Catalog

SAĞNAK NİLGÜN CERRAHOĞLU Bilgelik Mabetleri Bilfen Çamlıca İlkokulu 5. sınıf öğrencisi Can Hö- bek, ziyaretçi defterine “çocuk yazısıyla” “Bazı re- simlerde sanki içindeymişim gibi his verdi” yazmış: “Burayı çok sevdim.” 1.5 metreye 2 metre boyundaki “dev fotoğraf- lar” önünde düşler âleminin kanatlarıyla havalanan küçük bir oğlan çocuğunun hayali gözlerimin önüne geldi. “Acaba” dedim, “Can kendisini hangi resmin için- de hissetmiştir”? Almanya’daki Schussenried Manastırı Kütüp- hanesi’ne ışınlanmış olmasın? Süt beyazı heykelleri, mermer sütunlarını taç- landıran altın varak süslemeleri, ışık saçan aydınlık pencereleri ve de tavanı boydan boya kaplayan renkli freskoları ile masal dünyalarının saraylarını çağrıştırıyor Schussenried Kütüphanesi. Avusturya’nın Admont Manastırı Kütüphanesi deseniz.. keza! 70 metre uzunluğunda, 14 metre genişliğinde ba- lo salonunu andıran muazzam bir mekân düşü- nün… Mavi-beyaz freskolu tavanları, 13 metre yük- sekliğe erişsin… Bu heybetli alanı, cennetten gelen huzmeler gi- bi “ışıklandıran” dizi dizi -48!- pencere aydınlatsın… Pencereler arasındaki eşit oranlı mesafeler.. al- tın varaklı beyaz raflara yerleştirilen antik kitaplarla donatılsın... Yerden başlayıp, taa 13 metre yüksekliğindeki tavana erişene dek! Admont Manastrı Kütüphanesi rafları böyle 70 bin kitap alıyormuş. Can’la beraber sözün kısası ben de on yaşın- da bir kız çocuğu gibi kanatlandım ve de Ahmet Ertuğ’un “Galeri Işık”taki “Bilgelik Mabetleri”nin içi- ne süzüldüm… ‘Bizim de böyle kütüphanelerimiz olsaydı!’ Cumhuriyet’in sevgili “kitapsever” okurları! Üstümüze gelen şu karanlık günlerde, kendiniz için “aydınlık” bir iş yapmak istiyorsanız; 10 Ekim’e dek devam edecek olan bu sergiyi ne ya- pıp edip görün. Fotoğraflarda çarpıcı biçimde ortaya çıkan “perspektif hâkimiyetinden” Ahmet Ertuğ’un yan- lızca mükemmel bir “fotoğraf sanatçısı” değil, ay- nı zamanda olağanüstü bir “mimar gözüne” sahip olduğu anlaşılıyor. Tümüyle “boş” ve “insansız” çekilen tarihi kü- tüphane mekânları zira alabildiğince yalın biçim- de, yüzyılların “bilgi” ve “estetik” birikimini yansı- tan “orantılara” odaklanıyor... Gerisini, ilkokul öğrencisi Can Höbek gibi, sergiyi gezen bizler hayallerimizle dolduruyoruz. “Ah! Ah!” oluyoruz: “Keşke şu kütüphanenin için- de olsaydım!” Ya da… “Keşke!” diyoruz, “bizim de böyle kütüphane- lerimiz olsaydı”… Osmanlı ile makasın açıldığı yüzyıllar Ahmet Ertuğ’un fotoğrafladığı öyle kütüphane- ler var ki, değil bir yazı.. üzerine roman yazılır. İspanya’da vaktiyle hasbelkader görmüş oldu- ğum 13. yüzyıldan kalma Salamanka Üniversite- si Kütüphanesi örneğin.. ya da Osmanlı’nın ciha- na hâkim olduğu Kanuni döneminde yaptırılan Es- corial Manastırı Kütüphanesi… Ertuğ’un fotoğrafladığı “bilgelik mabetlerinin” he- men hepsi; defalarca ziyaret ettiğim Escorial mi- sali… Avrupa ile Osmanlı İmparatorluğu arasında makasın kapanmamacasına açıldığı 16. ve 18. yüz- yıllar arasında inşa edilmiş. İtalya’nın “halka açık ilk kütüphanesi” sayılan Ro- ma’daki Angelica sözgelimi 1604’ten… Milano’nun Güzel Sanatlar Kütüphanesi 1572’den… Avusturya’daki Melk Manastırı Kütüphanesi 1700’den kalma. Mutlak “favorim” olan -300 yüz bin kitaplı!