Catalog

CMYB C M Y B 16 HAZİRAN 2009 SALI CUMHURİYET SAYFA HABERLER 3 SÖZ ÇİZGİNİN Turhan Selçuk MEDYATİK İLİŞKİLER.. AYDINLANMA EMRE KONGAR İran Seçimleri İran’da seçimler yapıldı. Bu seçimler ne anlama ge- liyor? Gerçek bir iktidar değişikli- ği söz konusu mu? İran’da iktidar nedir, muha- lefet nedir? Bu soruların yanıtlarını ve- rebilmek için İran’daki rejime, İran Anayasası’na yakından bakmak gerekir. İran’ı aslında bir “rehber”, bir Ayetullah yönetir. Humeyni’nin ölümünden sonra Ali Hamaney rehber olmuştur. Yasama, yürütme, yargı ko- nusundaki bütün kararları, dış politikayı Ayetullah denetler. Hangi partiler kurulabilir, kimler seçime katılabilir... Parlamento nasıl çalışır, han- gi yasaları çıkarabilir... Yargı nasıl çalışır, hangi il- kelere göre karar verir... Bu ve benzeri bütün temel soruların yanıtlarını rehberlik kurumu, Ayetullah verir. Cumhurbaşkanını da onay- layan Ayetullah, gerekirse onu azledebilir de. Bu açıdan Ayetullah Ha- maney’in seçimlerden sonra hemen Cumhurbaşkanı Ah- medinejat’ı tebrik etmesi özel bir önem ve anlam taşımak- tadır. Rehber, Ayetullah, esas iti- barıyla İslamın hukukçu ule- ması (fakihler) tarafından, ya- ni İran’daki İslami geleneklerin ürünü olan mollalar hiyerarşi- si tarafından belirlenir. Ayetullah’ın altında Anaya- sa Koruyucuları Şûrası vardır Şûra on iki üyeden oluşur. Altısı ulemadan altısı da ule- ma dışındaki hukukçulardan gelir. Bu şûra Cumhurbaşkanlığı da dahil olmak üzere bütün si- yasal görevlere aday olanları önceden denetler. Parlamentonun da üstün- dedir. Bir nevi anayasa mahke- mesi gibi çalışır. Tabii denetimde uyguladığı ölçütler tamamen İran’daki bi- çimiyle İslami ilkelerdir. Nitekim bu yüzden yasala- rın İslama uygunluğunu da bütün şûra değil, sadece ule- madan oluşan altı üye denet- ler. İran Anayasası’nın temel il- keleri İran’daki Şii İslamın il- keleridir. Bu ilkeler değiştirilemez. Tüm siyasal sistem, hukuk düzeni ve toplumsal ilişkiler İs- lami ilkelere göre düzenlen- miştir ve bu ilkelere göre işler. İran Anayasası birinci mad- desinde bu rejimi “İslam Cum- huriyeti” olarak nitelemektedir. İşte İran’daki seçimler bu re- jim içinde yapılmıştır. Bazıları bu rejime “Teokratik demokrasi” diyor. Teokrasi ile demokrasinin ne denli uyuştuğunu İran’da görüyoruz: İfade özgürlüğü, muhalefet özgürlüğü, basın özgürlüğü gibi temel hak ve özgürlükler yoksa seçimler ne anlam taşır bilmiyorum doğrusu. İnsanların ve özellikle de kadınların istedikleri gibi giyi- nemedikleri bir toplumda de- mokrasi olabilir mi? İran örneğine iyi bakmak gerek: İran, gücüyle, nüfusuyla, ta- rihiyle büyük bir ülkedir. Ortadoğu’da ve Kafkas- lar’da nüfuzu vardır. Bir ara Türkiye’ye bile rejim ihraç etmeye kalkmış pek çok aydınımızın canına mal olan olaylara karışmıştır. Sanıyorum başta Amerika Birleşik Devletleri olmak üze- re herkesin İran örneğinden ve bu son seçimlerden alacağı çok ders vardır. ekongar@cumhuriyet.com.tr www.kongar.org Genç kız intihar etti ANTALYA (AA) - Antalya’da cep telefo- nuna gelen bir mesaj yüzünden kendisine to- kat attõğõ ve tepki gös- terdiği iddia edilen er- kek arkadaşõyla tartõ- şan