Catalog

SAYFA CUMHURİYET 30 NİSAN 2007 PAZARTESİ 12 B O R S A Sektör Bazında Hafta Kapanış Fiyatı Özvarlık Kârlılığı PD/DD Cari F/K Fiyat NA MADENCİLİK Park Elek. Madencilik 5.05 24.41 1.87 79.08 0.66 16.19 GIDA, İÇKİ VE TÜTÜN Altınyağ 0.83 0.70 1.91 1.01 0.00 0.28 Anadolu Efes 46.50 16.07 3.14 10.37 2.38 6.79 Banvit 1.89 12.49 1.56 3.32 0.15 5.75 Coca Cola 10.40 10.22 3.12 5.20 0.34 5.95 Dardanel 0.95 21.52 0.14 53.84 1.51 60.07 Ersu Gıda 0.80 1.40 1.39 0.80 0.01 1.03 Frigo Pak Gıda 1.00 6.54 1.18 2.30 0.06 2.31 Kent Gıda 43.50 5.21 5.68 2.77 0.40 3.41 Kerevitaş Gıda 6.60 34.42 1.02 9.05 2.22 10.21 Konfrut Gıda 4.80 19.72 2.00 6.65 0.47 5.88 Kristal Kola 1.14 0.61 0.71 1.05 0.01 0.55 Merko Gıda 0.68 45.69 1.17 12.87 0.26 9.60 Penguen Gıda 1.04 70.64 2.20 21.92 0.33 19.33 Pınar Et Ve Un 3.38 12.76 0.80 9.40 0.54 9.68 Pınar Su 4.58 13.96 1.19 14.03 0.54 11.06 Pınar Süt 6.35 11.92 1.19 8.00 0.64 8.18 Selçuk Gıda 0.55 17.63 0.55 15.49 0.18 11.15 Şeker Piliç 1.71 49.56 1.79 7.83 0.47 14.17 T. Tuborg 3.666,030.32 160.84 41.84 1.37 29.40 Tat Konserve 2.86 4.12 3.25 2.48 0.04 0.92 Tukaş 0.87 20.56 0.97 6.81 0.18 6.80 Ülker Gıda 6.05 16.57 2.72 4.96 0.37 8.77 Vanet 3.34 1.29 1.14 0.89 0.04 1.00 DOKUMA, GİYİM EŞYASI VE DERİ Akal Tekstil 5.05 20.25 0.49 1.77 2.10 1.85 Akın Tekstil 2.80 0.17 0.56 0.12 0.01 0.10 Aksu İplik 1.90 21.83 0.70 13.88 0.59 10.98 Altınyıldız 4.90 0.74 1.35 0.48 0.03 0.27 Arsan Tekstıl 1.14 3.30 0.37 3.00 0.10 1.88 Berdan Tekstil 2.50 125.82 0.82 26.61 3.82 30.12 Bisaş Tekstil 1.90 513.52 5.53 24.56 1.76 23.98 Bossa 1.88 1.67 0.72 5.81 0.04 1.20 Ceylan Giyim 9.15 7.05 5.59 1.01 0.12 2.26 Ceytaş Madencilik 2.68 16.24 1.26 19.19 0.35 13.24 Derimod 3.16 26.83 1.65 5.46 0.51 11.92 Desa Deri 1.06 4.97 0.87 3.58 0.06 3.17 Edip İplik 5.90 24.97 1.85 26.62 0.79 14.17 Gediz İplik 1.68 13.57 1.44 17.64 0.16 8.95 İdaş 5.75 0.35 1.04 0.19 0.02 0.16 Karsu Tekstil 0.85 1.55 0.46 4.06 0.03 0.97 Kordsa Sabancı Dupont 3.62 8.41 1.07 5.51 0.28 4.10 Lüks Kadife 1.92 6.51 1.47 5.53 0.09 4.03 Menderes Tekstil 0.54 5.77 0.45 4.65 0.07 4.10 Mensa Mensucat 0.23 53.41 0.17 63.86 0.74 19.52 Metemteks 1.00 53.51 2.41 34.93 0.22 18.76 Söktaş 3.18 2.60 0.39 2.92 0.21 1.63 Sönmez Filament 1.43 15.57 1.02 20.05 0.22 13.13 Uki Konfeksiyon 1.60 415.89 2.93 23.54 2.27 26.47 Vakko Tekstil 6.85 4.54 1.91 1.80 0.16 2.68 Yataş 2.56 5.67 0.85 2.12 0.17 2.14 Yünsa 1.94 15.15 0.75 8.54 0.39 7.84 ORMAN ÜRÜNLERİ VE MOBİLYA Alkim Kağıt 1.16 2.57 0.74 2.87 0.04 1.89 Bak Ambalaj 5.45 19.31 1.01 11.06 1.05 13.01 Dentaş Ambalaj 2.54 14.35 0.95 10.56 0.38 9.42 Doğan Burda 3.62 0.95 1.92 0.42 0.02 0.68 Doğan Gazetecilik 4.90 0.78 2.97 0.36 0.01 0.61 Duran Doğan Basım 5.60 19.75 3.64 4.01 0.30 4.44 Gentaş 1.83 18.22 1.07 18.73 0.31 15.66 Hürriyet Gzt. 3.86 14.82 2.29 16.47 0.25 10.74 Işıklar Ambalaj 1.22 80.44 4.78 29.12 0.21 3.88 Kaplamin 9.30 6.81 1.39 4.76 0.45 5.03 Kartonsan 101.00 9.09 1.51 13.41 6.08 8.13 Kelebek Mobilya 0.81 144.63 4.22 18.00 0.28 18.54 Koza Davetiye 10.90 63.95 3.96 28.54 1.76 28.80 Olmuksa 4.90 12.61 1.05 8.79 0.59 10.76 Tire Kutsan 6.45 3.34 3.10 1.24 0.07 1.53 Viking Kağıt 1.71 49.62 2.87 12.60 0.30 11.53 KİMYA, PETROL, KAUCUK VE PLASTİK ÜRÜNLERİ Advansa Sasa 0.78 6.64 0.49 4.29 0.11 4.39 Aksa 4.12 9.14 0.67 4.44 0.56 3.71 Alkim Kimya 5.70 10.29 1.30 9.37 0.45 6.88 Aygaz 4.52 27.35 0.83 13.76 1.50 14.84 Bagfaş 39.00 9.68 1.32 4.42 2.86 5.31 Brisa 79.00 10.15 1.42 6.00 5.63 7.73 Çbs Boya 0.56 23.01 0.24 59.45 0.53 27.95 ÇBS Printaş 0.85 4.40 0.51 13.11 0.07 1.53 Deva Holding 10.20 24.23 2.58 25.22 0.96 15.78 Dyo Boya 0.70 118.92 3.21 21.30 0.26 17.31 Eczacıbaşı İlaç 6.30 3.02 0.96 3.66 0.20 2.10 Ege Gübre 24.90 3.36 0.50 2.55 1.66 2.48 Egeplast 1.45 110.03 3.28 9.92 0.49 11.23 GoodYear 18.70 11.42 0.92 3.97 2.31 6.51 Gübre Fabrik. 