Catalog

CMYB C M Y B SAYFA CUMHURİYET 9 KASIM 2008 PAZAR 4 HABERLER DÜNYADA BUGÜN ALİ SİRMEN Mustafa Kemal’in Özel Yaşamı Sevgili, Tahmin ediyorum, başlığı görür görmez üzerinde çok konuşulan Mustafa filminden söz edeceğimi san- mışsındır. Değil. Pazartesi günleri yazmadığımdan er- ken bir 10 Kasım yazısı yazmak amacım. Yarın yani 10 Kasım 2008’de yetmişimden gün al- maya başlayacağım. Bir insan yaşamının önemli dönüm noktalarından biri. Bilmiyorum, daha başka dönüm noktaları da kal- dı mı? Yarın 10 Kasım günü, sahte yas nutukları atılacak ve Mustafa Kemal’den biraz daha uzaklaşacağız, onun simgeleştirdiği kavramlara biraz daha yabancılaşa- cağız. Can Dündar’ın “Mustafa” adlı belgesel filmi dola- yısıyla, son zamanlarda enine boyuna tartışılan Mus- tafa Kemal Atatürk bu yıl özel yaşamıyla daha da faz- la tartışılır oldu. Mustafa Kemal’in özel yaşamı, kendi sağlığında da tartışma konusu olmuş, Armstrong’un kitabı ülke- mizde yasaklanmıştı. Daha da ilginci, Antoine de Saint Exupery’nin baş- yapıtı “Küçük Prens”in belirli bir bölümü de dilimize çevrilirken çıkarılıp atılmıştı. Yıllar önce nereden eli- me geçtiğini bilemediğim, Fransızca baskılı kitapta ise “neyse ki, halkını çok seven aydınlanmacı bir diktatör geldi, Türkiye’de kıyafet devrimi yaptı da...” sözlerinin üstü de okunmayacak şekilde silinmişti. Mustafa Kemal ise Armstrong’un kitabını aldırmış, çevirtip okutmuş, sonra da, - Keşke çevrilip yayınlansaydı, demiştir. Bundan 10-11 yıl önce Armstrong’un kitabı bazı bö- lümleri çıkarılarak dilimize çevrilmişti. Daha önce oku- madığım bu eseri, hemen alıp okudum, sansürlü bö- lümlerinde nelerin yazılı olduğu konusunda da kimi bil- gilerim vardı. Laik demokratik Türkiye Cumhuriyeti’ni, sivil dar- beyle şeriat rejimine çevirmek için kolları sıvayacak olanlar henüz iktidara gelmemişlerdi. O günlerden bi- rinde bir davet üzerine Harbiye Orduevi’nde bulunu- yorduk. Masamızda yüksek rütbeli subaylar da var- dı. Konu malum kitaba geldi. Ne düşündüğümü sordular. Geçmiş zaman kelime kelime ne söylediğimi anımsamam tabii ki mümkün değil. Ama mealen şunları söylediğimi hatırlıyorum: “Kitabı okudum, içinde yazılanların hepsinin doğru olduğunu varsayalım, hatta üstüne başkalarını ekle- yelim; bunlar beni yine de hiç ilgilendirmiyor ve benim Mustafa Kemal’le ilgili düşüncelerimi hiç değiştirmi- yor. Mustafa Kemal benim ne sınıf, ne içki arkadaşım, ne komşum, ne de uzun yıllardır ilişkim devam eden bir dostum, ne kardeşim, ne akrabam. Mustafa Kemal, çok hırslı bir adam olabilir, dostluk ilişkileri kötü olabilir (böyle olduğunu söylemek iste- miyorum), günde bilmem ne kadar rakı, ne kadar si- gara içebilir, aşk yaşamında sadık olabilir veya olma- yabilir, bütün bunlar beni zerre kadar ilgilendirmiyor.” Gerçekten de ilgilendirmiyordu. Çünkü oradaki bi- lanço ne çıkarsa çıksındı, asıl tarihsel eserin yapısı ve kıymeti değişmiyordu. Mustafa Kemal’e yaşadığım Cumhuriyeti, laik dü- zeni ve benliğimi borçlu idim. Özel yaşamı bu kaza- nımları ne eksiltebilir, ne de