- Dub- lin’deki “Trinity College” kütüphanesi yine… 1700’lerin ilk çeyreğinden… ‘Cennet bu olsa gerek!’ Aynı dönemlerde aynı evrelerden geçerek, “tür- deş kültür düzeylerine” erişen Avrupa’nın “on” ül- kesinden “32 dev bilgelik mabedi” fotoğrafını yan yana denkleyip getirip karşımıza asan Ertuğ, ser- giyi gezenleri -fazla söze gerek bırakmaksızın- de- rinlemesine düşündürüyor. Minik ziyaretçi Can gibi, girişteki deftere büyükler de sergiye ilişkin notlar kaydetmişler: “Harika!” diyor örneğin biri; “Ama çok utandım, halimize çok üzüldüm” “Sizi yürekten kutlarım...” diyor bir başkası; “Ki- taba verilen değeri göz önüne sererken, kitapsız- lara da bir an durup düşünme fırsatı verdiğiniz için”… “Bundan böyle yurtdışı seyahatlerimde kütüp- haneleri mutlaka gezilecek, görülecekler arasına alı- yorum” diyeni de… “Cennet bu olsa gerek!” diyeni de var. Düşler, temenniler, iç geçirmeler.. izlenimler böy- le uzayıp gidiyor. Ziyaretçi defterine yazılanlar, sergi kadar ilginç. Göz atmadan çıkmayın derim! nilgun@cumhuriyet.com.tr 15 EYLÜL 2009 SALI CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER 11dishab@cumhuriyet.com.tr CMYB C M Y B T.C. BAŞBAKANLIK TOKİTOPLU KONUT İDARESİ BAŞKANLIĞI İNDİRİM KAMPANYASI DUYURUSU TC Başbakanlõk Toplu Konut İdaresi Başkanlõğõ (TOKİ) tarafõn- dan satõşlarõ 2008 yılı sonuna kadar gerçekleştirilmiş, (vadesi 12 aydan daha az kalan projeler hariç) geri ödemeleri devam eden konut ve işyerlerinin borç bakiyelerinin defaten kapatõlmasõ için, 23 Eylül 2009 tarihinden itibaren indirim uygulamasõ başlatõla- caktõr. Söz konusu uygulama kapsamõnda konut ve işyeri alõcõlarõ, baş- vuru tarihi itibariyle hesaplanacak borç bakiyelerini, 23 Eylül - 23 Ekim 2009 tarihleri arasõnda, ilgili banka şubelerine başvurmak suretiyle; * Peşin %20, * 3 ay vadeli, eşit taksitle % 17, indirimli olarak kapatabileceklerdir. Detaylı Bilgi İçin: Bilkent Plaza B1 Blok, 06800 Bilkent/Ankara Tel. 0 (312) 565 20 65 www.toki.gov.tr’yi ziyaret edebilirsiniz. (Basõn: 49630) BÖLGESEL GÜVENLİK ÇERÇEVESİ Dış Haberler Servisi - Beyaz Saray yönetimine, Amerikan askerlerinin çekilmesinin ardõndan Irak’õn “dağılmasını engellemek için” komşu ülkeler arasõnda bir güvenlik çerçevesi kurulmasõ önerildi. Washington Post gazetesinin yazarõ David Ignatius, makalesinde, 2006 yõlõnda ABD Kongresi’nde kurulan Irak Çalõşma Grubu’nun raporuna gönderme yaptõ. Türkiye kamuoyunda Davos Zirvesi’ndeki bir panelde sözünü kestiği Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’õn zirveyi terk etmesi olayõyla tanõnan Ignatius, raporda önerildiği gibi Irak’õn komşularõ Suriye, Ürdün, Türkiye, Suudi Arabistan ve İran arasõnda bir güvenlik çerçevesi kurulmasõnõ önerdi. Güney Kore askerlerinin boşalttõğõ Kuzey Irak’taki üssü, ABD