3.98 13.64 1.34 1.90 0.41 4.59 Hektaş 0.90 7.49 0.81 7.74 0.08 5.95 Marshall 15.20 15.37 1.42 6.31 1.64 11.03 Petkim 8.15 3.32 1.11 9.03 0.24 2.62 Petrol Ofisi 6.25 9.82 1.11 1.68 0.55 3.82 Pimaş 3.56 26.69 2.01 6.99 0.47 9.80 Selçuk Ecza Deposu 6.00 18.00 2.50 3.09 0.43 5.74 Soda Sanayii 7.15 15.04 1.03 15.70 1.04 10.25 Turcas Petrol 6.75 58.99 1.62 28.55 2.45 57.81 Tüpraş 29.25 23.76 2.12 4.09 3.28 11.76 TAŞ, TOPRAĞA DAYALI SANAYİ Adana Çimento (A) 8.30 23.97 3.74 53.10 1.09 22.60 Adana Çimento (B) 4.48 23.97 2.02 53.10 0.78 22.60 Adana Çimento (C) 0.78 23.97 0.35 53.10 0.11 22.60 Afyon Çimento 1,075.00 28.42 2.88 29.67 105.98 23.69 Akçansa 8.85 18.55 2.15 25.36 0.77 15.78 Anadolu Cam 5.45 5.85 1.30 5.45 0.24 3.01 Batı Çimento 12.40 23.82 2.18 26.77 1.35 16.73 Batısöke Çimento 3.36 17.66 0.96 35.73 0.62 15.33 Bolu Çimento 2.76 32.73 1.63 45.08 0.55 30.49 Bursa Çimento 10.80 29.57 3.92 15.56 0.81 19.32 Çimbeton 20.50 7.94 1.03 2.59 1.58 5.03 Çimentaş 12.80 5.74 0.77 8.93 0.95 3.06 Çimsa 9.90 19.37 1.71 26.85 1.12 13.95 Denizli Cam 4.24 2.68 0.88 2.12 0.13 1.85 Eczacıbaşı Yapı 3.32 0.89 1.06 0.41 0.03 0.43 Ege Seramik 2.50 1.75 1.88 0.76 0.02 0.59 Göltaş Çimento 61.00 15.63 1.61 26.36 5.93 12.07 Haznedar Refrakter 2.54 5.47 2.09 1.71 0.07 1.91 İzocam 17.60 38.33 2.71 26.52 2.49 28.84 Konya Çimento 68.00 22.76 1.22 31.49 12.65 19.79 Kütahya Porselen 21.40 0.93 0.65 0.46 0.30 0.60 Mardin Çimento 7.00 40.58 2.33 61.89 1.22 36.47 Nuh Çimento 10.00 24.10 2.47 25.53 0.98 17.25 Oysa Çimento 7.20 42.78 2.27 30.83 1.35 37.70 Trakya Cam 4.10 14.75 1.23 20.25 0.49 9.47 Uşak Seramik 1.60 3.39 1.06 1.51 0.05 0.95 Ünye Çimento 4.94 31.35 1.84 43.36 0.84 24.11 METAL ANA SANAYİ Borusan Mannesmann 11.40 12.91 1.24 4.47 1.18 6.51 Burçelik 19.20 8.82 1.54 2.73 1.10 2.42 Burçelik Vana 0.98 22.67 1.06 24.58 0.21 12.54 Componenta Döktaş 5.30 29.10 1.76 14.35 0.88 18.66 Çelik Halat 7.95 8.97 2.10 3.48 0.34 5.23 Çemtaş 2.86 19.48 1.15 15.60 0.48 17.55 Demisaş Döküm 1.45 4.99 0.58 3.07 0.13 2.90 Erbosan 8.80 28.15 1.26 8.43 1.97 12.66 Ereğli Demir Çelik 15.30 12.68 1.38 13.97 1.40 7.88 Feniş Alüminyum 3.50 12.43 1.03 4.63 0.42 4.19 İzmir Demir Çelik 6.90 22.67 1.74 7.02 0.90 15.14 Kardemir (A) 1.70 23.19 2.18 14.16 0.18 13.10 Kardemir (B) 1.72 23.19 2.21 14.16 0.18 13.10 Kardemir (D) 0.91 23.19 1.17 14.16 0.18 13.10 Sarkuysan 3.92 16.84 0.94 2.55 0.70 6.55 METAL EŞYA VE MAKİNA GEREÇ YAPIM Alarko Carrier 16.30 11.65 1.03 8.04 1.84 8.74 Anadolu Isuzu 14.40 12.43 1.29 5.86 1.39 8.11 Arçelik 10.60 15.41 2.02 4.66 0.81 5.09 Beko Elektronik 1.84 103.72 2.60 7.08 0.73 9.05 Bosch Fren Sistemleri172.00 1.41 12.21 0.37 0.20 0.64 BSH Ev Aletleri 35.25 26.27 3.17 7.13 2.93 11.70 Ditaş Doğan 5.85 2.70 1.07 2.22 0.15 1.91 Ege Endüstri 15.50 24.31 1.28 9.96 2.93 14.39 Emek Elektrik 0.64 146.85 7.14 24.09 0.13 38.61 Eminiş Ambalaj 3.38 3.67 1.19 2.49 0.10 1.73 FM İzmit Piston 720.00 30.39 6.66 20.51 32.86 28.31 Ford Otosan 12.40 30.70 2.67 7.68 1.43 17.73 Gersan Elektrik 0.89 1.39 0.85 0.71 0.01 1.07 İhlas Ev Aletleri 0.92 3.55 0.87 1.68 0.04 1.93 Karel Elektronik 3.84 19.04 1.12 19.23 0.65 13.71 Karsan Otomotiv 1.88 67.94 4.01 11.59 0.32 22.27 Klimasan Klima 3.18 18.25 1.50 5.86 0.39 7.33 Mutlu Akü 1.93 10.35 1.14 5.61 0.18 6.39 Otokar 17.90 30.69 3.18 12.27 1.73 16.11 Parsan 2.25 13.82 1.01 15.39 0.31 8.62 Prysmian Kablo 3.62 4.59 1.24 1.07 0.13 2.05 T. Demir Döküm 11.40 21.32 2.67 5.29 0.91 5.83 Tofaş Oto. Fab. 6.20 8.04 3.05 2.68 0.16 3.38 Türk Traktör 16.10 38.77 2.58 23.07 2.42 30.40 Uzel Makina 2.50 10.88 1.22 3.58 0.22 4.06 Vestel 3.74 0.26 0.52 0.06 0.02 0.06 Vestel Beyaz Eşya 2.42 14.13 1.01 5.74 0.34 7.69 DİĞER İMALAT SANAYİİ Adel Kalemcilik 6.10 23.46 1.33 14.74 1.08 17.19 Goldaş Kuyumculuk 1.70 5.49 0.93 0.25 0.10 2.54 Serve Kırtasiye 1.80 9.43 1.59 7.54 0.11 6.92 ELEKTRİK, GAZ VE SU Ak Enerji 5.35 13.96 0.82 13.77 0.92 9.38 Aksu Enerji 2.84 6.34 0.92 74.44 0.20 5.88 Ayen Enerji 1.95 8.08 1.20 11.61 0.13 3.03 Zorlu Enerji 3.66 16.15 1.05 11.78 0.57 5.48 İNŞAAT VE BAYINDIRLIK Borova Yapı 0.81 19.58 1.67 0.10 8.62 Enka İnşaat 20.40 19.49 4.06 10.20 0.98 7.55 TOPTAN TİCARET Doğuş Otomotiv 6.90 4.60 1.59 0.87 0.20 1.95 İntema 4.20 2.26 0.89 0.18 0.11 0.40 Sanko Pazarlama 3.40 12.16 1.31 1.66 0.31 3.27 PERAKENDE TİCARET AFM Film 5.25 12.31 3.37 4.59 0.19 4.65 EKONOMİ A N A L İ Z Hafta Kapanış Fiyatı Özvarlık Kârlılığı PD/DD Cari F/K Fiyat NA 2.84 0.07 0.20 0.20 0.45 0.06 2.06 Bilanço Likiditesi 15.24 4.17 1.61 1.61 2.82 5.59 4.24 BİM Birleşik Mağ. 84.00 48.90 14.44 3.24 Boyner Mağazacılık 2.23 16.99 5.52 1.70 Carrefoursa (A) 17.90 3.15 2.84 1.18 Carrefoursa (B) 17.40 3.15 2.76 1.18 Migros 17.20 