Catalog

MAYIS 2008 / SAYI 11 54 Oyunculuk insanı aramaktır Şükran Yücel U çan Süpürge Uluslararası Kadın Filmleri Festivali'nin on birincisinde Bilge Olgaç ödülü, unutulmaz karakter rollerine hayat veren Meral Çetinkaya'ya veriliyor. Suyun Öte Yanı (1991), Hazal (1979), Uçurtmayı Vurmasınlar (1989) Piyano Piyano Bacaksız (1990) Mutluluk (2007) filmleriyle olduğu kadar, tiyatro sahnesinde can verdiği karakterlerle bellegimizde iz bırakan Çetinkaya ile konuştuk. - Sinemaya nasıl basladımz? 1973'dü sanırım, Zeki Ökten, Agrı Dağı'nın Gazabı adlı filmi yapıyordu. Agrı Dağı'nı görme hevesiyle ben de asistan yardımcısının yardımcısı gibi bir görevle ekibe katıldım. Dagın tepesindeydik, bir oyuncu gelmemişti, rolü bana teklif etti, öyle başladım. - Daha sonra Hazal'da oynadınız ve Antalya'da en iyi yardımcı kadın oyuncu dalında Altın Portakal ödülünü aldınız. O ödülün büyük bir kısmı arkadaşım Güler Ökten'in hakkıdır. Çünkü dublaj sırasında ben yurtdışındaydım ve beni o seslendirmişti. - Bir Yudum Sevgi'de (1984) çok başartlı bir performansınız olmuştu. Hoş bir roldü, kendi trajedisi olan bir karakterdi ama gördüğümde istedigim gibi aktaramadığımı düşündüm. Tiyatro sahnesinde insan oynadığı rolle ılgili olarak günahıyla sevabıyla hesap verebiliyor, ama ekranda görüntü açı, ışık gölge, genel atmosfer v.s. ile şekilleniyor. Kurgu özellikle, her etkiyi yönlendırebılıyor. Sinemanın en heyecan verici yanı, büyücü kısmı montaj bana göre. - Bütün rollerin içinde sizin için en özeli hangisiydi? Hepsi de özel. Çoğu zaten ufacık, kısacık ama tabii hazırlık, karakteri ortaya çıkarıp inandırıcı kılma çalışması aynı. Değişen ekrandaki soluk alma süreleri. Yine de Suyun Öte Yanı'ndakı rolün farklı bir yeri var bende. Tomris Giritlioğlu, o tarihte, filmindeki önemli bir rolü bana verme cesaretini gösterdi. O zaman gençtim, bana benden yaşlı kadını oynattı. Oyuncuyla yönetmen arasında böyle bir güven ilişkisi oldugunda oyuncu daha doğurgan, daha yaratıcı olabiliyor. Yönetmen de o malzemeyi daha iyi değerlendirebiliyor. - Türkiye sizi ilk Bizimkiler dizisinde tanıdı, Sabri Bey'in eşi Ayla Hanım olarak. Evet, o ilk dizilerden biri. Hepimizi tanıyorlar, hâlâ hatırlıyorlar. O dizi çok sıcak bir ilişki kurdu izleyiciyle. Ama o dizideki en büyük şans ve mutluluk değerli oyuncu, değerli insan, değerli dost Mehmet Akan'la birlikte çalışabilmiş olmaktı. - Binbir Gece'de de çok sevildiniz. Diziler daha çok kadın izleyicilere yönelik. işimize özen -göstsrerek kadın karakterlerin hikâyelerini, sorunlarını onlarla paylaşmaya çalışıyoruz. Bu dizi sayesinde 1001 Gece Masalları kitabı, Rimski- Korsakov'un müziği daha çok tanındı, ilgi görüp okunup dinlendi. insan dizilerde televizyonun etkileme gücü ve doğru degerlendirilmesinin önemini her an fark edebiliyor. Meral Çetinkaya, oyunculuğu "insan'ı bulmaya yönelik terapi" olarak tanımlıyor. O, 1973'teki ilk filmi "Ağrı Dağı'nın Gazabı"ndan beri bu anlayışla oynuyor. "Suyun Öte Yanı", "Hazal", "Uçurtmayı Vurmasınlar", "Piyano Piyano Bacaksız", "Mutluluk" oynadığı fllmlerden