askerleri devraldõ ABD Kuzey Irak’a yerleşiyor BAHADIR SELİM DİLEK ANKARA - ABD Başkanõ Barack Oba- ma’nõn Irak’tan çekilme takvimini öne al- masõna karşõn, ABD askerlerinin Irak’õn ku- zeyinde kalõcõ üsler kurmak için önemli bir adõm attõğõ ortaya çõktõ. İtilaflõ bölgelerdeki olasõ Arap - Kürt çatõşmalarõnõ gerekçe gös- teren ABD, daha önce koalisyon güçleri içinde yer alan ve Kürt bölgesinde görev yap- mõş olan Güney Kore askerlerinin boşalttõğõ Erbil’deki üsse yerleşmeye başladõ. Irak’taki ABD güçlerinin komutanõ General Ray Odierno, Irak’õn kuzeyindeki ihtilaflõ bölgelere Amerikan askerleri konuşlandõrmak istediğini açõklamõştõ. Bölgede Araplar ile Kürt- ler arasõnda anlaşmazlõk bulunan topraklarõn sõ- nõrõndaki korunmasõz köylerin güvenliği için Irak hükümeti ve yerel güçlerle birlikte çalõşõlmasõ yönünde yapõlan planlamaya, Bağdat’taki mer- kezi yönetim ve Erbil’deki bölgesel Kürt yö- netimi olumlu yanõt vermişti. Odierno, Ameri- kan askerlerinin kuzeye konuşlanmasõnõn “ge- çici güven inşası önlemi” olacağõnõ açõklamõştõ. Bu adõmõn, ABD askerlerinin Irak’taki yerleşim bölgelerinden 30 Haziran itibarõy- la çekilmesini öngören güvenlik anlaşmasõ- na aykõrõ olmasõna rağmen, General Odierno, 140 bin Amerikan askerinin 2011 sonunda Irak’tan tamamen çekilmesini öngören tak- vimin değişmeyeceğini savunmuştu. Hedef havaalanları Ancak bu planlamanõn geçici olmadõğõ, ABD askerlerinin uzun süreli bir planlama çerçevesinde bölgede konuşlanma arayõşõ içinde olduğu an- laşõldõ. ABD askerleri, ihtilaflõ bölgede olmayan Kürt yönetiminin başkenti Erbil’de, daha önce Güney Kore askerlerinin konuşlu bulunduğu üs- se yerleşmeye başladõ. G. Kore, Irak’õn işgali- nin başlamasõndan sonra bu ülkeye 2004’te 3 bin 600 teknik ve tõbbi askeri personel göndermiş, ABD’nin talebi üzerine Korelilerin görev süre- si 4 kez uzatõlmõştõ. Görev süresi boyunca Gü- ney Kore birlikleri daha çok tõp ve inşaat gibi alanlarda sosyal içerikli görevler yürütmüştü. Iraklõ kaynaklar göre ABD, Irak’õn kuzeyin- de askeri açõdan kullanõlabilecek kapasite ve ni- teliğe sahip havaalanlarõnõn yanõnda asker ko- nuşlandõrmak istiyor. Bu özellikte havaalanla- rõ Musul ve Erbil’de bulunuyor. Ancak güven- lik nedeniyle Washington yönetimi askerlerinin Musul’da konuşlanmasõnõ istemedi. Bunun ye- rine görece daha güvenli Erbil seçildi. ABD HALKINA SESLENDİ Bin Ladin’den yeni mesaj Dış Haberler Servisi - 11 Eylül saldõrõlarõnõn 8. yõldönümü geride kalõrken El Kaide terör ör- gütü lideri Usame bin Ladin’in yeni ses kaydõ yayõmlandõ. Bir internet sitesinde yayõmlanan 11 dakikalõk kayõtta Bin Ladin, ABD Başkanõ Ba- rack Obama’nõn söz verdiği gibi savaşlarõ sona erdirebilecek güce sahip olmadõğõnõ iddia etti. Bin Ladin, Amerikan halkõna seslenerek “Beyaz Saray, baskı gruplarının işgali altında. Bush’un iddia ettiği gibi Irak’ın değil, orasının kurta- rılması gerekiyordu...” dedi. 11 Eylül saldõrõlarõnõ, ABD’nin Filistin top- raklarõndaki İsrail işgalini desteklemesi