8.53 3.29 1.84 Milpa 2.68 8.81 4.11 4.15 Tesco Kipa 78.00 15.62 5.91 4.65 TURİZM Favori Dinlenme Yer. 4.22 30.42 0.45 803.57 Marmaris Altınyunus 29.00 14.26 3.54 39.63 Marmaris Martı 1.58 5.90 1.23 17.88 Net Turizm 1.46 30.04 1.36 41.09 TekArt Turizm 2.21 6.10 4.31 26.80 ULAŞTIRMA, HABERLEŞME VE DEPOLAMA Çelebi 29.00 19.72 3.48 9.58 Reysaş Lojistik 4.34 3.54 1.95 2.17 Türk Hava Yolları 9.05 11.54 0.98 4.87 Usaş 3.60 60.92 0.81 62.05 HABERLEŞME Turkcell 7.70 22.86 3.05 18.88 TIBBİ VE DİĞER SAĞLIK HİZMETLERİ Acıbadem Sağlık 17.00 6.00 7.60 2.17 SPOR HİZMETLERİ Beşiktaş Futbol Yat. 2.16 44.74 4.56 31.03 Fenerbahçe Sportif 24.75 40.39 7.42 99.97 Galatasaray Sportif 94.50 48.60 1.98 Trabzonspor Sportif 5.20 42.91 2.49 109.33 BANKALAR VE ÖZEL FİNANS KURUMLARI Akbank 10.30 22.65 3.50 AlternatifBank 2.50 16.26 3.07 Asya Katılım Bankası 7.75 23.14 3.68 Denizbank 14.20 22.35 3.63 Finansbank 5.85 34.39 3.39 Fortis Bank 2.27 6.77 2.04 Garanti Bankası 7.05 7.54 2.96 İş Bankası (A) 15,000.00 11.79 4,394.06 İş Bankası (B) 1,280.00 11.79 374.96 İş Bankası (C) 7.00 11.79 2.05 Şekerbank 7.60 11.90 2.17 T. Ekonomi Bank. 25.00 19.15 3.46 T. Kalkınma Bank. 6.60 29.05 1.96 T.S.K.B. 3.12 18.08 1.59 Tekstilbank 1.99 4.54 1.80 Vakıflar Bankası 4.04 17.15 2.25 Yapı ve Kredi Bank. 3.14 15.32 2.95 SİGORTA ŞİRKETLERİ Aksigorta 6.80 4.19 1.17 Anadolu Hayat Emek. 5.90 7.86 3.21 Anadolu Sigorta 2.98 4.98 1.18 Aviva Sigorta 18.70 31.70 11.02 Güneş Sigorta 4.10 1.57 1.91 Ray Sigorta 4.56 100.16 11.26 Yapı Kredi Sigorta 10.50 9.58 4.14 FİNANSAL KİRALAMA VE FACTORİNG ŞİRKETLERİ Factoturk Faktoring 7.55 28.42 3.38 33.86 Finans Fin. Kir. 4.06 19.07 1.45 41.08 Garanti Faktoring 4.64 16.06 2.59 İş Fin. Kir. 3.28 17.44 2.08 18.45 Öz Finans Fact. 2.74 11.61 1.34 Şeker Fin. Kir. 1.04 97.50 6.03 51.10 Tekstil Fin. Kir. 1.15 14.49 0.70 68.23 Vakıf Fin. Kir. 2.22 18.27 1.22 22.98 Yapı Kredi Fin. Kir. 3.72 23.49 3.04 67.59 HOLDİNGLER VE YATIRIM ŞİRKETLERİ Alarko Holding 3.48 8.72 1.11 7.61 Borusan Yat. Paz. 4.60 7.52 1.35 Doğan Holding 2.70 26.31 1.19 7.40 Doğan Yayın Hol. 5.35 2.94 4.11 1.07 Eczacıbaşı Yatırım 5.20 2.45 0.52 0.83 GSD Holding 1.65 7.26 0.98 2.31 İhlas Holding 0.81 6.09 0.72 7.02 Kav Dan.Paz.Tic. 2.27 6.09 0.76 Koç Holding 7.10 11.02 1.77 1.14 Mazhar Zorlu Holding 1.70 42.46 0.96 8.32 Net Holding 0.86 10.15 6.13 7.18 Sabancı Holding 6.50 7.21 1.71 4.87 Şişe Cam 5.45 8.46 0.98 7.22 TAV Havalimanları 12.00 23.77 15.67 8.75 Vakıf Girişim 10.60 39.07 2.25 Yazıcılar Holding 9.60 14.91 1.46 19.49 BİLİŞİM Alcatel Teletaş 4.52 55.84 3.16 8.20 Anel Telekom 3.06 6.51 2.57 7.85 Arena Bilgisayar 3.48 26.82 1.65 1.49 Escort Computer 1.82 1.00 0.95 0.61 Indeks Bilgisayar 1.83 16.77 1.36 1.37 Link Bilgisayar 2.62 13.70 1.79 31.70 Logo Yazılım 2.62 20.24 1.38 94.86 Netaş Telekom. 33.00 5.71 1.26 8.54 SAVUNMA Aselsan 26.50 18.20 1.85 14.97 GAYRİMENKUL YAT. ORT. Akmerkez G.M.Y.O. 44.50 43.77 4.67 79.72 Alarko GMYO 33.75 3.14 1.18 77.89 Atakule G.M.Y.O. 1.84 16.20 0.82 173.80 Doğuş GE GMYO 2.36 21.94 1.53 104.19 İş GMYO 3.20 5.89 1.27 82.55 Nurol GMYO 3.82 9.39 0.93 50.97 Sağlam GMYO 1.61 1.96 3.17 13.09 Vakıf GMYO 2.62 7.86 0.77 135.33 Y ve Y GMYO 1.25 13.12 1.49 20.84 Yapı Kredi Koray GMYO4.74 6.27 1.91 10.34 MENKUL KIYMETLER YATIRIM ORT. Ak Yat. Ort. 1.45 3.09 0.52 0.94 Alternatif Yat. Ort. 0.94 3.65 0.62 1.41 Ata Yat. Ort. 1.17 5.39 2.32 0.05 Atlantis Yat. Ort. 0.99 4.41 0.62 0.99 Atlas Yat. Ort. 1.03 4.37 0.66 0.05 Avrasya Yat. Ort. 0.72 31.03 0.80 0.29 Başkent Yat. Ort. 0.77 0.46 0.77 0.00 Bumerang Yat. Ort. 0.80 6.53 0.74 0.15 Deniz Yat. Ort. 1.43 3.01 0.59 29.30 Eczacıbaşı Yat. Ort. 0.97 5.53 0.65 0.06 Egeli Co. Yat. Ort. 1.30 22.63 1.31 0.50 Euro Yat.Ort. 1.23 2.53 1.20 0.05 EVG Yat. Ort. 1.21 6.87 0.89 0.09 Finans Yat. Ort. 1.37 5.26 0.76 0.44 Garanti Yat. Ort. 0.94 3.88 0.82 0.69 Hedef Yat. Ort. 0.90 29.47 1.15 0.36 İnfo Yat. Ort. 0.76 22.22 0.83 0.24 İnfotrend Yat. Ort. 1.58 2.47 1.59 0.02 İş Girişim 3.88 14.48 0.84 36.96 İş Yat. Ort. 3.28 6.92 0.74 3.56 M. Yılmaz Yat. Ort. 0.88 4.28 0.80 0.44 Marbaş B Tipi Yat. Ort. 1.30 2.95 1.26 2.65 Metro Yat. Ort. 0.99 17.94 1.17 0.22 Pera GMYO 0.75 17.80 0.74 0.42 Taç Yat. Ort. 4.08 6.60 0.83 1.97 Taksim Yat. Ort. 0.73 17.84 0.86 0.30 