Catalog

SAYFA CUMHURİYET 29 HAZİRAN 2013 CUMARTESİ 14 DIŞ HABERLER dishab@cumhuriyet.com.tr Başbakan Erdoğan’ın Gezi eylemlerine tepkisi Economist’in son kapağına da yansıdı ‘Ateşe benzinle gitti’ Dış Haberler Servisi İngiltere’de yayımlanan Economist dergisi, başta Türkiye ve Brezilya’da olmak üzere dünyadaki gösterileri “Protestonun İlerleyişi” başlığıyla kapak yaptı. Dergi, Türkiye’yi sarsan protestoların, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın iktidarına ilişkin pek çok soruyu gündeme getirdiğini yazdı. Yorumda, “Protestolar yatışırken bile Türkiye’nin siyasi geleceği konusunda soru işaretleri var. Başbakan’ın popülaritesi, onarılmaz biçimde zedelendi mi? Gelecek yıl hâlâ cumhurbaşkanı seçilebilir mi? Daha kritik bir soru da, kargaşanın Kürt sorununu çözmeye yönelik cesur çabalara ne gibi etkileri oldu?” denildi. BDP’nin “hükümetin yeni adımlar atmasının beklendiği bir dönemde halka en sert ve otoriter yüzünü gösterdiği” açıklamasına dikkat çeken dergi, Erdoğan’ın “Kürtlere sırt çevireceği” endişesinin, Başbakan’ın “milliyetçi klişelere dönüş yapıp” Abdullah Öcalan için “terörist” demesi ile “canlandığını” belirtti. Erdoğan’ı karşısına almak istemeyen BDP’nin ilk başta protestolarda ancak “sembolik” olarak yer aldığını, ancak öfkenin artması üzerine Kürtlerin göstericilerden yana bir tutum izlediklerini vurgulayan Economist, buna örnek olarak Murat Karayılan’ın Türkiye’nin “savaşa hazırlandığı” için ateşkese son verebileceği yönündeki açıklamalarını gösterdi. Kürtlerin Türk protestocularına katılabileceği endişesinin Erdoğan’ı “harekete geçmeye ittiğini” savunan Economist, hükümetin, Öcalan’ın hapis koşullarının iyileştirilmesi dahil bir dizi reform yapacağı yönündeki BDP’den gelen açıklamalara dikkat çekti. Economist, sadece Kürtlerle değil AB ile de bir krizin önlendiğini belirterek “Ancak bunlardan hiçbiri, oğlu Ethem Sarısülük Ankara’daki protestolar sırasında bir polis tarafından vurularak öldürülen Sayfı Sarısülük’ü teselli etmiyor. Bayan Sarısülük, oğlunun ölümünden Erdoğan’ı sorumlu tutuyor” diye yazdı. Sarısülük’ün ölümünü protesto edenlerin öfkesinin, ölümden sorumlu tutulan polisin serbest bırakılmasının ardından daha da arttığını kaydeden derginin yorumunda, “Sayın Erdoğan kurbanların hiçbirinden söz etmezken polisi ‘destan yazdığı’ için överek ateşin üzerine benzinle gitti” denildi. ABD’de yayımlanan Wall Street Journal (WSJ) gazetesi de, “Liberal demokrasinin şampiyonu” olarak yükselen ve Türkiye’ye “10 yıllık bir refah dönemi” yaşatan Erdoğan’ın tutumunda 2011’deki seçimlerden sonra bir “kayma” olduğunu ve bunun sorulara yol açtığını belirtti. Gezi protestolarının da bu kaymayı izlediğini yazan gazete, Erdoğan’ın “yönünü değiştirmesinden” kaygılanan Türklerden gelen protestoları “tetiklediğini” öne sürdü. ‘Başakşehir Laboratuvarından’ Gezi’ye Bakış Başakşehir’e hiç gitmedim. Bu