birkaçı. Çetinkaya, 11. Uçan Süpürge Uluslararası Kadın Filmleri Festivali'nde Bilge Olgaç ödülünü alacak... - Geçen yıl Vasıf Öngören ödülünü aldınız... Farkedilmek, insanı mutlu ediyor, dogal olarak. Hem Vasıf Öngören gibi bir ismin taşıdıgı anlam olarak, hem de kızının bu seçimi yapması, beni çok şaşırttı, mutlu etti, onurlandırdı. Aynı bu yıl Uçan Süpürge'nin beni Bilge Olgaç ödülüne layık görmesi gibi şaşırtıcı ve onurlandırıcı mutluluklar. - Bu sezon Dostlar Tiyatrosu'nda oynadıgımz Sivas 93, büyük bir ilgiyle izleniyor. Genco Erkal'ın bu oyunundaki yedi oyuncudan biri olmaktan onur duyuyorum. Eğitim ve kültür bağlamında sanat üretimini ve paylaşımını, insan değerlerini algılayabilmek adına çok önemsiyorum. Güzelduyu, yani estetik ve ahlaklılık, yani yapılan işteki dürüstlük ve özen, yaşama, insanın varlığına anlam kazandırıyor. -•" - Bilge Olgaç'la hiç çalıştınız mı? Hayır.^ıma Sivas 93 oyununu çalışırken onu andım. Madımak Oteli'nden yayılan o duman kokusu, Bilge Olgaç'la birleşti. Kendini sinemaya adamış, en zoru, yönetmenliğe tutkun bu özel "kadının ülkemizin bu yoksul ve sahipsiz sanat ortamında, bir sobanın tutuşması sonucu ölümü çok acı. - Siz o dönemin film yapma koşullarmı da biliyorsunuz... Evet, o dönemlerde fılm yapmanın ne kadar yoktan varediş olduğuna, Ağrı Dagı'nda yaşadığım o ilk set deneyimimde tanık oldum. Set işçileri herşeyi yapıyor, ışığı, dekoru, çevre düzenini, tehlikeli sahnelerde baş oyuncunun dublörlügünü. Sessiz fakat herşeyi dikkatle gözlemleyen bu sinema emekçileri hiçbir güvenceleri olmadan adanmışlıkla çalışırlardı. Yaratıcılıkla rahat ve kolaycılık pek uyuşmayan haller sanırım.. - Oyunculuk anlayışınızı anlatır mısınız? Oyunculuk duygu ve düşünce dünyasını sınırsız özgür bıraktırıp matematiksel bir disiplini gerekli kılan, çocukstl saf, değişken ve olgunlaşmadan kalmış bir yanınıza da açık alan bırakan bir uğraş. Günlük yaşamın gerçeklerine dayanma gücü sağlayacak bir uzaklaşmayı rnümkün kılan, 'insan'ı bulmaya yönelik terapi yanı da olan bir işkolu dersem duyan ne der acaba? - Türk Sineması'ndaki yeni yönetmenleri, özellikle kadınları nasıl buluyorsunuz? Yeni yönetmenler deyince sinemaya farklı yaklaşan, içten, dürüst, özgün hikâyeleri ve anlatım dilleriyle var olan sinemacıları düşünüyorum. izlemekten çok mutlu olup heyecan duyuyorum. Kadın yönetmenlerin kadın hikâyelerini, kadın karakterlere yaklaşımını izlerken, senaryo ve çekimdeki duyarlılık beni etkiliyor, ama açıkçası yönetmenin cinsiyetinin ayırdına varamıyorum. Edebiyatta bu farkı daha iyi hissedebiliyorum, ama kadına özel hikâyelerin dile gelmesini tabii ki önemsiyorum. Kadır olarak yaşananların, baskı çeşitlerinin sansürsüzce anlatılabilmesi, hem senaryo yazımında çok farklı bakışlar, ayrıntılar aktarımda farklı söyleyiş biç mleri oluşturacak. ortaya çıkaracak, hem de sinemaya • !••••••••*' s . ARDFİNANS'la hem hayatımzdaki tum anneleri, hem de kendinizi mutlu e« N CardFinans üye işyerlerinden 100 YTL'lik üç Anneler Günü alışverişi yapın, 30 YTL değerind( nr.isılk.ııt GÜÇ SİZDE I