TSKB Yat. Ort. 0.72 0.27 0.65 0.29 Vakıf Yat. Ort. 1.60 5.05 0.64 0.21 Varlık Yat. Ort. 2.50 7.40 1.92 0.10 Yapı Kredi Yat. Ort. 0.98 8.73 0.64 2.90 ARACI KURUMLAR Global Yat. Holding 1.12 13.08 1.59 71.31 İKİNCİ ULUSAL PAZAR Altınyunus Çeşme 5.25 8.33 1.38 72.51 Birlik Mensucat 1.68 1.48 0.83 0.50 Camiş Lojistik Hiz. 5.80 14.03 1.46 17.83 Doğusan 1.20 13.61 1.51 45.38 Ege Profil 5.30 13.19 2.95 5.66 Fon Fin.Kir. 16.20 28.44 3.26 37.33 Ipek Matbaacılık 5.00 42.18 2.41 12.02 Lafarge Aslan Çimento 62.50 23.22 2.34 17.02 Meges Boya 1.46 224.47 8.66 30.25 Mert Gıda 2.54 15.47 2.78 6.69 Metemtur Otelcilik 2.54 1.06 1.52 Petrokent Turizm 23.40 28.58 1.76 33.85 Silverline Endüstri 1.71 9.07 0.96 9.15 Sönmez Pamuklu 1.62 4.90 1.42 8.25 Şeker Fin. Kir. 1.04 97.50 6.03 51.10 YENİ EKONOMİ PAZARI Armada Bilgisayar 2.50 7.81 1.27 0.66 Datagate Bilgisayar 2.60 15.13 1.23 0.95 Plastikkart 1.56 4.55 1.62 5.43 GÖZALTI PAZARI Abana Elektromekanik 0.83 18.70 0.76 467.10 Arat Tekstil 0.19 29.84 2.07 5.62 Boyasan Tekstil 0.201,133.40 6.73 57.70 EGS G.M.Y.O. 0.31 1.09 0.20 60.43 Esem Spor Giyim 0.56 445.61 6.48 209.99 Makina Takım 0.35 12.65 0.48 9.07 Okan Tekstil 0.20 14.62 0.40 766.72 Transtürk Hold. 0.30 0.90 0.19 0.73 Tümteks 0.29 47.42 0.54 48.21 Bilanço Likiditesi Sektör Bazında 2.84 11.30 1.17 12.35 0.08 3.88 0.32 6.50 0.03 4.70 1.64 0.08 1.06 2.71 0.58 0.13 0.21 1.35 23.17 0.90 0.67 0.13 0.49 0.87 0.59 0.08 0.18 0.40 0.40 0.40 0.42 1.38 0.98 0.35 0.05 0.31 0.16 7.44 1.81 4.04 46.94 15.07 2.22 4.93 37.32 39.26 40.47 2.79 1.50 3.50 2.40 4.14 0.87 0.70 1.47 1.47 1.47 1.30 1.28 17.67 2.62 0.54 2.08 1.05 Borç kara kara düşündürüyor İSMMMO’nun ‘cari açık’ raporu: Ödemeler dengesinde yaşanacak olası sıkıntılar borç riski yüksek özel sektörü sarsar FATMA KOŞAR GÖZ UCUYLA TÜRKEL MİNİBAŞ Başkanlık Sisteminin Son Adımı President Erdoğan’dan Meclis aylardır Cumhurbaşkanlığı’na odaklı. AKP bir yıldır Cumhurbaşkanlığı’na odaklı. Anayasa Mahkemesi’nden Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu’na, Danıştay’ın da bir kısım üyelerini belirleme yetkisi Cumhurbaşkanı’nda olduğu için mi? Hayır! Valilerin, YÖK Başkanı’nın, hatta Genelkurmay Başkanı’nın göreve başlaması Cumhurbaşkanı’nın imzasına bağlı olduğu için mi? Hayır!.. Petrol, tarım, orman, su alanlarını ulusötesi maden şirketlerinin kullanımına açan yasalardaki düzenlemelerin engellemeyle karşılaşmadan çıkarılması… Petrol şirketlerinden tıp merkezlerine yabancıların çalışmasıyla ilgili izinlerin verilmesi için mi? Hayır! Tabii ki hayır. AKP bunların hepsini kukla bir Cumhurbaşkanı’yla da yapabilir. Kaldı ki küresel sermayenin kamulaştırma, vergi, transfer kısıtlamaları ve de toplusözleşme duvarlarına çarpmadan serbestçe dolaşabilmesi için gerekli yasaların neredeyse hepsini de çıkardı. Ne var ki, yasaların çıkması Türkiye’yi vahşi kapitalizmin paylaşımına açan yapının devam edeceği anlamına gelmemekte. Bu yapının devam ettirilmesi: İcraat ve denetimin tek elde toplanmasına bağlı. Dahası: Türkiye’yi de içine alan GOP paylaşımının ulusal çıkarlar adına da olsa engellenmemesini ve… GOP’un askeri gereksinimlerinin karşılanmasını ve… 3 Mart tezkeresine benzer kesintilerin olmamasını da dayatmakta! Bunun yolu da 24 Ocak12 Eylül birlikteliğinde başlayan muhalefetsiz yönetim biçiminden… Cumhurbaşkanı’nın cumhurun başkanı olmaktan çıkarıldığı “başkanlık sistemi”nden geçmekte! AKP’nin Cumhurbaşkanlığı’nda ısrarcı davranmasının, uzlaşmaya yanaşmamasının nedeni de bu zaten. Çünkü, AKP’nin iktidar karşılığında küreselleşmenin kalelerine taahhüt ettiği siyasal yapıyı gerçekleştirmesinin artık zamanı geldi!. Ulusötesi enerji, petrol, maden arama şirketleri, genetik yapısı değiştirilmiş tohum ihracatçıları giderek huzursuzlaşmakta! Onlar huzursuzlaştıkça AB’nin, ABD’nin siyasi stresi de artmakta! Hatırlarsanız… Tayip Bey “Siyasetteki arzum başkanlık sistemi, benim için en ideali ABD modeli” dediğinde tarih 21 Nisan 2003’tü. ABD’ye gitmiş miydi hatırlamıyorum ama… Cumhurbaşkanlığı seçimine daha 4 yıl varken ezberini bir anda söyleyivermesi ilginçti! Kısacası… AKP’nin Cumhurbaşkanlığı seçimine bu denli odaklanması Tayip Bey’in siyasi kariyeriyle ilgili hırslarıyla tanımlanmayacak kadar önemli. 