semtin adı telaffuz edilince şimdiye dek ilk aklıma gelen şey muhafazakâr bir yazarın yakın dönemde kaleme aldığı “ikinci eşler muhiti” yazısı oluyordu. Avrupa’nın önde gelen gazetelerinden “Repubblica”da dün Başakşehir hakkında üç sayfalık bir yazı görünce ünü Türkiye sınırlarını aşan “fenomen semti” araştırdım. “Başakşehir” denince internette bakın kayda düşülen konular neler: * Bir RP’li İstanbul Büyükşehir Belediyesi projesi. Hilal Başak konutları projesi ürünü. RP bayrağının hilal ve başağı. “Hilalşehir” *AKP’nin kalesi. Tayyip’in askerlerinin yetiştiği ilçe… *Muhafazakâr ağabeyler, amcaların 2., 3., 4. eşleri için ev tuttukları şehir. Modern Osmanlı haremi… *Misafirlikte haremselamlık oturulur. Herhangi bir genel etkinlik olduğunda da dağılım bu şekildedir. *Çoğu kızları kapalı olmalarına rağmen parmak kalınlığında makyaj yapmaya, dar bluzlar, ceketler giymeye, parfüm banyosu yapmaya bayılırlar. *Metrekarede cami yoğunluğu ve 84 camisi ile öne çıkan semt. *İçki satılan yeri olmayan, açılmasına izin verilmeyen bir toplu konut. *Lüks otomobillerin son yıllarda cirit attığı yerleşim birimi. *4.6.2013’te direniş yürüyüşü yapılan ilçe (Kaynak: Ekşi Sözlük.) Sonuncu madde için bir Youtube bağlantısıda verilmiş. www.youtube.com/ watch?v=jtfsabpyq4 linke girip baktığımda, videonun orada olmadığını gördüm. “Repubblica”da anlatılan en ilginç konu oysa ki buydu: Tamamıyla bir AKP projesi olan Başakşehir sakinlerinin bile Gezi Direnişi’ne katıldığı anlatılıyordu yazıda ama bir gizli el, heyhat abra kadabra Başakşehir direniş videosunu yok edivermiş. AKP dışında kalan dünyanın gerisi ısrarla hâlâ “Gezi”yi anlamaya, direnişi kodlamaya çalışıyor. Gezi’nin mesajlarını çözmek için siyasetçisi, gazetecisiyle dört koldan seferber oluyor. Söz ettiğim “Repubblica”nın en ünlü yazarlarından olan Bernardo Valli, örneğin Gezi’yi tetikleyen dürtüleri anlamak için ta İstanbul’a kadar gitmiş. Bahçeşehir’den bir öğretim üyesi kendisine “Gezi’yi anlamak için Başakşehir’e gitmesini şart koşunca”; İtalyan gazeteci ilgisini baştan sona “AKP’nin yeni (İslamcı) orta sınıfının laboratuvarı” olarak tanımladığı bu semte yöneltmiş. Gazetenin yorumuna göre Erdoğan’ın yapmayı amaçladığı şey kısacaİstanbul’un tamamını “homojen dindarlık anlayışı etrafında şekillendirilmek istenen” bir dev Başakşehir’e dönüştürmek! Ada’sıyla, Moda’sıyla, Taksim’iyle, Cihangir’i, Kadıköy’ü, Yeniköy’ü, Bostancı’sıyla Başakşehir olan bir İstanbul, giderek Türkiye düşünün… İtalyan gazetesi tarafından “büyük düşler peşinde koşan bir ahlakçı” sözleriyle tanımlanan Erdoğan’ın kalbindeki aslan, AKP belediyeciliği altında mantar gibi biten “uydukentler” misali ülkeyi formatlamak. Ama hayatın gerçekleri, RTE’nin “megaloman projelerine” uymuyor. Hizadan hiç çıkmamak üzere kodlanmış “Başakşehir pilot bölgesinin” sakinleri bile zamanla görünen o ki AKP toplum mühendislerinin öngörmediği