Catalog

SAYFA CUMHURİYET 10 EYLÜL 2012 PAZARTESİ dishab@cumhuriyet.com.tr 12 DIŞ HABERLER Türkiye’de sürgünde olan Irak Cumhurbaşkanı Yardımcısı, terör ve cinayete azmettirmekle suçlanıyor Haşimi’ye idam cezası Dış Haberler Servisi İstanbul’da bulunan, Irak’ın sürgündeki Sünni Cumhurbaşkanı Yardımcısı Tarık Haşimi’ye gıyabında idam cezası verildi. Irak’ın başkenti Bağdat’taki mahkeme dün, Haşimi’nin güvenlik kuvvetleri ve Şiilere karşı ölüm timleri oluşturup, yönetmekten ve biri tuğgeneral 2 kişinin öldürülmesini azmettirmekten suçlu bulunup, cezanın asılarak infaz edileceğini açıkladı. Haşimi’nin damadı ve sekreteri Ahmet Kahtan da aynı davada idam cezası aldı. Şii ağırlıklı Irak hükümeti nce geçen aralık ayında Haşimi hakkında tutuklama kararı çıkarılmıştı. ? Irak’ta ölüm timleri oluşturmak ve suikastlar düzenlemekle suçlanan Tarık Haşimi hakkında asılarak infaz edilmek üzere idam cezası verildiği açıklandı. Bu yılın başlarında ülkesinden kaçan ve İstanbul’da bulunan Haşimi akşam saatlerinde Ankara’ya giderek Dışişleri Konutu’nda Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu ile görüştü. Bu yılın başlarında Irak’tan kaçan Haşimi, Türkiye’de sürgünde bulunuyor ve İstanbul Başakşehir’de yaşıyor. Haşimi ülkesine geri dönerse yeniden yargılanabilecek. le mücadele kanununun 4’üncü maddesine göre ceza aldıklarını, temyiz yolunun ise açık olduğunu bildirdi. Mahkeme kararının ardından Haşimi, İstanbul’dan Ankara’ya giderek Dışişleri Konutu’nda Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu ile görüştü. Hakkındaki suçlamaları reddeden Haşimi, kendisine karşı siyasi komplo kurulduğunu, Şii Başbakan Nuri el Maliki’nin, Sünni rakiplerine karşı “cadı avı” yürüttüğünü öne sürüyor. Açıklama yakında Görüşme sonrası gazetecilerin sorularını yanıtlayan Haşimi, idam cezası ile ilgili yakında bir açıklama yapacağını, bunun hazırlığı içinde olduğunu söyleyerek gazetecilerden sabırlı olmalarını istedi ve açıklamaya bütün basını davet edeceğini kaydetti. Davutoğlu ile görüşmesinin önce ‘Temyiz yolu açık’ Irak Yüksek Yargı Konseyi resmi sözcüsü hâkim Abdüssettar Bayraktar, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Haşimi ve Kahtan’ın terör den planlanmış bir görüşme olduğunu da belirten Haşimi, ikili ve ortak çıkarları ilgilendiren çeşitli konuları ele aldıklarını söyledi. Haşimi soru üzerine, geceyi Ankara’da geçireceğini söyledi. Dışişleri Bakanlığı kaynakları da DavutoğluHaşimi görüşmesinde Türkiye ile Irak’ı ilgilendiren konuların yanı sıra idam cezasının da ele alındığını bildirdi. Haşimi’nin idam cezasına çarptırılmasının TürkiyeIrak ilişkilerinde de gerginlik yaratması bekleniyor. Türkiye, Haşimi’nin iadesinin söz konusu olmadığını açıklamıştı. Kaynaklar, bu tutumda bir değişiklik olmadığını belirtiyorlar. Rusya, İran ve Türkiye’nin Önemi Rusya, İran ve Türkiye, “Batı’nın Asya ile küresel güç paylaşımında ya da kavgasında çok kritik bir öneme sahiptirler.” Batı bu üç ülkeyi Asya’ya kaptırırsa “tarihi küresel egemenliğini kaybeder”. BOP bir anlamda, Türkiye ve İran’ın denetim altına alınmasını ve Rusya’nın nötralize edilmesini sağlamaya yöneliktir. Kürdistan ve Suriye meseleleri Batı için bu bakımdan yaşamsal bir önem taşıyor. Suriye düşerse hem Rusya hem de İran Ortadoğu’da etkili olamazlar. ABD ve AB Türkiye ile işlerini halletmişlerdir; ABD stratejik ortaklık adı altında Türkiye’yi Ortadoğu