üniversite öğrencisi, intihar etti. Arkadaşlarõyla birlikte gittiği Çağla- yan Mahallesi’nde falezlerden denize atlayan N.B. boğularak öldü. Sigara denetimine hapis İZMİR (AA) - Karşõyaka 4. Ceza Asliye Mahkemesi, bir alõşveriş mer- kezindeki sigara denetimine engel ol- duklarõ gerekçesiyle iki kişiye 6’şar ay 20 gün hapis cezasõ verdi. Sigara ve Sağlõk Ulusal Komitesi Hukuk Danõşmanõ Turgut Kazan, 19 Tem- muz’dan sonra kapalõ mekânlarda si- gara içilemeyeceğini hatõrlattõ. Hırsızlık operasyonu İstanbul Haber Servisi - İstan- bul’da Bakõma muhtaç yaşlõ kişileri gasp eden ve evlerinden hõrsõzlõk ya- pan 4’ü kadõn 11 yabancõ uyruklu kişi yakalandõ. Şüpheliler, talimatlarõ firar- daki şebeke lideri Edgar isimli bir kişi- den aldõklarõnõ, değeri yüksek ziynet eşyalarõnõ ise kargo yoluyla Ermenis- tan’a kaçõrdõklarõnõ söylediler. Eski tesisatlara denetleme İstanbul Haber Servisi - 2009’u “İç Tesisat Güvenliği Yõlõ” ilan eden İGDAŞ, 10 yõlõnõ dolduran tesisatlarõ kontrol etmek amacõyla 4 bin gönüllü- den oluşan bir ekip oluşturdu. İG- DAŞ’tan yapõlan açõklamada, gönüllü ekip projesinin tesisat sistemlerindeki eksik ve uygunsuz durumlarõ saptaya- rak, düzeltilmesi için abonelerin uya- rõlmasõnõ hedeflediği kaydedildi. İşçiler serbest bırakıldı Yurt Haberleri Servisi - Hakkâ- ri’nin Şemdinli ilçesinde yol yapõm ça- lõşmalarõ sõrasõnda PKK üyelerince ka- çõrõlan 2 işçi serbest bõrakõldõ. Şemdin- li’de 27 Mayõs’ta, Irak sõnõrõna yakõn Yaylapõnar ve Konur köyleri arasõnda- ki şantiyeye gelen PKK üyeleri, iş ma- kinesi operatörü Agit Sev ile Hasan Korkmaz’õ kaçõrmõştõ. 10 numara çekildi 05, 13, 15, 16, 19, 21, 23, 24, 25, 26, 28, 33, 34, 47, 48, 51, 61, 66, 71, 75, 77, 80 SİİRT (AA) - AKP Siirt Mil- letvekili Yılmaz Helvacıoğlu, ge- çen cumartesi günü Siirt’te yerel radyoda çalõşan erkek arkadaşõnõ zi- yarete giden genç bir kõzõn yakõn- larõnõn saldõrõsõna uğrayõp, 6. kat- tan atlamasõ ve kaldõrõldõğõ hasta- nede ambulansa bindirilirken 5 yerinden bõçaklanmasõ olayõ ile il- gili, böyle münferit bir olayõn Si- irt’e mal edilmesinin yanlõş oldu- ğunu söyledi. Helvacõoğlu, olayõn yaşandõğõ binada incelemelerde bulunarak, olayla ilgili bilgi aldõ. İnceleme so- nunda olay yerinde bir açõklama ya- pan Helvacõoğlu, olayõn gençler arasõnda yaşandõğõnõ ve büyütül- memesi gerektiğini söyledi. ‘Her yerde olabilirdi’ Böyle olaylarõn dünyanõn ve Tür- kiye’nin her yerinde meydana ge- lebileceğini ifade eden Helvacõ- oğlu, “Böyle münferit bir olayın Siirt’e mal edilmesi yanlıştır. Bu münferit bir olaydır. Böyle bir olay hiç gerçekleşmesin isterdik. N.E’nin tedavisi sürüyor. Umarız bir an önce sağlığına kavuşur. Ai- lesine geçmiş olsun dileklerimizi iletiyoruz. Yaşanan bıçaklanma olayı bütün Siirt’i ve Türkiye’yi üzmüştür” dedi. AKP Siirt Milletvekili Afif De- mirkıran ise, Siirt’in böyle bir olayla Türkiye’nin gündemine otur- masõnõn çok üzücü bir olay oldu- ğunu söyledi. AKP’li Yılmaz Helvacıoğlu, kendisine saldıran ailesinden kaçarken 6. kattan atlayan 17 yaşındaki kızın bindirildiği ambulansta bıçaklanmasını ‘münferit bir olay’ diye niteledi ‘Büyütmeye gerek yok’ Yılmaz Helvacıoğlu.