bir değişim içine girmiş. “Bir yanda kökünü laik Atatürk Cumhuriyetinden alan burjuvazi ile diğer yanda İslamcı burjuvazi var” diyor Valli: “Bu iki burjuvazi yan yana ve farklı iki yaşam tarzı geliştiriyor ama birbirine yabancı düşseler de bu iki yaşam tarzı karşılıklı etkileşim yaşıyor. Kâh birbirini dışlıyor ve kıskanıyorlar, kâh birbirlerini taklit ediyorlar…” Gezi Direnişi’ni bir laiklikİslamcılık çatışması yerine son kertede, bu benzemezlerin git gide benzeşmesi/yakınlaşması ve yan yana gelmesiyle açıklıyor İtalyan yorumcu. “Model uydu” Başakşehir’den dahi direnişe destek verilmiş olmasını böyle açıklıyor ve “Tepkinin Erdoğan otoriterizmine, Erdoğan’ın megaloman projelerine, genelde özel yaşama müdahaleciliğine gösterilen bir genel reaksiyon” olduğunu söylüyor. Laikler ve dindarların “müdahaleci baba” Erdoğan’a! omuz omuza tavır koyduklarını belirtiyor. AKP’nin dünyaya hâlâ “dış mihrak” ve “komplo” masallarıyla anlatmaya çalıştığı “Gezi”yi, elin adamları bu derece ayrıntılı “Başakşehir röportajlarıyla” masaya yatırıyor. Sade İtalyan basını değil, Çizme parlamentosu da “Gezi sonrası Türkiyesi”ni tartışmakta. Senatoya, AB ile son gelişmeler hakkında ayrıntılı bilgi veren İtalyan Dışişleri Bakanı Emma Bonino, “22. faslın ertelenmesini”, “görüşmelerin hepten kilitlenmesindense beklemek daha iyidir” şeklinde açıkladı. Telefonda kendisine düş kırıklığını ileten Davutoğlu’nu da bu sözlerle teselli ettiğini söyleyen Bonino; “AB ile Türkiye’nin kafa kafaya gelmesi engellendi ve diyalog yolları açık tutuldu” dedi. Türkiye’de sonucu bir zafermiş gibi sunan ancak konuştuğu AB’li mevkidaşlarına telefonda ağlaştığı anlaşılan Davutoğlu’nun “hayal kırıklığını” böylelikle faş eden İtalyan bakan; parlamento konuşmasında Gezi bağlamında ayrıca “Türk hükümetine uzlaşmacı çözümlerden yana ısrarla ılımlılık çağrısı yaptıklarını” belirtti. Bonino bu vesileyle bir kez daha “demokrasinin yalnız seçim kazanmak olmadığını, aynı zamanda yurttaşlara kulak vermek demek olduğunu” yineledi. WSJ: 2011’de değişti SON SALDIRILAR ÖNLEM GETİRDİ Fotoğraf: AFP SNOWDEN KRİZİ Irak’ta Türkmen gücü Dış Haberler Servisi Irak’ta Türkmen Cephesi Başkan Yardımcısı Ali Haşim Muhtaroğlu’nun öldürülmesinin ardından Türkmenlerden oluşan bir güç oluşturulacağı açıklandı. Irak Başbakan Yardımcısı Hüseyin Şehristani, 750 kişiden oluşacak silahlı gücün Selahaddin eyaletine bağlı Tuzhurmatu’da Türkmen bölgelerini koruyacağını duyurdu. Bağdat’daki merkezi yönetim, saldırılarda zarar görenlere tazminat ödemeyi, Tuzhurmatu’yu yeniden imar etmeyi de planlıyor. Ancak Selahaddin eyaletinin yerel yönetimi, Türkmenlerden oluşacak silahlı güce karşı çıktı. Türk hacker’ların Türkmenlere yönelik saldırıların ardından Irak Deniz Kuvvetleri’ni sitesine saldırı düzenlediği de gelen haberler arasında. Sürekli saldırıların hedefi olması nedeniyle 40 bin kişinin Tuzhurmatu’yu terk