politikasının baş yardımcısı konumuna sokmuştur. AB ise Ankara ile imzaladığı tek yanlı anlaşmalarla bir anlamda onu himayesi (güdümü) altına almıştır. Daha önce Bıçak Sırtı’nda birkaç defa yazdığım gibi “Türkiye ABD’nin, S. Arabistan ve Katar’dan sonra en başarılı olduğu bir ülke konumuna gelmiştir”. Türkiye’nin iç dinamiklerindeki faktörler bu nedenle çatışma halindedir. “Yeniden yapılanma” en sancılı yıllarını yaşamaktadır. Dış politikadaki zikzaklar, devlet kurumları arasındaki çelişki ve çekişmeler Türkiye’nin ve bölgenin yeniden yapılandırılmak istenmesinin sonuçlarıdır. Aynen yıllar önce C. Rice’in belirttiği gibi. Ankara, ABD, İsrail ve AB ile birlikte hareket etmekte ve onların bölge politikalarına her türlü desteği vermektedir. Aynı zamanda Türkiye’nin Rusya ve İran ile “stratejik ortak çıkarları söz konusudur”. Asya’da Çin ile de ticari olarak “derin bağlar” kurmaya başlamıştır. Küresel güçlerin Ortadoğu’daki paylaşım kavgasında Türkiye’nin bu görüntüsü “ülke içinde, terörden mezhep kavgalarına kadar büyük sorunlar yaratmakta ve küresel güçlerin Kürdistan politikalarına yardım etmektedir”. Türkiye’nin Rusya, İran ve Çin gibi Asya büyükleriyle bugüne kadar gelişmekte olan ilişkileri şu özelliklere sahiptir: Aşağıdan yukarı, doğal ve bölgesel gelişim sonucu ortaya çıkan gelişmelerdir. Buna karşılık Ankara’nın Batı merkezleriyle ilişkileri, “yukarıdan aşağıya gelişen, politik tercihlere dayanan gelişmeler olmuştur”. Biri doğal entegrasyon diğeri yönetimsel entegrasyon özelliği gösteriyor. Ancak Tanzimat’tan beri oluşan Batı’ya yakınlaşma ve “Batılılaşma” çabalarının Türkiye’de iktisadi, kültürel ve günlük yaşama ilişkin pratik sonuçlarını da unutmamak gerekir. Daha da ötesinde Atatürk devrimlerinin ve yeni Cumhuriyette oluşturulmak istenen değerler sisteminin Avrupa (ve Batı) odaklı olduğunu görüyoruz. Bir yanda Batı demokrasisine ve değerler sistemine ulaşma çabaları vardır. Öte yanda Avrupalı işgalcilere karşı kurtuluş savaşı vererek ortaya çıkan Cumhuriyetin varlığı (ve devamı) söz konusudur. 19. yüzyılın başından beri yaşanan bu toplumsal çelişkiler 2000’li yıllarda ilginç bir biçimde örtüştürülmeye başlandı; “İslamcılık ve Batıcılık ilginç bir ortak zemin oluşturmuşlardır”. Ancak bu örtüşme ve ortak zemin Türkiye’nin siyasi, sosyal ve kültürel yapısının tamamen değiştirilmesini öngörmektedir. Yaşanan çelişkiler ve terör bu sürtüşmenin sonuçlarıdır. Irak’ta kanlı gün Dış Haberler Servisi Irak’ta önceki geceden beri meydana gelen 20’yi aşkın saldırıda 64 kişi hayatını kaybetti, 285 kişi yaralandı. Saldırıların çoğunun hedefi asker, polis ve pazar yerleri oldu. Önceki gece başkent Bağdat’ta bir askeri kontrol noktasına ateş açılması ve yol kenarına bırakılan bir bombanın patlamasıyla 11 asker hayatını kaybederken ardından yine Bağdat’ta bir polis öldürüldü. Başkentin Taci bölgesinde de üç bombalı arabayla düzenlenen bir başka saldırıda ise 1 kişi öldü, 7 kişi yaralandı. Bağdat yakınlarında yol kenarına yerleştirilen 5 bomba da 1 askerin ölümüne, 17 askerin de yaralanmasına yol açtı. Dün sabah ise Kerkük’te iki bombalı araç infilak etti. Bir pazar yerinin yakınında meydana gelen ilk patlamada 14 kişi öldü. Kuzey Irak petrollerini ihraç eden devlet petrol şirketi Kuzey Petrol Şirketi’nin önündeki park yerinde düzenlenen ikinci saldırıda ise 7 kişi hayatını kaybetti. Yetkililer park yerinde