Catalog

4 MAYIS 2012 CUMA CUMHURİYET SAYFA ekonomi@cumhuriyet.com.tr EKONOMİ 11 Elektrik ve doğalgazdaki fiyat artışları nisan enflasyonunu son 3.5 yılın zirvesine yerleştirdi Canavar yeniden sahnede Ekonomi Servisi Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) nisan ayında Tüketici Fiyat Endeksi’nin yüzde 1.52, Üretici Fiyat Endeksi’nin (ÜFE) ise yüzde 0.08 arttığını açıkladı. TÜFE’deki artış beklentileri aşarken, nisan ayında elektrik ve doğalgaza gelen zamlar verinin yüksek çıkmasında etkili oldu. Bu verilerle geçen yılın aynı ayına kıyasla artış TÜFE’de yüzde 11.4, ÜFE’de ise yüzde 7.65 olarak gerçekleşti. Yıllık enflasyon TÜFE’de Ekim 2008’den beri ilk kez yüzde 11’i geçti. 1 Nisan’dan itibaren elektriğe yüzde 9.26, doğalgaza yüzde 18.72 oranında zam gelmişti. Merkez Bankası’nın nisanın ikinci dönem beklenti anketinde de ni Geçim Zorlaşacak… Nisan ayı enflasyonu, beklendiği gibi yüksek geldi ve yüzde 1.5’u aşarak yıllık bazda yüzde 11’i geçti. Bu uzun zamandır ilk kez oluyor. Nisan fiyat artışlarında, yeni sezon nedeniyle giyimdeki yüzde 13’lük fiyat artışı başrolde görünse de, aile bütçelerindeki payı itibarıyla doğalgaz, elektrik zamları sonuçta daha etkili oldu. Özellikle enerjide dışa bağımlılık, enflasyonu aşağı çekmede ciddi bir engel… Aile harcamalarında gıda, içkisigara, konut ve ulaştırma kalemlerinin payı üçte ikiye ulaşıyor ve yüzde 11 enflasyonun 8 puanı bu kalemlere ait. Dolayısıyla bu kalemlerdeki fiyat artışları, toplumun genelini daha çok ilgilendiriyor. ? Nisan ayı fiyat artışları zaten yüksek olan beklentileri bile aştı. Tüketici Fiyat Endeksi aylık yüzde 1.52 artışla yıllık yüzde 11.14’e yükseldi. 1 Nisan’dan itibaren elektriğe yüzde 9.26, doğalgaza yüzde 18.72 oranında zam gelmişti. san TÜFE beklentisi yüzde 0.95, yıl sonu yıllık TÜFE beklentisi de yüzde 7.61 olarak belirlenmişti. Bir önceki yılın aynı ayına göre TÜFE’de en yüksek artış yüzde 18.53 ile alkollü içecekler ve tütün grubunda gerçekleşti. Çeşitli mal ve hizmetler yüzde 16.56, konut yüzde 13.11, giyim ve ayakkabı yüzde 11.66, gıda ve alkolsüz içecekler yüzde 11.65 ile en yüksek artışın gözlendiği harcama grupları oldu. En çok artış içkide Nisanda endekste yer alan 444 maddeden 85’inin ortalama fiyatlarında değişim olmadı, 263 maddenin ortalama fiyatlarında artış, 96 maddenin ortalama fiyatlarında da düşüş gerçekleşti. TÜİK verilerine göre, geçen ay yüzde 44/06’lık fiyat artışıyla domates zam şampiyonu olurken, bu ürünü, fiyatı yüzde 21.01 artış gösteren etek, yüzde 20.31 artış gösteren erkek gömleği ve yüzde 19.14 artış gösteren erkek ayakkabısı izledi. ÇALIŞANLAR ZORLANACAK MUSTAFA ÇAKIR Ankaraİzmir hızlı treninin maliyeti 3.56 milyar lira MAHMUT LICALI ANKARA Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım, Ankaraİzmir arasındaki yolculuk süresini 3.5 saate indirmesi hedeflenen hızlı tren projesinin tahmini maliyetini 3 milyar 567 milyon 791 bin TL olarak açıkladı. Buna göre 640 kilometre uzunluğundan oluşacak projede bir kilometrenin maliyeti 5 milyon 557 bin 673 TL olarak hesaplandı. MHP Manisa Milletvekili Erkan Akçay’ın Ankaraİzmir arasına yapılacak hızlı tren projesine ilişkin soru önergesini yanıtlayan Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım, proje hakkındaki ayrıntıları açıkladı. Bakan Yıldırım, Ankaraİzmir arasındaki yolcuBU YIL BAŞLANACAK luğu 3.5 saat indirmesi planlanan proYıldırım, birinci etabın 2012 içerisinde yapımına başlanmasının planlandığını belirtti. İhaleye