Catalog

CMYB C M Y B SAYFA CUMHURİYET 13 EYLÜL 2009 PAZAR 4 HABERLER DÜNYADA BUGÜN ALİ SİRMEN ‘Abdülmecit’ ve Aktörler ile Roller Sevgili, Abdülmecit, velut (doğurgan, çok üretken) bir ya- zar olan Hıfzı Topuz’un sanırım yirminci kitabı. Tamamına yakınını okuduğum son yapıtlarında To- puz, İlber Ortaylı’nın imparatorluğun en uzun yüz- yılı dediği 19. yüzyılını çok çeşitli açılardan anlatıyor. Hıfzı Topuz’un kitaplarının çok satması aslında he- pimizi sevindirmeli. Çünkü o bize sürükleyici öykü- ler sunmaktan çok, tarihimizi bir roman üslubu için- de, ama belgelere sadık kalarak sunmaya çalışıyor ki, böyle bir çabaya toplumun gerçekten ihtiyacı var. “Abdülmecit” de bu kitaplardan biri. Otoriter “Gâvur Padişah” II. Mahmut’un oğlu, ül- keyi 33 yıl dikta altında yönetmiş vesveseli Abdül- hamit’in babası, 1867’deki ünlü Avrupa gezisi ile Ba- tı’nın dikkatini çekmiş, ölümü üzerindeki esrar per- desi hâlâ aydınlanmamış Abdülaziz’in ağabeyi, ta- rihimizin en önemli belgelerinden (okul kitaplarımı- zın yazdığı kadar olumlu olup olmadığı tartışmalıdır) Tanzimat Fermanı’nın imzacısı, Abdülmecit dönemini; olayları, saray düzeni, savaşları, ekonomik ve sos- yal yapısıyla tanımak olanağını bulduğumuz bu ki- tapta, karşımıza şaşırtıcı bir Abdülmecit çıkıyor. Allah’ın yeryüzündeki gölgesi, Doğu despotizmi- nin simgesi konumunda olan Abdülmecit, hassas, yu- muşak kalpli, müşfik, zaman zaman kadınlarına, kız- larına söz geçirmekten aciz bir insan olarak çıkıyor karşımıza. İnsanları korkutmak yerine onlara kendini sevdir- meyi yeğleyen, halkıyla kucaklaşan, devletinin için- de bulunduğu aciz durumu gören, ama onun oradan nasıl çıkarılacağını bir türlü bilemeyen bir insan ola- rak çıkıyor karşımıza Abdülmecit. Ne tuhaf, Abdülmecit’in, genelde tarihçilerin kor- kulacak bir kişi olarak gösterdikleri, istibdat simge- si olan oğlu Abdülhamit’in özel yaşamına baktığın zaman da, orada, tutumlu ve sade bir hayat süren birini görürsün. Hatta o kadınlara çok düşkün olan birçok cariye- si, ikbali, kadın efendisi olan, gözdelerinden doku- zunun ölümünü gören babasının tersine, mazbut adamdı ve ömrünün hatırı sayılır bölümünü tekeşli ola- rak, sevdiği Müşfika Hanım ile geçirmişti. Hatta ak- şamları aynı sofrada baş başa yemek yerlerdi. Görüyorsun Sevgili, tarihin önemli roller yükledi- ği kimi kişilerin özel yaşamları gerçekten şaşırtıcı olu- yor. Bir zamanlar, Güneş Kral’ın tahtında oturan, ya- şamı Concorde Meydanı’nda, kafası kesilerek, nok- talanan XVI. Louis’nin de, bütün o fırtınalı yıllar sü- resince sahnede yer alan kahramanlar arasında ki- şisel erdemler açısından en ön sırada yer alan mazbut bir adam olduğu bilinir. Ne Abdülhamit’in tutumlu, sade ve önemli bir bö- lümü tekeşli geçmiş yaşamı onun diktatör tutumunu ortadan kaldırır ve mazur gös- terir, ne de titiz bir saat tamircisi olan XVI. Louis’nin