0.24 3.53 0.14 1.11 0.13 2.05 0.54 7.92 0.03 0.63 0.41 10.33 0.24 3.42 0.64 0.53 0.29 0.27 0.24 0.17 0.24 0.33 0.29 8.50 5.89 0.68 3.00 9.95 6.66 7.73 4.11 6.66 ANTALYA İstanbul Serbest Muhasebeciler Mali Müşavirler Odası (İSMMMO) Başkanı Yahya Arıkan, “Cari açık ne kadar tehlikeli” raporundaki değerlendirmesinde özel sektörün yurtdışından net olarak 35 milyar dolar borçlandığına dikkat çekerek, seçimler nedeniyle ödemeler dengesinde yaşanacak olası sıkıntıların faturasının da özel sektöre çıkacağına dikkat çekti. İSMMMO tarafından 2529 Nisan tarihleri ara ? İSMMMO Başkanı Yahya Arıkan, özel sektörün yurtdışından net olarak 35 milyar dolar borçlandığına dikkat çekerek seçimler nedeniyle ödemeler dengesinde yaşanacak olası sıkıntıların faturasının da özel sektöre çıkacağına dikkat çekti. sında Antalya’da düzenlenen 2. Uluslararası Muhasebe Denetimi ve 8. Türkiye Muhasebe Denetimi Sempozyumu’na yabancı ve yerli uzmanlar, iş dünyası, finans kesimi temsilcileri ile Türkiye genelindeki muhasebeci ve mali müşavirler katıldı. Düzenlenen toplantıda soruları da yanıtlayan Arıkan, Merkez Bankası, Hazine Müsteşarlığı ve TÜİK verilerinden yararlanılarak hazırlanan “Cari açık ne kadar tehlikeli” raporundaki değerlendirmesinde, dört yıllık AKP iktidarı döneminde 81.4 milyar dolara çıkan cari açığın ciddi bir risk oluşturduğunu belirtti. Rapora göre söz konusu 50 aylık dönemde dış ticaret açığı da 115 milyar doları geçti. Son 50 ayda özel sektörün yurtdışından net olarak 35 milyar dolar borçlandığı anımsa tılan raporda, “Türkiye’yi bekleyen seçimin yarattığı belirsizlik, ödemeler dengesinde yaşanacak sıkıntıyı en fazla özel sektörün yaşayacağını gösteriyor” saptamasına yer verildi. Raporda, özel ve kamu şirketlerinin 5 yılda 81 milyar dolar, net 33.5 milyar doları aşan bir borçlanma yaptığı vurgulanarak yerli üreticinin, dahilde işleme rejimi kapsamında vergisel avantajların sağladığı haksız fiyat rekabeti altında ezildiği kaydedildi ve yerliye de rekabet ve vergisel finansman avantajları sağlanması gerektiği vurgulandı. 0.27 4.05 0.26 7.49 0.59 11.28 0.04 0.93 0.25 2.37 0.12 0.76 0.07 3.42 0.18 6.07 0.44 0.98 0.75 8.96 0.01 1.72 0.27 0.73 0.47 4.04 0.18 1.85 1.84 38.80 0.98 4.54 0.80 12.60 0.08 5.00 0.56 5.78 0.02 0.70 0.23 4.09 0.20 12.67 0.38 16.92 1.50 3.97 2.61 5.66 Fiş kalktı İSMMMO Başkanı Yahya Arıkan, vergi iadesinin kaldırılması ile birlikte hizmet sektöründe yüzde 50 oranında KDV bildiriminde düşüş olduğunu belirterek “Vergi iadesi kalkmamalıydı. Hem çalışan hem de işveren belge almalı. IMF’ye verilen söz kapsamında bu uygulamaya geçildi. Bir yıllık tasarruf anlamına geldi. Vergi iadesinin kaldırılmasıyla kayıt dışı körüklendi’’ dedi. Arıkan, vergi iadesinin kaldırılmasının ardından yurttaşın artık fiş almak yerine fiyatta indirim için pazarlık yaptığını belirtti. Başkan Arıkan, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile yapılan anlaşma kapsamında KOBİ’lere eğitim seminerleri vereceklerini bildirdi. Bu kapsamdaki bütün illerdeki sanayi ve ticaret odaları ile anlaşmalar yaparak şirketleri muhabese ve AB süreci konusunda eğiteceklerini açıkladı. Arıkan, özellikle KOBİ’leri yakından ilgilendiren yeni Türk Ticaret Kanunu ile 2009’da yürürlüğe girmesini bekledikleri Basel ll’nin sağlıklı uygulanabilmesi için sistemde hiçbir muafiyetin bulunmaması gerektiğine inandıklarını kaydetti. Başkanlık sistemi Türkiye’ye yakışır mı? Aslında “başkanlık sistemi” 24 Ocak 1980 modeliyle uyumlu bir model. İlk olarak Turgut Özal’ın rüyalarını süslemesi de zaten bu nedenleydi. Tayip Erdoğan modelin çatısını çattığına göre göbek adı “cumhur” olmasa da gerçekleştirmek anlaşılan ona kalacak! Ne var ki, başkanlık sistemi dediğiniz öyle kolay bir geçiş değil. Hele hele, tam bağımsız, laik, koşulsuz demokrasiye dayalı Cumhuriyetin istendiği bir ülkede. Çünkü başkanlık sisteminde: Cumhurbaşkanı ve/veya başbakan yerine sadece “Başkan” var. Meclis ve başkan doğrudan halk tarafından seçilir ama… Başkanın bakanları Meclis içinden seçme zorunluluğu yok. Meclis yasaların ve bütçenin hazırlanmasında yetkili, ama yönetime karışamaz. Daha çok teknik bir organdır. Başkansa ülkenin tüm politikalarının belirlenmesi ve icraatında yetkili. Yasama ve yürütme birbirinden kesin çizgilerle ayrılır. Anayasa