Catalog

1 ARALIK 2012 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA kultur@cumhuriyet.com.tr KÜLTÜR 17 Günay: Mozaik pano aralıkta gelecek ?ANTALYA (AA) Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay, aralık ayı içinde Amerika’dan önemli boyutlarda olan mozaik panonun gelmesini beklediklerini söyledi. Bakan Günay, Antalya’da katıldığı 2. Uluslararası Resort Turizm Kongresi’nin ardından gazetecilere yaptığı açıklamada, bakanlık görevlilerinin yurtdışındaki eserlerle ilgili çalıştığını söyledi. “Aralık ayı içinde Amerika’dan önemli boyutlarda olan mozaik panonun gelmesini bekliyoruz” diyen Günay, “Ama bizim için daha heyecan verici olan, kanatlı deniz atı broşunun Almanya’dan gelecek olması. Onunla ilgili prosedürü tamamlamaya çalışıyoruz. Dünyanın her tarafında kendi tarihimize saygılı, müzecilik kurallarına saygılı, diplomatik nezaket içinde konuların takibini yapıyoruz. Sonuç almaya başladık” dedi. Sahnede uçan beyaz ruh ? Bugün 16.00’da Kadıköy Süreyya Operası‘nda sahnelenecek olan ‘Afife’, ilk Türk kadın tiyatro oyuncusunun zorlu yaşamöyküsünü baleye uyarlıyor. CEREN ÇIPLAK ‘Afife’ balesi, 14 yıl sonra yine Beyhan Murphy yönetiminde Süreyya Operası’nda İlk Türk kadın tiyatro oyuncusu Afife Jale’nin hayatını konu alan “Afife” balesi, 14 yıl aradan sonra yeniden sahnede. İstanbul Devlet Opera ve Balesi, koreografisi ve librettosu Beyhan Murphy’ye, müzikleri Turgay Erdener’ e ait “Afife” adlı modern bale eserini, Ankara Devlet Opera ve Balesi’nde sergilenişinden 14 yıl sonra yeniden izleyiciyle buluşturdu. Eserde, ana kurgu, müzik, kostüm gibi öğelerde hiçbir değişiklik yapmayan Murphy, koreografi ve kompozisyon olarak bazı eksik kalan yerleri doldurduğunu söylüyor. Ankara’da Afife’yi, modern bir top lulukla bale tandanslı bir eser olarak yorumlayan Murphy, şimdi ise bir bale topluluğuyla modern üslupta bir eser sahnelediğini belirtiyor. “Afife”, baleyle tiyatronun arasında bir yerde buluşuyor. Bir dönem draması olması sonuçta nerdeyse bir ‘bale tiyatrosu’ anlatımını getiriyor. Eserde, “Altın Dönem” Afife’nin Darülbedayi’ye başvurduğu gençlik dönemini, “Kırmızı Afife” sahneye ilk çıktığı süreci ve ardından gelen stresli ve çalkantılı dönemi, “Mor Afife” çektiği ağır baş ağrılarından sonra Eczacı Suat Bey ile tanışıp morfine alışmasını, tiyatrodan uzak düşmesini ve pişmanlığını, “Gümüş Dönem” ise ikinci baharını, yani Selahattin Pınar ile olan evlilik dönemini anlatıyor. Afife’yi ilk olarak 14 yıl önce, 1998’de, hem de 56 yaşındayken efsane balerin Meriç Sümen canlandırmıştı. Yeni Afife, Tülay Yalçınkaya ise bir “genç Afife”. Ama Murphy, Sümen’in başlı başına bir olay olduğunu ve Meriç Sümen ve genç ‘Afife’ Tülay Yalçınkaya 14 yıl önce Afife’yi canlandıran efsane balerin Meriç Sümen: tamamen ayrı tutulması gerektiğini vurguluyor. Her dansçının rengi ve dinamizmi kendine özgü olduğundan, kıyaslama yapmayı gereksiz buluyor. Afife’den çok şey öğrendim Kadıköy Süreyya Operası’ndaki provalar sırasında iki Afife’yle buluştuk. Sözü ilk olarak Meriç Sümen’e verdik. Sümen, “Sahnede uçan beyaz bir ruhsun” dediği rolün kendisini çok yıprattığını söylüyor: “Afife’nin çektiği ıstırabın ifadesiydim sahnede. O kadar değişik bir rol ki... Dans adımları var, ama sanki yok, vücut dilin, ifadelerin var, ama kendi dünyandasın... Eserin bir zorluğu da çıplak ayakla sahneye çıkmaktı, çünkü hiç çıplak ayakla sahneye çıkmamıştım. Eserde müzik de çok önemli. Eserin sahnelendiği gün ruhun müzikle iletişimi tutarsa seyirciye rolünüzü harika iletirsiniz. Afife rolüyle kendime çok şey öğrettim, kendimi imtihan ettim her anlamda.” Sümen, deneyimli dansçıyla genç bir dansçının oynadığı Afife arasında da çok fark olacağını belirtiyor: “Eserde, teatral durum, müziği kullanma, ruhunu serbest bırakma o kadar fazla ki... Büyük tecrübelere dayanan bir rol. Altyapının muhakkak sağlam olması lazım, bu altyapı da uzun yıllar edindiğimiz tecrübelerdir.” Sümen’in canlandırdığı Afife’ye 14 yıl sonra yeniden hayat veren Tülay Yalçınkaya ise “Meriç Sümen’i izlediğim zaman gözlerim dolu dolu olmuştu. Benim için altından kalması zor bir rol” diyerek heyecanını