arttırabilirdi. Yıllar boyu düşünmüşümdür, “Atatürk’ün şahsında, bir kişinin böylesine yüceltilmesinin anlamı nedir?” di- ye. Doğrusu Frenklerin “culte de personalite” dedikleri, kişiyi neredeyse tapınma kertesine varacak yüceltmeyi başlangıçta tam olarak algılayabildiğimi söyleye- mem. Sonra bir gün kavradım gerçeği, Mustafa Kemal Ata- türk Zübeyde Hanım’ın doğurduğu, 1938’in 10 Ka- sım’ında yaşama veda eden, kısa yaşamında çok bü- yük işler yapmış, olağanüstü vasıflara sahip o faninin ötesinde bir şeydi. O yüzyıllar boyu boynu bükük yaşamış bir toplumun boyun eğmezliğinin simgesi, onurunun canlı nişane- si, bir toplumun yüzyıllık birikiminin, tarihi yönelişinin sembolüydü. Annesinin çağırdığı adıyla Mustafa, karısının hitap ettiği şekliyle Kemal’den çok ayrı, onun ötesinde bir şeydi ırkçı temele dayanmayan çağdaş ulusçuluğun toplumunun kurucusu, simgesi, hatta ta kendisiydi Mustafa Kemal Atatürk. Hepimiz Mustafa Kemal Atatürk’ü anımsarken kendi teslim olmamışlığımıza, değişim gücümüze, ça- ğa ayak uydurma yeteneğimize, ezilmeyen onurumuza, dik duran başımıza gönderme yapıyor, onu severken kendi öz benliğimizi seviyorduk. Mustafa Kemal Atatürk büyük eserini, var olan po- tansiyeli harekete geçirerek müstesna kişiliğini ortak aklın ve ortak iradenin en üst düzeye çıkmasına se- ferber ederek yaratırken, Mustafa’dan da, Kemal’den gelen ama aynı zamanda ondan bağımsız onun fev- kinde bir şeyin, “Biz”in ifadesi olmuştur. Şimdi söyler misin Sevgili, onun özel yaşamının ne önemi var? asirmen@cumhuriyet.com.tr ABF ve onlarca dernek, çok sayõda siyasi parti, sendika Sõhhiye Meydanõ’nda bir araya geliyor Alevilerinbüyükmitingibugün ANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu) - Alevi Bektaşi Federasyo- nu (ABF) ve bağlõ 150 şubenin ya- nõ sõra çok sayõda siyasi parti, sendika ve sivil toplum örgütünün katõlõmõyla düzenlenen “Ayrım- cılığa karşı eşit yurttaşlık hakkı” mitingi bugün Sõhhiye Meyda- nõ’nda gerçekleştirilecek. İstanbul, Balõkesir, Çanakkale, Bursa, İzmir, Muğla, Antalya, Adana, Mersin, Tarsus, Adõya- man, Kahramanmaraş, Diyarbakõr, Muş, Bingöl, Tunceli, Malatya, Or- du, Tokat, Samsun ve Çorum’dan gelen binlerce Alevi, saat 10.30’da Ankara Garõ’nda toplanacak. Yurt- taşlar, buradan Sõhhiye Meyda- nõ’na doğru yürüyüşe geçecek. Sõhhiye Meydanõ’ndaki miting saat 14.00’te başlayacak. Mitinge, ABF’ye bağlõ 150 şubenin yanõ sõ- ra 200’ü aşkõn cem ve kültür evi, hemşehri ve köy derneği ile üni- versite öğrencileri, tüm sol parti- ler, sendikalar, sivil toplum ör- gütleri ve meslek odalarõ da des- tek verecek. Edip Akbayram, Ferhat Tunç, Yavuz Bingöl, Mustafa Özarslan ve şair Ahmet Telli de mitingde türküler seslendirecek, şiirler oku- yacak. Mitingde zorunlu din kültürü ve ahlak bilgisi dersi konusunda AİHM ve Danõştay tarafõndan ve- rilen kararlarõn uygulanmasõ, Di- yanet İşleri Başkanlõğõ’nõn kapa- tõlmasõ, cem ve kültür evlerinin ya- sal statüye kavuşturulmasõ, Madõ- mak’õn müzeye dönüştürülmesi konularõndaki talepler dile getiri- lecek. Mitingde