Mahkemesi bir nevi tahkim mekanizması gibi işler. Başkan ile Meclis arasındaki uzlaşmazlıkların hakemliğini yapar. Şu basit tanımlamadan baktığınızda ne de olsa başkanı da Meclis’i de halk seçiyor deyip başkanlık sistemi aklınıza yatabilir. Seçmenin kendini at yarışında sanıp sürekli parti değiştirdiği Türkiye’ye en uygun model diye düşünebilirsiniz. Gelin görün ki, sistemin adı üstünde başkanlık, yani: Başkanın seçiminde çoğunluk hâkim, ama bu durum ABD örneğinde olduğu gibi kitlelerin genellikle iki parti etrafında yoğunlaşmasına neden olmakta!.. Böylelikle ülke içinde farklı grupların kendini ifade etme özgürlüğü ortadan kalkmakta!.. Katılımcıpaylaşımcı yönetim yerine, kutuplaşmanın arttığı bir yönetim yaratılmakta!. Başkan süresi doluncaya kadar ülkenin başkanı!. Hem de başarısız olsa bile! Başkan dış politikayı saptama ve yürütme yetkisine sahip. Hatta imzaladığı uluslararası anlaşmaların yürürlüğe girmesi için Meclis çoğunluğunun onayını alması gerekmekte. Ama, başkan “executive agreement” diye adlandırılan uygulama anlaşmaları yaparak Meclis’i dışlama olanağına da sahip!. Ne dersiniz Türkiye başkanlık sistemini kendine yakıştırabilecek mi? Eminim, 14 Nisan’da, 29 Nisan’da meydanları dolduranlar bunun farkındaydı. Yarın 1 Mayıs meydanlarına da bu bilinçle akarlar. 4.17 41.75 0.90 2.70 0.36 16.01 0.34 14.59 0.15 5.50 0.38 9.20 0.01 0.79 0.27 7.81 0.11 12.33 0.16 2.15 0.09 0.05 0.03 0.07 0.07 0.28 0.00 0.07 0.07 0.08 0.22 0.03 0.09 0.10 0.04 0.23 0.20 0.02 0.67 0.31 0.05 0.03 0.15 0.18 0.33 0.15 0.00 0.13 0.10 0.13 0.09 3.02 3.46 5.31 4.38 4.31 25.32 0.45 6.34 3.00 5.34 22.57 2.50 6.76 5.10 3.46 29.42 21.57 2.44 14.36 6.91 4.26 2.95 17.72 17.72 6.51 16.11 0.27 4.86 7.38 8.70 6.86 Yahya Arıkan Otomotiv vites büyüttü SEKTÖR ENDEKSLERİ KOCAELİ (AA) Taşıt Araçları Yan Sanayicileri Derneği (TAYSAD) Genel Sekreteri Özlem Gülşen, Türkiye’nin 2015 yılında 2 milyon araç üretmeyi planladığını, bunun için çok ciddi yatırımların sağlanması gerektiğini belirtti. Gülşen, Otomotiv Sanayi Derneği’nin (OSD) verilerine göre, 2006 yılı toplam motorlu araç üretiminin 2005 yılına oranla yüzde 12.1 artarak 1 milyon 24 bin 987 adet olarak gerçekleşÖnceki Kapanış Son Kapanış Yılbaşı Değeri Haftalık Fark% Yıllık Fark% tiğini, otomobil üretiminin ise 20.3 artışla 500 bin adedi geçtiğini anımsattı. Türkiye’nin 2015’te AB içindeki en rekabetçi üretim ve gelişmiş bir ArGe merkezi olma yolunda ilerlediğini ifade eden Gülşen, “Biz 2015’te 2 milyon araç üretimine ulaştığımızda dünya 2020 yılında 100 milyon araç üretimine ulaşacak. Bu da dünyada yüzde 2’lik bir paya sahip olacağımız anlamına geliyor’’ dedi. 1 ABD Doları: 0.32 7.25 0.03 0.43 0.56 8.55 0.11 9.86 0.24 5.27 1.41 3.83 0.88 12.07 6.21 15.57 0.38 24.22 0.14 7.92 0.02 0.46 3.80 12.94 0.16 6.50 0.06 4.65 0.17 6.66 0.15 0.32 0.04 0.20 0.03 0.34 0.02 0.39 0.09 0.07 0.01 0.26 2.61 3.39 4.47 17.62 3.64 91.50 0.73 17.28 2.25 6.07 0.17 99.18 IMKB ULUSAL100 47,356 IMKB ULUSALTÜM 45,875 IMKB ULUSAL30 59,630 IMKB ULUSAL50 47,174 IMKB ULUSALSINAİ 37,032 IMKB GIDA, İCECEK 44,484 IMKB TEKSTİL,DERİ 6,604 IMKB ORMAN, KAĞIT, BASIM 36,396 IMKB KİMYA, PETROL, PLASTİK 26,038 IMKB TAŞ, TOPRAK 58,038 IMKB METAL ANA 51,697 IMKB METAL EŞYA, MAKİNA 37,527 IMKB ULUSAL HİZMETLER 24,784 IMKB ELEKTRİK 1,891 IMKB İLETİŞİM 19,060 IMKB ULAŞTIRMA 13,990 IMKB TİCARET 33,561 IMKB TURİZM 12,143 İMKB ULUSAL MALİ 73,300 IMKB BANKA 99,551 IMKB SİGORTA 129,683 IMKB FİNANSAL KİR. FAKTORİNG15,265 IMKB GAYRİMENKUL Y.O. 38,513 IMKB HOLDİNG VE YATIRIM 43,156 IMKB ULUSALTEKNOLOJİ 10,918 IMKB BİLİŞİM 6,959 IMKB SPOR 33,032 IMKB SAVUNMA 33,873 IMKB 2.ULUSAL 24,642 IMKB MENKUL KIYM.Y.O. 17,219 46,861 45,406 59,154 46,761 36,750 44,591 6,586 34,770 25,736 57,484 51,730 37,431 24,648 1,861 19,184 14,654 33,054 11,600 72,354 98,338 122,710 14,967 37,475 42,896 10,745 6,889 35,497 32,941 23,645 16,652 39,778 38,473 50,468 39,423 31,141 37,697 6,424 36,715 23,152 53,044 30,900 32,709 18,086 2,668 17,225 13,910 21,804 10,236 62,801 85,644 84,888 14,128 38,575 37,146 13,670 9,185 38,887 38,845 28,475 23,038 1.04 1.02 0.80 0.88 0.76 0.24 0.28 4.47 1.16 0.95 0.06 0.26 0.55 1.60 0.65 4.74 1.51 4.47 1.29 1.22 5.38 1.95 2.69 0.60 1.58 1.01 7.46 2.75 4.05 3.29 17.81 18.02 