nedeniyle düzenlediklerini belirten Bin Ladin “Eğer İsrail yerine kendi güvenliğinizi ve savaşın durma- sını seçiyorsanız, ki anketlerin gösterdiği bu- dur, bizim güvenliğimizle oynayanları ceza- landırmanız gerekir” dedi. Terör örgütü lideri, “aksi halde, yıpratma savaşını her cephede sür- dürecekleri” tehdidini savurdu. Washington’daki Ulusal Savunma Üniversitesi’nden Afgan Profesör Ali Celali, Bin Ladin’in Avrupa ve ABD ka- muoyunda Afganistan’daki savaşa karşõ duyulan hoşnutsuzluktan faydalanarak süreci çabuklaş- tõrmak istediği yorumunu yaptõ. Venezüella, Rusya’dan 2.2 milyarlõk silah alacak Dış Haberler Servisi - Venezüel- la’nõn Rusya’dan, zõrhlõ araçlar ve karadan havaya füzeler de dahil olmak üzere 2.2 milyar dolarlõk silah alaca- ğõ açõklandõ. Venezüella Devlet Başkanõ Hugo Chavez, Kolombiya’nõn, topraklarõn- daki ABD üslerinin kullanõm süresini uzatma kararõnõn kendilerini tehdit et- tiğini, güvenlik kaygõsõyla daha fazla silah almak istediklerini söyledi. Geçen hafta Rusya’yõ ziyaret eden Chavez, bu ziyaret sõrasõnda gündeme gelen silah anlaşmasõyla ilgili açõklamasõnda, Rus- ya’nõn silah alõmõ için kendilerine 2.2 milyar dolarlõk kredi açacağõnõ, ala- caklarõ silahlar arasõnda 92 adet T-72 tankõyla Smerch uçaksavar fõrlatma sis- temleri olduğunu duyurdu. ABD’nin Venezüella’yõ işgal etmek ve ülkesinin petrol kaynaklarõnõ ele ge- çirmek istediğini söyleyen Chavez, Kolombiya’daki ABD üslerinin ülke- sine karşõ saldõrõ başlatmakta kullanõ- labileceğini belirtti. Chavez, güçlü bir hava savunma sistemi oluşturmayõ he- deflediklerini, ancak kimseye saldõr- mayõ düşünmediklerini vurguladõ. Geçen hafta Rusya’da Başbakan Vladimir Putin’le bir araya gelen Venezüella Devlet Başkanı Chavez, Rusya’dan 300 km. menzilli karadan karaya füze alacaklarını söylemişti. (Fotoğraf: AP) Astronot babasıyla aynı kaderi paylaştı Dış Haberler Servisi - İsrail’in ulu- sal kahramanõ ilan edilen astronot Ilan Ramon’un askeri pilot olan oğlu Assaf Ramon, F-16 uçuşu sõrasõnda hayatõnõ kaybetti. 2003 yõlõnda Colombia uzay mekiğinin iniş sõrasõnda parçalanmasõyla hayatõnõ kaybeden 7 astronottan biri olan Ilan Ramon ülkenin ilk ve tek as- tronotuydu. Önceki gün deneme uçuşu sõrasõnda Batõ Şeria’da uçağõ düşen Ilan Ramon’un oğlu da babasõyla aynõ kaderi paylaştõ. Filistinli bir görgü tanõğõ uça- ğõn tamamen alevler içinde kaldõğõnõ söy- ledi. Uçağõn düşme nedeni hâlâ belirle- nemedi. İsrail televizyonlarõ, önceki gün yayõn akõşlarõnõ keserek haberi ek- ranlara getirirken dün de birçok gazete olayõ manşetlere taşõdõ. PUTİN’DEN KİEV’E TÜRKİYE KARTI Dış Haberler Servisi - Rusya Başbakanõ Vladimir Putin’in, Türkiye’nin enerji naklinde Ukrayna’nõn yerini alarak ana transit ülke haline gelebileceğini söylediği belirtildi. Aralarõnda Batõlõ gazetecilerin de yer aldõğõ Valday Düşünce Kulübü üyeleriyle geçen hafta geleneksel yemekte bir araya gelen Putin, katõlõmcõlara Moskova’nõn izlediği politikalar hakkõnda bilgiler verdi. The Moscow Times