ayrõca, AKP ikti- darõnõn Alevi politikasõ ve IMF uy- gulamalarõ da protesto edilecek. ‘AİHM kararı uygulanmalıdır’ SHP Genel Sekreter Yardõmcõ- sõ Ertuğrul Şenoğlu, yaptõğõ ya- zõlõ açõklamada, Alevi Bektaşi Fe- derasyonu’nun öncülüğünde “Eşit Yurttaşlık Hakkı” talebiyle baş- latõlan, “Büyük Alevi Yürüyüşü ve Mitingi”nin, bir toplumsal ger- çekliği, dahasõ toplumsal barõş adõna bir utancõ gözler önüne ser- diğini öne sürdü. Bu hak arama yürüyüşünde, Alevi yurttaşlara parti olarak tüm örgütleriyle “yol arkadaşı” ola- caklarõnõ ifade eden Şenoğlu, AKP hükümetinin, zorunlu din dersle- rinin kaldõrõlmasõyla ilgili Avrupa İnsan Haklarõ Mahkemesi’nin (AİHM) aldõğõ kararõ derhal uy- gulamasõ gerektiğini belirtti. Şe- noğlu, “Alevi toplumunun, baş- ta zorunlu din derslerinin kal- dırılması, Alevilerin ibadet yer- leri olan cemevlerinin yasal sta- tüye kavuşturulması, Diyanet İşleri Başkanlığı’nın kaldırıl- ması, Sıvas’taki Madımak Ote- li’nin müze olması taleplerinin, salt Alevilerin değil, ülkede ço- ğulcu demokrasiye, laikliğe ve toplumsal barışa ihtiyaç duyan tüm kesimlerin ortak talebi ol- ması gerektiğini” kaydetti. ‘Ayrımcılığa karşı eşit yurttaşlık hakkı’ mi- tingi bugün saat 14.00’te başlayacak. NEVŞEHİR’İN HACIBEKTAŞ İLÇESİNDE BİR ARAYA GELEN ALEVİLER ‘AKP’yi istemiyoruz’ SELAHATTİN ŞAHİN NEVŞEHİR - Ankara’da bugün düzenlenecek “Ayrım- cılığa Karşı Eşitlik Yürüyüş- çüleri”, dün Alevilerin en önemli inanç merkezlerinden biri olan Nevşehir’in Hacõbek- taş ilçesinde bir araya geldi. Malatya, Kahramanmaraş ve Diyarbakõr’dan yola çõkan grup, Hacõbektaş ilçesindeki çeşitli si- vil toplum örgütlerinin tem- silcileri tarafõndan karşõlandõ. Polisin geniş güvenlik önlem- leri altõnda Eski Pazar Yeri’nden başlayõp Yeni Pazar Yeri’ne kadar yürüyen grup, “Madımak müze olsun”, “Köylere cami istemiyoruz”, “AKP’yi istemiyoruz” di- ye sloganlar attõ. Yürüyüşün ardõndan ba- sõn açõklamasõ yapan Eğitim-Sen Hacõ- bektaş Temsilcisi Ali Kaim, şunlarõ söyledi: “Bin yıllardır bu topraklarla yaşıyo- ruz. İnsanı insan olduğu için seviyoruz. Yüzyıllar boyunca hep incindik, ama hiç incitmedik. Hep ezilmişiz, horlanmışız, yoksul bırakılmışız, dağlara sürülmüşüz. Her şeye rağmen kimliğimizi, benliğimizi ve özümüzü kay- betmedik. Bizi bize unuttur- maya çalıştılar. Asimile etme- ye kalkıştılar. Köylerimize zor- la cami yaptılar, çocuklarımıza zorla İslamın bir mezhebini öğ- retmeye devam ediyorlar. Ata- türk devrimlerini ilk bizler be- nimsedik ama katliamlara uğ- radık. Maraş’ta, Çorum’da, Sı- vas’ta, Gazi’de katledildik. Kim- senin kılı kıpırdamadı. Katle- dildiğimiz yerde et yemeye de- vam ediyorlar. İnkâr, yok say- ma, görmezden gelme politikaları artık sona ermelidir. Eşit yurttaşlık hakkı is- tiyoruz. Yoksulların, evsizlerin, ezilen- lerin sesi olmak istiyoruz. Eylemimiz sa- dece bir Alevi eylemi değildir, talepleri- niz herkesin talepleridir.” GENELKURMAY BAŞKANI BAŞBUĞ: 10 Kasım nedeniyle bir mesaj yayımlayan Genelkurmay Başkanı Başbuğ, “Atatürk’ün ilke ve devrimlerinin