çıkılan kesimin güzergâhının belirlendiğini kaydeden Yıldırım, Afyonkarahisar arasındaki bölgeyle ilgili proje revizyonlarına yönelik çalışmaların sürdüğünü ifade etti. Yıldırım’ın verdiği bilgiye göre, “Ankaraİzmir hızlı tren projesi kapsamındaki demiryolu hattı, AnkaraKonya Yüksek Hızlı Demiryolu hattının yaklaşık 22. kilometresindeki Yenice köyünden başlayarak Afyonkarahisar’a ulaşıyor ve buradan Uşak, Eşme, Salihli, Turgutlu’dan geçerek İzmir’e varıyor. AfyonkarahisarManisa arasında yapılması planlanan proje revizyonları aşamasında Salihli geçişi ve diğer talepler değerlendirilecek.” jenin tahmini bedelinin 3 milyar 567 milyon 791 bin TL olduğunu belirtti. Buna göre toplam 640 kilometreden oluşacak projenin 1 kilometre başına maliyeti 5 milyon 557 bin 673 TL olarak belirlendi. Sinyalizasyon, elektrifikasyon tesisi, ray yapımı, depo yapımı gibi kalemleri bulunan projenin 1 metre ilerlemesi için 5 bin 500 TL harcama yapılması planlanıyor. MHP’li Akçay, Salihli’yi altı noktada kesen Devlet Demiryolları hattı boyunca sağ ve sol paralel imar yollarında içme suyu şebekesi ana taşıyıcı hatları ve kanalizasyon şebekesi hatlarının olduğunu belirterek hızlı tren güzergâhının buralardan geçmesi halinde şebekelerin yeniden projelendirilip inşa edilmesi gerekeceğini dile getirdi. Akçay’dan uyarı ANKARA CHP İstanbul Milletvekili Umut Oran, enflasyon rakamlarının hükümet açısından “utanılacak” rakamlar olduğunu, ücretli çalışanları zora sokacağını belirtti. Hükümetin, hangi kuruluş aleyhte açıklama yaparsa hemen olumsuz kampanya başlattığına işaret eden Oran, “Rakamlar iyi olduğunda sahipleniyorsun kötü çıkınca ideolojik diyorsun, o zaman senin de inandırıcılığın kayboluyor” dedi. CHP İstanbul Milletvekili Oran, enflasyon ve ithalat ihracat rakamlarını değerlendiren Oran şöyle konuştu: “Enflasyon rakamları son 3.5 yılın rekorunu kırdı. Artışın en önemli sebebi, enerji fiyatlarındaki artış. Yine 2011 sonunda yapılan KDV ve ÖTV zamları etkilerini yeni gösteriyor. Önümüzdeki sorunlardan biri de üretim artışının olmaması. Türkiye ‘durgunluk içerisinde enflasyona’ girebilir, yani stagflasyona girebilir. Maalesef bu tehlikeye karşı hükümetin kısa vadede aldığı bir önlem yok. Merkez Bankası’nın sıkı para politikasına rağmen enflasyonun bu oranı bulması ise en çok KOBİ’leri ve ücretli çalışanları zora sokacak.” Yıllık tüketici enflasyonu nisan itibarıyla yüzde 11.1’e ulaşırken, aile harcamalarında yüzde 26 payla ilk sırayı alan gıdaiçecek kaleminde yıllık fiyat artışlarının, genel enflasyonun biraz üzerinde, yüzde 11.7’de seyrettiği görülüyor. Gıdada özellikle yaş sebze fiyatları el yakıyor. Madde bazından gidersek domateste, geçen nisana göre fiyatların yüzde 66 arttığı görülüyor. Patlıcan, biber, maydanoz, limon, salatalık, kabak gibi ürünlerde de fiyatlar fahiş! Buna karşılık soğan, patates, mercimek, pirinç, bulgur, elma, portakal, et, balık gibi ürünlerde fiyatlar yıllık olarak fazla artmamış. Ama sonuçta gıda enflasyonu yüzde 12’ye yaklaşmış durumda. Gıdaiçeceği tamamlayan içkisigara ise AKP rejiminin hedefinde. Nisanı operasyonsuz geçirse de, yıllık olarak rakı yüzde 22 zam gördü. Bu oran birada yüzde 14, şarapta yüzde 12’de kaldı. Sigaralar ise ortalama yüzde 20 dolayında yıllık zam gördüler. Özellikle arttırılan vergilerden kaynaklandı içkisigara zamları. Mayıs ayında sigaraya bir “iyilik” düşünülüyor… Mutfaktan sonra aile bütçesinde en önemli yeri konut, yani varsa kira ve diğer ısıtma, su, aydınlatma giderleri oluşturuyor. Konutun yıllık enflasyonu yüzde 13 ile ortalamayı 2 puan geride bıraktı. Ev sahiplerinin insafa gelmesinden mi, yoksa konut arzının artmasından mıdır bilinmez, TÜİK’in belirlediği kira artışları yüzde 4.6 oranında. Buna karşılık “yıkım doğalgazda. Nisan ayında yüzde 17’ye yakın artan doğalgaz fiyatlarıyla beraber, yıllık doğalgaz faturası yüzde 33’e yakın zamlandı. Bu kış geride kaldı ama mesele gelecek kışta. 