hassas yapısı ile erdemleri, kimi sefih, kimi gaddar olan karşısındaki devrimcilerin tarihi haklılıklarını ortadan kaldırabilir. Tarihin, sırtlarına misyon yüklenmiş kişilerin ya- pıları ve tutkularının ürünü olduğunu düşünmek yanlıştır. Nitekim, Abdülmecit’in Batıcılığının imparatorluğu kapitalizmin yoluna sokma sonucunu doğurmasını beklemek de yanıltıcıdır. Bu yazıyı, karanlık ve kanlı bir yıldönümünde ga- zetelerde o dönemin bütün ihanetleri, cinayetleri, iş- kenceleri, zulmü yüzünden bir kişinin fena halde suç- landığı bir günde yazıyorum.. Tahmin etmişsindir sanıyorum. Sözünü ettiğim 12 Eylül’ün lideri Kenan Evren. Onun tarihi kişiliğinin bü- tün bunların sorumlusu olduğu yanlış da değil. Ama kişi olarak Kenan Evren’in hayatına baksan, orada sıradan, ikinci sınıf, yapı olarak gaddar olma- yan, hatta belki de yumuşak, çevresinde olup bi- tenlerin tümünü kavradığı çok kuşku götürür, karı- sına düşkün iyi bir aile babası, bulunduğu yere tali- hin dürtüsüyle ulaşmış imam oğlu bir garip adam bu- labilirsin. Doğrusu son satırlarını 12 Eylül günü okuduğum Hıfzı Topuz’un Abdülmecit’i bir yönüyle bana bun- ları düşündürdü ve o zaman anladım ki, iyi ya da kö- tü (ne demekse) olanlar aktörler değil, rollerdir. asirmen@cumhuriyet.com.tr T.C. 23 2009 24 2009 Başbakan Erdoğan, 3 Ekim’deki kongrede MKYK’de köklü bir revizyon yapmayõ planlõyor MKYK’ye Erdoğan tõrpanõEMİNE KAPLAN ANKARA - AKP, 3 Ekim’de 3. Ola- ğan Kongresi’ne hazõrlanõyor. Başbakan Tayyip Erdoğan’õn tek genel başkanõ adayõ olmasõ beklenen kongrede, parti- nin en üst karar organõ olan Merkez Ka- rar ve Yönetim Kurulu’nda (MKYK) köklü bir revizyona gidileceği belirtili- yor. Başbakan Tayyip Erdoğan’õn Ma- liye Bakanõ Mehmet Şimşek, Adalet Bakanõ Sadullah Ergin ile Başbakan Yardõmcõsõ Bülent Arınç’õ kurula ala- bileceği, kurulun yarõsõna yakõn bir bö- lümünü değiştireceği ifade ediliyor. AKP, 3 Ekim’de ASKİ Spor Salo- nu’nda yapõlacak kongresinde, tek genel başkan adayõ olacak olan Erdoğan ku- rucu genel başkanlõğõ hariç 3. kez genel başkan seçilecek. AKP’nin geçen hafta yapõlan MYK toplantõsõnda tüzükte ya- põlacak değişiklik için bir komisyon kuruldu. Tüzüğe göre, genel başkan kurucu genel başkanlõğõ hariç en fazla 4 kez genel başkan seçilebiliyor. Buna gö- re Erdoğan, 2012 yõlõnda yapõlacak kongrede son kez genel başkan seçile- cek ve görev süresi 2015 yõlõnda sona erecek. Erdoğan, bu konuda net bir açõklama yapmõş, görev süresinin 4 dö- nem genel başkanlõkla sõnõrlõ olduğunu söylemişti. Kongrede, Erdoğan’õn partinin en üst karar oranõ olan MKYK’de nasõl bir de- ğişiklik yapacağõnõn önemli olacağõ be- lirtiliyor. Yerel seçimin ardõndan kabi- nede beklenmedik değişiklikler yapan Erdoğan’õn MKYK’de de köklü bir re- vizyon yapmasõ bekleniyor. Bazõ parti yöneticileri, 50 kişilik MKYK’nin yarõsõnõn değişeceği yö- nünde beklentilerini