ettiği bildiriliyor. Irak Türkmen Cephesi Başkan Yardımcısı Muhtaroğlu, geçen salı günü Tuzhurmatu bölgesinde düzenlenen intihar saldırısında hayatını kaybetmişti. EkvadorABD anlaşması iptal Dış Haberler Servisi ABD’de telefon ve internet kayıtlarını izleme skandalını ortaya çıkaran Edward Snowden’ın iltica talebinde bulunduğu Ekvador, ABD ile bir ticaret anlaşmasından çekildi. ABD’nin iadesini istediği Snowden’ın iltica başvurusunu değerlendiren Ekvador, ticaret ayrıcalığı anlaşmasının bu konuda kendilerine karşı bir “şantaj” unsuru olarak kullanıldığını bu nedenle anlaşmadan çekildiklerini duyurdu. ABD’den Hong Kong’a kaçan, oradan gittiği Moskova havaalanında transit bölgede bekleyen Snowden resmen Rusya’ya girmedi. Eski bir CIA ajanı olan Snowden’in önce Küba’ya oradan da Ekvador’a geçeceği bildiriliyor. ‘Homojen dindarlık’ saplantısı Stadyum önünde protesto Dış Haberler Servisi Brezilya’da yolsuzluk ve kamu hizmetlerinin yetersizliğine tepki duyan binlerce kişi ülke çapında yaklaşık üç hafta önce başlayan protesto gösterilerini sürdürürken önceki gün Konfederasyon Kupası yarıfinali karşılaşmasının yapıldığı Fortaleza kenti geniş çaplı eylemlere sahne oldu. Fortaleza’da yaklaşık 5 bin kişi stadyuma doğru yürürken bazı protestocu gruplarla polis arasında çatışma yaşandı. Polis eylemcilere göz yaşartıcı gaz ve plastik mermiyle müdahale etti. Olaylarda en az sekiz kişi yaralanırken 70’ten fazla kişinin gözaltına alındığı duyuruldu. Rio de Janeiro’da da 5 bin kişi siyasi reform talebiyle meydanlara çıktı. Başkent Brazil’deki protestolarda da eğitim planında reform talep edildi. Brezilya Senatosu başkanının öğrenci temsilcileriyle görüştüğü, bu konudaki önerinin gelecek hafta oylamaya sunulacağını açıkladığı belirtildi. Kafelere saldırı Irak’ın Bakuba kentinde önceki gün kafelere bombalı araçlarla düzenlenen eşzamanlı saldırılarda 12 kişi hayatını kaybetti, 33 kişi de yaralandı. Araçların uzaktan kumanda ile patlatıldığı, yaralıların bazılarının durumunun ağır olduğu öğrenildi. Saldırıların sorumluluğunu üstlenen olmadı. Ramadi kentinde de bir polisin evini hedef alan saldırıda 10 kişi hayatını kaybetti. Mısır Cumhurbaşkanı’nın uzlaşı çağrısı çatışmaları durdurmadı Mursi ikna edemedi Dış Haberler Servisi Mısır’da Mursi yönetimi karşıtı ve yandaşlarının gösterileri sürerken önceki gece ve dün çıkan çatışmalarda en az 2 kişinin öldüğü bildirildi. Şarkiye bölgesinde iktidardaki Müslüman Kardeşler’in siyası kanadı Hürriyet ve Adalet Partisi’nin binası önünde yaşanan çatışmalarda 30 kişinin de yaralandığı kaydedildi. Zekazik şehrinde de dün Hürriyet ve Adalet si, 22 Şubat’ta ilan edilen anayasa düzenlemesini çıkardığından beri yaptığı hataları itiraf etmedi, göreve geldiğinden beri vatandaşlar arasında yol açtığı kutuplaşmanın sorumluluğunu üstlenmedi” ifadesini kullandı. Devrik Mübarek rejiminin son başbakanı Ahmet Şefik