7080 metrekarelik dairelerin bile kış ayı faturaları aylık 250300 TL’den aşağı düşmeyecek. İkinci sıkıcı fatura elektriğinki. Nisanda yüzde 9’un üstünde zam yiyen elektriğin yıllık artışı yüzde 23’e ulaştı. KONUT VE ULAŞTIRMADA YILLIK VE NİSAN ENFLASYONU, % Yıllık, % KONUT HARC. (Genel) Doğalgaz Kömür ücreti Elektrik Ücreti Tüp Su Faturası Kira 13.1 32.8 24.4 22.8 12.5 9.5 4.6 Nisan, % 2.2 16.7 0.5 9.3 2.3 0.4 0.3 Yıllık, % ULAŞTIRMA Vapur Otomoibl (Dizel) Otomobil (Benzinli) Benzin Mazot Servis Ücreti Metro Ücreti Dolmuş Ücreti Taksi Ücreti Bel. Otobüs Üc. Nisan, % 10.0 24.3 7.7 17.8 12.1 10.9 9.3 8.4 8.3 7.5 6.7 1.7 0.0 3.8 0.3 0.5 0.2 0.1 0.0 0.2 1.0 0.2 Petkim’e rakip geliyor Ekonomi Servisi Suudi Arabistanlı Advanced Petrochemichal Company ve Bayegan AŞ işbirliğiyle, Adanaİskenderun bölgesinde 1 milyar dolarlık yatırımla poliprobilen üretim tesisi kurulacak. Adanaİskenderun bölgesinde 1 milyar dolar yatırım öngörülen projenin yıllık 500 bin tonluk kapasitesi bulunacak ve proje ile 500 kişi istihdam edilecek. Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan, yapılan yatırımın son derece önemli olduğunu vurgulayarak “Türkiye’nin gerek Suudi Arabistan’da bugüne kadar yaptığı yatırımlar ki 200’e yakın işadamımız Suudi Arabistan’da yatırım yapmışlar, gerek Suidi Arabistanlı 275 firmanın bugüne kadar Türkiye’de yaptığı 1.5 milyar dolarlık yatırımlar, ümit ediyoruz ki bugün adeta bir işaret fişeği olacak, bu yatırımla çok daha fazla artacaktır” diye konuştu. Mutfak ve konut harcamalarının ardından, hane bütçelerinin en önemli gideri ulaştırma. En kabadayı zammın çaktırmadan vapurmotor ücretlerine yapıldığı ve yüzde 24 artış yaşandığını görüyoruz. Özellikle İstanbul’da deniz ulaşımını çekici kılmak için fiyatları makul düzeyde tutmak varken, neoliberal zihniyet, deniz ulaşımından da para derdinde. Benzin ve mazot fiyatlarının yıllık yüzde 1112 artarken dolmuş, taksi, belediye otobüsü ücret artışının yüzde 7 8’de kalması, yakınlarda bir zammın habercisi sayılmalıdır. Çift haneli enflasyona karşılık ücretmaaş, emekli maaşı zamlarının tek hanede kalması, geçim koşullarının önümüzdeki dönemde daha da zorlaşacağını ortaya koyuyor. Ürün güvenliği için tüketiciye gidilecek Ekonomi Servisi AB tarafından finanse edilen 4.8 milyon Avro tutarındaki Türkiye’de Kalite Altyapısının Güçlendirilmesi Projesi kapsamındaki Ürün Güvenliği Haftası etkinliklerinin son halkası 28 Nisan’da İstanbul’da başladı. 4 Temmuz’a dek sürecek etkinlikler kapsamında Ankara, Adana, Mersin, Konya, Gaziantep, Trabzon, Malatya ve Erzurum’da da tüketiciyle buluşulacak. Avrupa Birliği’nce finanse edilen ve Merkezi Finans ve İhale Birimi’nin (MFİB) sözleşme makamı olduğu projede kamu kesimini Ekonomi Bakanlığı, özel sektörü KalDer temsil ediyor. Proje kapsamında tüketicilerin yanı sıra üreticilerin ürün güvenliği, standartlar ve piyasa gözetim ve denetimi ile ilgili konularda bilgilendirilmesini amaçlayan geniş kapsamlı farkındalık yaratma kampanyalarının uygulanması öngörülüyor. C MY B C MY B