gazetesi toplantõya ilişkin dün verdiği habere göre Putin, Alman Dõş İlişkiler Konseyi uzmanlarõndan Alexander Rahr’õn, gaz ticaretiyle ilgili sorusuna Türkiye’nin Ukrayna’nõn yerini alarak Rusya’nõn Batõ’ya ihraç ettiği gaz için ana transit ülke haline gelebileceği yanõtõ verdi. Açe’de zinaya recmDış Haberler Servisi - Endonez- ya’nõn yarõ özerk eyaleti Banda Açe’de, zinadan suçlu bulunanlarõn recm ce- zasõna çarptõrõlmasõna izin veren yasa kabul edildi. 2002 yõlõnda yarõ özerk- liği elde eden nüfusunun çoğu Müs- lüman olan Açe’de bugüne kadar da- ha yumuşak uygulanan şeriat adõm adõm yerleşiyor. Zinadan suçlananla- ra recm cezasõ veril- mesinin yanõ sõra teca- vüz, içki içme, kumar oynama ve eşcinselli- ğin suç kapsamõna alõ- narak suçlu bulunanla- ra 8 yõla varan hapis, 100 kõrbaça kadar ceza verilmesini içeren ya- sanõn dün eyalet meclisinde kabul edildiği belirtildi. “Cinayet Kanunu” olarak adlan- dõrõlan yasa tasarõsõnõ hazõrlayan mil- letvekillerinden Bahrum Raşid, mec- lisin tasarõyõ oybirliğiyle kabul ettiği- ni açõkladõ. Raşid, yasanõn eyalet Va- lisi Irvandi Yusuf’un onaylayõp onay- lamamasõna bağlõ kalmaksõzõn en geç 30 gün içinde uygulamaya sokulaca- ğõnõ da öne sürdü. Ayrõlõkçõ Özgür Açe Hareketi’nin eski üyelerinden olan Yusuf daha önce yaptõğõ açõklamalar- da, katõ şeriat yasasõna karşõ olduğunu söylemişti. Açe vali yardõmcõsõ da yasanõn yeniden gözden geçirilmesi çağrõsõ yaptõ. İslamcõ Adil Refah Par- tisi sözcüsü “kanunun Açe halkını ahlaki çöküntüden uzak tutacağını” öne sürdü. Partinin meclis üyelerinden Bus- tanul Arifin de Batõ kültürünün Açe’ye gir- diğini savunarak “hal- kın şeriatın gerçek an- lamını anlamaları için zamanın geldiğini dü- şünüyoruz” dedi. Meclis binasõnõn önünde yasa yan- daşõ ve karşõtlarõ gösteri düzenlerken, ülkenin Müslüman liberal entelek- tüellerinden Muhammed Guntur Romli AFP ajansõna verdiği demeç- te, Endonezya’nõn çeşitli kültürlerden bir araya geldiğini belirterek “Eğer Açe suç yasası olarak şeriatı uy- gularsa bu tüm Endonezya için teh- dit oluşturur” dedi. Amerikan askerleri, ihtilaflõ bölgede olmayan bölgesel Kürt yönetiminin başkenti Erbil’de, daha önce Güney Kore askerlerinin konuşlu bulunduğu üsse yerleşmeye başladõ. ABD’nin, askeri açõdan kullanõlabilecek kapasite ve niteliğe sahip havaalanlarõnõn yanõnda asker konuşlandõrmak istediği ve bu yüzden bölgesel Kürt yönetiminin merkezi olan Erbil’i gözüne kestirdiği belirtiliyor. MECLİS ÖNÜNDE PROTESTO - İnsan hakları ör- gütlerinin yoğun tepkisine neden olan tasarının kabul edilmesinin ardından yasa karşıtları meclis önünde toplandı. Gösteriye katılan 21 yaşındaki öğrenci Dian Sukma, yasanın insanı aşağıladığını dile getirdi. Suk- ma, “İnsanların bu yasayı reddedeceklerini düşünü- yorum. Meclis tersini kanıtlamak istiyorsa bunu ka- mouyu önüne getirmeli” diye konuştu. (REUTERS) Endonezya’nın 2002’de yarı özerkliği elde eden eyaleti Açe’de bugüne kadar daha yu- muşak uygulanan şeriat adım adım yerleşiyor.