ölenlerin petrol şirketinde koruma olarak işe girmek isteyen kişiler olduğunu duyurdular. Kerkük’te meydana gelen diğer saldırılarda da 3 kişi öldü, 70 kişi yaralandı. Patlamalar, hükümet binaları dahil çevrede büyük hasara yol açtı. Saldırılardan Nasıriye kentindeki Fransa Konsolosluğu da nasibini aldı. Konsolosluk binası yakınında patlayan bomba 1 kişinin ölümüne, çok sayıda kişinin yaralanmasına neden oldu ve binada hasar meydana geldi. Yine Nasıriye’de, bombalı araçla düzenlenen bir diğer saldırıda da 2 kişi öldü. Bağdat yakınlarındaki Tuz Hurmatu bölgesi, Tel Afer, Samarra ve Basra kentindeki saldırılarda da toplam 11 kişi öldü. Son saldırılarla Irak’ta bu ay ölenlerin sayısı 94’e çıktı. Geçen ay ise ülkede 278 kişinin saldırılarda hayatını kaybettiği bildiriliyor. Değişimin çelişkileri Kerkük’te bombalı araçlarla düzenlenen saldırılar kenti kan gölüne çevirdi. Irak genelinde 52 kişi hayatını kaybetti. (Fotoğraf: REUTERS) AFGANİSTAN Nitelik farkı var NATO karargâhı önünde saldırı Dış Haberler Servisi Afganistan’ın başkenti Kâbil’de NATO liderliğindeki uluslararası gücün (ISAF) karargâhı yakınında düzenlenen intihar saldırısında 6 kişi öldü. Motosikletli saldırganın karargâhın girişinde kendisini havaya uçurduğu, ölenler arasında çevredeki seyyar satıcı çocukların da bulunduğu bildiriliyor. Adını saklı tutan bir polis yetkilisi, “Ölenlerin çoğu karargâha giren çıkan askerlere ufak tefek şeyler satmaya çalışan küçük çocuklar” diye konuştu. ISAF karargâhında yaklaşık 2500 personel bulunuyor. Saldırının meydana geldiği bölgenin yakınında ABD ve İtalya büyükelçilikleriyle Cumhurbaşkanlığı Sarayı da yer alıyor. Taliban sözcüsü Zebihullah Mücahid ise saldırıyı kendilerinin düzenlediğini ve ABD istihbaratının hedef alındığını duyurdu. Taliban karşıtı Ahmed Şah Mesud’un bir suikast sonucu öldürülmesinin 11. yıldönümünde yandaşlarının düzenleyeceği anma törenleri dolayısıyla başkent Kâbil’de güvenlik önlemleri artırılmıştı. 1980’li yıllarda Sovyet işgaline karşı yürütülen savaşın önderlerinden olan Ahmed Şah Mesud, daha sonraki yıllarda Taliban’a karşı muhalefetin başını çekmiş, 9 Eylül 2001’de, El Kaide’nin düzenlediği bir suikast sonucu ölmüştü. Suriye’den atılan ve Irak’ın sınır bölgesine düşen füzelerin öldürdüğü 4 yaşındaki kızın evinde yas var (üstte). Clinton ve Lavrov ise APEC zirvesinde bir araya geldi. (Fotoğraflar: REUTERS/ AP) JAPONYA Zirvede Suriye Dış Haberler Servisi Rusya’nın Vladivostok şehrinde yapılan AsyaPasifik Ekonomik İşbirliği (APEC) zirvesi Washington ile Moskova arasında Suriye konusunda gerginliğe sahne oldu. Zirveye katılan ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton, Rus meslektaşı Sergey Lavrov ile görüşmesinin ardından, Moskova’nın gündeme getirdiği, Suriye kriziyle ilgili Cenevre’de varılan mutabakatın Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi’ne götürülmesi konusunda, yaptırım gücü olmadan bu girişimin işe yaramayacağını, Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esad’ın, Güvenlik Konseyi’nden çıkacak kararı ihlal edeceğini söyledi. Clinton, “Defalarca Esad’ın BM kararlarını ihlal ettiğini ve halkına saldırmaya devam ettiğini gördük” diyerek, Güvenlik Konseyi’nden çıkacak bir kararın ancak karara uymamanın yaptırımı olduğu takdirde işe yarayacağını vurguladı. ABD Dışişleri Bakanı, Rusya ile Suriye krizi konusunda işbirliğine devam etmek istediklerini