aydınlığında kararlı ilerleyişimiz sürecek” dedi. ‘Atatürk’e bilgi ve bilinçle bağlıyız’ ANKARA/İSTAN- BUL (Cumhuriyet) - Kurtuluş Savaşõ önderi, Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu, çağdaşlaşma- nõn yolunu açan devrim- lerin mimarõ Mustafa Kemal Atatürk “ölüm- süzlüğe uğurlanışının” 70. yõldönümünde tüm yurtta törenlerle anõlacak. Ulu önder Atatürk’ün Dolmabahçe Sarayõ’nda gözlerini hayata yumdu- ğu odada yarõn saat 09.05’te anma töreni düzenlenecek. Dolma- bahçe Sarayõ’nda bu akşam TBMM Baş- kanõ Köksal Top- tan’õn da katõlõmõyla anma konseri gerçek- leştirilecek. Genel- kurmay Başkanõ Or- general İlker Baş- buğ, Türk Silahlõ Kuvvetleri (TSK) personeline yayõmla- dõğõ mesajda, “Onun maddi varlığının aramızdan ayrıldığı 10 Kasım tarihini bir matem günü olarak kabul etmek yerine dikkatleri- mizi bir kez daha onun düşüncelerine yöneltmek için bir fırsat olarak görü- yoruz” dedi. İstan- bul Barosu Başkan- lõğõ tarafõndan ya- yõmlanan açõklama- da ise Atatürk’ü ba- ğõmsõz yargõnõn ancak ba- ğõmsõz bir ülkede ger- çekleşebileceğinin bilin- ciyle andõklarõ belirtildi. Genelkurmay Başkanõ Orgeneral İlker Başbuğ, mesajõnda TSK’nin duy- gusallõğõn ötesinde Ata- türk’e bilgi ve bilinçle özümsenmiş köklü bir sevgiyle bağlõ olduğunu belirterek “İlke ve dev- rimlerinle aydınlattığın uygarlık yolunda ka- rarlı ilerleyişimizi sür- düreceğimize manevi huzurunda bir kez daha söz veriyoruz” dedi. Başbuğ mesajõnda, TSK personeline sesle- nerek şu görüşleri dile getirdi: “Duygusallığın ötesinde bilgi ve bilinçle özümsenmiş köklü bir sevgiyle bağlı olduğu- muz Ebedi Başkomu- tanımız Atatürk’ün çağ- lar ötesine uzanan engin düşünceleriyle ölüm- süzleştiğine inanıyoruz. ‘Büyük ölülere matem gerekmez; fikirlerine sa- dakat gerekir’ düşünce- sinden hareketle onun maddi varlığının ara- mızdan ayrıldığı 10 Ka- sım tarihini bir matem günü olarak kabul et- mek yerine dikkatleri- mizi bir kez daha onun düşüncelerine yönelt- mek için bir fırsat ola- rak görüyoruz.” Anma törenleri Ulu önder Atatürk’ün ölümünün 70. yõldönümü nedeniyle bu akşam Mil- li Saraylar Daire Baş- kanlõğõ “Ayrı Kalışımı- zın 70. Yılında Musta- fa Kemal’e Özel” baş- lõklõ anma konseri dü- zenleyecek. İstanbul Devlet Kla- sik Türk Müziği Koro- su’nun vereceği anma konseri TBMM Başkanõ Köksal Toptan’õn katõ- lõmõyla gerçekleştirile- cek. “Belge ve Fotoğ- raflarla Atatürk ve Mil- li Saraylar Sergisi” de ziyaretçilerin ilgisine su- nulacak. İZMİR (Cumhuriyet Ege Bürosu) - Eğitim ala- nõndaki sorunlarõn çözüm beklediği bir ortamda Mil- li Eğitim Bakanlõğõ’nõn, başta Eğitim-Sen üyeleri ol- mak üzere eğitimcilere karşõ baskõlarõnõn arttõğõ bil- dirildi. Konak Meydanõ‘nda bir araya gelen Eğitim- Sen İzmir şubeleri üyeleri Milli Eğitim Bakanlõğõ’nõn uygulamalarõnõ protesto etti. Milli Eğitim Bakanõ’nõ is- tifaya çağõran eğitimciler, “Ücretli köle olmayacağız”, “250 bin öğretmen işsiz”, “Çelik istifa” yazõlõ pan- kartlar açarak tepkilerini dile getirdiler. Eğitim-Sen’den eylem (Fotoğraf:OZANYAYMAN)