Catalog

SAYFA CUMHURİYET 23 KASIM 2012 CUMA ekonomi@cumhuriyet.com.tr 14 ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar, önceki gece bütçe görüşmelerinde milletvekillerinin sorularını yanıtladı. TOKİ ile ilgili iddialar üzerine Bayraktar, TOKİ’de dolandırıcılık yapıldığını itiraf etti. Bayraktar, hasılat paylaşımı konusunda “KC grubu, söylediği bir konu. Hesap kitap yaptık, faiziyle birlikte 5560 milyon lira TOKİ’nin zarara uğratılması var. Burada dolandırıcılık, hırsızlık EKONOMİ var. Bu benim zaafımdır. Bir idareci olarak orada yapılan yanlışlığı görebilmeliydik, göremedik, gözümüzden kaçtı” diye konuştu. Bayraktar’ın konuşmasının satır başları şöyle: ? Diğer konularda da hakkımızda soruşturma yok, inceleme var. İnceleme hep var. Yine bu hasılat paylaşımıyla ilgili Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer döneminde, Devlet Denetleme Kurulu TOKİ’ye geldi, tam 3.5 ay inceleme yaptı. Didik didik bütün işlemleri inceledi. Bize haklı önerileri ve eleştirileri oldu. Ama genel anlamda bize teşekkür ettiler ve tebrik ettiler. ? KC olayı, Aykut Bey (CHP milletvekili Ay Bayraktar: TOKİ’de dolandırıcılık yapıldı kut Erdoğdu) haklıdır. Biz orada TOKİ olarak dolandırıldık ama şu anda onları mahkemeye verdik. Ben bizzat olur aldım, mahkeme açtım. Şimdi, idarede bir başkan olur alıyor, kendini de riske ediyor. ‘Benim hakkımda soruşturma açın’ dedim. Biz kendimizi de ihbar ettik. Ama incelediler, baktılar, gerek teftiş kurulları gerekse savcılık, bizi suçlu görmedi. Ama orada bir zaafımız olduğunu itiraf ediyorum. Sonradan Allah yardım etti bize, oradaki TOKİ’nin zararını garanti altına alacak bir mekanizma geliştirdik ve TOKİ’nin 55 milyon lira alacağı kesinleşti. 12 milyon lirasını bugüne kadar TOKİ tahsil etti. Yabancı Sermaye Ekonomide bir başarı ölçüsü olarak da gelen yabancı sermaye tutarı gösterilir. Yabancı sermaye girişi bir övünme kaynağı olur. Uluslararası derecelendirme kuruluşlarının not arttırmasıyla yabancı kaynak girişi, yabancı sermaye artacak yorumuyla umut yaratılır. Yabancı sermaye bir ülkeye niçin gelir? Kısa ve uzun süreli etkileri ne olur? Pek tartışılmaz ya da madalyonun bir yüzü gösterilir. Yabancı sermaye girişinin farklı yönleri, güdüleri vardır. Yabancı sermaye bir ülkeye doğrudan sermaye yatırımı olarak nitelendirilen yeni bir tesis kurmak, ekonomik anlamda yatırım için gelir. Taşınmaz mal edinimi, finansal varlık portföy yatırımı, borç verme için gelir. Geliş amacına göre kısa ve uzun sürede doğurduğu etkiler farklı olur. Bu yazılanlar defalarca yinelenmiştir, ama egemen çevrelerin çıkarlarına dokunduğundan, övünmenin anlamsızlığını ortaya koyduğundan pek dikkate alınmamıştır. Özür dilerim, çabuk dolduruşa gelen, irdeleme yeteneği sınırlı, duyduklarını sorgulamayan bir toplumda gerçekleri anlatmak zor oluyor. Fiili sonuçlar alındığında hem ülkenin hem de dolduruşa getirilen kitlelerin neler kaybettiği anlaşılıyor, ama kayıpları gidermek de her zaman mümkün olamıyor. ??? Yabancı sermayeyi en haklı gösterecek neden, doğrudan yabancı sermaye yatırımı olarak nitelendirilen giriştir. Ülke yeni bir tesis kazanacak, üretim kapasitesi