dile getiriyor. “Meriç Hoca’dan sonra böyle bir rolü başarıyla yapabilecek miyim korkusu var, çünkü o kadar güzel canlandırmıştı ki...” Yalçınkaya, Afife’nin acısını, ıstırabını hissetmenin, aktarmanın kolay olmadığını söylüyor: “Afife’nin bütün dönemlerini hayal edip bütün dramayı yaşıyorum rolümle. O dramı hissetmek ağır geliyor, ama yine de drama oynamayı seviyorum. Sürekli ‘Daha iyi nasıl yapabilirim’ diye düşünmekten yüreğim yoruluyor.” ? Kültür Servisi İstanbul Serbest Mimarlar Derneği (İSMD) tarafından ilk kez verilen “Mimarlık Mesleğine Katkı” ödülünün sahibi, hem akademik dünyada mimarlık konularının gelişmesine katkı sağlayan hem de değerli kitapları ve araştırmaları ile mimarlık dünyasının aydınlık yüzü olan Prof. Doğan Kuban oldu. Bundan sonra iki yılda bir verilecek “Mimarlık Mesleğine Katkı” ödülünün ilki Kuban’a, derneğin 10. yılını kutladığı özel gecede sunuldu. Serbest Mimarlar’dan Kuban’a ödül DOB Genel Müdürü Rengim Gökmen’den ‘özelleştirme’ değerlendirmesi ‘Performans sisteminden yanayız’ SELDA GÜNEYSU Gerard Depardieu gözaltına alındı ? Kültür Servisi Fransız oyuncu Gerard Depardieu dün alkollü araç kullandığı iddiasıyla gözaltına alındı. Polis yetkilileri, oyuncunun alkollü olarak motosiklet kullandığı için motosikletten düştüğünü belirterek ünlü oyuncunun gözaltına alındığını bildirdi. ANKARA Devlet Opera ve Balesi (DOB) Genel Müdürü Rengim Gökmen, sanat kurumlarının özelleştirilmesine yönelik yasa çalışmalarıyla ilgili olarak Cumhuriyet’e konuştu. Sanat kurumlarına “ticari kuruluş” olarak bakılamayacağını, ancak sanatçılara performans sistemi uygulanmasından yana olduğunu belirten Gökmen, “Çok ve az çalışan sanatçıların birbirlerinden ayrılması gerekiyor” dedi. DT, DOB gibi sanat kurumlarında yapılması planlanan yapısal değişiklikleri nasıl değerlendiriyorsunuz? Her kurumun kendisini yenilemeye, toplumla bütünleşmeye ihtiyacı vardır. DOB’un da yenilenmeye ihtiyacı var, ancak sanat kurumlarının, devletin ya da herhangi bir ya pının koruması altında olması gerekir. Yasa tasarısı taslağında sanatçılar için “performans sistemi” uygulanacağı yer alıyor... Sanatçılarımızın kendilerini yenilemelerini, “memur zihniyetine” kapılmamalarını diliyoruz. Testiyi taşıyanla kıranı birbirinden ayırmalıyız. Biz Avrupa’da da uygulanan şu sistemi öneriyoruz: Sanatçıları 5 yıllığına, dene me statüsünde alalım. Birinci ve üçüncü yılın sonunda birer sınav yapalım. Eğer başarılı olamazlarsa gitsinler. 5 yıl sonra başaranlar ise kadro garantisi almalılar. Bu sistem sanatçıları nasıl etkiler? Emeklilik düzenlemesi yapılırsa, kurumlarımız içinde akışkanlığı da sağlayabiliriz. Her sanatçıyı, performans sistemi içinde aktif olarak görevlendirme ve kullanma şan sımız olabilir. Sanatçılara sosyal güvence sağlamazsak, konservatuvarların kapanacağını, ailelerin çocuklarını sanatçı olmaya özendirmeyeceklerini düşünüyorum. Bir sanatçının 5 yıl süreyle denenmesi, özlük haklarını nasıl etkiler? Çalışan her insanın sigorta hakkı var, primleri yatırıldığı sürece bu arkadaşlarımız da emeklilik haklarını elde ederler. Tabii bu durumun detaylarını Çalışma Bakanlığı belirleyecek. Bir sanat kurumunun daha dinamik işlemesi için de böyle bir yapılandırmaya ihtiyacı olabilir. Bir sanat kurumunu yönetmek zor bir iş. Eğer uygulama haksız sonuçlara yol açarsa, genel müdürlerin, müdürlerin de denetlenmesi gerekir. Ancak bu, bir sansür kurulu gibi değil, bir sanat üst kurulu gibi olmalı. 180 bin TL’lik Mickey Mouse ? Kültür Servisi Walt Disney’in ünlü çizgi film karakteri Mickey Mouse’un 1928 yılına ait pop kültür hazinesinin önemli bir parçası olarak tanıtılan film afişi Texas’daki açık artırmada 101 bin dolara (yaklaşık 180 bin TL) alıcı buldu. Satılan afiş, 1930’dan önce tasarlanan tek Mickey Mouse film afişi olma özelliğini taşıyor. Tepenin Ardı Altyazı’da Kültür Servisi Altyazı’nın yeni sayısında kapak konusu “Tepenin Ardı”nı, filmin yönetmeni Emin Alper anlatıyor. Dergide, Hobbit filmi vizyona girmeden önce Elfler, Cüceler, Goblinler hakkında hafıza tazeleyici bir yazının yanı sıra, “Operasyon: Argo” ve “Simurg” filmleri hakkında yorumlar da yer alıyor.