dile getiriyor. Er- doğan’õn Maliye Bakanõ Mehmet Şim- şek, Adalet Bakanõ Sadullah Ergin, Başbakan Yardõmcõsõ Bülent Arõnç, da- nõşmanõ yaptõğõ eski Milli Eğitim Bakanõ Hüseyin Çelik’i MKYK’ye almak is- tediği belirtiliyor. Kulislerde, aykõrõ gö- rüşleriyle tartõşma yaratan Ayşe Bö- hürler’in kurulda kalacağõ ifade edili- yor. MKYK üyesi milletvekillerinin büyük bölümünün de değişmesi bekle- niyor. Erdoğan’õn kuruldaki kadõn sa- yõsõnõ arttõrabileceği kaydediliyor. Er- doğan’õn, MKYK’den sonra MYK’de de köklü değişiklik yapacağõ dile getiriliyor. 50 kişilik kurulun yarõsõnõn değişebileceği belirtilirken; Erdoğan’õn Maliye Bakanõ Şimşek, Adalet Bakanõ Ergin ve Başbakan Yardõmcõsõ Arõnç’õ kurula almak istediği dile getiriliyor. Amasra’ya bağlõ Akkonak koyundaki arazinin 49 yõllõğõna kiralanmasõnõn ilginç ihalesi SİT alanı son dakikada Pepelerin İLHAN TAŞCI ANKARA - Amasra’ya bağ- lõ ve SİT alanõ da olan Akkonak koyundaki 9 bin 700 metreka- relik arazi “son dakikada” 49 yõllõğõna Alkan Madencilik ve Mermer Sanayi Ticaret Limited Şirketi’ne ihale edildi. “İki da- kika” geç geldiği savõyla ihale- ye sokulmayan şirket yetkilisi Kadir Usta ise Amasra Cum- huriyet Başsavcõlõğõ’na “ihale- ye fesat karıştırma” suçlama- sõyla ihale komisyonu hakkõnda suç duyurusunda bulundu. CHP Bartõn İl Başkanõ Hakan Cey- lan, “Koy SİT alanından çı- kartıldı. İhaleyi eski Orman Bakanı Osman Pepe’nin ço- cuklarının şirketi aldı. Zaten ormandan mermer de çıkar- tıyorlar” dedi. Ankara’dan destek gördüğü savlanan ihaledeki ilginç süreç şöyle gelişti: Akkonak köyünde bulunan koyda, rõhtõm ve dolgu yapmak üzere ihaleye çõkõldõ. 27 Ağus- tos’ta Amasra’da pazarlõk usu- lü ile gerçekleştirilecek ihale Milli Emlak ve Defterdarlõk’õn internet sitesinden ilan edildi. Arazi, ilk yõl için belirlenen 10 bin TL tahmini bedel üzerinden 3 bin TL geçici teminatla iha- leye çõkarõldõ. İhale ilanõnõn da yapõldõğõ 27 Ağustos günü, sa- at 09.30’da Amasra Mal Mü- dürü’nün makam odasõnda pa- zarlõk usulü ile gerçekleştirile- cekti. İhale günü yaşananlarõ, ihaleye kasõtlõ olarak alõnma- dõğõnõ savunan firmanõn yetki- lisi Kadir Usta, Amasra Cum- huriyet Başsavcõlõğõ’na suç du- yurusunda bulundu. Savcõlõk ihaleyi izleyen ga- zetecilerin de tanõk olarak ifa- desine başvurdu. Tanõklar, iha- lenin yapõlacağõ saat 09.30’dan önce ihaleye katõlacaklarõn tü- münün ihale odasõna girdikle- rini, bunlar arasõnda Kadir Us- ta’nõn da bulunduğunu anlattõ- lar. İhaleyi Alkan Madencilik alõrken olaya ilişkin soruşturma halen sürüyor. Bartõn CHP İl Başkanõ Hakan Ceylan, ihale duyurusunun ge- rektiği gibi yapõlmadõğõnõ vur- gulayarak “Bu ihalenin kimin için yapıldığı belli. Demek ki birilerine söz verilmiş” dedi. İhaleyi alan Alkan Madenci- lik’in orman içerisinde maden ocağõ da açtõğõnõ belirten Ceylan, ihaleyi eski Orman Bakanõ Os- man