genişleyecek, istihdam artacak, yeni teknolojiler, yönetim becerileri gelecek, ihracat olanakları genişleyecek gerekçesiyle yabancı sermaye girişi savunulur. Kâğıt üzerindeki bu gerekçeler çekicidir. Gerçekte ülkeye doğrudan yabancı sermaye ne kadar gelmekte ve kâğıt üzerindeki yararları ne ölçüde sağlamaktadır? İrdelenmesi gereken sorular bunlardır. Bu bağlamda açıklanan rakamlar, verilen tanımlar bir ölçüde yanıltıcıdır. Mülkiyetin el değiştirmesi, taşınmazların yabancılara satışı da, doğrudan sermaye yatırımları içinde gösterilmektedir. Ayrıca yabancı sermaye yatırımları çoğu kez kendi pazarını genişletmek amacıyla iç pazara dönük ve/veya daha ucuz işçilikten yararlanmak için montaj ağırlıklı ya da çevre sorunları yarattıklarından kendi ülkelerinde kısıtlanan, dışsal maliyetleri yüksek alanlarda üretimde bulunmak için gelmektedir. Marka bağımlılığı, finans gücünün yüksekliği, bir kısım tüketicideki snop etkisi nedeniyle, yerli üreticilere karşı rekabet üstünlüğü sağlayıp yerel yatırımları, girişimleri de kısıtlamakta, zaman zaman yerli girişimcileri pazar dışına itmektedir. Bu tür yatırım ikame etkisi de dikkate alındığında, yabancı sermaye girişinin net yatırım etkisi de sınırlı kalmaktadır. İlk aşamada yabancı sermaye ülkeye kaynak, döviz girişi sağlasa da sonuçta, bırakın siyasal etkileri, ekonomik yükümlülükleri de birlikte getirmektedir. Yabancı sermaye zaman içinde yurtdışına kâr transferlerini, sermaye çıkışını artırmaktadır. Yabancı sermaye taşınmaz alımı mevcut bir tesisi satın almak için geliyorsa ortada net bir yatırım yok, sadece el değiştirme, yabancılaşma etkisi vardır. Bazı kamu ve özel işletmelerinin değerli taşınmazları, tesisleri yabancı mülkiyetine, kontrolüne geçiyor demektir. Devletin çıkardığı bono ve tahvilleri almak için ve/veya bankalara mevduat olarak gelen yabancı sermaye sonuçta ülkeyi borçlandırmakta, Türkiye’deki göreceli yüksek faizle dış finansal pazarlardaki düşük faiz arasındaki farktan yararlanarak faiz arbitrajı yapmaktadır. Ülke, yabancı sermaye çekiyor başarısı(!) karşılığı yüksek maliyet ödemektedir. Ödemeler dengesi kalemleri, cari işlemler incelendiğinde Türkiye’nin yurtdışından sağladığı yatırım gelirleri ile yurtdışına ödediği yatırım giderleri (faiz ve kâr payları) arasında ülke aleyhine büyük fark oluştuğu, bu farkın AKP döneminde daha da arttığı görülmektedir. Yabancı sermaye girişi, cari işlemler açığının fonlanmasına olanak vererek bir süre olumsuzlukları gizlese de ortadan kaldırmıyor, gelecek için külfet, yükümlülük getiriyor. Türkiye’nin temel sorunu para olarak sermaye açığı değildir. Gerçek anlamda girişimci azlığı, mevcut kaynakların israfı, kötü kullanımı, yaratıcı tasarımcı yetersizliği, yeni ürün ve teknoloji geliştirememesi temel sorunlarıdır. Alt gelir grubunun şehir dışındaki uydu kentlere yönelimi, kentsel dönüşümle daha da hızlandı Yoksul kent dışına ? ‘İstanbul ve Uydu Kentler’ araştırmasına göre, toprak rantı yüksek merkezi bölgeler, finans ve turizm merkezleri haline gelirken yoksul kesim, kentin çeperlerine doğru kayıyor. Kentin etrafındaki uydu kentler, işçi sınıfı için tasarlanıyor. K entsel