17.21 18.61 18.01 18.29 2.53 5.30 11.16 8.37 67.41 14.44 36.28 30.24 11.37 5.34 51.60 13.32 15.21 14.82 44.55 5.94 2.85 15.48 21.40 25.00 8.72 15.20 16.96 27.72 MERKEZ BANKASI KURLARI CİNSİ 1 ABD Doları 1 Avustralya Doları 1 Danimarka Kronu 1 Avro 1 İngiliz Sterlini 1 İsviçre Frangı 1 İsveç Kronu 1 Kanada Doları 1 Kuveyt Dinarı 1 Norveç Kronu 1 Sud. Arb. Riyali 100 Japon Yeni 1 Yeni İsrail Şekeli ALIŞ 1,3274 1,0973 0,24268 1,8086 2,6477 1,0988 0,19671 1,1870 4,5527 0,22192 0,35497 1,1099 DÖVİZ SATIŞ 1,3338 1,1045 0,24388 1,8173 2,6615 1,1059 0,19876 1,1924 4,6127 0,22342 0,35561 1,1173 30 NİSAN 2007 ALIŞ 1,3265 1,0923 0,24251 1,8073 2,6458 1,0972 0,19657 1,1826 4,4844 0,22176 0,35231 1,1058 0,32205 EFEKTİF SATIŞ 1,3358 1,1111 0,24444 1,8200 2,6655 1,1076 0,19922 1,1969 4,6819 0,22393 0,35828 1,1215 0,33856 1.2076 Avustralya Doları 5.4691 Danimarka Kronu 1.2061 İsviçre Frangı 6.7106 İsveç Kronu 119.38 Japon Yeni 1.1186 Kanada Doları 5.9699 Norveç Kronu 3.7507 S.Arab.Riyali 1 Avro: 1.3625 ABD Doları 1 İng. S.: 1.9954 ABD Doları 1Kuveyt D: 3.4583 ABD Doları Endekslerin önceki ve bu haftaki cuma günü kapanış değerleri baz alınmıştır. DÜNYA EKONOMİSİNE BAKIŞ / ERGİN YILDIZOĞLU LONDRA Yeltsin öldü. Batı basını yas tutuyor, siyasi liderleri Yeltsin’in cenazesine toplandılar. Hepsi aynı düşüncede: Yeltsin biraz tuhaftı ama büyük adamdı. Batı’nın dostuydu, Rusya’da demokrasinin mimarıydı, halbuki şimdi Putin… Büyük ‘mimar’ Tabii, her zamanki gibi gerçek biraz farklı: Yeltsin bir toplumun çöküşüne aracı olan biri. Bu köşeyi okuyanlar, SSCB adıyla sosyalizm taklidi yapan dinozorun ölümünün ardından gözyaşı dökmediğimi bilirler. Beni SSCB egemen sınıfları değil, halklarının kaderi daha çok ilgilendiriyordu. Bu egemen sınıfın en tepesinin gerek Yeltsin döneminde, gerekse de onu izleyen Putin döneminde, bir Trakya deyişiyle yine ‘kendilerini kuruya attıklarına’, büyük ekonomik kazanç, siyasi güç biriktirdiklerine şahit olduk. Yeltsin’in gerçek mirasının boyutlarını kavrayabilmek için, onları bu servetleriyle baş başa bırakıp halkın başına gelenlere bakmak gerekiyor “Sen zaten Yeltsin’i sevmemiştin, üstelik küreselleşme karşıtısın” gibi önyargıları düşünerek yazıma, Batı’nın en mümtaz örgütlerinden, CIA bünyesindeki Ulusal İstihbarat Konseyi’nin ve Dışişleri Bakanlığı bünyesindeki İstihbarat ve Araştırma Bürosu’nun, 2000 yılında (Yeltsin görevi bıraktığında) birlikte düzenledikleri, bir önceki 10 yılın bilançosunu çıkaran sempozyumda (Russia’s Physical and Social Infrastructure: Implications for Future Development) sunulan tebliğlere dayanarak devam edeceğim. Steve Rosefield (North Caroline Üniversitesi), Rusya emek gücü trendleri, 19881998: 1985’te yapılan projeksiyonlara göre Rusya’da çalışanların sayısının, 1985’te 149 milyondan, 1998’de 163 milyon kişiye yükselmesi gerekiyormuş. 1990’a kadar bu projeksiyona uygun bir trend gerçekleşmiş. Sonra, emek piyasasına katılanların sayısı aniden 30 milyon eksilerek 1998’de 133 mil erginy@tr.net http://erginyildizoglu.blogspot.com lomatique’te (12/99) vurguladığı gibi, “1998’e gelindiğinde Rusya’da artık ne devlet ne de ekonomi kalmıştı”. Ülke tam anlamıyla içerden ve dışarıdan talan ediliyordu. Nitekim, Putin o zaman, “geçen on yıl boyunca dünya ekonomisine entegre olma çabası, ulusal ekonomik kompleksi tahrip etti… Rusya’yı dünya pazarının bir uzantısı haline getirdi” diyecekti. SSCB egemen sınıfından ayakta kalan, en az tahribat görmüş kesim KGB, Petersburg’da oligarkların dışında şekillenmeye başlayan yeni sermaye gruplarıyla işbirliği içinde yönetime el koymaya, devleti restore etmeye, ulusalcı ve emperyalist bir refleksi güçlendirmeye başladı. Bu refleks halkta da yankı bulacaktı, çünkü Petersburg Times yazarının vurguladığı gibi, “Rus halkı kendini artık bir süper gücün değil, yoksul bir ülkenin boş yere fedakârlık etmiş… yoksul vatandaşları olarak görüyordu... dokuz yıldır tam bir ulusal aşağılanma yaşanıyordu’’. O zaman bu köşede, Putin’in, Rusya’nın kapitalist karakterini değiştirmeden, ulusal ekonomik (askerisınai) kompleksi canlandıracağını, merkezi devleti güçlendireceğini, yeterince güçlendiğinde de devletin kaynaklarını hortumlayan oligarkların gücünü kıracağını… bunları yaparken, daha bir süre Batı’yı