Catalog

4 MAYIS 2011 ÇARŞAMBA CUMHUR YET SAYFA dishab@cumhuriyet.com.tr bama ve ekibinin Bin Ladin’in öldürüldüğü operasyonu Beyaz Saray’daki “Durum Odası”nda canlı izledikleri açıklandı. Obama’nın operasyonun bir noktasında “Onu yakaladık” diye bağırdığı belirtiliyor. Bir dizi liderden Bin Ladin’in öldürülmesiyle ilgili kutlama ve destek telefonları alan Obama Cumhuriyetçilerin de övgülerini kazandı. Siyasi yorumcular bu operasyondan sonra Obama’nın 2012 seçimlerinde zaferi garantiye aldığı görüşüne mesafeli yaklaşıyor. Obama’nın bu başarısının kısa bir süre sonra unutulacağı ve ABD halkının ekonomik sorunlara yoğunlaşacağı şeklinde yorumlar var. Kimi uzmanlar ise Bin Ladin’in öldürülmesinin cihat hareketi üzerinde herhangi bir etkisinin olmayacağını savunuyor. (Oturanlar ABD Başkanı Obama ve Başkan Yardımcısı Joe Biden, Ortak Özel Operasyonlar Komutanı Tuğgeneral Marshall B. Webb, Ulusal Güvenlik Danışmanı Yardımcısı Denis McDonough, ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton ve ABD Savunma Bakanı Robert Gates. Ayakta duranlar: Genelkurmay Başkanı Amiral Mike Mullen, Ulusal Güvenlik Danışmanı Tom Donilon, Beyaz Saray Genel Sekreteri Bill Daley, Biden’in Ulusal Güvenlik Danışmanı Tony Binken, Obama’nın İç Güvenlik ve Terörle Mücadeleden sorumlu danışmanı John Brennan ve Ulusal İstihbarat Direktörü James Clapper.) O Canlı mişler izle DIŞ HABERLER 11 45 DAK KALIK TÖREN Naaş türbe olmasın diye denize atıldı Dış Haberler Servisi Amerikalı yetkililerden Usame bin Ladin’in naaşının denize atılırkenki görüntülerini önümüzdeki günlerde paylaşacağı yönünde bilgiler gelirken cenaze töreninin İslami kurallara uygun yapılıp yapılmadığı ABD’de tartışılıyor. Amerikan AP ajansı, iki ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) çalışanına dayandırdığı açıklamasında cesedin ve cenaze töreninin görüntülerinin birkaç gün içinde “dikkatlice” yayımlanacağını iddia etti. Amerikan basınına göre El Kaide liderinin naaşının denize atılmasıyla sonuçlanan süreç ise şöyle gelişti. Washington, önce Suudi Arabistan’a Bin Ladin’in naaşını almak isteyip istemeyeceğini sordu. Suudi Arabistan naaşı istemeyince, ABD yönetimi hiçbir ülkenin cenazeyi istemeyeceği düşüncesiyle ve El Kaide liderinin destekçileri için bir türbe oluşturmamak amacıyla naaşı denize atmaya karar verdi. El Kaide liderinin naaşı USS Carl Vinson uçak gemisine taşındı. Naaş denize atılmadan önce yaklaşık 45 dakikalık bir tören düzenlendi. Adının açıklanmasını istemeyen ABD’li bir askeri yetkili naaşın İslami kurallara göre yıkandığını ve kefene sarıldığını söyledi. Yetkilinin anlattığına göre bir subay İngilizce dua okudu ve bu dua anadili Arapça olan biri tarafından Arapçaya çevrildi. Daha sonra ise Bin Ladin’in naaşı pazartesi sabahı TSİ 09.00 sularında Kuzey Arap Denizi’ne atıldı. (Fotoğraf: EPA) Geronimo nasıl öldürüldü? Beyaz Saray’dan gelen ilk öykü değişikliğe uğradı: Bin Ladin’in kadınları kalkan olarak kullandığı haberinin doğru olmadığı belirtildi. ABD’li bir yetkiliye göre çatışma sırasında Bin Ladin’in silahı da