dönüşüm, alt ve orta gelir grubunu kentten uzaklaştırıyor. TSKB Gayrimenkul Değerleme Genel Müdür Yardımcısı Hüsniye Boztunç’un hazırladığı “İstanbul ve Uydu Kentler” araştırmasına göre, İstanbul’da kent merkezi olarak adlandırılabilecek, toprak rantı yüksek olan bölgelerdeki gecekondu yerleşimleri, Afet Yasası çerçevesinde yerini lüks rezidans, ofis, AVM projelerine bırakıyor. Buna örnek olarak Fikirtepe, Fener, Balat, Tarlabaşı ve Kuştepe’yi gösteren Boztunç, yıkımlarla boşaltılan kent merkezlerinin, büyük sermayelerle yürütülen inşaatlarla finans ve turizm merkezleri haline getirildiğini kaydetti. Araştırmada şu tespitlere yer verildi: ? Afet Yasası kapsamında kent merkezlerindeki parsellere yapı adalarının birleşerek ve belirli bir büyüklüğü sağlamaları durumunda ilave inşaat hakkı veriliyor. ? Arsaları karşılığında bölgede yaşayan altorta gelir grubu arsa sahiplerine inşa edilecek rezidanslardan daire verilmesi söz konusu. Ancak uzun yıllar gecekondu tipi yerleşimlerde hayatını sürdürmüş olan insanların rezidanslarda yaşamlarını sürdüremeyeceği ve dairelerini müteahhit firmaya satmayı tercih etmeleri uydu kentlere yönelimi ortaya çıkartıyor. İşçi sınıfı için tasarlandı ? 1950’lerde ABD’de yükselen konut politikasıyla pazarlanmaya başlayan, kent merkezinde barınan orta sınıfın kentin çeperlerinde yeniden yerleştirildiği, “kendi kendine yeten” ve kent merkeziyle fiziksel ilişkisi kopuk olan site benzeri yapılı çevreler mimarlık literatüründe ‘uydu kent’ olarak tanımlanıyor. ? Şehir merkezinde barınamayan söz konusu kesimin kentin çeperlerindeki kira bedelleri düşük olan uydu kentlere yönelimi söz konusu. Uydu kentlerin özellikle bu bölgelerde barınan işçi sı nıfını ve orta sınıfı kent çeperinde yeniden yerleştirmek üzere tasarlandığı görülüyor. ? İstanbul’da uydu kent örnekleri kent çeperlerine doğru gelişme gösteriyor. Daha önceleri kırsal karakterli olan İstanbul kent çeÇeşitli ülkelerde gayrimenkul yatırımları yapan Jennifer Lopez, konser için geldiği İstanbul’dan da konut perlerine zamanla yesatın aldı. Dünyanın en büyük karma projelerinden bini sanayi alanları ve ri unvanına sahip Metropol İstanbul’dan Adalar ve Bokonut alanları yerleşğaz manzaralı daire satın alan Lopez, Ataşehir’de buti. Başakşehir ilçesinlunan Metropol İstanbul satış ofisine gelerek, daide yer alan Bahçeşehir resinin temsili anahtarını aldı. Varyap Gap İnşaat bölgesi İstanbul’da uyOrtak Girişimi ve Emlak Konut ile hasılat paylaşıdu kentlerin ilk örnekmı modeli ile hayata geçirilen Metropol İstanbul 250 lerinden biri olarak ön metre uzunluğuyla Avrupa’nın en yüksek binalaplana çıkıyor. rından biri olacak. Projenin 2015 yılı başında taAraştırmaya göre, mamlanması planlanıyor. 1990’lı yıllarda başlanan ve 4 milyon 703 bin metrekare alan içerisinde toplam 15 bin 400 konuttan oluşan Bahçeşehir uydu kenti, ilk projelerden biri. TOKİ tarafından Küçükçekmece’de Kayaşehir adlı bir uydu kent oluşturularak, Rusya’nın en büyük inşaat ve yatırım şirburanın 2023’te İstanbul içinde ketleri arasında yer alan Rönesans Hol1 milyon nüfuslu bir çekirdek kent ding, bu ülkedeki ikinci AVM’sini açacak. haline getirilmesi planlanıyor. Lopez İstanbul’da ‘ev’lendi Rönesans Holding’den Rusya’ya ikinci AVM Yeni Innovia satışa sunuldu Yeşil İnşaat ve Metal Yapı Konut ortaklığı ile kurulan Zincir Yapı’nın yeni projesi Inno via Ispartakule’de satışlar başladı. 