ancak Moskova ile aralarında görüş ayrılığı olduğunu söylemek gerektiğini belirtti. Clinton, Esad rejiminin devrilmesi için Suriye muhalefetine destek vereceklerini ve bu konuda kendileri gibi düşünen ülkelerle işbirliği yapacaklarını da ALMANYA 100 bin kişi ABD’yi protesto etti (REUTERS) restleşmesi ye’ye aynı pencereden bakmıyoruz. Bu durum devam edebilir” dedi. Çatışmalar sürüyor Suriye’de başta Halep kenti olmak üzere çatışmalar sürerken, Suriye’den atılan ve Irak’ın sınır bölgesindeki El Kaim kasabasına düşen üç füze 4 yaşında bir kız çocuğunun ölümüne yol açtı. Olayda yaralananlar da oldu. Suriyeli muhalif kaynaklar Halep kentinin hava kuvvetleri tarafından yoğun şekilde bombalandığını bildiriyorlar. Bir savaş uçağının, yerleşim bölgelerine, TNT yüklü “varil bombası” atması sonucu bir binanın tamamen çöktüğü, enkaz altında çok sayıda ölü ve yaralı bulunduğu duyuruldu. Berlin Yahudi Cemaati Hahambaşı Yitzak Ehrenberg (solda) ve Almanya Türk Toplumu Genel Başkanı Kenan Kolat. Dış Haberler Servisi Japonya’nin Okinava Adası’nda 100 bin kişi, ABD’nin Osprey uçaklarını bölgede konuşlandırma hazırlıklarını protesto etti. Göstericiler, uçuş güvenliği olmadığı gerekçesiyle, MV22 Osprey uçaklarının adadaki askeri üsse getirilmesi planlarına karşı çıkarak ABD karşıtı sloganlar attılar. Okinava yerel yönetiminin de desteklediği göstericiler, “Osprey’e hayır” yazılı pankartları da taşıdılar. ABD, CH46 helikopterleri yerine, Irak ve Afganistan’da kullanılan ve daha hızlı uçup daha fazla yük taşıdığı belirtilen Osprey uçaklarını Okinava’daki Futenma üssünde konuşlandırmayı planlıyor. Yılbaşında Fas ve Florida’da Osprey uçakların peş peşe kaza yapmıştı. Protestocular Osprey uçaklarının güvenli olmadığını, en azından aksi kanıtlanana kadar planların askıya alınmasını istiyor. Muhalefete destek ? APEC zirvesinde Rus meslektaşı ile görüşen ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton, Suriye konusunda Moskova‘nın son girişimini reddetti. Clinton, “Esad defalarca BM kararlarını ihlal etti” diyerek, yaptırım gücü olmayan kararların işe yaramayacağını söyledi. söyledi. Clinton, “Kan gölünü sona erdirmek, siyasi ve demokratik geçiş sürecini başlatmak için Esad rejimine daha fazla baskı yapmalıyız” ifadesini kullandı. Clinton dün Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile de bir araya geldi. Görüşme sonrası Clinton, “Gerçekçi olmalıyız. Rusya ile Suri Sünnet buluşması PELİN ÜNKER 28 kişi öldü Başkent Şam’da da bazı mahallelerde şiddetli patlamalar meydana geldiği ve yoğun ateş açıldığı, rejime bağlı kuvvetlerin top ateşi açtığı da gelen haberler arasında. Dün Suriye genelinde meydana gelen olaylarda 28 kişinin öldüğü bildiriliyor. BERLİN Almanya’da tartışmalara yol açan sünnet kararına Yahudi ve Müslümanların tepkisi büyüyor. Almanya Eyalet Mahkemesi 4 yaşındaki bir Müslüman çocuğa yapılan sünnet sonrasında sünneti yaralama olarak niteleyen bir karar almıştı. Ardından Berlin eyalet hükümeti, sünneti bir doktorun yapması, ailenin tıbbi riskler konusunda bilgilendirilmesi ve dini gerekçelerle yapıldığının belgelenmesi durumunda sünnetin yapılabileceği kararına vardı. Ancak Yahudi ve Müslüman aileler endişeli. Dün Berlin’de bir araya gelen Yahudi ve Müslüman cemaati, kararın yetersiz olduğuna işaret ederek Eyalet Meclisi’ne kendilerini mağdur etmeyecek çözüm çağrısında bulundular. C MY B C MY B