yoktu ELÇ N POYRAZLAR Görüş ayrılığı Amerikalı yetkililer cenaze töreninin İslami kurallara uygun olmasına dikkat ettiklerini vurgularken Amerikan basınında yer alan haberlere göre İslam bilginleri Bin Ladin’in cenaze töreninin ve naaşının denize atılmasının İslami kurallara uygun olup olmadığı konusunda görüş ayrılığı yaşıyor. Demokrasi için Amerikan İslami Forumu Başkanı Dr. Zuhdi Jasser, “Naaşı denize atmanın İslamda yeri olmadığını, naaşın mutlaka toprağa gömülmesi gerektiğini” savundu ancak yine de “Bin Ladin’in ABD’nin göstermeye çalıştığı saygıya layık olmadığını, böyle korkunç biri için dini tören düzenlenmesinin kendisini rahatsız ettiğini” söyledi. New York Üniversitesi İslam Merkezi Direktörü Halid Latif de burada meselenin “Bir naaşın nasıl defnedileceğinin değil, Usame bin Ladin’in naaşının nasıl defnedileceği olduğunu söyleyerek, hükümetin tutumunu uygun bulduğunu” kaydetti. Amerikan basını, kimi İslami sitelerin ise naaş denize atılacağı zaman, ayağına taş bağlanması gibi belli kurallar gözetilmesi gerektiğini yazdıklarını kaydetti. Din adamlarının, suçlu ve katillerin bile İslami geleneklere uygun olarak gömüldüğünü söylemeleri de basında yer aldı. Ladin’in naaşı bu gemiden denize atılmış. (Fotoğraf: REUTERS) WASHINGTON ABD yönetiminden El Kaide lideri Usame bin Ladin’in öldürüldüğü operasyonun ayrıntılarıyla ilgili çelişkili açıklamalar geliyor. Operasyondaki kod adı “Geronimo” olan Bin Ladin’in silahı olmadığı ve eşini kalkan olarak kullanmadığı belirtildi. ABD Başkanı Barack Obama’nın İç Güvenlik ve Terorizmle Mücadeleden Sorumlu Başdanışmanı John Brennan’ın Bin Ladin’in silahı olduğu ve çatışmaya katıldığı yönündeki sözlerinin ardından gazetecilere bilgilendirme toplantısı yapan başka bir Beyaz Saray yetkilisi El Kaide liderinin çatışma sırasında silahının olmadığını söyledi. Bin Ladin’in teslim olmadığını ifade eden başka bir yetkili ise “Özetle tim odaya girdi, dirençle karşılaştı ve gerekeni yaptı” diye konuştu. Brennan ise açıklamasında bu operasyonunun yalnızca “öldürme operasyonu” olmadığını söyleyerek Bin Ladin’i canlı yakalama olasılığı üzerinde de durduklarını belirtti. Brennan, “Eğer onu canlı yakalama şansımız olsaydı bunu yapardık” dedi. Brennan ayrıca, Bin Ladin’in söz konusu evde son 56 yıldır yaşadığını söyledi. Daha önceki açıklamalara karşın Bin Ladin’in çatışma sırasında eşini kendine kalkan olarak kullanmadığı belirtildi. Bir ABD yetkilisi binadaki kadınların kalkan olarak kullanılmış görünmediğini, ölen kadının ise çatışma sırasında can verdiğini söyledi. Ölen kadının Bin Ladin’in eşi olmadığı açıklandı. Yetkili ayrıntılara yönelik gerçeklerin yavaş yavaş ortaya çıktığını ifade etti. Usame bin Ladin’in bu evde 56 yıl yaşadığı söyleniyor. (Fotoğraflar: EPA /AP) Obama ve ekibinin Bin Ladin’in öldürüldüğü operasyonu Beyaz Saray’daki “Durum Odası”nda canlı izledikleri sırada Obama’nın bir noktada “Onu yakaladık” diye bağırdığı ifade edildi. Kod adı “Geronimo” olan Bin Ladin’in öldürüldüğü an operasyondaki bir komutanın “Geronimo EKIA” (Geronimodüşman