83 bin metrekare toplam inşaat alanına sahip Inno uoluş den daire ans rezid 265 le, taku via Ispar yor. 23 ve 29 katlı olmak üzere 2 blok olarak tasarlanan projede, 163 adet alışveriş ünite e eptin kons okak ans meyd n oluşa en sind yer veriliyor. Innovia Ispartakule’de 31 ile 160 metrekare arasında değişen 1+0, 1+1, r. 2+1, 3+1 ve 4+1 daire seçenekleri bulunuyo e kişiy de proje cek edile Aralık 2014’te teslim özel ödeme planı seçeneği de yer alıyor. İstanbul’a iki şehir 2013’te Murat Kurum Rusya’nın Surgut kentinde gerçekleştirilen ve Aura alışveriş merkezlerinin ikincisi olan projenin yatırım değeri 170 milyon Avro. Yarın açılacak olan AVM’de 175 TOKİ’nin iştiraki Emlak Konut mağaza ve restoran yer alıyor. GYO Genel Müdürü Murat Kurum, Rönesans Holding Yönetim Kuİstanbul’a iki yeni şehir projesinin rulu Başkanı Erman Ilıcak’ın 2013’te hayata geçeceğini söyledi. verdiği bilgiye göre, Aura SurKurum, “İstanbul’a yapılacak iki yeni şegut’u günde hafta içi 2025 hir projesiyle ilgili süreçte de TOKİ ile birbin, hafta sonu 40 binden likte olacağız” dedi. fazla kişinin ziyaret etmeKurum, “Çok kısa vadede olmasa da, si bekleniyor. Holdingin önümüzdeki dönemde Türkiye dışında pro3.8 milyar dolar bilanjeler yapmak da hedeflerimiz arasında. Bunu ço büyüklüğü ve 1.3 TOKİ ile veya kendi başımıza yapabiliriz” diye milyar Dolar cirokonuştu. su ve 24 binden Kurum, yıl sonuna kadar 34 ihaleye daha çıkmalafazla çalışanı rının ardından 2012’yi 10 bin adetlik satış hedefini yabulunukalayarak tamamlayacaklarını; 2013 için ise en az 15 biner yor. adet üretim ve satış hedefi koyduklarını söyledi. KISA... KISA... TMSF, Adabank’ın yüzde 94.4 hissesinin satışı için 22 Ocak’ta ihale yapacak. Bankanın muhammen bedeli 75 milyon dolar olarak belirlendi. Türkiye’nin en yüksek barajı olacak Yusufeli’nin inşaatı için, ihalede en düşük teklifi veren LimakCengizKolin ortaklığı nihai imzayı attı. Hamitabat Elektrik’in hisselerinin tamamının özelleştirilmesi ihalesine 22 Kasım olan son teklif verme tarihi yatırımcılardan gelen talep nedeniyle 14 Ocak’a uzatıldı. İstanbul’a 3. köprü yapımını da kapsayan Kuzey Marmara Otoyolu Projesi için hazırlanan ve 2 milyar doları aşan finansman konusunda anlaşma sağlandı. Finansman paketinde İş Bankası, Garanti Bankası, Yapı Kredi, Akbank, Halkbank ve Vakıfbank yer alacak. Kredinin koşulları birkaç hafta içinde netleşecek. Merkez Bankası’nın yıl sonu TÜFE beklentisi yüzde 7.18’den yüzde 7.20’ye yükseldi. FATİH’in altyapı ihalesi Telekom’un Türk Telekom, Fırsatları Artırma Teknolojiyi İyileştirme Erkan Hareketi (FATİH) Akdemir Projesi kapsamında, Dehşan 1. Bölge olarak Ertürk anılan Batı Bölgesi ile 2. Bölge olarak anılan Orta Anadolu ve çevresindeki 2 bin 236 okulun ‘yerel alan ağı, aktif cihazlar ve pasif Ekonomi Servisi Turkcell ve Vodafone’dan sonra Avea üyelerin kurulumu’ da kendi markasıyla akıllı cep telefonu