karşısına almadan, ülke içinde hep Batı’nın yardımını reddettiğini, Rusya’yı seçeneksiz bıraktığını gösteren koşullar yaratmaya çalışacağını, sonrada tutumunu değiştireceğini düşünüyorduk… Batı’nın Yeltsin dönemi nostaljisi, demokrasi kavramından ne anladığını, dünyayı değerlendirirken kullandığı çifte standardı bir kez daha ortaya koydu: Bizim işimize yarıyorsa demokrattır, özgürlükçüdür, büyük liderdir halkına ne yaptığına bakmayız. Yaramıyorsa, örneğin Chavez gibi popülist, Putin gibi bağımsız, yerli egemen sınıfın çıkarına öncelik veren biriyse, hem demokrasi, hem özgürlükler hem de dünya barışı için tehlikelidir. Yeltsin Büyük Adamdı... yona gerilemiş. Rusya Federasyonu bölgesinde çalışanların sayısının 1990’da 82 milyondan 1998’de 87 milyona yükselmesi beklenirken 71.4 milyona gerilemiş. Özetle, Yeltsin döneminde, SSCB ekonomisi dünyaya açılır, serbest piyasa reformları uygulanır, 200 milyarlık devlet malı 7 milyara özelleştirilir, “oligark” denen büyük zenginler oluşurken işçi sınıfının payına yıkım düşmüş. Rosefield’e göre devletin çalışma yaşındakilere sunduğu iş olanaklarının ortadan kalkması, sağlık koşullarında ani gerileme, hızla artan yoksulluk nedeniyle orospuluk ve gangsterliğin, uyuşturucu ticaretinin artması bu çöküşün en önemli nedenleri. Glenn Schweitzer (Ulusal Bilim Akademisi) Beyin gücü kaybı: 19902000 arasında, Rusya’da akademik yaşam da işçi sınıfıyla aynı kaderi paylaşmış. 1992 yılında Rusya bölgesinde yaklaşık 900 bin etkin araştırmacı varmış. Bugün, zamanının yarısından fazlasını araştırmaya ayıran teknisyenlerin ve bilim insanlarının sayısının 100 bini aşmadığı tahmin ediliyor. Yıkımın arkasında yine ekonomik kriz, devletin araştırmaya ayırdığı fonlarının kesilmesi, araştırmacıların günlük yaşam kaygılarıyla kendi alanları dışındaki işlere yönelmesi var. Nancy Binkin (Salgın Hastalıkları Kontol Altına Alma ve Önleme Merkezi) Tüberküloz patlaması: Sovyet döneminde tüberkülozu önlemek için etkin ve gelişkin bir sistem varmış. Bu sistem yıkılınca, TB sayısı, 1990’da 100 binde 34 kişiden, 1998’de 83 kişiye yükselmiş. Elizabeth Brainerd (Harvard Kamu Sağlığı Fakültesi) Artan eşitsizliğin etkileri: 1990’larda Rusya’da ekonomik reformlar uygulanırken yaşanan ölüm oranları krizi arasındaki ilişki nedir diye soruyor araştırmacı ve cevap olarak işçi sınıfındaki yoksulaşmaya işaret ediyor. Örneğin 1990’da 2030 yıl tecrübesi olan işçiler emek piyasasına yeni girenlerden ortalama yüzde 16 daha yüksek ücret alıyorlarmış. 1994’te bu oran yüzde eksi dörde dönüşmüş. Böylece sınıfın en tecrübeli ve vasıflı kesimi yıkıma sürüklenmiş. Bu seminerlerin bulgularını özetleyen belge, ortalama yaşam beklentisinin 1990’da 74.2 yıldan 1999 yılında 59.8 yıla gerilediğine dikkat çekiyor. Büyük ‘demokrat’ Yeltsin’in mirasının bir kısmı çöküntüyse, ikinci kısmı da bizzat Vladimir Putin’in kendisi. Bugün Putin’in despot bir devlet başkanı olduğundan, Rusya’yı demokratikleşme yolundan geri çevirdiğinden yakınanlar, Putin’in toplumsal desteğinin hâlâ (mart sonunda yapılan yoklamalara göre) yüzde 80’in üzerinde olduğunu görmezden geliyorlar. Bunlar, dün 1993’te, Yeltsin, kendisini sorgulamaya kalkan, seçilmiş meclisi önce kapatıp sonra da topa tutarak “demokrasiye” tecavüz ettiğinde seslerini çıkmıyorlardı. Bu tuhaf demokratlar, bugün Putin’in bu kadar rahat hareket etmesine olanak sağlayan yasaları da dün Yeltsin’in kendi yetkilerini artırmak için çıkardığını unutuyorlar; Çeçenistan savaşını başlatan adam olduğunu da… Çünkü o zaman Yeltsin bu yetkilerini, kamu mallarını, kendi yakınlarına ve uluslararası sermayeye peşkeş çekmekte kullanıyor, uluslararası ilişkilerde ABD’nin dümen suyundan gidiyordu. Putin iktidara geldiğinde bu köşede etraflıca tartıştığımız gibi, Yeltsin’in mirasına dayandı. Bir taraftan, eski Dünya Bankası başekonomisti Stiglizt’in dikkat çektiği gibi, 10 yılda Rusya’da yoksulların sayısı 10 kat artmış; GSMH yüzde 50 gerilemişti. Diğer taraftan ekonomi mafyalaşmış “oligarklar’’ denen, bir avuç insan ülke ekonomisini, özellikle de petrol ve gaz sanayilerini ele geçirmişti. Moshe Levin’in Le Monde Dip Cumhuriyetimize ve devrimlerimlerimize sahip çıkan ulusumuzu kutluyorum. EĞİTİM İŞ GENEL BAŞKANI YÜKSEL ADIBELLİ CUMHURİYET 12 K