eylemde öldürüldü) dediği belirtildi. ABD’lilerin Bin Ladin için kullandıkları “Geronimo” 1909’da yaşamını yitiren ünlü bir Amerikan yerlisinin ismi. Geronimo, ABD ve Meksika’nın Apaçi topraklarını işgallerine karşı sava şan kahraman olarak tanınıyor. Amerikalı bir yetkili, Amerikan helikopterlerinin Doğu Afganistan’daki Celalabad’dan havalanarak Pakistan radarlarına yakalanmamak için özel bir teknoloji kullanarak Pakistan hava sahasına girdiğini söyledi. Yetkililer, Bin Ladin’e ulaşılmasında rol oynayan kurye ile erkek kardeşinin öldürüldüğünü daha sonra Bin Ladin’in, sol gözünün hemen üstüne sıkılan bir kurşunla ve kafatasının bir kısmının parçalan ‘Kızı vuruluşunu gördü’ masıyla öldüğünü kaydetti. BBC’de yer alan ve Pakistan kaynaklarına dayandırılan habere göre ise operasyonu düzenleyen ABD timi baskından sonra Bin Ladin’in cesedinin yanı sıra hayatta kalan ve muhtemelen oğlu olan bir kişiyi daha beraberlerinde götürdü. Pakistan istihbaratı ayrıca saldırı sırasında binada 17 ila 18 kişinin bulunduğunu bildirdi. Baskından sonra hayatta kalanlar arasında eşlerinden biri, kızı ve Bin Ladin’le bir bağı olmadığı söylenen sekiz ila dokuz çocuk bulunuyordu. Bu kişilerin ellerinin ABD güçlerince bağlandığı kaydedildi. Haberde, Bin Ladin’in Yemenli eşinin bu binaya birkaç ay önce yerleştiklerini söylediği kaydedildi. Baskın sırasında binada bulunan Bin Ladin’in kızının babasının vurulurken gördüğünü anlattığı belirtildi. Bazı kaynaklarda baskın sırasında, gece görüş gözlüklü 20 SEAL komandosun helikopterlerinden halatlarla, yüksek duvarlı konuta indiği kaydedildi. Bin Ladin’in cesedini alan SEAL grubunun, evde gözaltına alınan diğer kişileri ise Pakistan yetkililerine teslim ettiği öne sürüldü. Bin Ladin’in ağabeyi ile bir dönem evli kalan İsviçre doğumlu Carmen Binladin, AP ajansına yaptığı açıklamada, Bin Ladin’in, ABD güçlerince ele geçirilip bir Amerikan mahkemesinde yargılanmaktansa, ölmeyi tercih etmiş olabileceğini öne sürdü. Bin Ladin’in geniş bir destekçi çevresine sahip olduğunu söyleyen Carmen Binladin, El Kaide liderinin Suudi Arabistan’daki ailesinin, ölüm haberinden ötürü derin bir üzüntü içerisinde bulunduğunu kaydetti. Meğer dünyayı işkence kurtarmış Dış Haberler Servisi El Kaide lideri Usame Bin Ladin’in yerinin belirlenmesinde işkenceli sorguların işe yaradığı ileri sürüldü. ABD’nin önde gelen siyasal figürleri, özellikle Guantanamo esir kampındaki tutsaklar üzerinde uygulanan ve ortaya çıktığında dünya kamuoyunun tepkisini çeken işkenceli sorgulamaları aklama yarışına girdi. Uzmanlar CIA’nın sık sık Guantanamo tutsaklarına yönelik gerçekleştirdiği işkenceli sorgulamalara ilişkin olarak yeni bir tartışmanın başlayabileceğini belirtirlerken Bin Ladin’in yakalanmasında çalışan CIA’dan emekli istihbaratçı Marty Martin işkenceli sorgulamaları savundu. Martin, “Bu yüzden çok eleştirildik, ama bu çabalar sonucunda bu büyük güne ulaştık” diyerek Bin Ladin’in öldürülmesinde söz konusu sorgulamaların etkisi olduğunu ileri sürdü. George W. Bush döneminde başkan yardımcılığı yapan