çıkardı. ihalesini kazandı. Türk ‘Avea inTouch’ adını taşıyan telefon 399 liraya satılacak. Telekom, bu bölgedeki Avea Üst Yöneticisi (CEO) Erkan Akdemir, yüzde 22’lik okullara 3 yıl boyunca oranla en yüksek akıllı telefon kullanıcı oranına sahip opekesintisiz servis hizmeti ratör olduklarına dikkati çekerek, “Avea inTouch ile gerverecek. Türk Telekom çekleştirdiğimiz bu ilkle de akıllı telefonlarını deGrup Finans Başkanı ğiştirmek isteyen ya da kullanmak için en uygun ko Mustafa Uysal “Teknolojik yeniliklerin geliştirilmesi şulları bekleyenlere, mobil dünyanın kapılarını arve Türkiye’nin teknolojik dına kadar açıyoruz” dedi. 114x56.5x11.9 mm bogeleceğinin inşası için yutlarında ve 130 gram olan akıllı telefon, Android işçalışan Türk Telekom, bu letim sistemi, 480x800 çözünürlüklü 3.5 inç’lik dobilgi birikimini şimdi de kunmatik ekranı, 600 MHz işlemcisi, 3.2 MP kamera, FATİH Projesi için 512 MB RAM ve 32 GB hafıza kartı özelliklerinin yaharcayacak” dedi. AB, bütçe çıkmazında Ekonomi Servisi AB liderleri, 20142020 bütçesi pazarlıkları için toplandı. Liderler, tasarruf kaygıları nedeniyle ilk kez ciddi bütçe kısıntıları için karar almak zorundalar. Dün akşam başlayan ve hafta sonuna dek sürmesi beklenen toplantılarda birliğin yedi yıllık bütçesi belirlenecek. AB bütçesine net katkı veren İngiltere ve Almanya gibi ülkeler kısıntıların zo G. Kıbrıs’ın notu iki kademe düştü Fitch, Yunanistan’da yaşanan borç runlu olduğunda hemfikir. krizinden olumsuz etkileAncak Fransa ve Polonnen Güney Kıbrıs Rum Yöya gibi AB finansmanınetimi’nin kredi notunu iki na ihtiyaç duyan ülkekademe indirerek BB’ye düler buna karşı çıkıyor. şürdü ve görünümü negatifte Almanya Başbakanı tuttu. Fitch, mali bütçenin belirAngela Merkel bu gin şekilde tahminlerin gerisinde hafta bir anlaşmaya kaldığını ve bankaların sermayeleri konusunda yüksek düzeydeki bevarılması ihtimalilirsizliğin devam ettiğini vurguladı. nin zayıf olduğunu aktardı. Avea da akıllandı MERKEZ BANKASI KURLARI DÖVİZ CİNSİ 1 ABD DOLARI ALIŞ 1.7909 23 KASIM 2012 EFEKTİF SATIŞ 1.7995 1.8666 ALIŞ SATIŞ 1.7896 1.8022 1.8460 1.8778 1ABD Doları: 0.9641 5.7951 0.9360 6.6971 82.64 0.9968 5.6986 3.7502 Avustralya Doları Danimarka Kronu İsviçre Frangı İsveç Kronu Japon Yeni Kanada Doları Norveç Kronu Suudi Arabistan Riyali SERBEST PİYASA ALIŞ SATIŞ ABD Doları 1.7960 1.8000 Avro 2.3150 2.3180 İngiliz Sterlini 2.8450 2.8950 İsviçre Frangı 1.9050 1.9250 24 Ayar Altın 99.60 99.65 Cum. Altını 667.50 670.50 1 AVUSTRALYA DOLARI 1.8545 1 DANİMARKA KRONU 1 EURO 1 İNGİLİZ STERLİNİ 1 İSVİÇRE FRANGI 1 İSVEÇ KRONU 1 KANADA DOLARI 1 KUVEYT DİNARI 1 NORVEÇ KRONU 0.30900 0.31052 0.30878 0.31123 2.3047 2.8566 1.9102 2.3158 2.8715 1.9225 2.3031 2.3193 2.8546 2.8758 1.9073 1.9254 0.26593 0.26870 0.26574 0.26932 1.7972 6.2915 1.8053 6.3744 1.7906 1.8122 6.1971 6.4700 1 Avro: 1.2869 ABD Doları 1 İng. S: 1.5957 ABD Doları 1 Kuveyt D.: 3.5423 ABD Doları 0.31366 0.31578 0.31344 0.31651 GECELİK FAİZLER 1 Günlük Repo 5.01 1 S. ARABİSTAN RİYALİ 0.47898 0.47984 0.47539 0.48344 100 JAPON YENİ 2.1630 2.1774 2.1550 2.1857 nı sıra WiFi, bluetooth ve GPS desteğine sahip. fonbul.com