Pepe’nin çocuklarõnõn şir- ketinin aldõğõnõ söyledi. SELDA GÜNEYSU ANKARA - Ankara Anakent Belediye Mecli- si’nin 8 Eylül’deki toplantõsõnda, AKP’li üye Ay- han Yılmaz’õn, Bahçelievler 7. Cadde’de içki içi- lip içilmemesi konusunda referandum yapõlmasõnõ önermesi ve önergenin belediye meclisinde kabul edilmesinin ardõndan başlayan tartõşma büyüyor. Eski Ankara Anakent Belediye Başkanõ Murat Karayalçın, referandumun, Anakent Belediye Başkanõ Melih Gökçek’in yönetim anlayõşõnõ ser- gilediğini belirtirken, eski Çankaya Belediye Baş- kanõ Doğan Taşdelen de, “Be- lediyenin referandum yapma yetkisi yok. Aklına esen yasa çıkarıyor” dedi. Anakent Belediye Başkanõ Melih Gökçek geçtiğimiz gün- lerde yaptõğõ açõklamada, 7. Cadde’nin araç trafiğine kapa- tõlmasõnõ desteklediğini belirte- rek, “7. Cadde’den bize yo- ğun olarak gelen şikâyet içki şikâyeti. Cadde ilk açıldığın- da içkisiz bölge idi. Son za- manlarda bol miktarda mey- hane işletilmeye başlandı” demişti. Caddenin içkili bölge ilan edilip edilmemesi konu- sundaki referandumun ayõn 20’sinde ya da 27’sinde ger- çekleştirileceğini de söyleyen Gökçek, “Demokratik açılım yapıp halkın kanaatini tespit ediyoruz. Herkes sonuca say- gılı olsun” açõklamasõnda bu- lunmuştu. Daha sonra Anakent Belediyesi’nden yapõlan yazõlõ açõklamada, belediyenin böyle bir yetkisinin olmadõğõ itiraf edilmişti. Eski Ankara Anakent Belediye Başkanõ Murat Karayalçõn, Me- lin Gökçek’in aslõnda bir referandum değil, bir an- ket yapacağõnõ, referandum denilerek konuya hu- kuki bir boyut getirilmeye çalõşõldõğõnõ vurguladõ. Karayalçõn, “Bu anket, bir caydırma, bir kor- kutma ve bir tehdit aracı olarak kullanılmak- tadır. Fiilen birtakım talepler önlenecektir. Hukuken olanaklı olsa bile içki fiilen uygula- madan çıkarılacaktır” dedi. Anakent Belediyesi tarafõndan yenilenen Gençlik Parkõ’nda da huku- ken içki satõşõna engel bulunmadõğõnõ, ancak şim- dilerde parkta içki satõşõ gerçekleştirilmediğini çünkü başvuru yapõlmadõğõnõ dile getiren Karayal- çõn, sözlerini şöyle sürdürdü: “Aslında mesele iç- ki meselesi değil, onun ötesinde farklı tercihle- rin farklı yaşam biçimlerinin ortadan kaldırıl- maya çalışılmasıdır.” Eski Çankaya Belediye Başkanõ Doğan Taşde- len de, Bahçelievler 7. Cadde’nin, Anakent Bele- diyesi’nin değil, Çankaya Belediyesi’nin sorumlu- luğunda bulunduğunu belirtti. Taşdelen, “Beledi- yenin böyle bir referandum yapma yetkisi yok. Benim baştan beri görüşüm şu: Ya ilçe beledi- yelerini kaldırsınlar ya da bu belediyeleri bü- yükşehir belediyelerinin tahakkümü altından kurtarsınlar. Bu konuda yeni bir yasanın dü- zenlenmesi gerektiğine inanıyorum. Ne yazık ki son yıllarda ilçe belediyeleri, büyükşehir bele- diyeleri istemediği takdirde kılını kıpırdatamı- yor. Sadece temizlik hizmeti veren bir belediye haline getiriliyorlar” dedi. Anakent Belediye- si’nin