Dick Cheney, eleştiri konusu işkenceli sorguları doğru bulan en yüksek düzey eski ABD yetkilisi oldu. Cheney “Eğer bu tartışılan sorgulamalar on yıl sonra Bin Ladin’in yerinin bulunmasını ve öldürülmesini sağlamışsa, var olmaya devam etmelidir” dedi. Yine Bush yönetiminde Savunma Bakan Yardımcısı olan Paul Wolfowitz de, “çok başarılı” olarak nitelediği Bin Ladin operasyonunun, “Bush yönetiminin sorgulama politikasınının doğruluğunu” gösterdiğini iddia etti. Wolfowitz, “teröristleri rast gele serbest bıraksaydık ve onlardan gerekli bilgileri almasaydık bu mümkün olmazdı” dedi. Amerikan yetkililerinin Bin Ladin’i sona götüren operasyonla ilgili olarak verdiği ayrıntılar, işkenceli sorgulamaların gerçekliğini de ortaya koyuyor. Verilen bilgilere göre, 11 Eylül saldırılarından hemen sonra, CIA’nın gizli hapishanesinde bulunan bazı tutuklular, soruşturmayı yürütenlere, kod adı Ebu Ahmed El Kuveyti olan Bin Ladin’e yakın önemli bir Kuveytli kuryeden bahsetti. CIA’nın ele geçirdiği El Kaide’nin üç numarası Halid Şeyh Muhammed’e de söz konusu kuryeyi tanıyıp tanımadığı soruldu. Önceleri kabul etmeyen Muhammed, aylar süren sorgulamalar sonucunda El Kuveyti’yi tanıdığını doğruladı ancak bu kuryenin El Kaide için çalıştığını reddetti. Muhammed’in sorgucuların “waterboarding” olarak bilinen, suda boğulma hissi veren işkence tekniğiyle kuryeyi tanıdığını kabul ettiği ileri sürülüyor. Muhammed’e ABD makamlarının bilgisi dahilinde tam 183 kez “waterboarding” işkencesi yaptığı belirtiliyor. CIA’ya ait gizli hapishanelerde, Barak Obama’nın yasakladığı 2009 yılına kadar, bazı tutuklular üzerinde işkenceli sorgulamalar yapıldığı biliniyor. ‘Bir musibetin sona erdiğini umuyoruz’ Dış Haberler Servisi Suudi Arabistan, Bin Ladin’in öldürülmesiyle bir musibetin sona erdiğini ümit ettiğini bildirdi. Bin Ladin’in doğum yeri olan Suudi Arabistan’ın İçişleri Bakan Yardımcısı Prens Ahmed bin Abdulaziz basına yaptığı açıklamada, “O, kendisi, ailesi ve Arap ülkelerinin tamamı için bir musibetti” dedi. Bin Ladin’in bir sembol olabileceğini söyleyen Abdulaziz, Suudi Arabistan’ın Bin Ladin’in, El Kaide’nin “kaptan şoförü” olup olmadığını ya da küresel militan şebekesinin birbiriyle bağlantısız bir dizi ayrı gruptan oluşup oluşmadığını bilmediğini de kaydetti. Aylar süren sorgu Ölümü film oluyor Kültür Servisi Sinema tarihinin Oscar kazanan ilk ve tek kadın yönetmeni “Ölümcül Tuzak” (The Hurt Locker) filminin yönetmeni Kathryn Bigelow, Usame bin Ladin’in öldürüldüğü operasyonun filmini çekmeyi planlıyor. Bigelow’un ekibinden ismini vermek istemeyen bir yetkilinin açıklamasına göre, Bigelow ve ‘Ölümcül Tuzak’ın senaristi Mark Boal, zaten bir Usame bin Ladin projesi üzerinde çalışıyordu. (Fotoğraf: REUTERS) CIA’nin üç numaralı adamı Muhammed’in sorgucuların “waterboarding” olarak bilinen, suda boğulma hissi veren ve bütün dünyada protesto edilen işkence tekniğiyle, operasyona yol açan kuryeyi tanıdığını kabul ettiği ileri sürülüyor. Bazı ABD’li yetkililere göre, “tartışmalı sorgular” bu yüzden devam etmeli. C MY B C MY B