bomba, aralarında çocukların da bulunduğu en az 18 kişinin ölümüne, çok sayıda kişinin yaralanmasına yol açtı. Devlet ajansı SANA’nın haberine göre, Cedrin ve Hmeyri beldelerinde intihar bombacılarının kendilerini içinde bulundukları araçlarla birlikte havaya uçurmaları sonucu 11 çocuk öldü, 50’den fazla kişi yaralandı. Humus’ta da geçen salı günü, El Nusra’nın üstlendiği ve yine Alevileri hedef alan saldırıda en az 100 kişi öldürülmüştü. Suriyeli yetkililerle muhalif savaşçıların Humus’taki Eski Kent bölgesinde kuşatma altındaki isyancıların şehirdeki son kalelerinden çekilmeleri için 48 saatlik ateşkes için anlaştıkları bildirildi. Muhaliflerin bir zamanlar “devrimin başkenti” diye anılan, ülkenin üçüncü büyük şehrinden nihai çekilmesi, 3 Haziran’daki seçimler öncesinde Beşşar Esad güçleri adına sembolik bir zafer anlamına geliyor. 24 adayın yarışmak için başvurduğu 3 Haziran tarihindeki cumhurbaşkanlığı seçim İ (Fotoğraf: AP) slamcılarla muhaliflerin, Humus’un merkezindeki son kalelerini de tahliye etmeye başladığı bildirildi. Alevileri hedef alan iki saldırıda ise 11 çocuk öldü, çok sayıda çocuk yaralandı. ‘Protestolar Erdoğan’a yarıyor!’ lerini Esad’ın kazanması bekleniyor. Şehrin kontrolünü artık tamamen ele geçiren Esad’a bağlı güçler geçen yıl içerisinde Sünni isyancılarla yabancı cihatçıları Şam ve ülkenin merkez bölgesinden geriye itmişti. İslamcılar ve diğer militanlar kuzeye gidiyor Humus’tan yüzlerce sivil, insani yardım için sağlanan ateşkes sırasında şubat başında tahliye edildi. Hizbullah’ın El Manar televizyonu dün öğle saatleri itibarıyla silahların sustuğunu, isyancıların şehrin mer kezinden kuzeye doğru gitmelerine izin verildiğini bildirdi. Habere göre “Ateşkes, İslamcılarla diğer savaşçıların, Humus’un kuşatma altındaki bölgelerinden kırsal kesimlerine çekilmesini öngörüyor.” Bu arada İngiltere’nin, Suriye’de isyancılara İslamcı grupların ilerlemesi üzerine aralıkta kestiği ölümcül silah içermeyen yardıma tekrar başlayacağı bildirildi. 1.7 milyon dolarlık yardım, haberleşme cihazları, araç, jeneratör, tıbbi malzeme kiti vb. içeriyor. Yardımlar Özgür Suriye Ordusu’na verilecek. Heyelan 2 bin kişiyi yuttu I El Maliki: Kazandık rak’ta geçen çarşamba günü yapılan seçimlerden ilk sonuçlar alınmaya başlanırken, Başbakan Nuri el Maliki yeniden hükümet kurmak için yeterli desteği elde ettiğini söyledi. AA’ya konuşan El Maliki’nin lideri olduğu Hukuk Devleti İttifakı üyesi Halid el Esedi de 10 ilde büyük farkla önde olduklarını öne sürdü. Kesin sonuçların iki haftadan önce alınması beklenmiyor. (Fotoğraf: AFP) MEZARİ ŞERİF (AA) Afganistan’ın kuzeydoğusundaki Badahşan vilayetinde toprak kayması sonucu ilk belirlemelere göre 400 kişinin yaşamını yitirdiği bildirildi. Faciada yaklaşık 2 bin kişinin de kayıp olduğu ifade edildi. Badahşan Vali Yardımcısı Gül Muhammad Bidar, Argo ilçesinin Ab Barik bölgesinde etkisini arttıran yağışların yol açtığı heyelanda 400 kişinin öldüğünü belirtti. Toprak kayması sonucu 300 evin toprak altında kaldığını ifade eden Bidar, kaybolan birçok kişiye ulaşılamadığını söyledi. Badahşan İl Şura Başkanı Abdulvahid Tayyibi de olayda 3 caminin de toprak altında kaldığını, ölü sayısının artmasından endişe ettiklerini kaydetti. Felaket, bir haftadır aralıksız süren yağışların ardından geldi. Yağışlar son aylarda yağan karı hızla eritti. Aynı köyde geçen hafta meydana gelen küçük bir toprak kaymasında bir ev yıkılmış ancak yaralanan olmamıştı. Bazlı köylüler tedbir amaçlı olarak evlerini boşatmaya çalışırken ikinci ve büyük toprak kayması yaşandı.