asli görevlerinin kentin genel koordinasyo- nunu yapmak, kente su, altyapõ hizmetleri sun- mak, büyük yatõrõmlarõ kontrol etmek olduğunu dile getiren Taşdelen, Gökçek’in başõndan beri “gündem” yaratmaya çalõştõğõnõ vurguladõ. “İki dakika” geç geldiği savõyla ihaleye sokulmayan şirket yetkilisi Kadir Usta ihale komisyonu hakkõnda suç duyurusunda bulundu. Tuğluk hakkında inceleme 15 yaşında mayın kurbanı DİYARBAKIR (Cumhuriyet Bürosu) - Diyarbakõr’õn Kulp il- çesinde PKK’liler tara- fõndan döşenmiş el ya- põmõ mayõnõn patlamasõ sonucu Tepecik mevki- inde hayvanlarõnõ otla- tan iki kardeşten biri olan Masum T. (15) ya- şamõnõ yitirdi. Patla- ma’da yaralanan Meh- met T. ise askeri heli- kopterle Diyarbakõr Eği- tim ve Araştõrma Hasta- nesi’ne kaldõrõldõ. Ma- sum T’nin cesedi ise otopsi için Kulp Devlet Hastanesi’ne götürüldü. DİYARBAKIR (Cumhuriyet Bürosu) - Diyarbakõr Cumhuriyet Başsavcõlõğõ, “Demo- kratik süreç tıkanırsa Kürtler ayrılmayı bile tartışmaya başlayabi- lir” diyen DTP Diyarba- kõr milletvekili Aysel Tuğluk hakkõnda ince- leme başlattõ. Savcõlõğõn Terörle Mücadele Ka- nunu’nun (TMK) “te- rör örgütünün propa- gandasını yapmak” su- çunu kapsayan 7/2. maddesi uyarõnca, DTP’li vekilin dokunul- mazlõğõnõn kaldõrõlmasõ için fezleke hazõrlayaca- ğõ öğrenildi. Fezlekenin daha sonra Adalet Ba- kanlõğõ aracõlõğõyla TBMM Başkanlõğõ’na sunulacağõ belirtildi. FAİLİ MEÇHUL DAVASI Gizli tanık: Kandırıldım Haber Merkezi - Eski Kayseri Jandarma Alay Komutanõ Albay Cemal Temizöz ve eski Cizre Belediye Başkanõ Kamil Atağ’õn da aralarõnda bulunduğu 7 sanõğõn JİTEM bağlantõlõ faili meçhul cinayetlere ilişkin yargõlandõğõ davanõn, hem tutuklu sanõğõ hem de ‘Tükenmez Kalem’ rumuzlu gizli tanõğõ olan PKK itirafçõ- sõ Abdülhakim Güven, mahkemeye verdiği yazõlõ ifadesinde dosyayõ yürüten savcõ tarafõn- dan kandõrõldõğõnõ ileri sürdü. Diyarbakõr 6. Ceza Mahkemesi’nde dün görülen duruşmada yazõlõ ifade veren Güven, PKK’den koptuktan sonra hedef durumuna getirildiğini iddia etti. Güven, kendisinin tehdit, şantaj ve karalama saldõrõlarõyla karşõ karşõya kaldõğõnõ ileri sürerek tutuklu yargõlandõğõ bu dava açõl- madan önce soruşturmayõ yapan savcõya da suçlamada bulundu. Güven “Bana gizli tanık olmam halinde beni bütün bu konulardan uzak tutacaklarını, ne işimden ne ailemden ne de özgürce yaşamamdan geri kalmayaca- ğımı, bu konuda her türlü sözü vererek, de- falarca üzerine basa basa söyleyip durdu- lar” dedi. Kendisine yüzünün değiştirileceği sözü verildiğini ileri süren Güven, “Düzmece, gerçeklerden hakikatlerden yoksun maddi temeli olmayan açıklamalara imza atmam ve gizli tanık olmam gerektiğinden başka yol bırakmadılar” dedi. Başbakan Erdoğan. Amasra’daki Akkonak koyu doğal güzelliğiyle dikkat çekiyor. Karayalçın. Taşdelen. İÇKİ REFERANDUMU ‘Belediyenin böyle bir yetkisi yok’ DİYARBAKIR KULP İLÇESİ