ise yarın yapılması planlanan geniş çaplı muhalefet protestolarına ilişkin kendisine yönelik ülkede kaos çıkarmak amacıyla bazı grupları finanse ettiğine dair suçlamaları reddetti. Dubai’de bulunan Şefik, Mursi karşıtı gösterilerin İhvan iktidarının sonunun başlangıcı olacağını öne sürdü ve “Mursi istese de istemese de muhalefeti yönetmek için Kahire’ye geri döneceğim” dedi. Bu arada El Ezher’den yapılan açıklamada ülkede sivil savaş uyarısı yapılırken taraflara sağduyu çağrısında bulunuldu. Mursi’nin önceki günkü konuşmasında bazı önde gelen muhalif isimleri hedef almasının ardından gündeme dün televizyon kanalı sahibi süreceği ise bilinmiyor. bir işadamının vergi kaçırmak İsrailli diplomatların 2010 suçlamasıyla soruşturulduğu, yılındaki grevinde, Başbakan ülkeden çıkışının yasaklandıBinyamin Netanyahu’nun ğı haberi düştü. Yunanistan’a yapacağı Yarın ülke genelinde ziyaretle ilgili MOSSAD Mursi’nin göreve gelişinin 1. ve Dışişleri karşı karşıya yıldönümü protesto gösterilegelmiş, diplomatlar, ri planlanıyor. Diğer yandan Başbakan Netanyahu’nun Yunanistan Mursi yandaşları da destek eygezisine destekte bulunmayacaklarını lemlerini sürdürüyor. açıklamıştı. Partisi’nin binasına saldırı düzenlediği iddialar arasında. Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi’nin önceki günkü halka sesleniş konuşması ise muhalefetin tepkilerini dindirmedi. Muhalif partilerin çatı kuruluşu Ulusal Kurtuluş Cephesi Genel Koordinatörü Muhammed el Baradey, Mursi’nin konuşmasının muhalefetin erken seçim arzusunu artırdığını söyledi. Baradey, “Mur SURİYE’NİN KÜRT BÖLGESİNDE GERİLİM PYD muhaliflere ateş açtı Dış Haberler Servisi Suriye’deki Kürt yapılanması PYD militanları, gözaltına alınan arkadaşlarının serbest bırakılmasını isteyen göstericilerin üzerine ateş açınca 3 kişi öldü, 10 kişi yaralandı. Gözaltındaki kişilerin, Devlet Başkanı Beşşar Esad’a muhalif, önde gelen Kürt aktivistler oldukları bildiriliyor. Fırat Haber Ajansı ise çoğunluğunu PYD savaşçılarının oluşturduğu, Kürt bölgelerinin güvenliğinden sorumlu Halk Savunma Birlikleri’ne (YPG) “silahlı çeteler” tarafından ateş açıldığını, olayda 1 YPG militanının öldüğünü duyurdu. PYD, Haseke eyaletine 17 Haziran’da Esad rejimine muhalif aktivistleri gözaltına almış, bunun üzerine protestolar patlak vermişti. PYD, Esad rejimini eleştirel yaklaşsa da muhalifler tarafından Şam yönetimiyle işbirliği yapmakla suçlanıyor. Muhammed Mursi karşıtlarının yarın yapmayı planladığı büyük gösteriler öncesinde başkent Kahire’de dün Mursi yandaşları oturma eylemi başlattı. (Fotoğraf: AFP) ‘Diyalog yolu açık tutuldu’ BARKIN ŞIK ANKARA İsrail Dışişleri Bakanlığı’nın grevde olduğu öğrenildi. 3 gündür süren grev nedeniyle İsrail, Ankara Büyükelçiliği’nin de vize işlemlerini askıya aldığı bildirildi. Daha yüksek ücret almak isteyen İsrailli diplomatların grevinin ne kadar İsrail diplomatik grevde